www.sgk.gofin.pl Strona 1
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości
nr z dnia 2010-10-01 nr kolejny 283
19
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., www.sgk.gofin.pl
Należności dochodzone na drodze sądowej
Kontrahent zalegał nam bardzo długo z płatnością, więc skierowaliśmy sprawę do sądu. Jak zaksięgować:
pozew do sądu, nakaz zapłaty z sądu, wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji, zaliczkę wpłaconą
komornikowi na wydatki w prowadzonej sprawie, pismo od komornika wskazujące, że ze względu na brak
majątku dłużnika postępowanie w sprawie będzie umorzone?
1. Skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego
W księgach rachunkowych pod datą skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, kwotę roszczenia
wskazane jest przenieść z konta rozrachunkowego dłużnika na konto "Należności dochodzone na drodze sądowej",
utworzone w ramach konta 24 "Pozostałe rozrachunki". Z reguły do ewidencji tych należności przeznacza się odrębne
konto syntetyczne, np. konto 24-6 "Należności dochodzone na drodze sądowej" ( ).
Wn konto 24-6, Ma konto 20
Dodać należy, iż koszty i przychody związane z egzekwowaniem należności na drodze sądowej - jako koszty
i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki - zalicza się do pozostałych kosztów
i przychodów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości). Tym samym wydatki związane
z dochodzeniem należności na drodze sądowej (np. opłata sądowa, wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego)
odnoszone są w momencie ich poniesienia na konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".
2. Utworzenie odpisu aktualizującego należność dochodzoną na drodze sądowej
Na należności dochodzone na drodze sądowej powinno się dokonywać odpisów aktualizujących, gdyż należności
takie nie spełniają już wymogu określonego w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości, tzn. zachodzi obawa, że nie
spowodują one w przyszłości wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych. Zasady dokonywania odpisów
aktualizujących wartość należności określają przepisy art. 35b ustawy o rachunkowości. I tak z art. 35b ust. 1 pkt 3
ustawy o rachunkowości wynika m.in., iż należności, z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji
majątkowej i finansowej dłużnika spłata tych należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna, aktualizuje się
poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się do pozostałych
kosztów operacyjnych (konto 76-1) lub kosztów finansowych (konto 75-1) - zależnie od rodzaju należności, której
dotyczy odpis aktualizujący (art. 35b ust. 2 ustawy o rachunkowości).
Z treści pytania nie wynika czy jednostka dokonała w księgach rachunkowych odpisów aktualizujących należność
dochodzoną na drodze sądowej.
3. Wydanie przez sąd nakazu zapłaty i wszczęcie postępowania egzekucyjnego
Nakazy zapłaty są wydawane przez sąd po to, aby przyspieszyć postępowanie sądowe. Moc prawna prawomocnego
nakazu zapłaty jest taka sama jak prawomocnego wyroku. Są to tytuły egzekucyjne. Po nadaniu im przez sąd klauzul
wykonalności stanowią podstawę egzekucji komorniczej.
Jeżeli jednostka przeksięgowała należność na konto 24-6 "Należności dochodzone na drodze sądowej", to pod datą
uprawomocnienia nakazu zapłaty, kwotę należności głównej objętą pozwem zalicza ponownie do należności z tytułu
dostaw i usług lub pozostałych należności, zapisem: Wn konto 20 lub 24, Ma konto 24-6
.
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126212,naleznosci-dochodzone-na-drodze-sadowej.html 2010-12-08 08:30:07
www.sgk.gofin.pl Strona 2
Jak wynika z pytania dłużnik nie uregulował należności, w związku z tym w celu ściągnięcia od dłużnika swojej
wierzytelności jednostka złożyła do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji.
Za złożenie wniosku o egzekucję świadczeń pieniężnych wierzyciel nie musi uiszczać opłaty komornikowi. Opłata
egzekucyjna, czyli należne komornikowi wynagrodzenie, zostanie przez komornika ściągnięta od dłużnika. Przy czym,
jeśli to komornik musi zwracać się do odpowiednich instytucji z pytaniami o majątek dłużnika, to na związane z tym
wydatki wierzyciel powinien uiścić zaliczkę, którą komornik póz
niej powinien rozliczyć. Przekazaną komornikowi
zaliczkę można ująć zapisem: Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto komornika), Ma
konto 13-0 "Rachunek bieżący".
4. Otrzymanie od komornika postanowienia o nieściągalności
Wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego postanowienie o nieściągalności stanowi dla celów
bilansowych podstawę do odpisania należności jako nieściągalnej. W sytuacji gdy wartość takiej należności była
wcześniej objęta odpisem aktualizującym, jej wyksięgowanie powinno nastąpić jednocześnie z wyksięgowaniem tego
odpisu, zapisem:
- Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami".
W świetle bowiem art. 35b ust. 3 ustawy o rachunkowości, należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne
zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość.
Jeśli na należność nie był utworzony odpis aktualizujący, to jej wartość należy wyksięgować w pozostałe koszty
operacyjne lub koszty finansowe, zapisem:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" lub 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami".
5. Ewidencja należności dochodzonych na drodze sądowej na przykładach liczbowych
Przykład
Ewidencja w sytuacji, gdy jednostka przeksięgowała należność na konto 24-6 oraz dokonała odpisu
aktualizującego wartość należności
I. Założenia:
1. Spółka posiadała należność (Wn konto 20) w wysokości: 17.500 zł, którą skierowała na drogę
postępowania sądowego z wnioskiem o rozpatrzenie sprawy w postępowaniu nakazowym. Sąd wydał nakaz
zapłaty.
2. Dłużnik nie spłacił roszczenia, w związku z czym spółka złożyła do komornika wniosek o wszczęcie
egzekucji.
3. Komornik zażądał od spółki zaliczki na pokrycie kosztów w kwocie: 500 zł.
4. Komornik wydał postanowienie o nieściągalności.
5. Spółka w dniu przekazania sprawy na drogę postępowania sadowego przeksięgowała należność na konto
24-6 oraz dokonała odpisu aktualizującego wartość należności.
II. Dekretacja:
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126212,naleznosci-dochodzone-na-drodze-sadowej.html 2010-12-08 08:30:07
www.sgk.gofin.pl Strona 3
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. PK - przeksięgowanie należności objętej pozwem - pod datą skierowania
17.500 zł 24-6 20
sprawy na drogę postępowania sądowego
2. PK - odpis aktualizujący wartość należności dochodzonej na drodze
17.500 zł 76-1 28
sądowej
3. PK - nakaz zapłaty wydany przez sąd 17.500 zł 20 24-6
4. WB - zaliczka wpłacona komornikowi 500 zł 24 13-0
5. PK - odpisanie należności jako nieściągalnej na podstawie postanowienia
17.500 zł 28 20
o nieściągalności
III. Księgowania:
Przykład
Ewidencja w sytuacji, gdy jednostka nie przeksięgowała należności na konto 24-6 oraz nie dokonała odpisu
aktualizującego
I. Założenia:
Na podstawie danych z poprzedniego przykładu, przy czym spółka nie przeksięgowała należności na konto 24-6 oraz
nie dokonała odpisu aktualizującego.
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. WB - zaliczka wpłacona komornikowi 500 zł 24 13-0
2. PK - odpisanie należności jako nieściągalnej na podstawie postanowienia
17.500 zł 76-1 20
o nieściągalności
III. Księgowania:
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126212,naleznosci-dochodzone-na-drodze-sadowej.html 2010-12-08 08:30:07
www.sgk.gofin.pl Strona 4
A A
A
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126212,naleznosci-dochodzone-na-drodze-sadowej.html 2010-12-08 08:30:07