Wahania koniunkturalne
Wzrost gospodarczy to proces zwiększania zasobu dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych, znajdujący swoje odzwierciedlenie we wzroście dochodu narodowego.
Rozwój gospodarczy jest pojęciem szerszym niż wzrost. Obejmuje nie tylko wszystkie składniki wpływające na wzrost dochodu narodowego, ale także przemiany jakościowe zachodzące w dłuższym okresie w rzeczowej, własnościowej i instytucjonalnej strukturze gospodarki narodowej.
W obu przypadkach używane są te same miary:
• stopa wzrostu dochodu narodowego
• PKB per capita
Ekonomiczne czynniki wzrostu gospodarczego 1. Bezpośrednie i pośrednie
• BEZPOŚREDNIE – zatrudnienie i wydajność pracy
• POŚREDNIE – rozwój oświaty, służby zdrowia itp...
2. Wewnętrzne i zewnętrzne
• WEWNĘTRZNE – uzależnione od zasobów majątkowych gospodarki i bogactw naturalnych
• ZEWNĘTRZNE – związane z udziałem w międzynarodowym obrocie handlowym
3. Inwestycyjne i pozainwestycyjne
• INWESTYCYJNE – nakłady na przyrost majątku ( maszyny, oprogramowanie...)
• POZAINWESTYCYJNE – wzrost wydajności pracy przez poprawę jej organizacji
4. Ekstensywne i intensywne
• EKSTENSYWNE – wzrost zatrudnienia i przyrost majątku
• INTENSYWNE – wzrost wydajności pracy i produktywności majątku 5. Obiektywne i subiektywne
• OBIEKTYWNE – rozwój nauki i techniki
• SUBIEKTYWNE – polityka państwa
Bariery wzrostu gospodarczego 1. Polityczno – ekonomiczne:
• ustrojowo – ideologiczna
• braku stabilizacji wewnętrznych stosunków politycznych
• politycznego podziału świata
2. Społeczno – ekonomiczne
• demograficzna
• konsumpcji (płacy realnej)
• infrastruktury społecznej
3. Techniczno – ekonomiczne
• rzeczowej struktury aparatu wytwórczego
• surowcowo – materiałowa
• technologiczna
4. Przyrodniczo – ekonomiczne
• ekologiczna
• zasobów naturalnych
• żywnościowa
Koniunktura gospodarcza to wszelkie zmiany aktywności ekonomicznej występujące w gospodarce. Zmiany te wywołują określone czasowo wahania gospodarcze, które dzieli się na:
Trendy - długookresowe tendencje zmian aktywności ekonomicznej w gospodarce
Wahania sezonowe – dokonujące się na przestrzeni roku kalendarzowego i wynikające głównie ze zjawisk związanych z działaniem czynników przyrodniczych
Wahania przypadkowe – czynnikiem sprawczym nie są zmiany w działalności gospodarczej, a zdarzenia losowe
Wahania koniunkturalne – względnie regularnie powtarzające się zmiany aktywności ekonomicznej w całej gospodarce, oscylujące wokół
określonego trendu wzrostu lub spadku produkcji. Ich sekwencje następujące kolejno po sobie układają się w określoną serię nazywaną cyklem koniunkturalnym
Klasyczny cykl koniunkturalny Fazy cyklu klasycznego:
1. kryzys
2. depresja
3. ożywienie
4. rozkwit
koniunkturalny
Fazy cyklu współczesnego:
1. recesja – PKB przestaje wzrastać 2. ekspansja – PKB zaczyna wzrastać
Fazy klasycznego cyklu koniunkturalnego 1. KRYZYS – załamanie koniunktury
•
nadprodukcja
•
spadek produkcji, spadek nakładów inwestycyjnych, spadek konsumpcji
•
wzrost stopy bezrobocia
•
wzrost stóp procentowych, spadek cen papierów wartościowych 2. DEPRESJA – dno kryzysu, stabilizacja na najniższym poziomie 3. OŻYWIENIE
•
wzrost produkcji, wzrost zatrudnienia
•
wzrost popytu konsumpcyjnego
•
obniżenie stóp procentowych
4. ROZKWIT – boom gospodarczy
•
bezrobocie tylko na poziomie naturalnym
•
ceny papierów wartościowych osiągają najwyższy poziom, a stopa procentowa najniższy
•
wzrastają inwestycje, pojawia się nadprodukcja