Private Equity
Kiedy i jak wyjść z inwestycji  efektywność
transakcji
Warszawa, listopad 2008
Miejsce funduszy Private Equity i Mezzanine w cyklu rozwoju przedsiębiorstwa
Rynek Publiczny
Wartość
Venture Capital,
Private Equity, Mezzanine
Założyciele, Przyjaciele, Sprzedaż
Anioły Biznesu
Zyski
SPO
IPO
Seed Start-up Wzrost Dojrzałość
Czas
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 1
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Okres inwestycji funduszy a dł ębiorstwa
Å‚ugoterminowy cykl rozwoju przedsiÄ™
Å‚ Ä™
Å‚ Ä™
Rozkwit
Rozkwit
Kryzys
Ożywienie
Depresja
Kryzys
Ożywienie
Depresja
Inwestycja funduszu PE Inwestycja funduszu PE
(4-5 lat) (4-5 lat)
Cykl koniunkturalny (6 lat) Cykl koniunkturalny (6 lat)
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 2
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Kluczowe czynniki sukcesu przy wyjściu z inwestycji
Sukces wyjścia z inwestycji
Wybór odpowiedniego sposobu wyjścia z inwestycji
Wybór odpowiedniego czasu wyjścia z inwestycji
Planowanie wyjścia z inwestycji od momentu zaangażowania środków
Zatrudnienie doradców wspierających proces wyjścia
Adekwatne przygotowanie spółki w zależności od sposobu wyjścia z inwestycji
Efektywny marketing sprzedawanej spółki
Wsparcie zarządu i kluczowych menedżerów
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 3
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Najczęstsze sposoby wyjścia z inwestycji
Wyjście z inwestycji
Sprzedaż udziałów inwestorowi branżowemu
Wyjście przez giełdę (IPO)
Wykup menedżerski
Wykup udziałów przez pozostałych właścicieli
Sprzedaż udziałów innemu typowi inwestora
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 4
Wszelkie prawa zastrzeżone.
W Europie najczęstszym wyjściem z inwestycji PE jest sprzedaż podmiotu
innemu funduszowi PE
Europa 2007 CEE 2007
% wartości % wartości
transakcji transakcji
y
ródło: BVCA, PSIK
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 5
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Sprzedaż inwestorowi branżowemu
Lista inwestorów
Wysłanie
Memorandum Informacyjne Wizyty w Spółce
Memorandum
Wycena spółki Ocena ofert Negocjacje
Due Diligence Zgoda KE, UOKiK
Negocjacje
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 6
Wszelkie prawa zastrzeżone.
PROCESU
PROCESU
ELEMENTY
ELEMENTY
PUNKTY
PUNKTY
PROCESU
PROCESU
KLUCZOWE
KLUCZOWE
i
j
y
u
a
c
i
t
w
k
a
r
n
o
a
e
y
n
a
f
ż
s
y
p
m
w
o
a
t
n
n
Ä™
u
i
j
o
t
d
e
a
a
c
y
r
s
h
e
e
e
n
i
t
Å›
c
c
z
h
z
w
n
r
o
n
e
a
c
S
i
a
a
z
p
n
e
e
t
f
t
c
s
s
t
i
r
o
-
Ä™
m
u
n
a
i
i
e
p
r
a
t
t
o
f
n
t
d
e
s
n
s
p
i
k
O
s
o
T
p
i
O
L
P
m
u
L
a
k
Z
Wyjście przez giełdę (IPO)
Due diligence Przyjęcie wytycznych do Publikacja dokumentacji Briefing działów Ustalenie ceny
raportów ofertowej sprzedaży
Plan biznesowy/wstępna Prezentacja dla Briefing dla prasy Indywidualne spotkania Otwarcie subskrypcji
wycena analityków z inwestorami
Budowa Księgi Popytu
Ä™
Ä™
Ä™
Ustalenie strategicznych Przygotowanie i Wstępna analiza popytu Przydział akcji
kwestii dystrybucja raportów
Struktura oferty Badanie elastyczności Rozliczenie i zamknięcie
cenowej oferty
Sporządzenie Określenie widełek Monitoring rynku
dokumentacji ofertowej cenowych wtórnego
Procedury
dopuszczeniowe
y
ródło: Opracowanie własne.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 7
Wszelkie prawa zastrzeżone.
PROCESU
PROCESU
ELEMENTY
ELEMENTY
PUNKTY
PUNKTY
PUNKTY
PROCESU
PROCESU
PROCESU
KLUCZOWE
KLUCZOWE
KLUCZOWE
/
w
w
ó
/
r
ó
a
y
j
o
k
t
n
a
c
y
y
j
s
t
t
e
y
w
a
i
r
c
e
l
c
z
n
o
e
a
r
a
y
f
t
w
h
e
r
i
n
ó
o
n
n
S
t
u
i
a
n
e
t
e
e
w
d
i
a
k
a
l
j
m
j
a
c
a
k
u
c
r
c
u
t
r
o
e
t
a
a
a
k
s
R
n
k
k
S
o
w
U
y
u
t
u
d
r
d
o
d
i
E
E
Załącznik A
Metody wyjścia z inwestycji a koniunktura
gospodarcza na przykładzie Wielkiej Brytanii
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 8
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Popularność poszczególnych metod wyjścia z inwestycji w relacji do indeksu
giełdowego w Wielkiej Brytanii
Lata
Pkt.
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
y
ródło: EVCA, Thomson Venture Economics, Yahoo Finance.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 9
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wnioski z rynku w Wielkiej Brytanii
Popularność poszczególnych sposobów wyjścia z inwestycji zależy bezpośrednio od
bieżącej koniunktury gospodarczej.
Najpowszechniejszą formą wyjścia z inwestycji w analizowanym okresie była sprzedaż
innemu inwestorowi.
We wczesnych latach 90  tych jak i w latach 2001-2003 dominującą metodą wyjścia była
reorganizacja (receivership) związana z ówczesną recesją i bankructwami (m.in.
pokłosie  bańki internetowej ).
Pierwsze oferty publiczne (IPO) i wyjścia przez giełdę wybierane są podczas relatywnie
wzrostowych rynków akcji.
Wtórne wykupy stały się ważnym sposobem wyjścia z inwestycji od połowy lat 90 - tych
i obecnie odpowiadają za ok. 33% wszystkich wyjść.
Czas trwania poszczególnych inwestycji funduszy PE wyraz
nie spada.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 10
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Załącznik B
Horyzont inwestycyjny i % IRR inwestycji
funduszy Private Equity
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 11
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Inwestycje funduszy PE w Polsce
Długość
Wyjście
Firma Inwestycja inwestycji Rodzaj wyjścia Fundusz PE % IRR
z inwestycji
w latach
Magellan S.A. 2003 2007 4 IPO Enterprise Investors n/a
Sfinks 2002 2006 4 IPO Enterprise Investors n/a
Medycyna rodzinna 2000 2007 7 Sprzedaż innemu funduszowi Enterprise Investors n/a
One to One 2002 2006 4 IPO MCI Management >180%
Sprzedaż inwestorowi
Lukas S.A. 1997 2001 4 Enterprise Investors 52%
branżowemu
Sprzedaż inwestorowi
Great Plains Polska 1995 2001 6 Innova Capital n/a
branżowemu
Sprzedaż inwestorowi
Polcard 2003 2007 4 Innova Capital 60%
branżowemu
Stomil Sanok S.A. 1993 2001 8 MBO Enterprise Investors 25%
Sprzedaż inwestorowi
Entertainment S.A. 1996 1999 3 Innova Capital >40%
branżowemu
Computerland S.A. 1994 1997 3 IPO Enterprise Investors 148%
Sprzedaż inwestorowi
Town & City S.A. 1996 1999 3 Innova Capital 84%
branżowemu
Eldorado 1999 2003 4 IPO Enterprise Investors 28%
Polfa Kutno S.A. 1995 2003 8 IPO Enterprise Investors 23%
Åšrednia 4,8 >71%
y
ródło: Central and Eastern Europe Success Stories, EVCA.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 12
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Paneuropejskie stopy zwrotu osiÄ…gane przez fundusze Private Equity przy
wyjściach z inwestycji
% IRR 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999
Etap wczesny (early) 2 4 5 8 16 22 22
Etap rozwoju (development) 9 7 9 10 13 14 14
Etap zrównoważony (balanced) 9 11 11 13 21 17 19
Venture Capital 6 7 7 10 16 17 18
Buyout 18 17 17 18 20 21 24
Fundusze zróżnicowane (generalist) 9 6 7 7 11 14 14
Private Equity 11 11 11 12 17 18 19
y
ródło: The implications of alternative investment vehicles for corporate governance: A survey of empirical research.
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 13
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dane kontaktowe
Informacje zawarte w niniejszym dokumencie są ściśle poufne zgodnie
z ustawÄ… z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
(Dz.U. z dnia 8 czerwca 1993) i nie mogą być wykorzystywane bez
uprzedniej pisemnej zgody Navigator Capital Sp. z o.o. Zabronione jest
kopiowanie niniejszej Prezentacji, w całości lub części, streszczanie,
korzystanie z jej fragmentów, cytowanie lub publiczne powoływanie się na
niniejszą Prezentację, jak również omawianie jej lub ujawnianie osobom
trzecim bez uprzedniej pisemnej zgody Navigator Capital Sp. z o.o.
Navigator Capital Sp. z o.o. Dariusz Tenderenda Rafał Tuzimek
Dom Maklerski Navigator S.A. Partner Zarządzający Członek Zarządu
ul. Koszykowa 54 [e-mail] [e-mail]
00-675 Warszawa
Robert Bolesta Michał Wrzesiński
tel. [phone]
Partner Zarządzający Członek Zarządu
fax. [phone]
[e-mail] [e-mail]
www.navigatorcapital.pl
Aleksander Wlezień
Dyrektor
[e-mail]
© 2008 Navigator Capital Sp. z o.o.
Wiodący doradca finansowy dla średnich i dużych spółek 14
Wszelkie prawa zastrzeżone.