Rodzina wyrazów - to grupa wyrazów pokrewnych. Wyrazy pokrewne mają wspólny
rdzeń.
Rdzeń - temat, który jest najmniejszą, niepodzielną już podstawą słowotwórczą.
(np. pol-e, gór-a, rzek-a)
Rodzina wyrazów słowa  szkoła
szkoła
szkółka szkolić szkolny
szkolenie wyszkolić przeszkolić szkolony
wyszkolenie wyszkolony przeszkolenie przeszkolony
Oboczności:
Między tematem wyrazu podstawowego, a podstawą słowotwórczą wyrazu pochodnego występuje
czasami oboczność, czyli wymiana samogłosek lub spółgłosek.
Do najczęściej spotykanych wymian samogłoskowych w rdzeniach należą:
e : o, np.: żenić się : żona
e : a, np.: mierzyć : miara
o : ó, np.: dołek : dół
ę : ą, np.: dębowy : dąb
e : O (oznacza to, że samogłoska e może pojawić się lub zniknąć, a rdzeń się nie zmieni), np.: pies :
psisko.
Do najczęściej spotykanych wymian spółgłoskowych należą:
ł : l, np.: szkoła : szkolny
ch : sz, np.: duch : duszek
d : dz', np.: rada : radzić
rz : r, np.: stolarz : stolarski
s : ś, np.: las : leśny
z : z', np.: wóz : wozić
k : cz, np.: ręka : rączka
m' : m, np.: ziemia : ziomek
p' : p, np.: pień : pniak
g : ż, np.: waga : ważyć
t : c, np.: kot : kocur
Jak przeprowadzić lekcję na temat  Rodzina wyrazów :
Należy zwracać uwagę na to, by uczniowie nie kojarzyli dowolnie wyrazów pokrewnych (np.
uczeń, nauka, uczelnia, nauczyciel) lecz by  zastanawiając się nad budową i znaczeniem wyrazów
 ustalili, które z nich są bezpośrednio związane z pochodzeniem i kojarzyli wyrazy podstawowe z
pochodnymi. Zestawienia wyrazów pokrewnych należy rozpoczynać od odnalezienia wyrazu
podstawowego niepodzielnego pod względem słowotwórczym.
Rysowanie drzewka. Następnie uczniowie będą mogli stwierdzić iż te wyrazy posiadają wspólną
cząstkę  zwaną rdzeniem. Jest ona formalnym znakiem pokrewieństwa znaczeniowego wyrazów
wchodzących w skład jednej rodziny.
9.Oto rodzina wyrazów. Ustal ich pochodzenie i sporządz
wykres. Podkreśl rdzeń.
zachodzić, przychodzić, przychód, chodzić, zachód, schodzić, schody
gruby, grubszy, grubas, najgrubszy, grubasek, grubo, pogrubić, pogrubiony,
rękaw, ręka, rączka, ręcznik, ręczny, rękawica, bezrękawnik, podręczny,
gorąco, gorący, gorączka, gorączkowy, gorączkować, gorączkowanie,
10.Jakie oboczności występują w podanych parach wyrazów podstawowych i pochodnych.
miasto - mieścina ................
dół - dołek ...............
rosa - rośny ...............
ucho - uszko ..................
11. Podaj jak najwięcej wyrazów, w których w obrębie podstawy słowotwórczej zachodzą podane
oboczności.
r:rz, o:ó, ch:sz, ż:g