1. WYMAGANIE OZNAKOWANIA DRÓG KOMUNIKACYJNYCH I POMIESZCZEŃ DLA POTRZEB EWAKUACJI







OZNAKOWANIE EWAKUACYJNE DRÓG KOMUNIKACYJNYCH I POMIESZCZEŃ
    
Przepisy przeciwpożarowe [1] obowiązujące na terenie Rzeczpospolitej Polskiej narzucają konieczność odpowiedniego oznakowania dróg ewakuacyjnych. Oznakowanie powinno w sposób jasny i czytelny, dostarczać osobom przebywającym w budynku lub innym obiekcie budowlanym ujętym w ustawie o ochronie przeciwpożarowej, informacji zapewniających bezpieczeństwo i możliwość szybkiej ewakuacji. Wymagania te dotyczą właścicieli, zarządców i użytkowników wszystkich budynków z wyjątkiem placów składowych, wiat i pomieszczeń mieszkalnych.
    Przepisy techniczno-budowlane [3] okreÅ›lajÄ… drogi ewakuacyjne jako poziome lub pionowe drogi komunikacji ogólnej, sÅ‚użące do ewakuacji ludzi z pomieszczeÅ„, oraz wymagajÄ… zapewnienia co najmniej dwóch wyjść ewakuacyjnych dla pomieszczeÅ„:

zagrożonych wybuchem o powierzchni powyżej 100 m2.
Pomieszczenie zagrożone wybuchem: jest to pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa; wymieniony przyrost ciśnienia oblicza się zgodnie z Załącznikiem nr 1 do rozporządzenia MSW [1];
Produkcyjnych i magazynowych o obciążeniu ogniowym powyżej 500 MJ/m2 lub zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III, względnie ZL V - o powierzchni powyżej 300 m2,
obciążenie ogniowe pomieszczenia jest parametrem określanym zgodnie z Polską Normą [4];
ZL I - budynki użyteczności publicznej (przeznaczone do wykonywania funkcji: administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym i wodnym, poczty i telekomunikacji oraz inne ogólnodostępne, przeznaczone do wykonywania podobnych funkcji) lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób;
ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne;
ZL V - archiwa, muzea i biblioteki;
Produkcyjnych albo magazynowych o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m2 i mających powierzchnię przekraczającą 1000 m2, względnie mających długość przejścia przekraczającą 50 m,
W których może przebywać jednocześnie ponad 50 osób,
Zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi ZL II, w których może przebywać jednocześnie ponad 30 osób.

Zapewnienie możliwości ewakuacji oznacza nie tylko istnienie w każdym obiekcie i na każdym terenie dróg ewakuacyjnych o parametrach pozwalających na bezpieczne opuszczenie przez ludzi strefy objętej lub zagrożonej pożarem, lecz również takie oznakowanie tych dróg, które umożliwi ich bezbłędną identyfikację w czasie ewakuacji. Dochodzi do tego konieczność odpowiedniego wskazania drogi prowadzącej na drogę ewakuacyjną w tych pomieszczeniach, w których wymagane są co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne.
Definicja znaków ewakuacyjnych zawarta w Polskiej Normie określa te znaki jako informacyjne zapewniające wizualną informację o przebiegu wyznaczonej drogi ewakuacyjnej niezależnie od oświetlenia. Zgodnie z postanowieniami powyższej normy, wprowadzonej do powszechnego stosowania przez Ministra Spraw Wewnętrznych, należy stosować znaki o określonej grafice i rozmiarach oraz wykonane na odpowiednim materiale fotoluminescencyjnym, znaki podświetlane natomiast, powinny mieć oświetlenie własne, gwarantujące natężenie oświetlenia 0,5 lx na powierzchni znaku, w czasie 2h od momentu zaniku napięcia podstawowego (w normie mowa jest o zaniku oświetlenia ewakuacyjnego co wg. "Zasad strosowania oznakowań ewakuacyjnych" w opracowaniu M. Baran i R. Kazimierczaka jest błędem). Oświetlenie awaryjne powinno uaktywnić się w czasie nie dłuższym niż 2 s. Jest one wymagane we wszystkich budynkach, w których nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia może spowodować niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia, większe straty materialne lub zagrożenie ekologiczne. Wymagania te stosuje się przede wszystkim:

w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych oraz w takich, w których łączny czas przebywania ludzi w ciągu doby wynosi 2 godziny, a poruszanie się w nich przy braku oświetlenia może spowodować wybuch, pożar lub inne zagrożenie życia lub zdrowia.
halach mających powierzchnię użytkową przekraczającą 2000 m2
budynków użyteczności publicznej, takich jak: szpitale, sale sportowe, muzea, kina, teatry, filharmonie i inne sale widowiskowe z widowniami powyżej 300 osób.
budynków użyteczności publicznej, których wysokość przekracza 25m.
hale dworcowe (pow. 1000 m2), operacyjne (pow. 300 m2), banki, skarbce.
budynki zamieszkania zbiorowego (hotele, internaty, domy wypoczynkowe, zakłady karne przeznaczone dla więcej niż 200 osób.
oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym: pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi (czas przebywania tych samych osób w ciągu doby przekracza 4 godziny), dróg komunikacji wewnętrznej oraz garaży o powierzchni większej niż 1000 m2.


Znaki informacyjne o szczególnym znaczeniu powinno rozmieszczać siÄ™ w okreÅ›lonych miejscach. Polska Norma zaleca siÄ™ ich umieszczanie prostopadle do kierunku drogi, a Å›ciÅ›lej do kierunku ruchu czÅ‚owieka poruszajÄ…cego siÄ™ tÄ… drogÄ… na wprost jego oczu. Ewentualne dopuszczalne odchylenie pionowe jak i poziome od linii Å›rodkowej widzenia nie powinno przekraczać 5° (ok. 8 cm na każdy metr odlegÅ‚oÅ›ci od znaku). W razie koniecznoÅ›ci umieszczenia go poza obszarem dobrego widzenia stosowany znak powinien być odpowiednio wiÄ™kszy.