R-w9-przebieg 13. grudzień 2006
R-W9-PRZEBIEG
WYGOTSKI
Funkcjonalna metoda podwójnej stymulacji
 jedne bodz
ce występują jako obiekt działalności badanej osoby (w badaniu Wygotskiego były to
po prostu klocki, które są nie tylko różnego kształtu, ale też różnego koloru i wielkości) to jest
materiał, na którym działa badany i jak mówi Wygotski jest to obiekt działalności badanej
osoby;; Na każdym klocku jest opis:  Uni ,  Lef ,  Cef ... to są znaki, które pozwalają
organizować działalność... z jednej strony są klocki, a z drugiej znaki, które organizują
działalność)
 drugie jako znaki pozwalające zorganizować tę działalność
Myślenie synkretyczne, kompleksowe i pojęciowe
Model zmian rozwojowych:
Rozwój ma charakter ciągły, można ustalić kierunek tych zmian, Zmiany rozwojowe w zakresie
myślenia prowadzą: od myślenia synkretycznego poprzez myślenie kompleksowe (skojarzeniowy,
kolekcja, łańcuchowy, dyfuzyjny, pseudopojęcie) do myślenia pojęciowego (pojęcia potoczne,
pojęcia naukowe).
Myślenie synkretyczne  dziecko opiera się na wnioskach synkretycznych
Kompleksy oparte są na cechach obiektywnych. Kształtem, kolorem itp.
Kompleks skojarzeniowy  dziecko dobiera do wzorca wg jakiegoś jednego kryterium (np. kształtu
lub koloru)...
Kompleks kolekcja  dobieranie takich elementów, których jeszcze w danym zbiorze nie ma...
pomiędzy tymi dobranymi elementami nie ma żadnego związku (to jeszcze nie jest kategoria)
One nie tworzą kategorii  nie tworzą żadnej klasy!
Kompleks łańcuchowy  dziecko dobiera każdy następny klocek do poprzedniego, istotne są
związki między dwoma kolejnymi elementami w zbiorze.
Kompleks dyfuzyjny  jeśli dziecko wybrało trójkącik czerwony to dobiera do niego trójkącik
zielony (też trójkąt!), do niego dobiera trapez bo też ma podobny kształ, a potem kwadrat...
STOPNIOWA Transformacja JEDNEGO kryterium. Tyle, że ten kształt się trochę zmienia z kroku
na krok. Teraz to kryterium jest nie tylko jedno, ale i jest stałe/nie zmienia się.
Kompleks pseudopojęcie  tworzy już pojęcie, ale jest to dość mdłe, genetycznie potrzebne do
kompleksu, ale po trosze też pojęcie.
Pojecie opiera się na stałej cesze, ale te cechy mogą być nie tylko konkretne, ale mogą być też
abstrakcyjne.
Strona 1 z 4
R-w9-przebieg 13. grudzień 2006
Pojęcie- kategorie, które są wyodrębnione o cechy stałe, konkretne i istotne. Połączenie słowa ze
znakiem, który ukierunkowuje nasze działanie.
Dalszy rozwój pojęć prowadzi od pojęć potocznych do pojęć naukowych. Potoczne tworzą się
spontanicznie w codziennej aktywności dziecka, w kontaktach z innymi, ale poprzez swoją aktywną
działalność. Dziecko przechodzi w nich od czegoś szczegółowego do ogólnego (indukcyjne). Od
rzeczy do pojęć.
Pojęcia naukowe. Dziecko wychodzi od cech ogólnych i przechodzi do elementarnych. Od pojęć do
rzeczy. One nie są wytwarzane, ale przejmowane w toku interakcji. Zwykle w szkole dzieci są
wyposażane w różnych sytuacjach. Np. rewolucja  pojęcie przekazywane w toku nauki szkolnej.
Ptak i rewolucja  dziecko szybciej zwerbalizuje rewolucję, bo dostał wcześniej definicję. Ale
zapytany, co to jest ptak, ale ma kłopoty z werbalizowaniem. Ono po prostu zbiera różne przykłady
ptaków i wie, co zaliczyć do kategorii ptaków.
Wygotski sądzi, że te pojęcia na siebie wpływają. Naukowe tworzą strefę najbliższego rozwoju dla
pojęć potocznych. Pojęcia potoczne na naukowe - mogą zostać zwerbalizowane. Naukowe na
potoczne  szukamy przykładów z naukowych na życie, i potoczne się konkretyzują.
Rozwój myślenia pojęciowego zaznacza wpływ jednych na drugie.
Długość pojęcia: pojecie poglądowe i abstrakcyjne  dwa bieguny.
Wygotski pokazał etapy w rozwoju mowy w ontogenezie:
 stadium naturalne przedintelektualnej mowy i prewerbalnej myśli
 stadium, w któym dziecko używa poprawnych struktur gramatycznych bez ich rozumienia
 stadium eksterioryzacji znaków i operacji zewnętrznych z towarzyszącym komponentem mowy
egocentrycznej
 stadium interioryzacji, bezdz
więkowa mowa wewnętrzna
Około 2r.ż. Mowa się intelektualizuje, a myślenie werbalizuje. One wpływają na siebie, ale nie
będa to dwa identyczne procesy.
Dziecko bardzo wcześnie używa poprawne struktury gramatyczne, ale zupełnie ich nie rozumie.
W III stadium  mowa zewnętrzna (mówię głośno o tym co robie) jest wyraz
ny proces mówienia na
zewnątrz tego, co myślę. Interioryzacja  mówię do siebie, ale w mowie wewnętrznej.
Funkcjonalna metoda podwójnej stymulacji:
 jedne bodz
ce występują jako obiekt działalności badanej osoby
 drugie jako znaki pozwalające zorganizować tę działalność
Model zmian wielokierunkowych (sinusoidalny przebieg rozwoju) Trempała
Dla kryzysu charakterystyczne są zmiany o charakterze destrukcyjnym, jest regres jest ...
Rozwój ma przebieg w postaci sinusoidy.
Psychologia dwustronnego nurtu: psychologią o dwu obliczach (Schotter, Stachowski)
Interakcje społeczne i dorastanie to są czynniki warunkujące rozwój..
Strona 2 z 4
R-w9-przebieg 13. grudzień 2006
Mówi się, że teoria Wygotskiego ma szeroko zakrojone implikacje w edukacji.
Wnioski płynące z koncepcji Wygotskiego odnoszą się do następujących dziedzin:
 zastosowanie strefy najbliższego rozwoju do problemów uczenia i stymulowania rozwoju
 zastosowanie idei Wygotskiego do zrozumienia roli kontaktów społecznych w rozwoju
poznawczym dziecka
Strefa najbliższego rozwoju = różnica między aktualnym a potencjalnym poziomem rozwoju
Potencjalny Poziom Rozwoju  to co w jednostce dojrzewa,  jutro , to co jednostka potrafi
wykonać przy pomocy: lepiej wykształconego rówieśnika lub osoby starszej.
Aktualny - --- --- - to wszystko co dziecko jest w stanie zrobić bez niczyjej pomocy na dzień
dzisiejszy
SNR stanowi strukturę wspólnej działalności w dowolnym kontekście, kiedy uczestnicy ponoszą
zróżnicowaną odpowiedzialność zależnie od poziomu swych kompetencji.
Nie można nikogo uczyć powyżej potencjalnego poziomu rozwoju. Wkład pracy byłby
niewspółmierny do osiągnięć.
Od uczącego nie wymaga się więcej niż on jest zdolny osiągnąć. W uczeniu pod kierunkiem
dorosłych najpierw dominują polecenia, a następnie komentarze dotyczące głównych aspektów
czynności.
Wygotski zwraca uwagę na rolę dorosłych w uczeniu dzieci; dorosły przekazuje to, co społeczne.
Dziecko przejmuje w procesie działania to, co jest wytworem społecznym i występuje w planie
społecznym (Funkcja interpsychiczna) i przekształca w proces wewnętrzny (funkcja
intrapsychiczna). To co społeczne, staje się indywidualną własnością, by znów jako społeczne
powdrócić do społeczeństwa.
Mówiąc językiem współczesnej psychologii poznawczej: od działań społecznych do wytworzenia
się reprezentacji; np. od uczestniczenia w ustrukturalizowanych przez dorosłych zdarzeniach
społecznych (np. jedzenie obiegu w restauracji) do wytworzenia się reprezentacji w formie skryptu.
Rola kontaktów społecznych-rówieśniczych
Społeczne osiągnięcia stają się dla dziecka dostępne dzięki interakcji z osobami lepiej
rozwiniętymi, przygotowanymi. Może to być rówieśnik lub dorosły.
W toku działalności społecznej kształtują się wyższe funkcje psychiczne upośrednione przez
kontekst kulturowy. Przekształcenie tego, co społeczne w indywidualne odbywa się za
pośrednictwem znaków.
Dzięki interakcji z dorosłymi dzieci mogą rozwiązywać problemy trudniejsze; to osiągnięcia
przenoszą do samodzielnego wykonywania zadań. W interakcjach ważne jest wzajemne......
Rówieśnik może występować w roli nauczyciela lub równorzędnego partnera. Przy wzajemnym
uczeniu dziecko uczy się roli krytyka i roli autora. W interakcjach rówieśniczych dzieci używają
mowy egocentrycznej. Jesli rówieśnik występuje w roli nauczyciela  pomaga w uzyskiwaniu
informacji, naprowadza, poprawia. Jeśli zaś współpracuje  następuje wspólne poszukiwanie
Strona 3 z 4
R-w9-przebieg 13. grudzień 2006
rozwiązania. Interakcje rówieśnicze sprzyjają ujmowaniu i integrowaniu różnych sposobów
ujmowania problemu.
Trzecia synteza XX wieku, czyli teorii Johna Bowlby'ego.
Ewolucyjna interpretacja rozwoju człowieka
A
ączy etologię i psychoanalizę
Etologia  więz
matki i dziecka ważna dla utrzymania się dziecka przy życiu.
Strona 4 z 4