Maria Cyganowicz
Hanna Szypryt-Nowicka


Podróże
literackie


sprawdziany i odpowiedzi


II klasa liceum i technikum

Wydawnictwo STENTOR
Warszawa


Spis treści

Sprawdziany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Spotkania z duchami epoki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Bohater prawdziwie romantyczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Wiek pary i elektryczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Niepokoje końca wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61


sprawdziany



Spotkania z duchami epoki


INSTRUKCJA

Pierwsze spotkania z kulturą i literaturą romantyzmu masz już za sobą. Czas
sprawdzić i usystematyzować uzyskane wiadomości i umiejętności. Przed Tobą test
złożony z 33 zadań. Po przeanalizowaniu pytania musisz wybrać jedną z czterech
proponowanych odpowiedzi. Pamiętaj, zawsze poprawna jest tylko jedna odpowiedź!
Swój wybór zaznaczasz na karcie odpowiedzi
stawiasz po prostu znak X na literze
oznaczającej odpowiedź, którą uznasz za właściwą. Nie rób tego zbyt pochopnie!
Jeżeli jednak zmienisz zdanie
otocz znak X kółkiem, a potem ponownie wybierz
odpowiedź.

Wzór:

1
A
B
C
D


wybrałeś odpowiedź D.
Trzy ostatnie zadania mają inny charakter
trzeba będzie wpisać odpowiedzi na
postawione Ci pytania. Nie zapomnij, że zapisów dokonujesz zawsze tylko w karcie
odpowiedzi, nie wolno Ci niczego zaznaczać w kwestionariuszu testu!
Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!

Spotkania z duchami epoki


ZADANIA

.
....1. Jednym z ważnych zjawisk związanych z początkiem romantyzmu w Polsce był

A. okres burzy i naporu
B. walka starej i nowej prasy
C. spór wokół idei tzw. magnetyzmu serca
D. spór klasyków z romantykami.
.
....2. Nieprawdziwa informacja o działalności filomatów i filaretów zawarta jest
w punkcie:

A. Była to organizacja studentów Uniwersytetu Wileńskiego.
B. Podczas zebrań prezentowano własne próby pisarskie i czytano klasyków.
C. Jej członkowie należeli do pierwszego pokolenia Polaków urodzonych w niewoli.
D. Uważali, że otwarcie się na kulturę Zachodu grozi wynarodowieniem kultury rodzimej.
.
....3. Działalność takich ludzi jak bracia Grimm czy Oskar Kolberg, którzy poświęcili
się zbieraniu podań, baśni, legend łączy się z romantyczną

A. skłonnością do tajemniczości
B. wiarą w istnienie świata pozazmysłowego
C. potrzebą odkrywania ciemnych zakamarków duszy
D. fascynacją folklorem, szeroko pojmowaną ludowością.
.
....4. O tym, że Faust, bohater tragedii Goethego, zdecydował się zawrzeć pakt z diabłem,
zadecydował następujący czynnik:

A. układ między Bogiem a Mefistofelesem wystawiający Fausta na próbę
B. tzw. kryzys wieku średniego, strach Fausta przed dolegliwościami starości
C. świadomość Fausta, że jako człowiek nie ma możliwości zdobycia pełnej wiedzy
o świecie
D. chęć posiadania takich zdolności, które pozwolą Faustowi poprawić los całej ludzkości.
.
....5. Fryderyk Schiller napisał Odę do radości, a Adam Mickiewicz Odę do młodości.
Którą z podanych cech można dostrzec tylko w tekście polskiego poety?

A. pochwała aktywności, działania
B. kult wspólnoty, działania zbiorowego
C. konfrontacja wizji dwóch światów (starego i nowego)
D. zapowiedź stworzenia lepszego i opartego na uczuciach świata
.
....6. Narrator ballad romantycznych

A. zawsze jest trzecioosobowy i wszechwiedzący
B. zawsze jest pierwszoosobowy i należy do świata przedstawionego
Spotkania z duchami epoki10

C. zwykle charakteryzuje się pewną naiwnością, przyznaje się do swojej niewiedzy
D. zachowuje pełny dystans do prezentowanych wydarzeń, niczego i nikogo nie
ocenia.
.
....7. Który cytat z Romantyczności Mickiewicza potwierdza istnienie przeciwstawnych
sposobów widzenia świata?

A. Czucie i wiara silniej mówi do mnie
Niż mędrca szkiełko i oko.
B. Słuchaj dzieweczko!

Ona nie słucha

C. Dziewczyna duby smalone bredzi,
A gmin rozumowi bluźni.
D. Miej serce i patrzaj w serce!
.
....8. Elementem programu romantycznego, który najsilniej zaważył na kształcie ballad
Mickiewicza jest

A. historyzm
B. orientalizm
C. irracjonalizm
D. symboliczność.
.
....9. Fragment:

Mówcie pacierze!
krzyczy prostota


Tu jego dusza być musi.

Jasio być musi przy swej Karusi,

On ją kochał za żywota!

jest przede wszystkim wyrazem

A. indywidualizmu romantycznego
B. ludowości
C. mesjanizmu
D. prometeizmu.
.
....10. Zakończenie dwóch romantycznych ballad
Króla Olch Goethego i Lilii Mickiewicza

to przejaw

A. związków ballady z kulturą ludową, folklorem
B. typowej dla ballad złowróżbnej interwencji sił nadprzyrodzonych
C. synkretyzmu rodzajowego
D. skłonności romantyków do stosowania otwartej kompozycji dzieła.
.
....11. Najważniejszą przyczyną samobójstwa Wertera, bohatera powieści Goethego, było

A. stałe poczucie Weltschmerzu, czyli bólu istnienia
B. odrzucenie jego oświadczyn przez Lottę
Spotkania z duchami epoki 11



C. kłopoty finansowe wynikające z utraty posady
D. utrata kontroli nad emocjami, działanie pod wpływem impulsu.
.
....12. Cierpienia młodego Wertera to jedna z "ksiąg zbójeckich" (silnie oddziałujących
na ówczesnych czytelników). W czym nie naśladowano jej głównego bohatera?

A. w ubiorze
B. w fascynacji eposami Homera
C. w postawie uczuciowej
D. w podejmowaniu prób samobójczych
.
....13. Która z informacji o Gustawie, bohaterze IV części Dziadów Mickiewicza, nie
jest prawdziwa?

A. Jest to bohater znajdujący się w stanie silnego wzburzenia emocjonalnego.
B. Jest on projekcją uczuć Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny.
C. Należy on do typu romantycznych kochanków: niezwykle wrażliwych i uczuciowych.
D. Potrafi on w sposób racjonalny analizować swoje uczucia i reakcje, dokonać rachunku
sumienia.
.
....14. Wskaż punkt, w którym wymieniono utwory Mickiewicza powstałe tylko na
emigracji (po roku 1829):

A. II cześć Dziadów, Romantyczność, Pieśń filaretów
B. III część Dziadów, Pan Tadeusz, tzw. liryki lozańskie
C. Oda do młodości, Konrad Wallenrod, Sonety krymskie
D. Lilie, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Sonety odeskie.
.
....15. Dlaczego może zaskakiwać fakt, że młody romantyk
Mickiewicz
napisał aż
dwa cykle sonetów?

A. Ten gatunek nie był wcześniej w Polsce znany.
B. Sonet wymusza na autorze tematykę, zawsze musi opowiadać o miłości.
C. Romantycy nie uznawali gatunków, które były znane wcześniej, tworzyli własne
formy wiersza.
D. Jest to gatunek o ścisłych rygorach budowy, a romantycy głosili pochwałę swobody
twórczej.
.
....16. W którym punkcie zgromadzono wyrazy będące na pewno orientalizmami?

A. ostrowy, burzan, Czatyrdah
B. kurhan, jutrzenka, harem
C. mirza, janczar, minaret
D. Akerman, chaos, Allah
.
....17. Fragment listu Słowackiego do matki: "[...] pierwszy raz ubiorem zwróciłem
oczy dam
bo miałem białe szarawarki, kamizelkę białą kaszmirową, w ogromne
różnokolorowe kwiaty [...]"

Spotkania z duchami epoki


pozwala wysnuć przypuszczenie, że poeta

A. naśladuje Wertera, bohatera powieści Goethego
B. chce się upodobnić do Byrona, bożyszcza kobiet i mężczyzn
C. nie przywiązuje żadnej wagi do własnego wyglądu
D. wzorem dandysów uważa strój za jeden ze sposobów wyrażania indywidualizmu.
.
....18. Układ rymów abababcc jest typowy dla

A. sonetów powstających w dobie romantyzmu
B. wszystkich poematów dygresyjnych
C. strofy zwanej oktawą
D. romantycznych ballad.
.
....19. Tęsknota za ojczyzną, poznawanie tajemnic Orientu, zdolność do dostrzegania
piękna i osobliwości natury to rysy biografii

A. podmiotu lirycznego Sonetów krymskich Mickiewicza
B. tytułowego bohatera Fausta Goethego
C. Beniowskiego, bohatera utworu Słowackiego
D. Wertera, bohatera powieści Goethego.
.
....20. Rozpoznaj gatunek na podstawie jego definicji. "Pisana wierszem opowieść
fabularna o luźnej kompozycji, w której narrator często wprowadza uwagi niezwiązane
z fabułą, z ironicznym dystansem wypowiada się na temat ludzi, świata, sztuki
i samego siebie" to

A. poemat dygresyjny
B. powieść poetycka
C. powieść epistolarna
D. ballada romantyczna.
.
....21. Powieść poetycka jest gatunkiem synkretycznym. Oznacza to, że

A. podkreśla, że świat trwa dzięki wzajemnemu oddziaływaniu na siebie różnych
czynników
B. łączy odległe, często sprzeczne poglądy filozoficzne, religijne, społeczne i polityczne
C. przedstawia w sposób syntetyczny poglądy narratora
D. zawiera elementy epiki, liryki i dramatu.
.
....22. W cytowanym fragmencie Beniowskiego Słowackiego:

Po kropkach piszę dalej. Wiatr był chłodny

I ogień palił się wesoło z trzaskiem;

Beniowski nie był to bohater modny,

Co się księżyca tylko karmi blaskiem,

Przypomniał sobie właśnie, że był głodny.

Spotkania z duchami epoki 13



wypowiedzenie sugerujące dygresyjny charakter tekstu

A. znajduje się jedynie w wersie pierwszym
B. znajduje się w całym tekście
C. znajduje się w wersie końcowym
D. w ogóle nie występuje.
.
....23. Przeczytaj uważnie tekst:

O wieści gminna! ty arko przymierza
Między dawnymi i młodszymi laty:
W tobie lud składa broń swego rycerza,
Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty.


Wybierz najwłaściwszą interpretację tego fragmentu:

A. Poezja ludowa przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, łączy przeszłość z teraźniejszością.
B. W literaturze ludowej myśli i uczucia rycerstwa polskiego znalazły swój poetycki
wyraz.
C. Poezja towarzyszy narodowi w jego złych i dobrych chwilach.
D. Poezja najpełniej odzwierciedla życie społeczeństwa.
.
....24. Który z dylematów nie ma nic wspólnego z rozterkami Konrada Wallenroda,
bohatera utworu Mickiewicza?

A. wybór między działaniem etycznym a wyższą koniecznością historyczną
B. wybór między własnym szczęściem a poświęceniem się dla sprawy narodowej
C. wybór między lojalnością wobec Wielkiego Mistrza a poczuciem przynależności
narodowej
D. wybór między prawem do szczęścia osobistego a marzeniem o rycerskiej sławie
.
....25. Który czyn Wallenroda jest powtórzeniem działań podjętych przez Almanzora?

A. opuszczenie Kiejstuta i jego ludzi, by podjąć samotną misję
B. wejście w szeregi wroga, by go zniszczyć
C. rezygnacja z miłości i poświęcenie się sprawie publicznej
D. zmiana tożsamości, przyjęcie fałszywego nazwiska
.
....26. Który z fragmentów biografii Wallenroda jest nam na tyle słabo znany, że potwierdza
typową dla powieści poetyckiej skłonność do niedomówień?

A. okoliczności śmierci
B. dzieje miłości i małżeństwa
C. dzieciństwo spędzone w Zakonie
D. wyprawa do Palestyny (Ziemi Świętej)
.
....27. Dla Wallenroda patriotyzm oznaczał

A. bezwzględny obowiązek pozostawania w ojczyźnie, wśród rodaków
B. manifestowanie przynależności narodowej, kultywowanie tradycji
Spotkania z duchami epoki


C. niemożność osiągnięcia osobistego szczęścia w nieszczęśliwym kraju
D. obowiązek wierności wobec rycerskich tradycji walki, szacunek dla wodza.
.
....28. Bema pamięci żałobny
rapsod Norwida to opis pogrzebu, w którym znajdujemy
odwołania do różnych tradycji i obrzędów funeralnych. Celem takiego opisu
było

A. wierne odtworzenie prawdziwego pogrzebu bohaterskiego generała
B. uwznioślenie postaci, zasugerowanie, że idee, którym służyła, są wieczne i uniwersalne
C. zasygnalizowanie, że generał Bem nadal żyje
D. pokazanie, że tradycja pogrzebów żołnierskich nie zmienia się, trwa w niezmienionym
kształcie przez wieki.
.
....29. Zakończenie wiersza Norwida Bema pamięci żałobny
rapsod:
Serca zemdlałe ocucą
pleśń z oczu zgarną narody...

.........................................................................................
Dalej
dalej




dowodzi przede wszystkim, że

A. Norwid świadomie stosuje przemilczenia, niedopowiedzenia
B. Norwid nie uczestniczył w pogrzebie Bema, nie wie, jak się zakończyła uroczystość
C. Norwid nie znał zasad polskiej interpunkcji
D. wyciągnięcie jakichkolwiek wniosków na temat tego cytatu jest niemożliwe.
.
....30. W cytowanym fragmencie Stepów akermańskich Mickiewicza:

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu [...]

podkreślona figura stylistyczna to

A. oksymoron
B. epitet stały
C. hiperbola
D. metonimia.
Spotkania z duchami epoki 15



.
......31. Rozpoznaj źródła podanych cytatów:

Cytat
A Chodzi mi o to, aby język giętki / Powiedział wszystko, co pomyśli głowa
B Zbrodnia to niesłychana, / Pani zabija pana
C Ufajcie memu oku i szkiełku
D Czemu, Cieniu, odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz
E Jedźmy, nikt nie woła.
F Rozłączeni
lecz jedno o drugim pamięta
G Jednością silni, rozumni szałem
H Szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie.

.
....32. Przeczytaj wypowiedzi trzech współczesnych osób tłumaczących się ze swego
postępowania i dopisz imiona lub nazwiska bohaterów literackich z poznanych ostatnio
utworów, którzy na pewno zgodziliby się z ich argumentacją.

Wypowiedź
A
Wszystko to zrobiłem z potrzeby wiedzy. Nawet najmądrzejsze książki nie odpowiedzą
na wszystkie dręczące mnie pytania. Nie dziwcie się, że sięgnąłem do innych
źródeł informacji.
B
Cel, do którego konsekwentnie zmierzałem, jest na tyle szczytny i szlachetny, że
usprawiedliwia wszystkie moje działania, nawet te, które wyście uznali za naganne
i wysoce nieetyczne.
C Nie widzę sensu życia, nic mnie nie cieszy, świat, który nas otacza, jest zły, a ja wiem,
że i tak nie znajdę niczyjego zrozumienia.

.
....33. Połącz w pary wskazane elementy krajobrazu romantycznego i tytuły utworów,
w których one występują.

Elementy: A. step, B. noc, C. morze, D. góry.
Utwory: 1. Król Olch Goethego, 2. Maria Malczewskiego, 3. Droga nad przepaścią
w Czufut-Kale Mickiewicza, 4. Burza Mickiewicza, 5. Romantyczność Mickiewicza.

Spotkania z duchami epoki


KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............


I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
31.
AutorAutor T
TTytuł utworuytuł utworu
A
AAB
BBC
CCD
DDE
EEF
FFG
GGH
HH

Spotkania z duchami epoki 17



32.
Postać
A
B
C

33.
A B C D

Spotkania z duchami epoki


KARTOTEKA TESTU

Lp. Uczeń potrafi
Kat.
taksonomiczna
Poziom
wymagań Punktacja Uwagi
1 rozpoznać zjawiska charakterystyczne dla
polskiego romantyzmu B P 0
1
2 omówić działalność filomatów i filaretów B P 0
1
3 wyjaśnić przyczynę popularności badań
etnograficznych w okresie romantyzmu C P 0
1
4 ustalić motywację działań bohatera C P 0
1
5 porównać przesłanie ideowe dwóch
tekstów romantycznych C P 0
1
6 scharakteryzować narratora ballad
romantycznych C P 0
1
7 wykryć w tekście antynomię D Pp 0
1
8 określić związki między utworem
a światopoglądem epoki D P 0
1
9
ustalić, do którego z poglądów
romantyzmu odwołuje się konkretny
fragment tekstu
D Pp 0
1
10 zinterpretować zakończenie utworu
w kontekście poetyki epoki C P 0
1
11 ustalić przyczyny postępowania bohatera
literackiego C P 0
1
12 wskazać główne przejawy gorączki
werterowskiej B P 0
1
13 scharakteryzować bohatera
IV części Dziadów B P 0
1
14 przyporządkować utwory Mickiewicza
etapom jego biografii A P 0
1
15 określić stosunek romantyków do procesu
tworzenia i reguł poetyckich B Pp 0
1
16 rozpoznać orientalizmy B P 0
1
17 wykorzystać wiedzę o epoce do
interpretowania zachowań twórców D Pp 0
1

Spotkania z duchami epoki 19



18 rozpoznać układ rymów
charakterystyczny dla oktawy B Pp 0
1
19 omówić biografie bohaterów utworów
romantycznych C P 0
1
20 rozpoznać gatunek na podstawie definicji A P 0
1
21 wyjaśnić zjawisko synkretyzmu A P 0
1
22 odnaleźć dygresję w tekście C P 0
1
23 wykryć przesłanie ideowe tekstu D P 0
1
24 scharakteryzować dylematy moralne
Konrada Wallenroda C P 0
1
25 dostrzec analogię między czynami
bohaterów C P 0
1
26 odnaleźć w tekście argument
potwierdzający jego cechy gatunkowe C Pp 0
1
27 zaprezentować świat wartości bohatera
literackiego B P 0
1
28 określić funkcję zastosowanego środka
artystycznego C P 0
1
29 rozpoznać cechy charakterystyczne poezji
Norwida B Pp 0
1
30 nazwać zastosowaną figurę stylistyczną B P 0
1
31 wskazać źródło cytatu A Pp 0
3
1 punkt za
3
4 poprawne
wskazania,
2 punkty za
5
6, 3 punkty
za 7
8; punkty
przyznajemy tylko
wówczas, gdy
podano i autora,
i tytuł
32 odnaleźć odwołania do postaw
romantycznych D P 0
3
po 1 punkcie za
każdą rozpoznaną
postać
33
odnaleźć we wskazanych tekstach
literackich elementy pejzażu
romantycznego
B P 0
2
1 punkt za 2
3
poprawne
wskazania, 2
punkty za 4
SUMA PUNKTÓW 0
38

Spotkania z duchami epoki


Bohater prawdziwie romantyczny

INSTRUKCJA

Twoja przygoda z literaturą romantyzmu dobiegła końca. Czas rozliczyć się z wiedzy
i umiejętności. Przed Tobą test złożony z 33 zadań. Większość z nich wymaga
tylko, by wśród czterech zaproponowanych odpowiedzi wskazać jedną poprawną.
Swój wybór zaznaczasz, stawiając znak X we właściwym miejscu. Jeżeli zmienisz zdanie
lub się po prostu pomylisz
otocz X kółkiem i ponownie wskaż poprawną odpowiedź.


Wzór:

1
A
B
C
D


wybrałeś odpowiedź B.
W niektórych zadaniach musisz dokonać właściwego połączenia elementów lub samodzielnie
wpisać odpowiedź. Nie zapomnij, że zapisów dokonujesz zawsze tylko
w karcie odpowiedzi, nie wolno Ci niczego zaznaczać w kwestionariuszu testu!
Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!

Bohater prawdziwie romantyczny 21



ZADANIA

.
....1. Dramat romantyczny ma charakter synkretyczny. Która z podanych scen jest
dowodem na obecność w nim elementów epickich?

A. Bal u Senatora z III części Dziadów Mickiewicza
B. bajka o szewcu, co psom szył buty, z Kordiana Słowackiego
C. wędrówka Męża przez obóz rewolucjonistów z Nie-Boskiej komedii Krasińskiego
D. Salon warszawski z III części Dziadów Mickiewicza
.
....2. Kordian Słowackiego kończy się sceną egzekucji. Sposób jej zaprezentowania
pozwala stwierdzić, że

A. Słowacki zastosował otwartą kompozycję dramatu
B. losy bohatera zostały jednoznacznie rozstrzygnięte
C. dramat ma budowę fragmentaryczną
D. autor przyznaje się do swojej niewiedzy.
.
....3. Która informacja o zasadzie wprowadzania na scenę postaci ze świata pozazmysłowego
w III części Dziadów Mickiewicza nie jest prawdziwa?

A. Uczestniczą one w scenach o charakterze wizyjnym, profetycznym.
B. Zawsze pojawiają się w scenach o charakterze onirycznym, w scenach snu.
C. Uczestniczą w scenach zbiorowych.
D. Zawsze towarzyszą postaciom ze świata realnego.
.
....4. W Prologu do III części Dziadów Mickiewicza na ścianie pojawia się napis:
"Umarł Gustaw
narodził się Konrad".

A. Określ literacki rodowód obu tych imion.
B. Każdemu imieniu przypisz wynikające z literackiego rodowodu symboliczne war-
tości.
.
....5. Cechą typową dla Konrada, bohatera dramatu Mickiewicza, a obcą postawie
mitologicznego Prometeusza jest

A. bunt przeciwko Bogu
B. pycha, przekonanie o własnej wyższości
C. gotowość na cierpienie
D. dobre intencje, chęć działania na rzecz dobra ludzkości.
.
....6. Głównym źródłem polskiego mesjanizmu było

A. przeświadczenie, że Polska jest narodem wybranym w świetle właściwej interpretacji
zapisów biblijnych
B. przekonanie o rychłym ponownym nadejściu Chrystusa, wybawiciela uciśnionych
C. dostrzeżenie analogii między cierpieniem narodu polskiego i mękami Chrystusa
D. uznanie rozbiorów za próbę, na jaką Bóg wystawia tych, których kocha i których
chce wynagrodzić.
22
Bohater prawdziwie romantyczny


.
......7. Wskaż punkt, w którym źle skojarzono sceny dramatyczne i pojęcia:

A. wallenrodyzm w tzw. scenie więziennej z III części Dziadów
B. prometeizm w wielkim monologu Konrada (w Improwizacji) z III części Dziadów
C. mesjanizm i Widzenie księdza Piotra z III części Dziadów
D. winkelriedyzm w monologu Kordiana na górze Mont Blanc w Kordianie.
.
....8. Uzasadnij, że w Kordianie Słowackiego złamana została zasada jedności miejsca.

.
....9. Głównych bohaterów trzech wielkich polskich dramatów romantycznych, Hrabiego
Henryka, Konrada i Kordiana, na pewno łączy

A. przynależność do tajnych organizacji, działalność spiskowa
B. sformułowanie własnego programu w rozbudowanym monologu
C. podjęcie próby samobójczej z powodu zawodu miłosnego
D. przeświadczenie o własnej mocy, przypisanej poetom.
.
....10. Kordian w II akcie dramatu Słowackiego odbywa podróż, podczas której zaobserwować
można proces dojrzewania bohatera. Jej najistotniejszym elementem jest

A. odchodzenie od stylu dandysowskiego
B. wielość miejsc odwiedzanych w czasie wędrówki
C. zdobywanie pierwszych doświadczeń w kontaktach z kobietami
D. konfrontowanie wyobrażeń podróżnika o sobie i o świecie z rzeczywistością.
.
....11. Wskaż cytat z Improwizacji Konrada, który wykorzystuje motyw exegi monumentum:


A. Depcę was, wszyscy poeci.
Wszyscy mędrce i proroki [...].
B. Boga, natury godne takie pienie!
C. Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę [...].
D. Kiedy sam śpiewam w sobie,
Śpiewam samemu sobie.
.
....12. Niechęć Hrabiego Henryka, bohatera Nie-Boskiej komedii, do mieszczańskiego,
przyziemnego stylu życia najlepiej wyrażają słowa:

A. Od dnia ślubu mojego spałem [...] snem fabrykanta Niemca przy żonie Niemce.
B. Przeklęta niech będzie chwila, w której pojąłem kobietę, w której opuściłem kochankę
lat młodych, myśl myśli moich, duszę duszy mojej.
C. O luba! rzucam dom i idę za tobą.
D. Tegom żądał, o to przez długie modliłem się lata i nareszciem już bliski mojego
celu
świat ludzi zostawiłem z tyłu [...].
.
....13. Fragment wiersza Goethego:

Tu siedzę, kształtuję ludzi

Na własny obraz.

Plemię, co będzie mi równe,

By cierpieć, płakać,

Bohater prawdziwie romantyczny 23



Używać i radować się,
I nie dbać o ciebie
Jak ja!


jest wyrazem

A. mesjanizmu
B. prometeizmu
C. mistycyzmu
D. winkelriedyzmu.
.
....14. Który z cytatów pochodzących z Widzenia księdza Piotra najwyraźniej nawiązuje
do śledztwa prowadzonego przez Nowosilcowa wobec filomatów i filaretów?

A.
Krzyczą: "Gal, Gal! sądzić będzie".
Gal w nim winy nie znalazł i
umywa ręce [...].
B.
Rakus octem, Borus żółcią poi,
A matka Wolność u nóg zapłakana stoi.
C. Tyran wstał
Herod!
Panie, cała Polska młoda
Wydana w ręce Heroda.
D. Krew jego spadnie na nas i na syny nasze;
Krzyżuj syna Maryi, wypuść Barabasze [...].
.
....15. Które z wydarzeń historycznych nie stało się inspiracją dla żadnego z wielkich
polskich dramatów romantycznych?

A. wojna Napoleona z Rosją
B. Wielka Rewolucja Francuska
C. klęska powstania listopadowego
D. koronacja cara Mikołaja I na króla Polski
.
....16. Wiersz Norwida Moja piosnka [II] łączy z Panem Tadeuszem Mickiewicza

A. odwoływanie się do tych samych motywów
B. idealizacja ojczyzny, za którą się tęskni
C. przynależność do tego samego gatunku literackiego
D. szczegółowość opisu ojczystego krajobrazu.
.
....17. Mickiewicz w III części Dziadów tak scharakteryzował polskie społeczeństwo:

Nasz naród jak lawa,
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi [...].


Który z fragmentów Grobu Agamemnona Słowackiego zawiera podobną ocenę
narodu?

A. Pawiem narodów byłaś i papugą,
A teraz jesteś służebnicą cudzą.
B. [...] taki wielki posąg
z jednej bryły,
A tak hartowny, że w gromach nie pęknie [...].
24
Bohater prawdziwie romantyczny


C. Nowa
nagością żelazną bezczelna

Niezawstydzona niczym
nieśmiertelna!
D. O Polsko! póki ty duszę anielską
Będziesz więziła w czerepie rubasznym [...].
.
....18. Jak można interpretować metaforę o rodowodzie mitologicznym: "w styksowym
wykąpana mule"?

A. Odrodzona Polska powinna być odporna na ciosy.
B. Polsce potrzebna jest zdolność do odpierania krytyki.
C. Polska, by się odrodzić, musi odrzucić własną tradycję.
D. Jedyną drogą do wolności jest powrót do antycznych tradycji.
.
....19. Najbardziej płodnym polskim pisarzem epoki romantyzmu był

A. Adam Mickiewicz
B. Wincenty Pol
C. Józef Ignacy Kraszewski
D. Cyprian Norwid.
.
....20. Jaka stopa została zastosowana w cytowanym utworze Wincentego Pola?

A czy znasz ty, bracie młody,
Twoje ziemie, twoje wody?


A. jamb ( )
.
....21. Przyporządkuj po dwa epizody do wskazanych wątków fabularnych Pana
Tadeusza.

Wątki: A. Miłosne perypetie Tadeusza. B. Spór o zamek. C. Działalność polityczna
księdza Robaka.

Epizody: 1. Telimena przekazuje Tadeuszowi kluczyk. 2. Tadeusz próbuje utopić się
w stawie. 3. Polowanie na zające. 4. Gerwazy opowiada Hrabiemu historię rodu
Horeszków. 5. Spór Rejenta z Asesorem o Kusego i Sokoła. 6. Sędzia wysyła woźnego
z pozwem. 7. Urządzenie przyjęcia w ruinach zamku. 8. Robak odwiedza
karczmę Jankiela. 9. Hrabia podgląda Zosię w ogrodzie. 10. Nocne rozmowy Sędziego
z bratem.

.
....22. W eposie Mickiewicza mamy do czynienia z bohaterem zbiorowym, ale szlachta
nie stanowi wcale grupy w pełni jednolitej. Wskaż punkt, w którym źle określono
przynależność bohatera do grupy społecznej:

A. Telimena
arystokratka
B. Horeszko
magnat
B. trochej ( )
C. amfibrach ( )
D. anapest ( )
Bohater prawdziwie romantyczny 25



C. Tadeusz
średnia szlachta
D. Bartek Prusak
szlachta zaściankowa.
.
....23. Która z cech homeryckiego eposu znajduje pełne potwierdzenie w konstrukcji
Pana Tadeusza ?

A. heroiczność zaprezentowanych w eposie postaci
B. paralelizm dwóch płaszczyzn zdarzeń
C. patetyczny styl opowiadania
D. stosowanie porównań homeryckich
.
....24. W zakończeniu I księgi Pana Tadeusza zawarte są informacje o sytuacji na
Litwie przełomu XVIII i XIX w. Wskaż punkt, w którym wymieniono tylko te fakty,
które zostały potwierdzone w konkretnych wydarzeniach fabularnych ujętych w treści
eposu:

A. konfiskata majątków przeciwników Rosji i ucieczki młodzieży za Niemen, by przyłączyć
się do polskich formacji wojskowych
B. działalność tajnych emisariuszy i zwycięstwa polskich legionów utworzonych u boku
armii napoleońskiej
C. przemarsz wojsk napoleońskich w stronę Rosji i ogłaszanie tzw. cichej żałoby na
wieść o śmierci krewnego w obcej ziemi
D. finansowanie oddziałów polskich przez arystokrację i szlachtę oraz antypolska
działalność Żydów na terenie zaboru rosyjskiego.
.
....25. Przywołaj bohaterów, którzy potwierdzają, iż w Panu Tadeuszu zarejestrowano
wskazane niżej procesy społeczne:

A. chłopienie części szlachty, B. zapowiedź uwłaszczenia chłopów, C. przekształcanie
się magnaterii w arystokrację.
.
....26. Mickiewicz zatytułował swój epos imieniem głównego bohatera ze względu na
to, że Tadeusz Soplica

A. skupia w swych dziejach wszystkie wątki fabularne tekstu
B. jest jedyną w pełni pozytywną postacią eposu, wzorcem osobowym
C. jest postacią tajemniczą, synem zbrodniarza, który odpowiada za grzechy ojca
D. reprezentuje nowe pokolenie szlachty polskiej, zapowiada zmiany w porządku
społecznym.
.
....27. Z podanego fragmentu wypisz przykłady:

A. wyliczenia, B. porównania, C. inwersji, D. przerzutni.
Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty
Swój róg bawoli, długi, cętkowany, kręty
Jak wąż boa, oburącz do ust go przycisnął,
Wzdął policzki jak banię, w oczach krwią zabłysnął [...].


26
Bohater prawdziwie romantyczny


.
......28. Pan Tadeusz nazywany jest często arcydziełem przemilczeń. Na miano to zasłużył,
gdyż

A. autor świadomie milczy na temat dalszych losów kampanii Napoleona przeciwko
Rosji
B. narrator nie wyjaśnia wszystkich tajemnic związanych ze śmiercią Stolnika Horeszki
C. epos nie pokazuje prawdziwego oblicza polskiej szlachty
D. nie poznajemy zakończenia wątku miłosnego.
.
....29. Fortepian Szopena Norwida kończy się stwierdzeniem, że "Ideał
sięgnął bruku


". Dlaczego fakt ten ma cieszyć "późnego wnuka"?

A. Zdaniem Norwida, skandal wokół jakiegoś dzieła zawsze wpływa na wzrost jego
popularności.
B. Wiersz dowodzi, że muzyka Chopina pokonała barbarzyństwo zaborców.
C. Norwidowi bliski jest pogląd, że wielka sztuka odradza się poprzez wcześniejszy
upadek, odrzucenie.
D. Cytat ten podkreśla swojskość muzyki Chopina, jej pokrewieństwo z polskim folklorem,
prostotę stosowanych przez kompozytora środków.
.
....30. Czyje pośmiertne losy zostały niedopowiedziane w wierszu Norwida *** [Coś
ty, Atenom zrobił, Sokratesie...]?

A. Napoleona
B. Mickiewicza
C. Chopina
D. Sokratesa
.
....31. Rozpoznaj źródła podanych cytatów:

Cytat
A Jedna już tylko jest kraina taka, / W której jest trochę szczęścia dla Polaka: / Kraj lat
dziecinnych!
B Ten!... co Polskę głosił, od zenitu / Wszechdoskonałości Dziejów / Wziętą, hymnem zachwytu

/ Polskę
przemienionych kołodziejów
C
Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna, / Co mi żywemu na nic... tylko czoło zdobi; /
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna, / Aż was, zjadacze chleba
w aniołów
przerobi.
D Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą; / Pawiem narodów byłaś i papugą, / A teraz jesteś
służebnicą cudzą.
E Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony / Są
jak odwieczne Chrystusa wyznanie: / "Bądź
pochwalony!"
F Z matki obcej; krew jego dawne bohatery, / A imię jego będzie czterdzieści i cztery.
G Boże! zdejm z mego serca jaskółczy niepokój. / Daj życiu duszę i cel duszy wyprorokuj...

Bohater prawdziwie romantyczny 27



.
......32. Każdemu z podanych utworów romantycznych przyporządkuj po dwie występujące
w nich postacie historyczne i fikcyjne.

Utwory: A. III część Dziadów, B. Kordian, C. Pan Tadeusz.
Bohaterowie: 1. Nowosilcow, 2. Rykow, 3. Zan, 4. car Mikołaj I, 5. generał
Kniaziewicz, 6. książę Konstanty, 7. Laura, 8. pani Rollison, 9. Ewa, 10. Pankracy,

11. Józef Bem, 12. generał Dąbrowski, 13. Prezes, 14. major Płut, 15. Napoleon
Bonaparte.
.
....33. Przeczytaj wypowiedzi czterech osób objaśniających swoje postępowanie
i dopisz imiona lub nazwiska bohaterów literackich z poznanych ostatnio utworów,
z których ust mogłyby paść te słowa.

Wypowiedź
A
Wiele wyrządziłem zła, ale też wiele wycierpiałem. Nie mówię wcale, że moje zbrodnie
mają zostać zapomniane. Ufam jednak, że zdołałem choć częściowo odkupić swe winy
i dlatego proszę o wybaczenie.
B
Świat wielekroć mnie rozczarował, rozczarowali i ludzie. Wierzyłem, że potrafię coś
naprawić. Niestety, w godzinie próby nie zdołałem pohamować uczuć i emocji. Zawiodłem,
ale może to dobrze, bo kto wie, czy zbrodnia, na którą się ważyłem, przyniosłaby
coś dobrego.
C Zawiodłem i jako mąż, i jako ojciec, i jako poeta. Nikt jednak nie zarzuci mi tchórzostwa.
Wierzę, że broniłem właściwej sprawy. Przegrałem, więc odchodzę z honorem.
D
Mówią, że zgubiła mnie pycha. Być może. Uwierzyłem, że moc twórcza daje mi prawo
rządzenia ludźmi. Miałem dobre intencje. Bóg mi nie odpowiedział. Przekonałem się, że
nie jestem silny, tylko nadmiernie dumny.

28
Bohater prawdziwie romantyczny


KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............


I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
4 A.
Imię Rodowód literacki
Gustaw
Konrad

4 B.

Imię Symbolika imienia
Gustaw
Konrad

Bohater prawdziwie romantyczny 29



8. ......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
21.
A
AA

B
BB

C
CC

25.
A
AA

B
BB

C
CC

27.
A
AAB
BBC
CCD
DD

31.
AutorAutor T
TTytuł utworuytuł utworu
A
AAB
BBC
CCD
DDE
EEF
FFG
GG

Bohater prawdziwie romantyczny


32.
UtwórUtwór P
PPostacie historyczneostacie historyczne P
PPostacie fikcyjneostacie fikcyjne
A
AAB
BBC
CC

33.
Postać
A
B
C
D

Bohater prawdziwie romantyczny 31



KARTOTEKA TESTU

Lp. Uczeń potrafi
Kat.
taksonomiczna
Poziom
wymagań Punktacja Uwagi
1 określić przynależność gatunkową
wskazanego fragmentu tekstu C P 0
1
2 zinterpretować zakończenie utworu
w kontekście cech gatunkowych C Pp 0
1
3
omówić zasadę wprowadzenia
elementów fantastycznych w dramacie
romantycznym
B Pp 0
1
4 określić rodowód i symbolikę postaci
literackiej B P 0
2
1 punkt za
wskazanie rodowodu
obu postaci
i 1 punkt
za określenie
symboliki obu
postaci
5 porównać postawy bohatera
romantycznego i mitologicznego C P 0
1
6 ustalić istotę polskiego mesjanizmu C P 0
1
7 wskazać literackie źródła postaw
romantycznych A P 0
1
8
udowodnić respektowanie podanej
cechy gatunkowej przez konkretny
utwór
D P 0
1
1 punkt przyznaje
się tylko
wówczas, gdy
wymienione
zostały przynajmniej
2 miejsca
9 porównać bohaterów dramatów
romantycznych D P 0
1
10 rozpoznać wyróżniki podróży inicjacyjnej B Pp 0
1
11 wykryć w tekście wskazany topos
literacki C Pp 0
1
12 zinterpretować sens wypowiedzi
bohatera C P 0
1

32
Bohater prawdziwie romantyczny


13 rozpoznać postawę romantyczną
w nieznanym tekście B Pp 0
1
14 wykryć alegoryczne odwołania
w Widzeniu ks. Piotra B P 0
1
15 określić tło historyczne dramatów
romantycznych B P 0
1
16 wskazać wspólne motywy tekstów
romantycznych B Pp 0
1
17 porównać sposoby ujęcia tego samego
problemu w różnych tekstach D Pp 0
1
18 zrozumieć metaforę odwołującą się do
mitologii B P 0
1
19 wskazać pisarza romantycznego
posiadającego określone cechy A Pp 0
1
20 ustalić stopę rytmiczną wiersza C Pp 0
1
21 powiązać epizody z wątkami
fabularnymi w Panu Tadeuszu B P 0
3
po 1 punkcie
za poprawne
uzupełnienie
każdego wątku
22 określić przynależność społeczną
bohatera B P 0
1
23 wykryć w Panu Tadeuszu cechy eposu C Pp 0
1
24 wykryć związki między faktami
zaprezentowanymi w utworze D P 0
1
25 wykorzystać fakty fabularne w funkcji
argumentacyjnej C P 0
3
po 1 punkcie
za każdego
poprawnie
wskazanego
bohatera
26 zinterpretować tytuł utworu B Pp 0
1
27 odszukać w tekście wskazane środki
stylistyczne B P 0
4
po 1 punkcie za
każdy poprawnie
wypisany
środek stylistyczny


Bohater prawdziwie romantyczny 33



28 wyjaśnić sens przywołanej informacji,
wykorzystując znajomość utworu B P 0
1
29 zinterpretować zakończenie wiersza
Norwida C P 0
1
30 wskazać bohaterów wiersza Norwida A P 0
1
31 rozpoznać źródła cytatów A Pp 0
3
1 punkt za 3
4
wskazania, 2
punkty za 5
6,
3 punkty za 7
wskazań; punkty
przyznaje się,
jeśli poprawnie
podano tytuł
i autora
32 rozpoznać postacie fikcyjne i historyczne B P 0
3
po 1 punkcie
za uzupełnienie
postaci z jednego
utworu
33 ustalić bohatera na podstawie
charakterystyki C P 0
4
po 1 punkcie
za rozpoznaną
posta
SUMA PUNKTÓW 0
48


Wiek pary i elektryczności

INSTRUKCJA

Skończyła się Twoja przygoda z kulturą i literaturą doby pozytywizmu. Czas
sprawdzić wiedzę o epoce. Przed Tobą test złożony z 33 zadań. Większość ma charakter
zadań zamkniętych. Zawsze wybierasz jedną z czterech proponowanych odpowiedzi.
Swój wybór potwierdzasz, stawiając znak X na literze oznaczającej poprawną
odpowiedź. Jeśli się pomylisz lub zmienisz zdanie, otaczasz X kółkiem.

Wzór:

1
A
B
C
D


wybrałeś odpowiedź D.
W przypadku trzech ostatnich zadań musisz sformułować poprawne odpowiedzi
i wpisać je w odpowiednie miejsce w karcie odpowiedzi. Nie zapomnij, że zapisów
dokonujesz tylko w karcie odpowiedzi, nie wolno Ci niczego zaznaczać w kwestionariuszu
testu!
Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!

Wiek pary i elektryczności 35



ZADANIA

.
....1. Wskaż punkt, w którym poprawnie skojarzono nazwisko myśliciela pozytywistycznego
z reprezentowanym przez niego światopoglądem:

A. Karol Darwin
utylitaryzm
B. Herbert Spencer
organicyzm
C. Hipolit Taine
ewolucjonizm
D. John Stuart Mill
agnostycyzm.
.
....2. Człowiek, który sprzeniewierzy się ostatniej woli zmarłego i zamiast, zgodnie
z testamentem, wydać pieniądze na własne przyjemności, przekaże je na budowę
szpitala, może się tłumaczyć

A. zasadą utylitaryzmu
B. prawem człowieka do wyrażania wolnej woli
C. determinacją społeczną
D. wyższością praw żywych nad prawami zmarłych.
.
....3. Które wydarzenie stało się tzw. przeżyciem pokoleniowym polskich pozytywistów?


A. powstanie styczniowe
B. klęska powstania styczniowego
C. klęska powstania listopadowego
D. uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim
.
....4. Odpowiedzią na działanie carskiej cenzury, widoczną w dziełach polskich pozytywistów,
jest

A. brak bohaterów będących Rosjanami
B. stosowanie języka ezopowego
C. nieporuszanie tematu walk narodowych
D. celowe wprowadzanie pozytywnych bohaterów narodowości rosyjskiej.
.
....5. Ruch emancypacyjny kobiet w realiach polskiego pozytywizmu kładł szczególny
nacisk na

A. przyznanie kobietom praw politycznych
B. objęcie kobiet obowiązkiem kształcenia na poziomie średnim
C. przygotowanie kobiet do samodzielnego życia
D. przyznanie kobietom prawa do rozwodów i separacji.
.
....6. Rozpoznaj nieprawdziwą informację na temat pozytywistycznej prasy polskiej:

A. Pozytywizm to okres, w którym zaczęto regularnie wydawać pierwsze polskie
czasopisma i dzienniki.
B. Prasa pozytywistyczna była areną walki światopoglądowej między starym i nowym
pokoleniem idealistów.
36Wiek pary i elektryczności


C. Pozytywizm to epoka gwałtownego rozwoju prasy polskiej, uwidocznionego
zarówno w liczbie tytułów wydawanych czasopism, jak i w krystalizowaniu się
nowych gatunków publicystycznych.
D. W epoce pozytywizmu wydawcy prasy zabiegali o czytelników m.in. poprzez
drukowanie powieści w odcinkach.
.
....7. Czego dowodzi fakt, że Katarzyna, bohaterka zamieszczonego w podręczniku
fragmentu Germinalu Emila Zoli, rozbiera się do naga?

A. skłonności ludzi z niższych warstw społecznych do świadomego łamania zasad
moralnych
B. typowej dla naturalizmu fascynacji tematami tabu
C. brutalności prezentowanej społeczności
D. prymatu determinacji fizjologicznej nad społeczną
.
....8. Jaką cechę typową dla bohatera tragicznego nosi Rzepowa, bohaterka Szkiców
węglem Sienkiewicza?

A. Staje w obliczu tragicznego wyboru.
B. Odznacza się wybitnym heroizmem.
C. Uwikłana jest w nieszczęśliwą miłość.
D. Jej losy zależne są od przeznaczenia (fatum).
.
....9. Na co nie mógłbyś się powołać, charakteryzując Wokulskiego jako romantyka?

A. na jego skłonność do idealizowania obiektu uczuć
B. na gotowość do rezygnacji z własnych planów na rzecz służenia ojczyźnie
C. na jego skłonność do melancholii i rezygnacji z życia, odczuwanie bólu istnienia
D. na jego agnostycyzm i obojętny stosunek do spraw Boga i religii
.
....10. Co przemawia za tym, że Pamiętnik starego subiekta często pełni funkcję retrospekcji?


A. Pokazuje przeszłe wydarzenia z perspektywy bohatera należącego do świata
przedstawionego w powieści.
B. Informuje o nieznanych faktach z biografii różnych bohaterów powieściowych,
wyraźnie poszerza naszą wiedzę o głównym bohaterze.
C. Uzupełnia informacje podane przez narratora wszechwiedzącego o detale.
D. Prowadzi go bohater należący do świata przedstawionego, który dysponuje ograniczoną
wiedzą.
.
....11. Jaki typ kompozycji na pewno nie występuje w Lalce Prusa?

A. kompozycja ramowa
B. kompozycja otwarta
C. kompozycja łańcuchowa
D. kompozycja chronologiczna
Wiek pary i elektryczności 37



.
......12. Tytułowy bohater noweli Konopnickiej Mendel Gdański odrzuca oferowane
mu przez sąsiadów formy pomocy, bo

A. zdaje sobie sprawę z nieskuteczności takiej pomocy
B. nie chce wypierać się swojej narodowości i religii
C. ufa, że jest w stanie sam zapewnić bezpieczeństwo sobie i wnukowi
D. bagatelizuje niebezpieczeństwo, niewłaściwie ocenia sytuację i przeciwników.
.
....13. Autorka Mendla Gdańskiego opisała uczestników zamieszek antysemickich
następującymi słowami:

Coraz bliższa, coraz wyraźniejsza wrzawa wpadła nareszcie w opustoszałą uliczkę z ogromnym
wybuchem krzyku, świstania, śmiechów, klątw, złorzeczeń. Ochrypłe, pijackie głosy zlewały się
w jedno z szatańskim piskiem niedorostków. Powietrze zdawało się pijane tym wrzaskiem motłochu;
jakaś zwierzęca swawola obejmowała uliczkę, tłoczyła ją, przewalała się po niej dziko,

głusząco.

W opisie tym zastosowała

A. metodę polegającą na charakteryzowaniu ludzi poprzez szczegółowy opis przyporządkowanej
im przestrzeni
B. typowo realistyczną konwencję opisu obfitującego w szczegóły
C. poetykę naturalizmu nastawioną na ukazanie fizjologiczności ludzkich zachowań
D. styl reportażowy, dążący do obiektywizmu.
.
....14. Autorka Nad Niemnem świadomie nawiązała do polskiej epopei narodowej.
Rozpoznaj miejsce, które nie jest ważne dla świata przedstawionego w Nad Niemnem,
mimo iż odgrywa kluczową rolę w świecie przedstawionym Pana Tadeusza.

A. kościół
B. zaścianek
C. dwór
D. karczma
.
....15. Wskaż punkt, w którym z legendy o Janie i Cecylii wyciągnięto właściwe
wnioski:

A. Mezalians może prowadzić do szczęśliwego związku; osoba z wyższego stanu nie
wykonuje prac fizycznych, ale stymuluje innych do większego wysiłku; największym
bogactwem człowieka jest liczne potomstwo.
B. Praca uszlachetnia; miłość pomaga znieść wszelkie niedogodności losu a zgoda
i wytrwałość prowadzą do sukcesów.
C. Należy iść za głosem serca; bogactwo ułatwia życie i jest najlepszą zachętą do
dalszej pracy.
D. Łamanie konwenansów prowadzi do tragedii; bez pomocy państwa i władzy nie
można wiele osiągnąć; władza zawsze docenia wysiłki i pracę poddanych sobie
ludzi.
38
Wiek pary i elektryczności


.
......16. Jaką cechę "starych" podkreśla Świętochowski w słowach: "Wy jesteście starzy,
liczni, krępowani między sobą tysiącem niewidzialnych nici"?

A. podporządkowanie zaborcy
B. zniewolenie umysłów
C. wzajemne uzależnienie
D. skrępowanie regułami
.
....17. Którą z postaw uznać trzeba za integralną część światopoglądu pozytywistycznego?


A. ateizm
B. scjentyzm
C. irracjonalizm
D. indywidualizm
.
....18. Poetyka realizmu nakazuje

A. ograniczenie pola obserwacji do jednego tylko środowiska społecznego
B. zburzenie chronologicznego układu wydarzeń fabularnych
C. dbałość o prawdopodobieństwo psychologiczne kreowanych postaci
D. rezygnację ze szczegółów na rzecz uniwersalnej wizji świata przedstawionego
w utworze.
.
....19. "Jeden z gatunków publicystyki, swobodny w charakterze, często posługujący
się literackimi środkami wyrazu, dotyczy aktualnych w danym momencie wydarzeń
lub problemów". O jakim gatunku mowa?

A. o artykule programowym
B. o reportażu z podróży
C. o felietonie
D. o eseju
.
....20. Jaką funkcję pełni w Nad Niemnem Orzeszkowej opowieść o mogile powstańców?


A. Popularyzuje etos pracy.
B. Symbolizuje istotę szlachectwa rozumianego jako heroizm i poświęcenie dla kraju.
C. Jest motywem ujawniającym nietrwałość tradycji, niesprawiedliwość historii.
D. Propaguje hasła walki i solidaryzmu, zjednoczenia ludzi różnych stanów.
.
....21. Rozpoznaj niewłaściwe zestawienie bohatera Lalki Prusa i wydarzenia historycznego,
w którym uczestniczył:

A. ojciec Ignacego Rzeckiego i wojny napoleońskie
B. August Katz i Wiosna Ludów
C. Henryk Szlangbaum i powstanie styczniowe
D. Wirski i powstanie listopadowe.
Wiek pary i elektryczności 39



.
......22. Dążenie do ukazania świata z perspektywy ponadjednostkowej, przedstawienie
wzajemnych stosunków między bohaterami reprezentującymi różne grupy
społeczne, ujawnienie relacji między ludźmi i przestrzenią, w której przebywają, kojarzenie
teraźniejszości z przywoływaną w retrospekcjach przeszłością
to wyróżniki

A. powieści historycznej
B. powieści panoramicznej
C. powieści środowiskowej
D. noweli.
.
....23. Baśniowość noweli Orzeszkowej Gloria victis polega przede wszystkim na

A. wprowadzeniu postaci ze świata pozazmysłowego
B. pogodnym zakończeniu utworu
C. uczynieniu narratorem przyrody
D. wyraźnym podziale bohaterów na dobrych i złych.
.
....24. Opisując Romualda Traugutta jako tego, "który wziąwszy na ramiona krzyż narodu
swego, poszedł za idącym ziemią tą słupem ognistym i w nim zgorzał", Orzeszkowa
odwołuje się do

A. etosu rycerskiego
B. tradycji mitologicznej
C. idei wallenrodyzmu
D. idei mesjanizmu.
.
....25. Obecność w fabule Potopu nagłych zwrotów akcji w sposób cudowny prowadzących
do ocalenia bohaterów pozwala zaliczyć tę powieść do

A. eposów
B. westernów
C. baśni
D. gawęd szlacheckich.
.
....26. W którym punkcie najlepiej określono zasadę wprowadzania faktów historycznych
w Potopie?

A. Fakty historyczne są nieważne, gdyż jest to powieść przygodowa.
B. Przywoływaniem faktów historycznych rządzi zasada "ku pokrzepieniu serc".
C. Fakty historyczne są najistotniejsze, ponieważ pisarz chciał stworzyć powieść dokumentarną.
D. Większą wagę pisarz przywiązuje do faktów negatywnych, by pokazać, iż Polacy
sami gubią swoją ojczyznę.
.
....27. Zarówno cechy osobowe, jak i biografia Andrzeja Kmicica pozwalają stwierdzić,
iż jest on podobny do

A. narratora i bohatera Pamiętników Paska
B. Hektora
bohatera Iliady
40
Wiek pary i elektryczności


C. Jacka Soplicy
bohatera Pana Tadeusza
D. Rolanda
bohatera średniowiecznego eposu.
.
....28. Głównego bohatera Zbrodni i kary na drogę zła sprowadza przede wszystkim

A. przypadek
B. bieda, z którą nie potrafił się uporać
C. środowisko, w którym się wychował
D. filozofia relatywizmu moralnego.
.
....29. Bohaterką Zbrodni i kary, która choć z natury dobra, pod wpływem środowiska
dopuszcza się złych czynów, jest

A. Katarzyna Iwanowna
B. Dunia
C. Sonia
D. Marfa Pietrowna.
.
....30. Która z informacji o tytułowej kamizelce z noweli Prusa jest nieprawdziwa?

A. Można ją uznać za symbol miłości dwojga ludzi.
B. Wprowadza czytelnika w błąd, bo głównym tematem utworu jest miłość.
C. Stanowi swoistą klepsydrę odmierzającą czas fabularny.
D. Jest sokołem, skupia wokół siebie akcję.
.
....31. Każdej z podanych grup społecznych i narodowych przyporządkuj po dwie
postacie z literatury polskiego pozytywizmu.

Grupy: A. arystokracja, B. średnia szlachta, C. uboga szlachta zaściankowa, D. mieszczaństwo
polskie, E. Żydzi, F. inteligencja.
Postacie: 1. Zołzikiewicz, 2. prezesowa Zasławska, 3. Mendel Gdański, 4. Węgiełek,

5. Ignacy Rzecki, 6. Jadwiga Domuntówna, 7. Michał Wołodyjowski, 8. Janusz Radziwiłł,
9. Benedykt Korczyński, 10. Anzelm Bohatyrowicz, 11. Rzepowa, 12. Helena
Stawska, 13. Szuman, 14. Maryś Tarłowski, 15. dróżnik Wysocki.
.
....32. Dopisz po dwa tytuły dzieł pozytywistycznych, które łączy obecność wskazanych
motywów.

Motyw: A. mogiła powstańców, B. zabójstwo, C. niechęć wobec Żydów, D. miłość do
osoby z innej warstwy społecznej.

.
....33. Rozpoznaj postać na podstawie krótkiej charakterystyki.

A. Młoda, dumna szlachcianka, dla której tradycja, uczciwość, patriotyzm
to najwyższe
wartości. By być w zgodzie z własnym sumieniem odpycha tego, którego
gorąco i prawdziwie kocha.
B. Miała niezbyt szczęśliwe dzieciństwo, potem przeżyła nieszczęśliwą miłość do
dalekiego kuzyna. Odradza się przez kontakt z ludźmi z niższej sfery, którzy uczą
ją szacunku do pracy i tradycji.
Wiek pary i elektryczności 41



C. Żeniąc się, popełnił mezalians. Nie kierował się jednak uczuciem, ale wyrachowaniem.
Jego pasją są wyścigi konne, a zamiast korzystać z usług dentystów
woli
pozbywać się zębów w pojedynkach.
D. Dziewczyna upadła, która pociechę czerpała tylko z silnej wiary i zaufania do
Boga.
42
Wiek pary i elektryczności


KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............


I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
31.
Grupa A B C D E F
Postacie

32.
MotywMotyw 1. tytuł1. tytuł 2. tytuł2. tytuł
A
AAB
BBC
CCD
DD

Wiek pary i elektryczności 43



33.
PPostaćstać Tytuł utworu AutorAutor
A
AAB
BBC
CCD
DD

44
Wiek pary i elektryczności


KARTOTEKA TESTU

Lp. Uczeń potrafi
Kat.
taksonomiczna
Poziom
wymagań Punktacja Uwagi
1 zidentyfikować poglądy
pozytywistycznych filozofów A Pp 0
1
2 określić światopogląd na podstawie
zachowania postaci C P 0
1
3 wskazać wydarzenia historyczne ważne
dla epoki pozytywizmu B P 0
1
4 rozpoznać przyczyny używania języka
ezopowego B P 0
1
5 wyjaśnić pojęcie emancypacji B P 0
1
6 scharakteryzować cechy
pozytywistycznej prasy B Pp 0
1
7 zinterpretować fakt powieściowy
w kontekście zastosowanej poetyki D Pp 0
1
8 odnaleźć elementy tragizmu w kreacji
bohatera literackiego C P 0
1
9
przywołać fakty biograficzne
potwierdzające romantyczne cechy
bohatera literackiego
B P 0
1
10 określić elementy typowe dla
retrospekcji C Pp 0
1
11 rozpoznać typ kompozycji C Pp 0
1
12 ustalić motywy postępowania bohatera
literackiego C P 0
1
13 rozpoznać zastosowaną poetykę C P 0
1
14 porównać elementy świata
przedstawionego w dwóch utworach B Pp 0
1
15 ustalić przesłanie ideowe utworu C P 0
1
16 zinterpretować informacje zawarte
w manifeście światopoglądowym B Pp 0
1

Wiek pary i elektryczności 45



17 wskazać najważniejsze elementy
światopoglądu pozytywistycznego A P 0
1
18 określić cechy poetyki realistycznej B P 0
1
19 rozpoznać gatunek publicystyczny B P 0
1
20 ustalić funkcję ideową faktu
powieściowego C P 0
1
21 osadzić biografie bohaterów literackich
w kontekście historycznym C Pp 0
1
22 wskazać założenia powieści
panoramicznej B P 0
1
23 odnaleźć cechy typowe dla baśni
w noweli Orzeszkowej B Pp 0
1
24 ustalić funkcję zastosowanego w tekście
obrazu C P 0
1
25 sklasyfikować powieść pod względem
gatunkowym B P 0
1
26 omówić sposób operowania faktami
historycznymi w powieści Sienkiewicza C P 0
1
27 odnaleźć podobieństwa psychologiczne
i biograficzne bohaterów literackich C P 0
1
28 określić motywy postępowania bohatera C P 0
1
29 ocenić postępowanie bohatera B P 0
1
30 zinterpretować znaczenie rekwizytu
literackiego C P 0
1
31 zaklasyfikować postacie literackie do
grup społecznych B P 0
5
1 punkt za
poprawne
uzupełnienie
dwóch kolumn
i po 1 punkcie
za poprawne
uzupełnienie
każdej
następnej

46
Wiek pary i elektryczności


32 wykryć wspólne dla różnych tekstów
motywy literackie C Pp 0
4
po 1 punkcie
za poprawne
wskazanie obu
utworów
33 rozpoznać postać na podstawie
charakterystyki C P 0
1
po 1 punkcie
za poprawną
odpowiedź
SUMA PUNKTÓW 0
40


Niepokoje końca wieku


INSTRUKCJA

Epoka Młodej Polski pociąga swoim bogactwem i różnorodnością. Łatwo jest się
zagubić w labiryncie jej myśli, pojęć, estetyk. Sprawdź teraz swoją wiedzę. Przed Tobą
test złożony z 33 zadań. Najczęściej stawia Cię wobec konieczności zadecydowania,
która z czterech proponowanych odpowiedzi jest poprawna. Pamiętaj: zawsze wybierasz
jedną możliwość. Swój wybór zaznaczasz w karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiednim
miejscu znak X. Błędny wybór niwelujesz, otaczając kółkiem omyłkowo
postawiony znak.

Wzór:

1
A
B
C
D


wybrałeś odpowiedź A.
W przypadku niektórych zadań musisz sformułować poprawne odpowiedzi i wpisać
w odpowiednie miejsce w karcie odpowiedzi. Nie zapomnij, że zapisów dokonujesz
tylko w karcie odpowiedzi, nie wolno Ci niczego zaznaczać w kwestionariuszu testu!
Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!

48
Niepokoje końca wieku


ZADANIA

.
....1. Epokę kulturową przełomu XIX i XX w. określano na wiele sposobów. Różnorodność
wynikała z chęci nazwania odmiennych, ale ważnych dla epoki zjawisk.
Połącz nazwy z informacjami, które są przez nie sugerowane.

Nazwy: A. dekadentyzm, B. Młoda Polska, C. modernizm, D. neoromantyzm, E. fin

de siecle.
Informacje: 1. nawiązywanie do tradycji, 2. postawa światopoglądowa i życiowa, 3. ogól


na nazwa okresu w literaturze i sztuce, 4. manifestowanie nowoczesności, nowator


stwa.

.
....2. Przeżyciem pokoleniowym dla modernistów było doświadczenie kryzysu dawnych
wartości. Wskaż cytat, który najwyraźniej opisuje to właśnie zjawisko.

A. Bo cóż być może, jeślim ja zaginął?...
Na wszystko mrok nicości nieprzebyty spłynął
[...].
B. [...] Co zostało nam, co wszystko wiemy,
dla których żadna z dawnych wiar już nie wystarcza?
C. [...] Ale czyż mrówka rzucona na szyny
może walczyć z pociągiem nadchodzącym w pędzie?
D. [...] My, artyści, [...]
i tak wykrzykniem: gdy wszystko nic warte,
evviva lłarte! [...].


.
....3. "Twym unicestwiającym oddechem pierś niech sycę, Nirwano!" Która z cech
przejętego z filozofii buddyjskiej pojęcia nirwany zyskuje w tym cytacie swój pełny
wyraz?

A. nirwana rozumiana jako ucieczka
B. nirwana pojmowana jako brak woli
C. nirwana utożsamiana ze stanem swoistego nieistnienia
D. nirwana rozumiana jako zdolność do zapominania o wszystkim
.
....4. Wskaż cytat potwierdzający, że Tetmajer traktował miłość jako rodzaj ucieczki
przed nieprzyjaznym człowiekowi światem.

A. [...] a myśl moja już od niej wybiega skrzydlata
w nieskończone przestrzenie nieziemskiego świata.
B. Lubię to
i tę chwilę lubię, gdy koło mnie
wyczerpana, zmęczona leży nieprzytomnie [...].
C. [...] i pełen byłem trwóg i niepokoju,
że zanim przyjdziesz, życie moje minie.
D. Z łez, które dla mnie mgliły twoje oczy,
różaniec w mojej uwiłem pamięci.
Niepokoje końca wieku 49


.
......5. Wskaż tytuł wiersza, w którym można zaobserwować zabieg psychizacji krajobrazu:


A. Kowal Leopolda Staffa
B. Koniec wieku XIX Kazimierza Przerwy-Tetmajera
C. Deszcz jesienny Leopolda Staffa
D. Przedśpiew Leopolda Staffa.
.
....6. "Bo lepiej giń, zmiażdżone cyklopowym razem, / Niżbyś żyć miało własną słabością
przeklęte". Który z elementów filozofii Nietzschego znajduje odzwierciedlenie
w tym fragmencie wiersza Staffa?

A. brak przyzwolenia na jakiekolwiek słabości
B. idea nadczłowieka
C. postulat konieczności dokonania przewartościowania wartości
D. nakaz twórczej aktywności
.
....7. Krakowska cyganeria skupiała się wokół

A. Tadeusza Boya-Żeleńskiego
B. Kazimierza Przerwy-Tetmajera
C. Stanisława Przybyszewskiego
D. Stanisława Wyspiańskiego.
.
....8. Moralność pani Dulskiej jest dramatem naturalistycznym. Wskaż tę zasadę poetyki
naturalizmu, której Zapolska nie respektowała w pełni:

A. ujawnianie tematów tabu, jawne mówienie o miłości zmysłowej, związkach pozamałżeńskich
B. podkreślanie faktu zdeterminowania człowieka przez jego fizjologiczność, dziedziczność
cech
C. ukazywanie zachowań człowieka w sytuacjach kryzysowych, ekstremalnych, nietypowych
D. epatowanie brutalnością, wulgarnością, okrucieństwem, jawne prezentowanie
scen brutalnych.
.
....9. Które z zachowań tytułowej bohaterki dramatu Zapolskiej określa się mianem
dulszczyzny?

A. udawanie osoby obytej i wykształconej pomimo to, że w rzeczywistości jest prostaczką
B. stwarzanie pozorów, że jest dobrą matką i żoną, podczas gdy w rzeczywistości
terroryzuje członków swojej rodziny
C. stwarzanie pozorów moralności, przy jednoczesnym tolerowaniu zachowań niemoralnych
pod warunkiem, że nie stają się one sprawą publiczną
D. udawanie, że zależy jej na honorowym załatwieniu krzywdy wyrządzonej w jej
domu i przez jej syna, podczas gdy jedynym jej celem jest pozbycie się niewygodnej
służącej
50
Niepokoje końca wieku


.
......10. Przeciwstawienie wartości ważnych dla filistrów i artystów zawarte jest w

A. Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej
B. Evviva lłarte Kazimierza Przerwy-Tetmajera
C. Ludziach bezdomnych Stefana Żeromskiego
D. Weselu Stanisława Wyspiańskiego.
.
....11. Hasło "sztuka dla sztuki" w epoce Młodej Polski rozumiano na pewno jako

A. uwolnienie sztuki od obowiązku służenia czemukolwiek i komukolwiek, rezygnację
z utylitaryzmu
B. odejście od komercjalizacji sztuki, manifestowaną powszechnie niechęć do publikacji
własnych dzieł, prezentowania ich publiczności
C. bezwzględny zakaz odwoływania się w sztuce do jakichkolwiek obowiązujących
powszechnie idei czy wartości
D. całkowite odejście od mimetyzmu, realizmu, jakiegokolwiek odwoływania się
w sztuce do zjawisk świata pozaartystycznego.
.
....12. Przełom XIX i XX w. nazywany bywa epoką neoromantyzmu. Wskaż typowe
dla Młodej Polski zjawisko, które potwierdza Norwidowską tezę, że prawdziwie wielki
artysta nie może być doceniony przez swoich współczesnych.

A. powstawanie kręgów tzw. cyganerii artystycznej
B. konflikt artysty i filistra
C. pojawienie się grupy poetów przeklętych
D. popularność postawy dekadenckiej
.
....13. Rozpoznaj cytat, który wykorzystuje zjawisko synestezji:

A. zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu (Leopold Staff)
B. światła się zlewa mgła przeźrocza (Kazimierz Przerwa-Tetmajer)
C. palcami rozczesuje złoto swych warkoczy (Jan Kasprowicz)
D. Przez sen pachną bławaty (Maryla Wolska).
.
....14. Wskaż cechę, która n i e jest typowa dla poezji impresjonistycznej:

A. wykorzystywanie opisu wrażeń zmysłowych do tworzenia nastroju i zatrzymania
chwili
B. ukazywanie zmienności barw i kształtów pod wpływem światła
C. tworzenie nastroju poprzez przywoływanie dochodzących zewsząd dźwięków
D. operowanie wyraźnym kontrastem, by podkreślić najważniejsze elementy pejzażu.
.
....15. Za tym, że Krzak dzikiej róży Kasprowicza jest wierszem symbolicznym, przemawia


A. nowatorskie przetwarzanie elementów typowych dla poetyki impresjonistycznej
B. czas powstania dzieła
związek z modernistycznym etapem twórczości autora
C. typowa dla epoki fascynacja krajobrazem tatrzańskim
D. przypisanie elementom krajobrazu uniwersalnych znaczeń.
Niepokoje końca wieku 51



.
......16. W którym fragmencie Przedśpiewu Staffa zawarta została aluzja do popularnego
wśród renesansowych humanistów hasła Terencjusza?

A. Żyłem i z rzeczy ludzkich nic nie jest mi obce.
B. I pochwalam tajń życia w pieśni i w milczeniu [...].
C. Bo żyłem długo w górach i mieszkałem w lasach.
D. A jednak śpiewać będę wam pochwałę życia
[...].
.
....17. W Ludziach bezdomnych Żeromskiego spotykamy się dość często z symbolami.
Jaką wspólną treść niosą: symbol rozdartej sosny i fascynacja Judyma dwoma różnymi
dziełami sztuki (rzeźbą Wenus z Milo i obrazem Rybak Puvisa de Chavannes)?

A. Obrazują upadek bohatera, prymitywizację jego zachowań i celów.
B. Symbolizują przejście od fascynacji tym, co obce, do kultywowania tego, co polskie,
rodzime.
C. Pokazują rezygnację z dóbr kultury wysokiej na rzecz dbałości o to, co pospolite,
codzienne.
D. Ujawniają dwoistość natury głównego bohatera, rozbieżność jego ideałów, dążeń,
marzeń.
.
....18. Śladów jakiej konwencji artystycznej na pewno nie odnajdziemy w Ludziach
bezdomnych Żeromskiego?

A. realistycznej
B. naturalistycznej
C. baśniowej
D. symbolicznej
.
....19. Które z zachowań Tomasza Judyma nosi znamiona typowego altruizmu inteligenta?


A. agresja wobec przeciwników głoszonych przez siebie idei
B. bunt przeciwko członkom własnego środowiska
C. poczucie odpowiedzialności za losy najuboższych
D. dążenie do awansu społecznego
.
....20. Co łączy Ludzi bezdomnych Żeromskiego z Lalką Prusa?

A. osadzenie najważniejszych wydarzeń w realiach Warszawy i Paryża
B. motyw odrzucenia miłości z powodu obowiązku
C. skupienie fabuły wokół wątku nieszczęśliwej miłości
D. zastosowanie narracji wielogłosowej
.
....21. Wyspiański w didaskaliach Wesela umieścił następujące informacje: "Izba wybielona
siwo, prawie błękitna [...]. Przez drzwi otwarte z boku, ku sieni, słychać huczne
weselisko, buczące basy, piskanie skrzypiec, niesforny klarnet [...] i przygłuszający
wszystką nutę jeden melodyjny szum i rumot tupających tancerzy, co się tam kręcą
w zbitej masie [...]". Pozwalają one stwierdzić, że

52
Niepokoje końca wieku


A. autor dokonuje w obrębie dramatu syntezy różnych sztuk
B. tekst jest librettem opery lub operetki
C. muzyka jest w utworze ważniejsza od słów
D. w tekście dominuje poetyka realistyczna.
.
....22. Fakt, iż Gospodarza nawiedza duch Wernyhory, świadczy o tym, że

A. Gospodarz jest Litwinem
B. inteligentom przypisuje autor obowiązek poprowadzenia chłopów do powstania
C. zbratanie się inteligencji z ludem zapoczątkowane w romantyzmie stało się faktem
D. Gospodarz żyje mrzonkami, ufa wieszczom i fałszywym prorokom.
.
....23. Symbolem zaprzepaszczonej szansy jest w dramacie Wyspiańskiego

A. kaduceusz
B. czapka z pawim piórem
C. chochoł
D. złoty róg.
.
....24. Fascynację zewnętrznymi cechami kultury ludowej, chłopomanię, ośmiesza
w Weselu kreacja

A. Dziennikarza
B. Pana Młodego
C. Poety
D. Racheli.
.
....25. Rozpoznaj konwencję zastosowaną w cytowanym fragmencie Chłopów Reymonta:
"A pod nimi, jak okiem sięgnąć, leżały szare pola niby olbrzymia misa o modrych
wrębach lasu
misa, przez którą, jak srebrne przędziwo rozbłysłe w słońcu,
migotała się w skrętach rzeka spod olch i łozin nadbrzeżnych".

A. symbolizm
B. realizm
C. naturalizm
D. impresjonizm
.
....26. Wskaż postać z Chłopów Reymonta, której autorytet we wsi wynikał wyłącznie
z faktu posiadania dużego majątku i umiejętności gospodarskich:

A. Maciej Boryna
B. ksiądz proboszcz
C. wójt
D. kowal.
.
....27. O niechęci Antka Boryny do ojca nie decyduje

A. złe traktowanie, poczucie poniżenia
B. uczucie zazdrości o kobietę
Niepokoje końca wieku 53



C. spór o majątek i podział schedy po matce
D. faworyzowanie jednego dziecka Macieja Boryny kosztem innych.
.
....28. Którego wydarzenia opisanego w Chłopach nie można zaliczyć do zdarzeń

o cyklicznej powtarzalności?
A. kopania ziemniaków
B. wesela Boryny
C. jarmarku w Tymowie
D. rozrzucania chleba na cmentarzu w Dzień Zaduszny
.
....29. Narrator, należący do świata przedstawionego i odgrywający kluczową rolę
w jego opisie, występuje w

A. Chłopach Reymonta
B. Ludziach bezdomnych Żeromskiego
C. Jądrze ciemności Conrada
D. Hymnach Kasprowicza.
.
....30. Najważniejszym problemem Jądra ciemności Conrada jest

A. ukazanie niedogodności życia ludzi morza
B. analiza relacji między członkami prymitywnych wspólnot
C. ujawnienie mrocznej natury człowieka
D. uświadomienie, iż samotność jest ceną płaconą za życie pełne przygód.
.
....31. Rozpoznaj źródła podanych cytatów:

Cytat
A Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, / człowiecze z końca wieku?... Głowę
zwiesił niemy.
B Dżdżu krople padają i tłuką w me okno... / Jęk szklany... płacz szklany... a szyby
w mgle mokną [...]
C Bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę, / Serce hartowne, mężne, serce
dumne, silne.
D O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami! / Twojego gniewu nadszedł wielki czas [...]
E Niech na całym świecie wojna, / byle polska wieś zaciszna, / byle polska wieś spokojna.
F
Otrzymałem wszystko, co potrzeba... Muszę to oddać, com wziął. Ten dług przeklęty...
Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do
serca z miłością, dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory.
G A niech was wszyscy diabli!!!

54
Niepokoje końca wieku


.
......32. Przeczytaj wypowiedzi trzech współczesnych osób i ustal, poglądami którego
z filozofów popularnych w epoce modernizmu każda z nich jest wyraźnie zafascynowana.


Wypowiedź
A
Rozumowe analizowanie świata nie ma sensu. Mnie interesuje tylko autentyczna
wiedza o istocie rzeczy, dlatego ufam swojej intuicji. Wolę kierować się instynktem niż
rozumem. Nie interesują mnie schematyczne wizje i pojęcia. Pragnę odkryć pęd życiowy,
który przenika cały świat.
B
Chrześcijaństwo osłabia wolę, czyni ludzi biernymi i słabymi. Człowiek musi się wyzwolić
z wszystkich więzów, poczuć swą moc. Tylko człowiek aktywny jest wolny; człowiek
wolny ma prawo łamać skostniałe zasady, obalać mylne poglądy
nawet jeżeli będzie
siłą uszczęśliwiał słabeuszy.
C
Jak mam być szczęśliwy, skoro nic mnie nie zadowala do końca? Ledwo osiągnę jakiś cel,
zaraz myślę o zdobyciu nowego. Wolę zabić w sobie chęć życia, pogrążyć się w apatii,
niebycie, być
ale nie być. Zamknąć się na pragnienia, marzenia.

.
....33. Dopisz tytuły powieści lub dramatów młodopolskich, w których pojawiają się
następujące wątki. Wskaż również pary bohaterów, których one dotyczą.

Wątek
A mezalians
B nieślubne dziecko
C romans z mężatką
D odrzucenie miłości

Niepokoje końca wieku 55



KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............


I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
1.
1 2 3 4

31.
AutorAutor T
TTytuł utworuytuł utworu
A
AAB
BBC
CCD
DDE
EEF
FFG
GG

56
Niepokoje końca wieku


32.
Nazwisko filozofa
A
B
C

33.
T
TTytuł utworuytuł utworu BohaterBohater BohaterkaBohaterka
A
AAB
BBC
CCD
DD

Niepokoje końca wieku 57



KARTOTEKA TESTU

Lp. Uczeń potrafi
Kat.
taksonomiczna
Poziom
wymagań Punktacja Uwagi
1 odnieść nazwy epoki do określonych
zjawisk B P 0
2
1 punkt za
2
3 poprawne
wskazania, 2
punkty za 4
2 dostrzec w tekście element
światopoglądu epoki C P 0
1
3
scharakteryzować sposób rozumienia
pojęcia filozoficznego przez autora
utworu
B P 0
1
4 potwierdzić tezę cytatem B P 0
1
5 rozpoznać zabieg psychizacji krajobrazu C Pp 0
1
6 rozpoznać w tekście elementy systemu
filozoficznego C P 0
1
7 wskazać przywódcę cyganerii
krakowskiej A Pp 0
1
8 wykryć w tekście elementy naturalizmu D P 0
1
9 wyjaśnić pojęcie dulszczyzny B P 0
1
10 zidentyfikować utwór podejmujący
wskazany problem B P 0
1
11 zdefiniować hasło "sztuka dla sztuki" B Pp 0
1
12 zinterpretować zjawiska kulturowe epoki D Pp 0
1
13 rozpoznać zjawisko synestezji B Pp 0
1
14 scharakteryzować cechy poezji
impresjonistycznej C P 0
1
15 wskazać w utworze przejawy
symbolizmu C P 0
1
16 odnaleźć aluzję literacką B P 0
1
17 dokonać analizy porównawczej symboli D Pp 0
1
18 zidentyfikować poetyki zastosowane
w utworze B P 0
1

58
Niepokoje końca wieku


19 ustalić elementy etosu w biografii
bohatera C P 0
1
20 wykryć elementy wspólne dla utworów
różnych epok B Pp 0
1
21
zinterpretować informacje zawarte
w utworze, odnosząc je do cech
gatunkowych
C Pp 0
1
22 wyjaśnić przesłanie wynikające
z ukazywania się zjaw bohaterom Wesela C P 0
1
23 określić znaczenie symbolu w Weselu B P 0
1
24
ustalić związki między bohaterami
literackimi a zjawiskami kulturowymi
epoki
B P 0
1
25 rozpoznać zastosowaną we fragmencie
poetykę B P 0
1
26 ustalić kryteria tworzenia wiejskiej
hierarchii w Chłopach B P 0
1
27 określić motywy postępowania bohatera C P 0
1
28 rozdzielić porządki fabularne w Chłopach B P 0
1
29 zidentyfikować narratora utworu C Pp 0
1
30 ustalić główną ideę utworu B P 0
1
31 rozpoznać źródła cytatów A Pp 0
3
1 punkt za
3 poprawne
wskazania, 2
punkty za 4
5; 3
punkty za 6
7
32 rozpoznać poglądy filozoficzne B P 0
2
1 punkt za
2 poprawne
rozpoznania, 2
punkty za 3
33 odnaleźć wątki wykorzystane
w utworach C P 0
4
po 1 punkcie
za każde pełne
poprawne
wskazanie
SUMA PUNKTÓW 0
40


odpowiedzi



SPOTKANIA Z DUCHAMI EPOKI

MODEL ODPOWIEDZI

I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
31.
AutorAutor T
TTytuł utworuytuł utworu
A
AAJuliusz Słowacki Beniowski
B
BBAdam Mickiewicz Lilie
C
CCAdam Mickiewicz Romantyczność
D
DDCyprian Norwid Bema pamięci żałobny
rapsod
E
EEAdam Mickiewicz Stepy akermańskie
F
FFJuliusz Słowacki Rozłączenie
G
GGAdam Mickiewicz Oda do młodości
H
HHAdam Mickiewicz Konrad Wallenrod

Odpowiedzi 63



32.
Postać
A Faust
B Konrad Wallenrod
C Werter

33.
A B C D
2 1 4 3

64
Odpowiedzi


BOHATER PRAWDZIWIE ROMANTYCZNY

MODEL ODPOWIEDZI

I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 22 23 24 26 28 29 30
A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
4 A.
Imię Rodowód literacki
Gustaw IV część Dziadów Mickiewicza
Konrad Konrad Wallenrod Mickiewicza

4 B.

Imię Symbolika imienia
Gustaw miłość, uczuciowość, skupienie się na własnych przeżyciach
Konrad walka, patriotyzm, poświęcenie dla spraw zbiorowości

8. Akcja dramatu rozgrywa się w wielu miejscach, np. w otoczeniu domu Kordiana, w Londynie,
we włoskiej willi, na skałach Dover, w Watykanie, w podziemiach katedry w Warszawie, przed
sypialnią cara...
Odpowiedzi 65



21.
A B C
1, 2 (9) 4, 6, 7 8, 10

25.
A B C
Dobrzyńscy Tadeusz Hrabia

27.
A bawoli, długi, cętkowany...
B kręty jak wąż boa, wzdął policzki jak banię
C chwycił na taśmie przypięty
D na taśmie przypięty / swój róg bawoli; kręty / jak wąż boa

31.
Autor Tytuł utworu
A Adam Mickiewicz Pan Tadeusz
B Cyprian Norwid Fortepian Szopena
C Juliusz Słowacki Testament mój
D Juliusz Słowacki Grób Agamemnona
E Cyprian Norwid Moja piosnka [II]
F Adam Mickiewicz III część Dziadów
G Juliusz Słowacki Kordian

32.
Utwór Postacie historyczne Postacie fikcyjne
A 1, 3 8, 9
B 4, 6 7, 13
C 5, 12 2, 14

33.
Postać
A Jacek Soplica
B Kordian
C Hrabia Henryk
D Konrad

66
Odpowiedzi


WIEK PARY I ELEKTRYCZNOŚCI

MODEL ODPOWIEDZI

I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
31.
Środowisko A B C D E F
Postacie 2, 8 7, 9 6, 10 5, 12 3, 13 1, 14

32.
Motyw 1. tytuł 2. tytuł
A Nad Niemnem Gloria victis
B Zbrodnia i kara Szkice węglem
C Mendel Gdański Lalka
D Lalka Nad Niemnem

33.
Postać Tytuł utworu Autor
A Aleksandra Billewiczówna Potop Henryk Sienkiewicz
B Justyna Orzelska Nad Niemnem Eliza Orzeszkowa
C baron Krzeszowski Lalka Bolesław Prus
D Sonia Marmieładowa Zbrodnia i kara Fiodor Dostojewski

Odpowiedzi 67



NIEPOKOJE KOŃCA WIEKU

MODEL ODPOWIEDZI

I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D

II. ZADANIA OTWARTE
1.
1 2 3 4
D A B C

31.
Autor Tytuł utworu
A Kazimierz Przerwa-Tetmajer Koniec wieku XIX
B Leopold Staff Deszcz jesienny
C Leopold Staff Kowal
D Jan Kasprowicz Dies irae
E Stanisław Wyspiański Wesele
F Stefan Żeromski Ludzie bezdomni
G Gabriela Zapolska Moralność pani Dulskiej

68
Odpowiedzi


32.
Nazwisko filozofa
A Bergson
B Nietzsche
C Schopenhauer

33.
Tytuł utworu Bohater Bohaterka
A Wesele Gospodarz lub Pan Młody Gospodyni lub Panna Młoda
B Moralność pani Dulskiej Zbyszko Dulski Hanka
C Chłopi Antek Boryna Jagna
D Ludzie bezdomni Tomasz Judym Joasia Podborska