Kary porządkowe dla świadków
Obowiązek bycia świadkiem może spotkać każdego. Nie każdy
jednak traktuje ten obowiązek poważnie, lekceważąc wezwanie
sądu czy innego organu. Co grozi takiej osobie, która bez
usprawiedliwienia nie stawi się w sądzie?
Kodeks postępowania karnego przewiduje trzy zasadnicze kary dla osób,
które nie stosują się do wezwań organu lub niewypełniają należycie
nałożonych przez organ na nich obowiązków:
- kara grzywny do 3.000 zł
- zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie
- kara aresztu w rozmiarze do 30 dni
Kara pieniężna może być zastosowana wobec świadków, biegłych i
tłumaczy za nie usprawiedliwione niestawiennictwo na wezwanie organu
prowadzącego postępowanie lub za samowolne wydalenie się
wymienionych osób z miejsca czynności przed jej zakończeniem. Ponadto
karę pieniężną można nałożyć na osobę, która bezpodstawnie uchyla się
od złożenia zeznania, wykonania czynności biegłego lub tłumacza,
złożenia przyrzeczenia wydania przedmiotu, dopełnienia obowiązku
poręczyciela albo spełnienia innego ciążącego na niej obowiązku, w toku
postępowania.
Przymusowe doprowadzenie osoby z reguły dotyczy świadka i można je
stosować gdy bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu
lub bez zezwolenia wydalił się z miejsca czynności zanim została ona
zakończona. Przymusowe doprowadzenie biegłego i tłumacza należy
stosować tylko w wypadku wyjątkowym.
Aresztowanie porządkowe może być stosowane w razie uporczywego
uchylania się osób od złożenia zeznań, wykonania czynności biegłego
oraz przy wydaniu przedmiotu. Areszt ten można stosować niezależnie od
kary pieniężnej. Określenie uporczywości zawiera w sobie element
wielokrotności w niewywiązywaniu się ze swoich obowiązków osób
występujących w postępowaniu lub oznacza, że zastosowana kara
pieniężna czy przymusowe doprowadzenie nie spełniły określonego celu.
Osobę, która nie wykonała obowiązków (stawiennictwa, pozostawania do
dyspozycji organu, zeznawania, złożenia przyrzeczenia, wykonania
1
ekspertyzy, tłumaczenia i innych wynikających z art. 285 ż 1 i 287 ż 1
k.p.k.), można ukarać obciążeniem dodatkowym i kosztami
postępowania, jeżeli wskutek niewykonania tych obowiązków one
powstały. Możliwe jest obciążenie tymi kosztami kilku osób solidarnie.
Karę pieniężną należy uchylić, jeżeli ukarany usprawiedliwi swe
niestawiennictwo w ciągu tygodnia od daty doręczenia postanowienia
wymierzającego karę pieniężną lub przy pierwszej czynności, do której
wezwano osobę ukaraną.
Aresztowanie porządkowe należy uchylić, jeżeli osoba aresztowana spełni
swój obowiązek albo postępowanie przygotowawcze lub postępowanie w
danej instancji ukończono.
Złożone zażalenie wstrzymuje wykonanie postanowienia o aresztowaniu
porządkowym.
2