Sonety krymskie


 
Sonety krymskie






Treœæ Sonetów krymskich wi¹¿e siê z wra¿eniami z wycieczki Mickiewicza na Krym w 1825; zosta³y opublikowane rok póŸniej w Moskwie; gatunkowo, sonety Mickiewicza oparte s¹ na klasycznej kanwie, ale nowoœci¹ jest po³¹czenie sonetów w tematyczny cykl; tak¿e technika odbiega nieco od standardu: jest tu po³¹czenie epickiego opisu, lirycznej, wewnêtrznej narracji oraz dramatyzmu; jêzyk „Sonetów..." jest bogaty w œrodki artystyczne i wyró¿nia siê bogatym s³ownictwem, zahaczaj¹cym nawet o lokalny jêzyk; wszystkie prawie sonety ³¹czy postaæ bohatera, który jest pod. lir. tych utworów; jest nim turysta, wêdrowiec który wyró¿nia siê wielk¹ wra¿liwoœci¹ na piêkno natury; jest œwietnym obserwatorem i potrafi wszystko co zobaczy³ przekazaæ czytelnikowi; wa¿na jest równie¿ jego œwiadomoœæ: doœwiadczona przez ból, zapl¹tana w sieæ pami¹tek; bohater jest nieco byroniczny: samotny, w obcym dla siebie miejscu - wyobcowany; jest tak¿e pielgrzymem, wygnanym z miejsc rodzinnych, z tym wi¹¿e siê uczucie têsknoty, które powoduje wiele skojarzeñ z ojczyzn¹ (dalek¹ Litw¹);
- najciekawszym z sonetów, pod wzglêdem si³y przekazywanych uczuæ, wg mojej oceny, jest „Burza"; autor postawi³ sobie w³aœnie za zadanie przekazanie poczucia grozy towarzysz¹cej burzy, podczas przebywania na statku na pe³nym morzu; udaje mu siê to przez opis ruchu, dynamiki i ¿ywio³u; gromadzi czasowniki, równowa¿niki zdañ aby stworzyæ wra¿enie tempa i chaotycznoœci zdarzeñ; du¿e znaczenie maj¹ dŸwiêki dobiegaj¹ce z ró¿nych stron, które ostrzegaj¹ przed niebezpieczeñstwem; do pewnego momentu wszystko jest pozbawione barw, ale na koñcu czêœci opisowej pojawia siê jedna taka: krwawy blask zachodz¹cego s³oñca, z którym odchodz¹ resztki nadziei na uratowanie statku (jest to pewna nieœcis³oœæ: albo widaæ krwawe s³oñce, albo jest burza!); w drugiej zwrotce zmienia siê nieco sposób opisu na bardziej metaforyczny: rozbicie statku jest porównane do szturmu œmierci-¿o³nierza, na fortecê, która ma ju¿ rozbite mury; w czêœci refleksyjnej narrator zmienia siê w pod. lir. który stoi na boku i obserwuje reakcje i dzia³ania innych ludzi na statku: jedni umieraj¹, inni s¹ i za³amuj¹ rêce, ktoœ ¿egna siê ze swoimi bliskimi w obliczu œmierci, jeszcze inni modl¹ siê, aby j¹ odstraszyæ; natomiast jest jeszcze ktoœ, u kogo odezwa³y siê tylko cierpi¹ca jaŸñ i przeszywaj¹ca samotnoœæ, które powoduj¹, ¿e burza wobec tego jest niczym; chocia¿ jest ta osoba opisywana w 3 osobie, to jednak wiemy i¿ jest to na pewno sam Mickiewicz oraz podmiot liryczny; widzimy, ¿e osoba, która uwa¿a za szczêœliwych ludzi, którzy s³abn¹ ze strachu, sama nie mo¿e znaleŸæ ukojenia w modlitwie i jest samotna musi byæ skrajnie nieszczêœliwa! Widzimy wiêc, ¿e Mickiewicz zawar³ w ostatnich linijkach kwintesencjê postawy sk³óconego ze œwiatem romantyka; Jak ciekawostkê, mo¿ne tu przytoczyæ fakt, i¿ rzeczywiœcie Mickiewicz odby³ taka podró¿ statkiem podczas burzy i ¿e istnia³o realne niebezpieczeñstwo zatopienia tego¿; poeta by³ te¿ jedyna osob¹, która nie boj¹c siê burzy i nie cierpi¹c na chorobê morsk¹ przypatrywa³a siê tylko z fascynacj¹ temu przedstawieniu natury; jedyn¹ przypad³oœci¹, na jak¹ cierpia³ podczas podró¿y morskiej by³ zdwojony apetyt, którego nie móg³ jedynie zaspokoiæ, gdy¿ burza zala³a kuchniê okrêtow¹;






Romantyzm, Adam Mickiewicz




Index