Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Specyfika obecnie przebiegajÄ…cych
procesów ekonomicznej globalizacji
Wykład
Opracowanie: Dr Dariusz Prokopowicz
WARSZAWA
© Copyright by Dariusz Prokopowicz
2004
a
Globalizacja Ekonomiczna globalizacja
Procesy globalizacji przebiegają na wielu płaszczyznach
\
ycia i analizowane są m.in. w następujących obszarach:
na gruncie szeroko rozumianej ekonomii, w tym
makroekonomii i na tle zjawisk gospodarczych
przebiegających równocześnie w wielu krajach;
na tle problematyki społeczeństwa informacyjnego,
technologii informatycznej i teletransmisji danych;
w obszarze finansów, bankowości i inwestycji kapitałowych;
w kontekście nauk socjologicznych.
2
Uniwersalny charakter pojęcia globalizacja
W ostatnich latach termin ten pojawia się coraz częściej
na gruncie badań prowadzonych w ró\
nych naukach,
tak ró\
nych jak np.:
Ekonomia
Medycyna
Sztuka
Informatyka
Socjologia
3
... a jednak
ekonomiczna globalizacja
Mimo wszechstronnego charakteru tego procesu,
globalizacja identyfikowana jest głównie jednak z
modyfikacją współczesnej ekonomii i komunikacji, a w tym:
finansów
bankowości
międzynarodowych przepływów kapitałowych
zarzÄ…dzania transnarodowymi korporacjami
teletransmisjÄ… danych cyfrowych
4
Badania procesów globalizacji
W zwiÄ…zku z powy\
szym, analityczne, naukowe
podejście do analizy procesów globalizacyjnych mo\
e
być zastosowane do globalizacji badanej na gruncie
ró\
nych obszarów wiedzy.
Jednak najbardziej praktyczne znaczenie wyników z tych
badań mo\
e być uzyskane przede wszystkim w procesie
analizy globalizacji ekonomicznej, a więc globalizacji na
gruncie ekonomii, w tym makro- i mikroekonomii,
finansów, bankowości, zarządzania, marketingu itd.
5
Dominacja globalizacji ekonomicznej
Do motywów wymienionej tezy zaliczyć mo\
na
następujące czynniki:
dynamikÄ™ zjawisk dokonujÄ…cych siÄ™ w wymienionych
obszarach rozumianych jako dziedziny wiedzy i elementy
otaczającej, współczesnego człowieka, rzeczywistości;
wysoki poziom zło\
oności zagadnień ekonomicznych
uformowanych z wielu powiązanych ze sobą czynników;
przewagę tego typu treści w medialnym obrazie
rzeczywistości.
6
Uwarunkowania historyczne
W drugiej połowie ubiegłego wieku gospodarki wielu
krajów przeszły od ery industrialnej do ery dominacji
usług, społeczeństw informacyjnych, w których
technologia i informacja stajÄ… siÄ™ coraz bardziej istotnÄ…
kategorią kapitału.
W tym kontekście globalizacja obejmuje ponadnarodowe
powiązania między gospodarkami zdeterminowane
międzynarodowym przepływem kapitału, wymianą
handlowÄ… oraz wymianÄ… technologii, wiedzy, informatyki i
upowszechniania ró\
nego rodzaju osiągnięć nauki.
7
Uwarunkowania historyczne
Uwarunkowania historyczne
Tak rozumiany proces globalizacji ekonomicznej analizowany
jest jako główny czynnik warunkujący przebieg wielu zjawisk
występujących w gospodarkach ró\
nych krajów oraz w
globalnej gospodarce światowej.
Analizowana globalizacja jest znaczÄ…cym czynnikiem
generujÄ…cym istotne zmiany na gruncie gospodarek wielu
krajów, szczególnie tych, które wkraczają w kolejne etapy
gospodarczej integracji, jak np. kraje Unii Europejskiej.
8
Modyfikacja świata, w którym \
yjemy
Globalizacja ekonomiczna modyfikuje m.in.
następujące czynniki systemów gospodarczych:
tempo wzrostu gospodarczego - przyczyniajÄ…c siÄ™ zwykle do jego
przyspieszenia w związku z liberalizacją przepływów kapitałowych;
poziom bezrobocia - modyfikując jego wielkość w ujęciu lokalnym,
krajowym lub wielonarodowym;
obroty na rynkach finansowych - generalnie przyczyniajÄ…c siÄ™ do
wzrostu ich wartości oraz standaryzacji poszczególnych rynków i
funkcjonujących na nich instrumentów finansowych;
9
Modyfikacja świata, w którym \
yjemy
Modyfikacja świata, w którym \
yjemy
rozliczanie operacji finansowych, które realizowane jest w
coraz krótszym przedziale czasu, głównie bezgotówkowo;
powstanie nowych kategorii ryzyka systemowego,
ekonomiczno-finansowego i inwestycyjnego w zwiÄ…zku ze
wzrostem deregulacji rynków finansowych oraz zabezpieczanie
tych ryzyk z wykorzystaniem nowych terminowych
instrumentów finansowych, znajdujących się w obrocie na
giełdach obrotu terminowego i kasowego umiejscowionych w
ró\
nych krajach, na ró\
nych kontynentach.
10
struktur rynkowych
Integracja
Od lat 70. ubiegłego wieku obserwuje się proces intensyfikacji
ró\
nego rodzaju czynników integrujących gospodarki
poszczególnych państw i regionów.
Odnotowany wzrost integracji uwarunkowany jest głównie:
wchodzeniem gospodarek wielu krajów w etap
dominacji usług w wartości wypracowanego PKB
oraz społeczeństw w epokę informacji,
postępem technicznym i technologicznym,
11
Integracja struktur rynkowych
Integracja struktur rynkowych
metamorfozÄ™ infrastruktury zarzÄ…dzania i ekonomii wielu
organizacji i przedsiębiorstw, wywołanej implementacją
nowoczesnych rozwiązań informatycznych w wiele obszarów
działania poszczególnych podmiotów,
wzrostem standaryzacji usług i produktów konsumpcyjnych
oraz finansowych oferowanych przez transnarodowe
korporacje i instytucje finansowe działające na ró\
nych
międzynarodowych rynkach pienię\
nych i kapitałowych.
12
Podstawowe uwarunkowania ekonomiczne
Wymienione procesy przyczyniły się do znacznego
obni\
enia kosztów jednostkowych realizowanych
operacji finansowych i transakcji handlowych oraz
pośrednio równie\
do wzrostu PKB przewa\
ajÄ…cej
większości krajów uczestniczących w ekonomicznej
globalizacji.
Adam Smith i wyzwolenie siÄ™ kolonii
brytyjskiej w Ameryce Północnej.
13
systemu
Zmiana międzynarodowego
walutowego
Postępująca od lat 70. liberalizacja przepływów kapitałowych
zdeterminowana była wieloma czynnikami ekonomicznymi i
politycznymi, w tym zmianą międzynarodowego systemu
walutowego. Zmiana ta polegała na zastąpieniu systemu
dolarowego, zwanego systemem z Bretton Woods na system
wolnych (swobodnych, płynnych) kursów walutowych.
Zmiana ta przyczyniła się w znacznym stopniu do deregulacji
rynków finansowych, znoszeniu ograniczeń w kształtowaniu się
kursów ró\
nego rodzaju dóbr i elementów składowych giełd
kapitałowego obrotu kasowego i terminowego.
14
Globalizacja
w przeszłości
Globalizacja następowała w ró\
nych okresach i kulturach
rozwoju cywilizacji, przy czym w odległej przeszłości miała
zwykle bardziej radykalny i gwałtowny charakter.
Od staro\
ytności do połowy XX wieku procesy globalizacji
zdeterminowane były głównie działaniami zbrojnymi, interwencją
wojskową jednych krajów w innych, agresją mającą na celu
przejęcie najwa\
niejszego kapitału jakim wówczas była ziemia i
zawarte w niej surowce.
Z drugiej strony bardziej precyzyjnym określeniem dla
ówczesnych procesów globalizacyjnych jest internacjonalizacja
ze względu na ograniczony zasięg terytorialny tych procesów.
15
Globalizacja w przeszłości
Globalizacja w przeszłości
Internacjonalizacja ta dotyczyła bardzo często niemal całości
cywilizacyjnej sfery osiągnięć poszczególnych społeczeństw
w tym wynalazków techniki i technologii, głównie:
wojskowej
budownictwa
środków transportu
rolnictwa
a w póz
niejszych okresach równie\

przemysłu
16
Globalizacja w przeszłości
Globalizacja w przeszłości
Poza tym internacjonalizacja ta realizowała się w zakresie
poszczególnych dziedzin wiedzy i nauki, a tak\
e sztuki,
filozofii i niekiedy równie\
religii oraz finansów:
w zakresie religii ró\
ne kultury przyjmowały tych
samych lub analogicznych bogów
w zakresie finansów tę samą walutę.
17
Globalizacja
obecnie
Obecnie dokonujÄ…ca siÄ™ internacjonalizacja majÄ…ca w
zasadzie globalny zasięg ma odmienny charakter:
Współcześnie realizujące się procesy globalizacyjne
wychodzÄ… poza bariery geograficzno-przyrodnicze i dokonujÄ…
się równolegle na wszystkich kontynentach
Obecna standaryzacja w zakresie osiągnięć nauki i techniki
uwarunkowana głównie czynnikami ekonomicznymi, przebiega
jednak ewolucyjnie w zasadzie bez działań zbrojnych, które w
odległej przeszłości były głównym z
ródłem tych procesów
18
Globalizacja obecnie
Globalizacja obecnie
W trakcie obecnej globalizacji najszybciej ujednoliceniu
standaryzacji ulegają składowe infrastruktury ekonomiczno-
biznesowej, tj. środki transportu, telekomunikacja,
organizacja systemu finansowego danego kraju.
Z pewnym opóz
nieniem ujednolicenie dotyczy
równie\
takich dziedzin jak:
1.
język, jakim porozumiewają się ludzie danej
społeczności, obecnie społeczności globalnej
19
Globalizacja obecnie
Globalizacja obecnie
2.
ceny podstawowych nośników energetycznych i surowców
oraz produktów finalnych
3.
szeroko rozumianej kultury ale głównie w zakresie mediów,
marketingu globalnych produktów wytwarzanych przez
transnarodowe przedsiębiorstwa, filozofii i pojmowania
otaczającej człowieka rzeczywistości w związku z
internacjonalizacją osiągnięć przemysłu filmowego
20