Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Ćwiczenie nr 6 Dodatek B  y
ródła światła.
Promieniowanie to przenoszenie energii bez pośrednictwa materii. Najczęściej promieniowanie
jest traktowane jako promieniowanie elektromagnetyczne, czyli takie, któremu przypisuje się naturę
falową.
Promieniowanie monochromatyczne to promieniowanie o jednej tylko częstotliwości (długości
fali)
Promieniowanie złożone to promieniowanie złożone z różnych promieniowań
monochromatycznych.
Widmo promieniowania to obraz powstały wskutek rozłożenia promieniowania złożonego na
promieniowanie monochromatyczne.
Długość fali  [nm]
fluorescencyjne
LED
promieniowanie
temperaturowe
Rys.4.1. Obraz widmowy dla różnych typów promieniowania
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 1
Wzgl
ę
dna moc
promieniowania
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
światło dzienne
zimne białe
ciepłe białe
Rys.9.2. Widmo Rys.4.2. Widmo promieniowania świetlówek o różnej barwie.
Rys.9.2. Widmo Rys.4.3. Widmo promieniowania elektromagnetycznego
Ze względu na długość fali promieniowanie elektromagnetyczne dzielimy na:
a) UV-C daleki nadfiolet -100  280 [nm]
b) UV-B średni nadfiolet- 280  315 [nm]
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 2
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
c) UV-A bliski nadfiolet -315  400 nm
d)VIS promieniowanie widzialne -380  780 [nm]
e) IR-A bliską podczerwień- 760  1.400 [nm]
f) IR-B średnia podczerwień -1.400  3.000 [nm]
g) IR-C daleką podczerwień -3.000  1.000.000 [nm] (1 mm)
Dla promieniowania widzialnego rozróżniamy umowne podzakresy: promieniowania widzialnego.
Tab.4.1.
Tab. 4.1. Zależność barwy światła od długości fali
Barwa światła Charakterystyczny przedział
długości fali  [ nm]
fioletowa 380 - 430
niebieska 430 - 470
niebiesko-zielona 470 - 500
zielona 500 - 530
zielono-żółta 530 - 560
żółta 560 - 590
pomarańczowa 590 - 620
czerwona 620 - 760
Promieniowanie widzialne składa się z szeregu promieniowań monochromatycznych.
Poszczególne promieniowania monochromatyczne wykazują różną skuteczność w wywoływaniu
wrażeń wzrokowych.
Przy równej mocy promieniowania, światło czerwone, fioletowe i niebieskie powoduje słabsze
pobudzenie narządu wzroku niż światło zielone i żółte
II. Metody obliczania natężenia światła
Natężenie oświetlenia jest jedną z podstawowych wielkości przy określaniu oświetlenia wnętrz i
terenów otwartych. Natężenia oświetlenia oblicza się:
a) metodą punktową
b)metodą sprawności
c) metodą tabelaryczną
.
1) Strumień świetlny
780nm
� = K �" �" V �" d [ lm] lumen
m 
+"dP
380nm
gdzie:
wartość 380�780 [nm]  zakres widzialny promieniowania elektromagnetycznego
lm Ć lm
�ł łł
Km= 686 -największa wartość skuteczności świetlnej � = [ ]
�ł śł
W N W
�ł �ł
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 3
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
V - względna widmowa skuteczność świetlna (odpowiada względnej skuteczności świetlnej
przeciętnego ludzkiego oka)
dP  [W] - moc promienista widmowa z zakresu długości fali pomiędzy  a  +  d
Rys.4.4. Zależność względnej widmowej skuteczności świetlnej od długości fali
2) Światłość
Światłość- jest to strumień świetlny rozchodzący się w elementarnym kącie bryłowym
d� lm
I ą = [ cd] kandela 1 cd = 1[ ]
d�
sr2
Rys.4.5. Obliczanie światłości
3) Natężenie oświetlenia
Natężenie oświetlenia jest to strumień świetlny padający na powierzchnię
�
E = [ lx] luks
S
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 4
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Rys.4.6. Obliczanie natężenia oświetlenia.
Prawo odwrotności kwadratów
Dla punktowych z
ródeł światła natężenie oświetlenia w punkcie A jest wprost proporcjonalne do
światłości z
ródła w kierunku punktu A i odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości
pomiędzy z
ródłem światła a punktem A.
Rys.4.7. Obliczanie natężenia oświetlenia w punkcie A.
Z definicji natężenie oświetlenia E i światłości w kierunku alfa wynika:
d� dĆ
E= Ią =
dS d�
Natężenie światła na powierzchni w punkcie A wynosi:
d� Ią �" d� Ią �" dS �" cos ą Ią dS �" cos ą
EA= = = = cos ą ponieważ d� =
2 2
dS dS
r �" dS r2 r
Ią Ią Ią
EA = �" cos ą = �"cosą = (cos ą)3
2 2
r h2
h
�ł �ł
�ł �ł
cos ą
�ł łł
Rys.4.8. Natężenie światła padającego prostopadle do
powierzchni.
Ią
dla ą =0; EA =
2
r
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 5
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Prawo odwrotności zakłada, że z
ródło światła jest punktowe, co w praktyce sprowadza się do tego,
że zakłada się odległość r jako dostatecznie dużą w stosunku do wymiaru z
ródła światła d.
Błąd wynikający z zastosowania prawa odwrotności kwadratów (t.j.
różnica pomiędzy rzeczywistym natężeniem oświetlenia
pochodzącym od rzeczywistego z
ródła światła a obliczonym
natężeniem oświetlenia według prawa odwrotności kwadratów jest
mniejszy niż 1% jeżeli odległość r od z
ródła światła jest większa
od pięciokrotnego największego wymiaru d z
ródła światła.
Rys. 4.9. Prawo odwrotności kwadratów
r > 5 d
Graniczna odległość fotometrowania to odległość pomiędzy z
ródłem światła a rozpatrywanym
punktem, dla której błąd wynikający z zastosowania prawa odwrotności kwadratów jest równy 1%
rgr = 5d
5) Luminancja
Pojęcie luminancji związane jest z wrażeniem powstającym przy postrzeganiu przedmiotów, o
których możemy powiedzieć, że mają mniejszą lub większą jaskrawość.
Ią Ią
Lą = = [ cd/m2] [ cd/cm2]
S �" cos ą
S'
Rys. 4.10. Obliczanie luminacji.
Prawo Lamberta
Prawo odnosi się do pierwotnych lub wtórnych z
ródeł światła, których powierzchnie mają zdolność
doskonałego rozpraszania światła (powierzchnie idealnie matowe, gips, zmatowione szkło...).
Prawo Lamberta mówi, że: każdy element ciała równomiernie rozpraszającego światło ma we
wszystkich kierunkach (w obrębie kąta bryłowego 2Ą) ma jednakową luminancję.
Ią Ią=0
Lą= = idem Lą = Lą=0 Lą=0 =
S �" cos ą S
Ią Ią=0
= Ią= Ią=0 �"cos ą Ią=0 = I0 = I max.
S �" cos ą S
Ią = Imax�"cos ą
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 6
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Rys. 4.11. Prawo Lamberta.
III y
ródła światła
Rys. .4.12. Podział z
ródeł światła
Sztuczne z
ródła światła  światło otrzymuje się w wyniku przemiany innego rodzaju energii, np.
energii elektrycznej lub chemicznej.
W zależności od sposobu wzbudzania atomów i cząstek wyróżnia się dwa sposoby wytwarzania
promieniowania w elektrycznych z
ródłach światła:
a) inkadescencja (promieniowanie termiczne)
b) luminescencja
Inkadescencja (promieniowanie temperaturowe)-to wysyłanie promieniowania w wyniku
cieplnego wzbudzenia atomów lub cząsteczek
Prąd elektryczny przepływa przez ciało stałe lub ciecz i rozgrzewa je do wysokiej temperatury.
Cząsteczki zostają wprowadzone w drgania i ruch obrotowy, osiągają wyższy poziom
energetyczny, zostaje wyemitowany kwant promieniowania. Częstotliwość drgań jest różna, więc
widmo tego promieniowania jest widmem ciągłym.
Luminescencja polega na wysyłaniu promieniowania powstającego w wyniku wzbudzenia atomów
lub cząsteczek. Luminescencja jest charakterystyczna dla danego rodzaju ciała promieniującego.
Luminescencja dzieli się na:
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 7
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
a) elektroluminescencję  to emisja promieniowania przez atomy lub cząsteczki wzbudzone,
kosztem energii pola elektrycznego. Zachodzi w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zjawisko
wyładowania w gazach lub parach metali wykorzystywane jest przy budowie lamp rtęciowych,
metalohalogenkowych, sodowych i innych.
b) fotoluminescencję  to emisja promieniowania przez atomy lub cząsteczki wzbudzane fotonami
promieniowania ultrafioletowego UV, promieniowania widzialnego VIS lub podczerwonego IR. Do
budowy lamp wykorzystywane jest zjawisko fotoluminescencji ciał stałych, które nazywamy
luminoforami.
Luminofory -są krystalicznie aktywowane domieszkami metali ciężkich(mangan, cynk, srebro,
antymon).
Wielkości charakteryzujące elektryczne z
ródła światła
1) N [W]- znamionowa moc elektryczna (układu i lampy);
2) U [V] - znamionowe napięcie zasilające;
3) UL [V]- znamionowe napięcie na lampie;
4) I [V] znamionowy prąd lampy;
5) cos � -współczynnik mocy
6) f [Hz] -częstotliwość napięcia zasilającego (napięcia na lampie)
7)V [%] -współczynnik zniekształceń nieliniowych
8)Ś [lm] -strumień świetlny
�
9) � [lm/W] gdzie � = ; �-skuteczność świetlna lampy (układu)
N
10) Tb [K] temperatura barwowa
10) Ra wskaz
nik oddawania barw - charakteryzuje dokładność, jakość oddawania barw tak aby
barwy przedmiotów oświetlanych przez z
ródła światła nie były zniekształcone:
- dobry: Ra = 85  100
- średni: Ra = 70  85
- mały: Ra < 70
11)� [h] trwałość:
- średnia,
- gwarantowana,
- użytkowa.
a)Żarówki zwykłe
Rys.4.13. Budowa żarówki
Żarnik  wykonany z wolframu, w postaci jednoskrętki
lub dwuskrętki.
Wolfram:
- wysoka temperatura topnienia 3350 0C,
- mała prędkość parowania.
�!
�!
�!
�!
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 8
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Temperaturowe warunki pracy żarówek:
Temperatura żarnika:
- żarówki próżniowe T < 2500 K (do 25W)
- żarówki gazowane 2600 K < T < 3000 (powyżej 40W)
-żarówki halogenowe T H" 3200 K
Główny problem to parowanie wolframu, które prowadzi do przepalenia żarnika.
Strumień świetlny i skuteczność żarówki rosną wraz z temperaturą żarnika, lecz równocześnie
maleje trwałość, bo zwiększa się parowanie wolframu
" Żarówki do ogólnych celów oświetleniowych:
- próżniowe,
-gazowane.
Żarówki gazowane  gaz  oblepia żarnik i zmniejsza parowanie, więc można podnieść
temperaturę żarnika nie zmniejszając trwałości.
Gaz (im cięższy gaz tym lepszy):
- argon,
- azot,
- mieszanina argonu (cięższy) i azotu (większa odporność na przebicie),
-krypton
Zestawienie parametrów żarówek
N [W] 15-1000
U [V] 110-250
Rodzaj bańki: przez
roczysta. matowa, mleczna, zwierciadlana, kolorowa
� [lm/W]  skuteczność świetlna: próżniowe 6  9 [lm/W];gazowane 10  18 [lm/W]
Przykłady żarówek i ich skuteczności świetlnej:
Dla żarówek obowiązuje zasada ,że im większa moc tym większa skuteczność świetlna:
a) 40W  strumień świetlny  420 [ lm ] skuteczność świetlna -10.5 [lm/W]
b) 60W  strumień świetlny- 710 [ lm]  skuteczność świetlna -11.8[lm/W]
c)100W  strumień świetlny -1360 [lm]  skuteczność świetlna -13.6 [lm/W]
Ra  wskaz
nik oddawania barw 100
� [h] trwałość średnia 1000 [h]
trwałość gwarantowana 700 [h]
b) Żarówki halogenowe
W żarówkach tych zachodzi regeneracyjny cykl halogenowy, tworzą się związki chemiczne
halogenków (fluor, chlor, jod) z metalem (wolfram):
1) wolfram paruje i osadza się na bańce;
2) wolfram wiąże się z jodem i tworzy się jodek wolframu;
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 9
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
3) jodek wolframu odrywa się od bańki i wędruje na żarnik;
4) jodek wolframu rozkłada się w wysokiej temperaturze żarnika na jod i
wolfram, wolfram osadza się na żarniku, a jod z powrotem wędruje na bańkę.
Warunek przy jakim zachodzi cykl halogenowy:
-temperatura bańki nie powinna być mniejsza niż 520 K (dlatego żarówki halogenowe maja bańki o
małych rozmiarach)
Ze względu na zachodzący cykl regeneracyjny można podnieść temperaturę żarnika bez straty
trwałości (rośnie strumień i skuteczność świetlna).
c
e
d
a
b
Rys. 4.14. Żarówki halogenowe: a,b) niskonapięciowe; c),d) na napięcie sieciowe.
Zestawienie parametrów żarówek halogenowych
N [W] 5  2000
U [V] 6  230
� [lm/W] - wartości skuteczności świetlnej : żarówki niskonapięciowe: 12  26 [lm/W];
żarówki na napięcie sieciowe- skuteczność świetlna: 10  24 [lm/W]
Im większa moc tym większa skuteczność świetlna:
Ra - wskaz
nik oddawania barw:100
� [h] trwałość średnia: 1500  5000 h
Rys.4.15.Rozkład widmowy żarówki halogenowej z normalnym szkłem kwarcowym (z lewej) oraz
ze szkłem kwarcowym i filtrem UV (z prawej)
c) Świetlówki
Rodzaje świetlówek:
-liniowe,
- kompaktowe,
- zintegrowane (ze statecznikiem),
- niezintegrowane (bez statecznika).
Rys.4.16. Budowa świetlówki
Budowa i zasada działania świetlówek
Elektrody  wykonane z drutu wolframowego w postaci dwuskrętki, są pokryte emiterem
tlenkowym, który obniża pracę wyjścia elektronów i tym samym ułatwia zapłon.
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 10
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Argon  gaz pomocniczy.
Rtęć  dozowana w postaci metalicznej, odparowuje pod wpływem zwiększonej temperatury, pary
rtęci osiągają ciśnienie ok. 0.6  1.0 [Pa] w temperaturze ok. 45 0C.
Luminofor  wytwarza promieniowanie widzialne, pobudzany jest do świecenia tzw.
promieniowaniem rezonansowym rtęci z zakresu UV: 185 [nm] i 254 [nm].
Własności świetlówki zależą od rodzaju luminoforu i rodzaju statecznika:
- trwałość �, [h]
- skuteczność świetlna � [lm/W],
- wskaz
nik oddawania barw Ra,
- temperatura barwowa Tb,
Zestawienie parametrów świetlówek
N [W] 3  58
U [V] 230
Kształt baniek: rurki proste, rurki gięte i łączone (świetlówki kompaktowe)
� [lm/W]- sprawność świetlna: liniowe 56  93 [lm/W]; kompaktowe 33  87 [lm/W]
Im większa moc żarówki tym większa skuteczność świetlna:
Ra  wskaz
nik oddawania barw: 40  95
� [h] trwałość użytkowa: 5000  12000 [ h]
a b
c
d e
Rys. 4.17 . Typy świetlówek: a)b)- niezintegrowane; c)d)e) zintegrowane.
" Kompaktowe niezintegrowane- zestawienie parametrów:
N: 5  55 W
Ś: wartość strumienia świetlnego -250  4800 [lm]
�: wartość skuteczności świetlnej-50  87 [lm/W]
Ra: wskaz
nik oddawania barw 80  89, >90
" Kompaktowe zintegrowane- zestawienie parametrów:
N: 3  23 [W]
Ś: strumień swietlny:100  1500 [lm]
�: skuteczność świetlna: 33  65 [lm/W]
Ra: wskaz
nik oddawania barw: 80  89,
d) Lampy rtęciowe
Jarznik  wykonany ze szkła kwarcowego odpornego na wysoką temperaturę i na działanie par
rtęci.
Elektrody  na rdzeń wolframowy w dwóch warstwach nawinięty jest drut wolframowy,
naniesiona jest pasta emisyjna ułatwiająca zapłon lampy.
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 11
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Wypełnienie  Rtęć i Argon. Wyładowanie w parach rtęci, argon stanowi gaz pomocniczy.
Widmo  prążkowe z niewielkim udziałem widma ciągłego.
Luminofor- odpowiada za wytworzenie promieniowania tylko w zakresie czerwonym (inaczej niż
w świetlówkach).
Zestawienie parametrów lamp rtęciowych
N [W] 50  1000
U [V] 230
Bańki eliptyczne przez
roczyste lub pokryte luminoforem
� [lm/W] sprawność świetlna: liniowe 36  60 [lm/W]
Im większa moc żarówki, tym większa skuteczność świetlna:
Ra  wskaz
nik oddawania barw 33  57
� [h] trwałość użytkowa 5000  8000 [h]
e)Lampy metalohalogenkowe
Lampy metalohalogenkowe to lampy rtęciowe ze specjalnymi domieszkami.
Do jarznika dodaje się halogenki metali (tal, ind, dysproz) co skutkuje poprawą rozkładu
widmowego. Zwiększa się skuteczność świetlna i wskaz
nik oddawania barw.
Zestawienie parametrów lamp metalohalogenkowych
N [W] 35  2000
U [V] 230
Bańki eliptyczne, tubularne
� [lm/W]- skuteczność świetlna: 73  120 [lm/W]
Im większa moc żarówek, tym większa skuteczność świetlna:
Ra- wskaz
nik oddawania barw: 60  90
� [h] trwałość użytkowa ok. 10000 [h]
f) Lampy sodowe
Lampy sodowe dzielimy:
-wysokoprężne,
-niskoprężne.
Budowa lampy sodowej wysokoprężnej
Jarznik  wykonany z polikrystalicznego tlenku aluminium (ceramika),produkowany od
lat 60-tych bo wcześniej nie znaleziona takiego materiału na jarznik, który by wytrzymał wysoka
temperaturę (1200 1300 0C) i niszczące działanie sodu.
Wypełnienie  Rtęć, Sód i gaz pomocniczy (argon lub ksenon). Wyładowanie w parach sodu i
częściowo w parach rtęci. Zapłon następuje w gazie pomocniczym a póz
niej odparowują rtęć i sód,
które przejmują wiodącą rolę w wyładowaniu.
Widmo  prążkowe z niewielkim udziałem widma ciągłego. Głównie dwie linie rezonansowe sodu
589 i 589.6 nm (barwa żółta) plus podkład ciągły i linie rtęci. Brak luminoforu. Żółta barwa światła
Tb=2700K. Oddawanie barw jest niewłaściwe Ra=23
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 12
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Budowa lampy sodowej niskoprężnej
Jarznik  dwuwarstwowa rurka w kształcie litery U. Warstwa wewnętrzna z tlenku aluminium, warstwa
zewnętrzna ze szkła.
Wypełnienie  Sód i gaz pomocniczy (argon lub neon). Wyładowanie w parach sodu.
Widmo  liniowe: dwa prążki 589 nm i 589.6 nm (dublet sodowy). Brak luminoforu. Żółto-pomarańczowa
barwa światła. Brak właściwego oddawania barw, nie można wyznaczyć wskaz
nika oddawania barw Ra.
Zestawienie parametrów lamp sodowych wysokoprężnych
N [W] 50  1000
U [V] 230
Bańki eliptyczne, tubularne, przez
roczyste lub z powłoką rozpraszającą
� [lm/W]  sprawność świetlna:70  150 [lm/W]
Im większa moc lampy, tym większa skuteczność świetlna:
Ra -wskaz
nik oddawania barw: 23
� [h] trwałość użytkowa: 10000  16000 h
Zestawienie parametrów lamp sodowych niskoprężnych
N [W] 18  180
U [V] 230
Typy baniek: tubularne przez
roczyste
� [lm/W]  sprawność świetlna:100  190 [lm/W]
Im większa moc lampy, tym większa skuteczność świetlna:
Ra -brak
� [h] trwałość użytkowa ok. 10000 [h]
Tab.4.2.Podstawowe wielkości świetlne
Wielkości, określenia i oznaczenia Zależności Jednostki
nazwa symbol
Strumień świetlny (Ś)
Strumień świetlny praktyczny to moc lumen lm
�
widzialna promieniowania oceniana
wzrokiem
Natężenie oświetlenia (E)
�
E =
Natężenie oświetlenia to stosunek lx
S
strumienia świetlnego padającego lux
prostopadle na pole do powierzchni tego
lm
F
1 lx= 1
pola (S)
E=
m2
Scos ą
Światłość (I)
d�
I ą =
Światłość z
ródła światła to kątowa cd
d�
gęstość strumienia, przy równomiernym kandela
strumieniu w obrębie kąta przestrzennego
lm
�-kąt bryłowy
1 cd = 1[ ]
(�)
(sr-steradian) sr2
Luminacja (L)
Ią Ią
La� = =
Luminacja to stosunek światłości w Kandela na metr [ cd/m2] [ cd/cm2]
S �" cos ą
S'
kwadratowy lub
kierunku ą do powierzchni pozornej
kandela na
z
ródła światła, przy równomiernym
centymetr
świeceniu powierzchni S pod kątem ą=0,
kwadratowy
czyli przy świeceniu prostopadłym
Skuteczność świetlna z
ródła (�)
�
�
�
lumen na wat
Skuteczność świetlna to stosunek
Ć
lm
�ł łł
� =
strumienia świetlnego wysyłanego przez
�ł śł
N
W
�ł �ł
z
ródło światła do pobieranej przez nie
mocy
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 13
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Tab.4.3.Parametry pracy żarówek
Typ zwykła halogenowa świetlówka rtęciowa metalo- sodowa
żarówki/ halogenkowa
lampy
N [W] 15-1000 5  2000 3  58 50  1000 35  2000 50  1000
18  180
U [V] 110-250 6  230 230 230 230 U [V] 230
Rodzaj przez
roczyst niskonapięciowe: rurki proste, rurki eliptyczne eliptyczne, eliptyczne,
bańki: a. matowa, 12  26 ; gięte i łączone przez
roczyste tubularne tubularne,
mleczna, żarówki na (świetlówki lub pokryte przez
ro
zwierciadlan napięcie sieciowe- kompaktowe) luminoforem czyste lub
a, kolorowa z powłoką
rozpraszającą
� [lm/W]  próżniowe 10  24 liniowe: liniowe
skuteczność 6  9 56  93 kompaktowe: 36  60 73  120 :70  150
świetlna gazowane 33  87 100  190
10  18 :
Ra- 100 100 40  95 33  57 60  90 23
wskaz
nik
oddawania
barw
� [h] 1000 1500  5000 h 5000  12000 5000  8000 10000 10000  16000
trwałość 10000
średnia h 700 h
trwałość
gwarantowa
na
Tab. 4.4.
Wymagane natężenia oświetlenia (w lx) i ich zastosowanie (wg PN-84/02033)
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 14
Ćwiczenie 6. Dodatek B  y
ródła światła.
Najmniejsze Rodzaje czynności i pomieszczenia
dopuszczalne średnie
natężenie oświetlenia
10 Ogólna orientacja w pomieszczeniach
20 Orientacja w pomieszczeniach z rozpoznaniem cech średniej wielkości, jak np.:
rysy twarzy ludzkiej, oraz:
piwnice i strychy
składowanie materiałów jednorodnych lub dużych
50 Krótkotrwałe przebywanie połączone z wykonaniem prostych czynności, np.:
urządzenia produkcyjne bez obsługi ręcznej
przygotowywanie pasz
korytarze i schody
sale kinowe podczas przerw
magazynowanie materiałów różnych, przy których zachodzi konieczność
poszukiwania
100 Praca nieciągła i czynności dorywcze przy bardzo ograniczonych wymaganiach
wzrokowych np.:
urządzenia technologiczne sporadycznie obsługiwane , obsługa kotłów centralnego
ogrzewania
miejsca obsługi codziennej, myjnie i czyszczalnie samochodów w garażach
pomieszczenia sanitarne
hole wejściowe
200 Praca przy ograniczonych wymaganiach wzrokowych, np.:
mało dokładne prace ślusarskie i prace na obrabiarkach metali
wyrób akumulatorów, kabli, nawijanie cewek grubym drutem
jadalnie, bufety i świetlice
sale gimnastyczne, aule, sale zajęć ruchowych w szkołach
portiernie
300 Praca przy przeciętnych wymaganiach wzrokowych, np.:
średnio dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali
szpachlowanie, lakierowanie
łatwe prace biurowe z dorywczym pisaniem na maszynie
500 Praca przy dużych wymaganiach wzrokowych, np.:
dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali
szycie i drukowanie tkanin
druk ręczny i sortowanie papieru
750 Długotrwała i wytężona praca wzrokowa, np.:
bardzo dokładne prace ślusarskie i praca na maszynach do metali
szlifowanie szkieł optycznych i kryształów
oczyszczanie, wyskubywanie węzełków, wypruwanie, cerowanie, naprawianie
usterek w przemyśle włókienniczym
prace kreślarskie
1000 Długotrwała i wyjątkowo wytężona praca wzrokowa, np.:
montaż najmniejszych części i elementów elektronicznych
kontrola wyrobów włókienniczych
Wykorzystano materiały put.poznan.pl
Wydział Paliw i Energii Akademii Górniczo  Hutniczej w Krakowie 15