M I N I P R O J E K T Y
Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.
Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a można go uruchomić w ciągu
kilkunastu minut. Układy z  Miniprojektów mogą być skomplikowane funkcjonalnie, lecz łatwe w montażu
i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie układy
opisywane w tym dziale są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich znajduje się
w ofercie kitów AVT, w wyodrębnionej serii  Miniprojekty o numeracji zaczynającej się od 1000.
Interfejs RS-232C dla Commodore C-64
Z niewiadomych powo- (Ä…3...Ä…15V). Na nasze
Witam wszystkich
dÛw Commodore nie zostaÅ‚ szczÍÅ›cie, na jedno
fanÛw komputerÛw firmy
wyposaÅ‚ony w odpowiedniin- z wyprowadzeÒ
Commodore! Powracamy
terfejs sprzÍtowy. Dlatego sÄ… portu USER C-
do projektÛw
problemyz przyłączeniem mo- 64 wyprowa-
przeznaczonych dla
demÛw, komunikacjÄ… z inny- dzono napiÍ-
mi komputerami, drukarkami cie przemien-
uÅ‚ytkownikÛw C-64.
itd. Niedopatrzenie producen- ne9V,z ktÛre-
W artykule
ta zmusiło mnie do zbudowa- go w prosty spo- szych nor-
prezentujemy prostÄ…,
nia odpowiedniego interfejsu. sÛb uzyskamy Ä…10V. mach Å‚Ä…cze to
lecz bardzo ułyteczną
Do budowyinterfejsu wy- miało zapewniaĘ
przystawkÍ do
starczÄ… dwa ukÅ‚ady scalone TrochÍ historii przesyÅ‚anie danych
legendarnego C-64 - (MC1488 i 1489) zamieniają- Standard RS232 jest jed- na odległośĘ do 15m z szyb-
ce sygnały o poziomach TTL nym z najpopularniejszych kością 20kb/s. Naturalnie,
interfejs RS232C. Jak
na poziomy wymagane przez interfejsÛw szeregowych. z biegiem czasu powstaÅ‚y
wiÍkszośĘ z Was wie,
RS232 i odwrotnie. Mołna Charakteryzujące go zalece- interfejsy umołliwiające
nasz komputer zawiera
byÅ‚o oczywiÅ›cie wykorzystaĘ nia, znajdujÄ…ce siÍ w doku- przesyÅ‚anie danych szybciej
w swej pamiÍci ROM
ukÅ‚ady MAX232, ale sÄ… one mencie V.24,okreÅ›lajÄ…logicz- i na wiÍksze odlegÅ‚oÅ›ci, ale
droÅ‚sze od MC1488, 1489. nÄ… strukturÍ Å‚Ä…cza pomiÍdzy nie sÄ… one ujÍte w specyfika-
oprogramowanie
Układy MAX232 sprawdzają urządzeniami. Powstało wie- cji RS.
interfejsu szeregowego.
siÍ przede wszystkim tam, le odmian interfejsÛw zgod- PowstaÅ‚o takÅ‚e, wiele od-
gdzie nie wystÍpujÄ… napiÍcia nych z zaleceniami V.24. mian Å‚Ä…cza RS232, oznaczo-
wymagane przezstandard RS Spowodowałotoogromnyba- nych sufiksami A...D. Naj-
wiÍksze znaczenie praktycz-
ne ma odmiana ìCî. Obec-
nie, pomimo wielu niedo-
godności(wieleodmian, nie-
wielki zasiÍg, maÅ‚a szybkośĘ
transmisji) RS232C jest naj-
popularniejszy. Mołna go
spotkaĘ w komputerach, dru-
karkach, ploterach, a przede
wszystkim w modemach.
Standard RS232C dopuszcza
stosowanie dwÛch odmian
złączy Cannon (DB): 9- lub
25-stykowe. Wbrew temu co
wmawiano niegdyÅ› czytelni-
kom w artykuÅ‚ach poÅ›wiÍco-
nych C-64, sufiks ìCî nie
oznacza commodorowskiej
odmiany RS232.
Opis układu
Schemat elektryczny in-
terfejsu pokazano na rys. 1.
Sygnały z portu USER są po-
dawane na wejście nadajnika
linii US2 typu MC1488. Na
łagan i brak kompatybilności wyprowadzenia 1 i 14 poda-
rÛÅ‚nego rodzaju systemÛw. no napiÍcia -10V i +10V
Powstanie RS232 umołliwiło uzyskane z prostownika na
ustanowienie standardu, ktÛ- elementach D2, D3, C2 dla -
rego najistotniejszÄ… czÍÅ›ciÄ… 10V oraz D1, C3 dla +10V. SÄ…
jestopisstykufizycznego po- one zgodne z zaleceniami
miÍdzy wspÛÅ‚pracujÄ…cymi ze RS232C, w ktÛrym jedynce
sobÄ… urzÄ…dzeniami. logicznejodpowiada napiÍcie
W RS232 wykorzystano o wartości -3 do -15V, nato-
do transmisji tylko czÍśĘ ob- miast zeru o wartoÅ›ci +3 do
wodÛw wymienionych w za- +15V. WyjÅ›cie US2 wyprowa-
leceniu V.24, ktÛrych para- dzono na 25-pinowe zÅ‚Ä…cze
metry elektryczne zawarto Cannon. Sygnały wejściowe
Rys. 1.
w zaleceniu V.28. W pierw- RS, są podawane za pośred-
Elektronika Praktyczna 12/2001
87
M I N I P R O J E K T Y
waĘ obudowÍ KM20,aby wy-
konaĘ otwory na złącza
i mołna sprawdziĘ działanie
portu szeregowego.
Notak,aleskąd pewnośĘ,
łe układ pracuje poprawnie?
Naleły go przetestowaĘ.
Rys. 3.
W tym celu musimy progra-
mowo wymuszaĘ odpowied-
nie stany na wyprowadze- misji, naleły zbudowaĘ inter-
niach portu i mierzyĘ napiÍ- fejs naspecjalizowanym ukÅ‚a-
cie na wyjściu RS oraz wy- dzie scalonym, przyłączanym
muszaĘ napiÍcia o pozio- do portu Expansion. W zasa-
mach standardu RS232 na dzie są dwa wyjścia: zastoso-
wejÅ›ciachi sprawdzaĘ napiÍ- wanie ukÅ‚adu 6551 lub 8251.
cie na wyprowadzeniach por-
tu. Ømudne i czasochÅ‚onne
WYKAZ ELEMENTÓW
zajÍcie. ProponujÍskonstruo-
waĘ odpowiedni wtyk Can- Kondensatory
non przyÅ‚Ä…czany do interfej- C1, C2, C3: 100µF/16V
Rys. 2.
su (schemat na rys. 1), ktÛry
C4: 47µF/16V
nictwemodbiornikalinii US1 - dla pÅ‚ytki dwuwarstwowej z krÛtkim programem (do-
Półprzewodniki
typu MC1489 na wejÅ›cie por- z metalizacjÄ… wlutowujemy stÍpnym nainternetowejstro-
D1, D2, D3 1N4148
tu USER. Naleły wspomnieĘ, elementy dyskretne, nalu- nie EP w dziale Down-
US1 MC1489
Å‚e do transmisji w wiÍkszoÅ›- towujemy zÅ‚Ä…cza na pÅ‚ytkÍ. load>dokumentacje) szybko
US2 MC1488
ci wypadkÛw wystarczÄ… linie W zestawach bÍdzie do- i skutecznie przetestuje nasze
Różne
TxD i RxD. starczana pÅ‚ytka dwustronna dzieÅ‚o. Diody w gnieüdzie
ZÅ‚Ä…cze USER
z metalizacjÄ…. testowym dodatkowo infor-
Montał Kondensatory montujemy mują nas o wartościach na- Gniazdo DB25
Na rys. 2 przedstawiono poziomo, co umoÅ‚liwi za- piÍĘ w przypadku bÅ‚Ídnego Obudowa KM20
rozmieszczenieelementÛw na mkniÍcieinterfejsu w obudo- testu. DziÍki nim moÅ‚emy
PÅ‚ytka drukowanajest dostÍpna
pÅ‚ytce drukowanej (jedno- wie KM20. Ze wzglÍdu na okreÅ›liĘ czy uszkodzony jest
w AVT- oznaczenie AVT-1329.
warstwowej) interfejsu. Płyt- wymaganą wytrzymałośĘ me- układ nadajnika czy odbior-
ka mołe byĘ wykonana jako: chaniczną naleły przyluto- nika. Program testowy
Wzory płytek drukowanych
jednowarstwowa, dwuwars- waĘ wszystkie wyprowadze- w przypadku bÅ‚Ídu zatrzyma
w formacie PDF sÄ… dostÍpne
twowa bez metalizacji otwo- niazÅ‚Ä…cz. Pod ukÅ‚adyscalone siÍ do czasu naciÅ›niÍcia spa-
w Internecie pod adresem:
rÛw lub dwuwarstwowa nie zaleca siÍ stosowania cji i wyÅ›wietli nam wartoÅ›ci
http://www.ep.com.pl/?pdf/
z metalizacjÄ…otworÛw. ZaleÅ‚- podstawek, poniewaÅ‚ mogÄ… napiÍĘ w rÛÅ‚nych punktach
grudzien01.htm.
nie od wersji, sposÛb monta- byĘ kÅ‚opoty z zamkniÍciem ukÅ‚adu.
Å‚u bÍdzie siÍ rÛÅ‚niÅ‚: interfejsu w obudowie.
- dla pÅ‚ytki jednowarstwowej Uruchomienie interfejsu Uwagi koÒcowe DozmianyszybkoÅ›citransmi-
wlutowujemy zwory, ele- jest łatwe i polega na wyko- Podczas korzystania z in- sji najlepiej ułyĘ programo-
menty dyskretne, naluto- naniu nastÍpujÄ…cych czyn- terfejsu naleÅ‚y pamiÍtaĘ wanego dzielnika typu 8253.
wujemy zÅ‚Ä…cza na pÅ‚ytkÍ, noÅ›ci: umieszczamy interfejs o zmodyfikowanych w C-64 SÅ‚awomir SkrzyÅ„ski, AVT
przewodem łączymy piny w porcie, włączamyzasilanie kodach ASCII w stosunku do
2, 11 i 20 zÅ‚Ä…cz z odpo- i sprawdzamy napiÍcie obowiÄ…zujÄ…cego standardu. Dodatkowe informacje sÄ…
wiednimi punktami na pÅ‚ytce w punktach: Wbudowane oprogramo- dostÍpne w Internecie pod
(rys. 3), - pin 1 US2: -10...-12V, wanie obsługi RS232C mołe adresem: www.home.mck.pl/
- dla pÅ‚ytki dwuwarstwowej - pin 14 US2: +10...+12V, obsÅ‚uÅ‚yĘ transmisjÍ o maksy- ~r-mik,skÄ…d moÅ‚naÅ›ciÄ…gnąĘ
bez metalizacji otworÛw - pin 14 US1: +5V. malnej szybkoÅ›ci do 2400 bo- oprogramowanie dla C-64,
wlutowujemy przelotki, ele- JeÅ›li wszystko jest w po- dÛw. Programowo moÅ‚na jÄ… miÍdzyinnymisymulator EP-
menty dyskretne, naluto- rzÄ…dku wlutowujemy ukÅ‚ady zwiÍkszyĘ do koÅ‚o 9600. JeÅ›li ROM, programator EPROM
wujemy zÅ‚Ä…cza na pÅ‚ytkÍ. scalone. PozostaÅ‚o podpiÅ‚o- zaleÅ‚y nam na szybszej trans- itp.
Elektronika Praktyczna 12/2001
88