Podstawy ekonomii
Dr Ewa Moroz
Wykład 16  MAKROEKONOMIA
podaż globalna
Keynes twierdził, że
Stałe ceny + rezerwy czynników wytwórczych
+ stymulowanie popytu globalnego (AD)
zawsze oznaczajÄ… wzrost produkcji
Klasyczny model ekonomiczny  analizuje
gospodarkę w której płace i ceny
są doskonale giętkie.
Model klasyczny  gospodarka zawsze znajduje siÄ™
na poziomie produkcji gwarantującym pełne
zatrudnienie. Polityka pieniężna i fiskalna
oddziałują wówczas na ceny, a nie na produkcję
globalnÄ… i zatrudnienie.
 Podstawowym zadaniem współczesnej makroekonomii
jest odpowiedz
na pytanie jakie jest rzeczywiste tempo
dostosowywania się cen i płac.
Kluczem do zrozumienia makroekonomii jest
zrozumienie procesu przechodzenia od gospodarki
 keynes owskiego krótkiego okresu do  klasycznego
długiego okresu .
Kompletny model makroekonomiczny określa:
ØðPoziom produkcji
ØðPoziom zatrudnienia
ØðPoziom stopy procentowej
ØðPoziom pÅ‚ac
ØðPoziom cen
Poprzez analizę zależności między rynkami: pieniądza,
dóbr, pracy
Analizę dzielimy na dwie części:
Rynki dóbr i pieniądza są powiązane przez:
1. Poziom cen
2. Poziom stopy procentowej (od tych czynników zależy popyt
globalny AD)
Rynki dóbr i pracy są powiązane przez:
1. ProdukcjÄ™ i zatrudnienie
2. Ceny i płace (podaż globalna  nowy element)
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
Poziom cen i popyt globalny
Podaż pieniądza w ujęciu realnym jest podstawową zmienną
Å‚Ä…czÄ…cÄ… globalny popyt na dobra z poziomem ich cen.
Poziom cen  przeciętna cena wszystkich dóbr wytwarzanych w gospodarce
Realna podaż pieniądza  iloraz nominalnej podaży pieniądza i poziomu cen.
Określa ilość dóbr którą można kupić za daną ilość pieniądza nominalnego.
Przy stałym poziomie cen  realna podaż pieniądza zmienia się tylko
wówczas, gdy zmienia się nominalna podaż pieniądza.
Przy stałej nominalnej podaży pieniądza i zmiennym poziomie cen
 realna podaż pieniądza zmienia się tylko wraz ze zmianami poziomu cen.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
Na pierwszym rysunku nanosimy
realny dochód i stopę procentową,
na rysunku drugim  realny dochód
r0
i poziom cen.
r1
Celem jest wyodrębnienie wpływu cen
na AD.
(wszystkie inne niż cena wyznaczniki AD
przyjmujemy za stałe)
Punkt wyjścia  poziom cen = P0
Przy stałej nominalnej podaży pieniądza
P0 wyznacza realną podaż pieniądza
oraz położenie krzywej LM (tu: LM0).
Znając wielkość wszystkich czynników
określających popyt globalny
wyznaczamy IS (tu: IS0)
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
Jedynie w punkcie E0 (dla IS0 i LM0)
zachodzi równocześnie równowaga na
rynku dóbr i pieniądza.
r0
r1
Nanosimy punkt E0 z rysunku
pierwszego na rysunek drugi (poziom
cen P0, dochód Y0)
Załóżmy, że poziom cen spada do P1 
przy stałej podaży nominalnej oznacza
to wzrost realnej podaży pieniądza 
LM w prawo (z LM0 do LM1)
Punkt E1 odpowiada teraz sytuacji w
której zachowana jest jednocześnie
równowaga na obu rynkach. 
podobnie jak poprzednio nanosimy
ten punkt na rysunek drugi.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
Rozpatrując w identyczny sposób
r0
kolejne sytuacje otrzymamy na
rysunku drugim zbiór punktów.
r1
A
Ä…czÄ…c te punkty otrzymamy MDS
makroekonomicznÄ… krzywa popytu
Makroekonomiczna krzywa popytu 
(MDS) ilustruje różne kombinacje
poziomu cen i realnego dochodu przy
którym planowane wydatki są równe
faktycznej produkcji, przy stopie
procentowej ustalonej na poziomie
zapewniającym równowagę na rynku
pieniężnym.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
r0
Krzywa MDS opada w dół
ponieważ spadek poziomu cen
r1
zwiększa realną podaż pieniądza,
obniża stopę procentową
równoważącą rynek pieniężny
oraz zwiększa popyt globalny.
Położenie krzywej MDS
wyznaczamy przy danych:
1. nominalnej podaży pieniądza,
2. wydatkach państwa
3. oraz pozostałych zmiennych
wpływających na poziom AD.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
r0
Krzywa MDS opada w dół
ponieważ spadek poziomu cen
r1
zwiększa realną podaż pieniądza,
obniża stopę procentową
równoważącą rynek pieniężny
oraz zwiększa popyt globalny.
Położenie krzywej MDS
wyznaczamy przy danych:
1. nominalnej podaży pieniądza,
2. wydatkach państwa
3. oraz pozostałych zmiennych
wpływających na poziom AD.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
r0
IS - Zmiany wielkości realnych,
które przesunęłyby w górę krzywą
r1
IS przesuną również w górę
krzywÄ… MDS.
LM  przy każdym poziomie cen
wzrost nominalnej podaży
pieniądza spowoduje przesunięcie
krzywej LM w prawo  co oznacza
wyższy poziom popytu globalnego
i faktycznego dochodu  MDS
przemieści się w górę.
Rynek dóbr i pieniądza (powiązania
przez poziom cen i stopy procentowej)
Zadaniem krzywej MDS jest
wykazanie w jaki sposób niższe ceny
r0
zwiększają globalny popyt poprzez
wzrost realnej podaży pieniądza i
r1
obniżkę stopy procentowej
równoważącej rynek pieniężny.
Krzywa MDS jest krzywÄ… typu
popytowego ponieważ spełnia
jednocześnie dwa warunki:
1. Równość planowanych wydatków i
faktycznej produkcji
2. Osiągnięcie przy tym poziomie
produkcji i dochodu poziomu stopy
procentowej równoważącego rynek
pieniężny.
Efekt realnych zasobów pieniądza
Krzywa IS  ilustruje wpływ stopy procentowej na popyt globalny
Spadek poziomu stopy procentowej = wzrost AD
(poprzez wzrost popytu inwestycyjnego i przesunięcie w górę funkcji konsumpcji
na skutek działania efektu majątkowego i spadku ceny kredytów konsumpcyjnych)
Jednak wzrost bogactwa konsumentów nie musi być bezpośrednio związany
ze spadkiem stopy procentowej. Jeśli wzrost bogactwa nie wynika wyłącznie
ze spadku stopy procentowej, wówczas nie tylko funkcja konsumpcji,
ale i krzywa IS ulegną przesunięciu w górę.
y
ródło tego dodatkowego efektu majątkowego: wzrost realnej wartości majątku
utrzymywanego w pieniądzu na skutek wzrostu realnej wartości pieniądza w
wyniku spadku cen.
Ten rodzaj efektu majątkowego nazywamy efektem realnych zasobów
Efekt realnych zasobów pieniądza
Efekt realnych zasobów  zwiększenie
autonomicznego popytu konsumpcyjnego
wynikające ze wzrostu realnych zasobów
pieniężnych konsumentów
Ilustracją efektu realnych zasobów
pieniężnych jest przesunięcie
krzywej IS w górę.
Efekt realnych zasobów pieniądza
Poziom cen = P0 (LM0 i IS0)
Punkt równowagi to E0.
r0
Spadek cen do poziomu P1 powoduje:
1. Przesunięcie krzywej LM do położenia
r1
LM1  (ponieważ nastąpił wzrost realnej
podaży pieniądza)
2. Przesunięcie krzywej IS do położenia IS1
wskutek efektu realnych zasobów.
Nowym punktem równowagi jest E2.
Zaznaczamy ten punkt na rysunku poniżej.
StosujÄ…c podobne rozumowanie dla kolejnych
zmian poziomów cen wyznaczymy nową
krzywÄ… MDS .
Będzie ona bardziej plaska, niż pierwotna MDS.
Oznacza to, że spadek cen powiększa AD:
Zarówno wskutek obniżki stopy procentowej
Jak i poprzez efekt realnych zasobów
Podsumowanie:
Makroekonomiczna krzywa popytu,
będąca zbiorem punktów
przy których istnieje równowaga
na rynku pieniężnym oraz dochodzi do
zrównania poziomu planowanych wydatków
na dobra z faktycznym dochodem i produkcjÄ…
jest krzywą opadającą w dół,
obrazującą współzależność
poziomu cen i realnego dochodu.
 Rysunek prezentuje
krzywÄ… popytu na
Popyt na pracÄ™
pracÄ™ LD 
zapotrzebowanie
przedsiębiorstw
na pracę przy różnej
płacy realnej
PÅ‚aca realna  relacja
płacy nominalnej
wyrażonej w
pieniÄ…dzu i poziomu
W*
cen. Obrazuje ilość
dóbr, które można
nabyć za daną płacę
nominalnÄ….
Spadek płac realnych
wywołuje wzrost
popytu na pracÄ™
Krańcowa wydajność pracy 
jest równa przyrostowi
Popyt na pracÄ™
produkcji wynikajÄ…cemu
z zatrudnienia
dodatkowego pracownika
przy danym zasobie
kapitału rzeczowego.
Jeśli krańcowa wydajność
pracy jest wyższa od płacy
realnej wówczas
przedsiębiorstwa
zwiększają zyski poprzez
wzrost zatrudnienia 
dodatkowy przychód
W*
przewyższa koszt
krańcowy tj. płacę realną.
Jeśli krańcowa wydajność
pracy jest niższa od płacy
realnej wówczas
przedsiębiorstwa
zmniejszÄ… zyski poprzez
wzrost zatrudnienia 
dodatkowy przychód
będzie niższy od kosztu
krańcowego tj. płacy
realnej.
 Pracodawcy zwiększają zyski
zwiększając zatrudnienie do
Popyt na pracÄ™
punktu w którym krańcowa
wydajność pracy zrównuje
się z płacą realną.
Przy danym zasobie kapitału
rzeczowego krańcowa
wydajność pracy spada wraz
ze wzrostem liczby
zatrudnionych (prawo
malejących przychodów)
Przedsiębiorstwa zwiększają
W*
popyt na pracÄ™ w sytuacji
gdy spadek krańcowej
wydajności pracy zostanie
skompensowany spadkiem
płacy realnej. (krzywa LD
opada w dół)
Zwiększenie zasobów
kapitału rzeczowego -
przesunięcie krzywej LD
w górę
 Zarejestrowana siła robocza
 (podaż pracy)  liczba
Podaż pracy
osób, które zarejestrowały
się jako chętni do pracy. Jest
ona sumÄ… liczby
zatrudnionych i liczby
zarejestrowanych
bezrobotnych tj. osób bez
pracy zarejestrowanych jako
poszukujÄ…ce pracy.
Na rysunku:
krzywa LF oznacza, że liczba
osób zasilających podaż
pracy rośnie wraz ze
W*
wzrostem płacy realnej.
Krzywa AJ pokazuje, że
wzrost płacy realnej zwiększa
liczbę osób skłonnych podjąć
pracÄ™. W miarÄ™ wzrostu
płacy realnej krzywa AJ
zbliża się do LF. Im wyższa
jest płaca realna w stosunku
do zasiłków tym udział osób
skłonnych podjąć pracę w
całości siły roboczej jest
większy.
Odległość pozioma między
krzywymi AJ (skłonności
Podaż pracy
do podjęcia pracy) i LF
(podażą siły roboczej)
obrazuje liczbÄ™
bezrobotnych
zarejestrowanych jako
poszukujÄ…cy pracy ale sÄ…
to bezrobotni którzy nie
chcą podjąć pracy przy
danej płacy realnej.
" Wzrost liczby ludności w
W*
wieku produkcyjnym przy
innych czynnikach nie
zmienionych przesuwa
obie krzywe (AJ,LF) w
prawo.
" Podwyższenie zasiłku dla
bezrobotnych w ujęciu
realnym przesunie krzywÄ…
AJ w lewo.
Równowaga na rynku pracy
Równowaga na rynku
pracy występuje przy
płacy realnej na
poziomie w*. Popyt
przedsiębiorstw na siłę
roboczÄ… N*= liczbie
osób chcących podjąć
pracę przy płacy w*.
W*
Stan ten określany jest
mianem równowagi
przy pełnym
zatrudnieniu choć
bezrobocie nie znika
całkowicie. Odcinek EF
to bezrobocie
naturalne.
Równowaga na rynku pracy
Naturalna stopa
bezrobocia  odsetek
podaży siły roboczej
obejmujÄ…cy bezrobotnych
w warunkach równowagi
na rynku pracy. SÄ… oni
dobrowolnie bezrobotni
gdyż nie są skłonni podjąć
pracy przy płacy realnej
zapewniajÄ…cej
W*
równowagę
Przy płacy realnej > w*
występuje bezrobocie
przymusowe.
Bezrobocie przymusowe
 obejmuje osoby skłonne
podjąć pracę przy danej
płacy realnej, lecz nie
mogÄ…cej jej znalez
ć.
Równowaga na rynku pracy
Przy płacy w1 istnieją
więc dwa rodzaje
bezrobocia:
Odcinek AB  bezrobocie
przymusowe 
pracodawcy oferujÄ…
W*
tylko N1 miejsc pracy
Odcinek BC  bezrobocie
naturalne  pracownicy
ci nie podejmujÄ… pracy
uznając płacę realną za
zbyt niskÄ….
Równowaga na rynku pracy
W warunkach równowagi na
rynku pracy w* wzrost
zatrudnienia może nastąpić
gdy:
Øð Pracodawcy przy każdym
poziomie płacy realnej są
skłonni przyjąć więcej
pracowników  LD w prawo
Øð Pracownicy sÄ… skÅ‚onni
W*
zaakceptować niższe płace
realne  AJ w prawo.
Krzywa AJ przebiega stromo
więc głównym skutkiem
przesunięcia LD w prawo
będzie wzrost płacy realnej
zapewniającej równowagę, a
nie znaczny wzrost
zatrudnienia.
Równowaga na rynku pracy
Odwrotnie: przy płacy
realnej powyżej w* i
istnieniu przymusowego
bezrobocia wzrost popytu
na pracÄ™ (LD w prawo)
spowoduje wzrost
zatrudnienia, a nie płacy
realnej.
W*
Na rynku pracy
istotne są płace realne,
a nie nominalne.
Przedsiębiorstwa i
pracownicy którzy
rozumiejÄ… znaczenie
kategorii realnych nie
podlegajÄ… iluzji pieniÄ…dza.
Równowaga na rynku pracy
Iluzja pieniÄ…dza 
występuje wtedy, gdy
ludzie nie odróżniają
wielkości nominalnych
od realnych.
W*
Przy pełnej giętkości
cen i płac płace realne
są również w pełni
elastyczne. W ujęciu
klasycznym oznacza to,
że rynek pracy znajduje
siÄ™ zawsze w stanie
równowagi.
Równowaga na rynku pracy
Z połączenia założeń pełnej
elastyczności i braku iluzji wynikają
dwie istotne konsekwencje:
1. Jedynie zmiany wielkości
realnych przesuwajÄ… krzywe
podaży pracy i popytu na pracę
zmieniajÄ…c tym samym poziom
płacy realnej zapewniającej
W* równowagę.
2. Przy nie zmienionych pacach
realnych nie ulega zmianie
równoważący rynek poziom
zatrudnienia.
Skoro rynek pracy dba o wielkości
realne, a nie nominalne to zmiany
cen nie wpłyną ani na poziom
płacy realnej, ani zatrudnienia
(przy założeniu doskonałej
giętkości cen i płac).
Bezrobocie  c.d.
Zatrudnienie, produkcja, ceny
Powiązanie problemów:
1. zatrudnienia,
2. produkcji
3. i cen
to ostatni krok analizy podaży globalnej.
Poziom pełnego zatrudnienia wyznacza
(w połączeniu z danym zasobem kapitału
rzeczowego) wielkość produkcji którą
przedsiębiorstwa są skłonne i zdolne wytworzyć.
Produkcja potencjalna  wielkość produkcji
wytwarzana przy pełnym zatrudnieniu.
 Krzywa podaży globalnej
Podaż globalna
(AS)  ilustruje wielkość
produkcji, którą przy
każdej cenie
przedsiębiorstwa są
skłonne wytworzyć.
W modelu klasycznym
nie występuje iluzja
pieniądza, a płace
nominalne sÄ… elastyczne.
Wielkość produkcji jest
zatem niezależna od cen,
a krzywa podaży
globalnej jest położona
pionowo na poziomie
produkcji potencjalnej.
 Skoro zmiany cen
nie wpływają samodzielnie
Podaż globalna
na zmiany poziomu pełnego
zatrudnienia,
to nie wpływają również
na poziom produkcji
potencjalnej.
W modelu klasycznym
przedsiębiorstwa zawsze
produkujÄ… na poziomie
produkcji potencjalnej 
produkcji przy pełnym
zatrudnieniu.
(Na rysunku  pionowe
położenie krzywej podaży
globalnej przy produkcji
potencjalnej na poziomie Yp)
Analizując powyższe twierdzenia nie wolno zapominać, że pełna elastyczność płac
jest podstawowym założeniem w modelu klasycznym.
 Podsumowanie:
dlaczego w modelu klasycznym
Podaż globalna
spadek cen
nie powoduje spadku produkcji
oferowanej przez
przedsiębiorstwa?
W warunkach równowagi
na rynku pracy
spadek cen zwiększa płacę
realnÄ… ®ð powoduje to
nadwyżkÄ™ podaży pracy ®ð
elastyczne płace nominalne
spadają do momentu w którym
płaca nominalna wraca do
poziomu równowagi ®ð znika
nadwyżka podaży pracy ®ð nie
zmienia się poziom pełnego
zatrudnienia i potencjalnej
produkcji.
 poziom cen P
równoważy
Równowaga
jednocześnie rynki:
pracy, pieniądza i dóbr.
Rynek pracy znajduje
się w równowadze w
każdym punkcie
klasycznej krzywej
podaży globalnej.
Rynki dóbr i pieniądza
znajdujÄ… siÄ™ w
równowadze w każdym
punkcie krzywej MDS.
Dla ceny wyższej od P:
Równowaga
Realne zasoby pieniÄ…dza
zmniejszÄ… siÄ™ a stopa
procentowa wzroÅ›nie ®ð
spadnie popyt globalny ®ð
przedsiębiorstwa nie będą w
stanie sprzedać całej swojej
produkcji potencjalnej Yp
W modelu klasycznym:
Przedsiębiorstwa natychmiast
obniżą ceny aby zlikwidować
nadwyżkÄ™ podaży ®ð wzroÅ›nie
realna podaż pieniÄ…dza ®ð
spadnie stopa procentowa ®ð
wzroÅ›nie AD ®ð ukÅ‚ad powróci
do stanu równowagi
w punkcie E.
Dla ceny niższej od P:
Równowaga
Realne zasoby pieniÄ…dza
wzrosnÄ… a stopa procentowa
spadnie ®ð roÅ›nie popyt
globalny ponad poziom
produkcji potencjalnej
W modelu klasycznym:
Nadwyżka popytu spowoduje
wzrost cen ®ð zmaleje realna
podaż pieniÄ…dza ®ð wzroÅ›nie
stopa procentowa ®ð spadnie
AD ®ð ukÅ‚ad powróci do stanu
równowagi w punkcie E.
Dla poziomu cen równowagi
(punkt E) musimy ustalić płace
nominalną gwarantującą płacę
realnÄ… na poziomie
równoważącym rynek pracy
Poziom cen zależy od:
I - Czynników decydujących o położeniu krzywej globalnej podaży
1. Przebieg krzywych popytu na pracę i podaży pracy  te określają poziom
zatrudnienia równoważący rynek pracy
2. Zasobów kapitału rzeczowego przedsiębiorstw (przy większym zasobie
kapitału  wzrasta krańcowa wydajność pracy dla każdego poziomu
zatrudnienia)
Czyli wzrost chęci do pracy (LF w prawo) lub wzrost zasobów kapitału
rzeczowego (LD w prawo) powodujÄ… wzrost potencjalnej produkcji
- AS w prawo  obniżenie poziomu cen odpowiadającego równowadze
II - Czynników decydujących o położeniu krzywej makroekonomicznego
popytu
Spośród wielu czynników skoncentrujmy się na tych, na które bezpośredni
wpływ ma rząd.
1. Wiemy z poprzednich wykładów, że przy założeniach Keynes owskich 
stałe ceny i produkcja określana przez popyt  zwiększenie nominalnej
podaży pieniądza lub wzrost wydatków państwa wywołują wzrost
popytu globalnego i produkcji.
2. W modelu klasycznym sytuacja przedstawia się zupełnie inaczej. Jak  o
tym poniżej.
Polityka pieniężna i fiskalna
Przesunięcia wzdłuż makroekonomicznej krzywej
popytu obrazują wpływ zmian cen na realną podaż
pieniądza, a tym samym na popyt zarówno wskutek
zmian stopy procentowej jak i poprzez efekt realnych
zasobów w sferze popytu konsumpcyjnego.
Zmiany nominalnej podaży pieniądza (polityka
pieniężna) lub polityki fiskalnej przesuwają całą
krzywa makroekonomicznego popytu  przez zmianÄ™
poziomu popytu przy każdej cenie.
Polityka pieniężna
Początkowo punkt równowagi to E.
Następnie nominalna podaż pieniądza wzrasta
dwukrotnie  tj. dla każdego poziomu cen realna podaż
pieniądza jest teraz wyższa niż poprzednio krzywa
MDS przesuwa się do położenia MDS . Dla każdego
poziomu cen niższa jest stopa procentowa, a po stronie
konsumpcji występuje efekt realnych zasobów
pieniÄ…dza.
Nowy punkt równowagi  E
Jak przebiega proces dostosowawczy?
Wzrost nominalnej podaży pieniÄ…dza ®ð
wzrost realnej podaży pieniÄ…dza ®ð
spadek stopy procentowej ®ð wzrost AD
®ð AD > Yp ®ð przedsiÄ™biorstwa nie zmieniajÄ… Y­p ®ð
nadwyżka popytu podnosi ceny aż do momentu
 realnego zniwelowania nominalnego
wzrostu podaży pieniądza.
Na rynku pracy podwyższone płace nominalne
kompensujÄ… nominalny wzrost cen ®ð pÅ‚ace realne siÄ™
nie zmieniajÄ….
Polityka pieniężna
Po zakończeniu procesów
dostosowawczych płac i cen jedynym
skutkiem wzrostu podaży nominalnej
jest podwyższony poziom cen.
Produkcja potencjalna siÄ™ nie zmienia,
bo w ujęciu klasycznym krzywa podaży
globalnej przebiega pionowo.
Dwukrotny nominalny wzrost podaży
wywołał dwukrotny nominalny wzrost
cen  wielkości realne się nie zmieniły.
(w innym przypadku:
ZmieniÅ‚aby siÄ™ stopa procentowa ®ð
zmieniłby się stan realnych zasobów
pieniężnych gospodarstw domowych
i wystąpiłby efekt realnych zasobów)
Polityka pieniężna
W modelu klasycznym zmiana
nominalnej podaży pieniądza
prowadzi do identycznej zmiany
procentowej płac nominalnych i
poziomu cen. Podaż pieniądza
w wyrażeniu realnym, stopa
procentowa, produkcja,
zatrudnienie i płace realne
pozostajÄ… nie zmienione.
(Powyższe twierdzenie stanowi
klucz do teorii monetarystów 
tj.  zmiany nominalnej podaży
pieniÄ…dza prowadzÄ… do zmian
cen i płac, a nie do zmian
produkcji i zatrudnienia.
Jest to prawda przy założeniach
modelu klasycznego  czyli przy
pełnej giętkości cen i płac i
braku iluzji pieniÄ…dza)
Polityka fiskalna
Przy każdym poziomie cen
i odpowiadającej mu realnej podaży pieniądza
wzrost wydatków państwa (lub obniżenie
podatków) zwiÄ™kszy AD ®ð przesuniÄ™cie MDS
do MDS ®ð wzrost cen przy produkcji na nie
zmienionym poziomie.
 Polityczny cel ekspansywnej polityki fiskalnej ®ð
wzrost AD przy nie zmienionych cenach.
W modelu klasycznym  to nie nastÄ…pi.
Wiemy, że równowaga występuje,
gdy podaż globalna = popyt globalny tj.
Yp = C+I+G
Więc wzrost G lub zmniejszenie podatków
(przy nie zmienionej Yp) musi wywołać
identyczny co do wielkości spadek C+I
W modelu klasycznym zwiększenie wydatków
państwa o określoną kwotę wypiera identyczną
kwotę wydatków prywatnych, pozostawiając
popyt globalny na nie zmienionym poziomie
produkcji potencjalnej. (całkowite wypieranie)