Cel zajęć
Cel zajęć
Podstawy
Podstawy
1. Podstawowe elementy analizy podaży i popytu
2. Rozkład popytu
Ekonomii
Ekonomii
3. Rozkład podaży
4. Równowaga podaży i popytu
cz. 2
cz. 2
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
1/132 2/108
Zdrowia Zdrowia
Zmienność rynków
Zmienność rynków
Rynki ciągle się zmieniają, są dynamiczne,
nieprzewidywalne, są skomplikowane i
fascynujące. Podstawowe narzędzie
pozwalające zrozumieć ruchy cen i produktów
Podstawowe elementy
Podstawowe elementy
na poszczególnych rynkach nazywane jest
analizy podaży i popytu
analizy podaży i popytu
analizą podaży popytu. Teoria ta pokazuje, jak
preferencje konsumentów określają ich popyt
na towary, podczas gdy podstawą podaży
towarów są koszty przedsiębiorstw.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
3/108 4/108
Zdrowia Zdrowia
Rozkład popytu
Rozkład popytu
Ilość towaru kupowana przez ludzi zależy od jego
ceny. Im wyższa jest cena danego artykułu (przy
innych rzeczach bez zmian), tym mniej jego
jednostek ludzie chcą kupić. Im niższa jest cena
rynkowa, tym więcej kupuje się jednostek tego
Rozkład popytu
Rozkład popytu
artykułu.
Istnieje określona zależność między ceną rynkową
danego dobra i pożądaną litością tego dobra, przy
innych rzeczach bez zmian. Ta zależność pomiędzy
ceną i zakupioną ilością jest nazywana rozkładem
popytu lub krzywą popytu.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
6/108
Zdrowia 5/108 Zdrowia
1
1
Popyt Wykres krzywej popytu
Popyt Wykres krzywej popytu
Popyt (ang. demand) - funkcja
przedstawiająca kształtowanie się relacji
pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a
ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci
chcą i mogą nabyć w określonym czasie,
przy założeniu niezmienności innych
elementów charakteryzujących sytuację
rynkową (ceteris paribus). Wykresem tej
funkcji jest tzw. krzywa popytu
W punkcie A cena produktu wynosi PA a zapotrzebowanie na
produkt QA. Jeśli cena jest niższa (tak jak w punkcie B),
zazwyczaj konsumenci chcą nabyć więcej jednostek produktu.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
7/108 8/108
Zdrowia Zdrowia
Prawo popytu Paradoks Giffena
Prawo popytu Paradoks Giffena
Paradoks Giffena - sytuacja
ekonomiczna, w której popyt na
Przy ceteris paribus (wszystko
dane dobro wzrasta pomimo
inne takie same), wraz ze
wzrostu ceny. Sytuacja taka ma
miejsce przy bardzo niskich
wzrostem ceny danego dobra,
dochodach konsumentów i przy
zmaleje zapotrzebowanie na wzroście cen dóbr niższego rzędu,
zwanych dobrami Giffena. Cena
dobro, a wraz ze spadkiem ceny
dobra Giffena jest relatywnie
niższa od innych substytutów lub
zapotrzebowanie wzrośnie.
dane dobro nie posiada bliskich
substytutów (np. chleb), dlatego
popyt rośnie
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
9/108 10/108
Zdrowia Zdrowia
Efekt Veblena Efekt snoba
Efekt Veblena Efekt snoba
Efekt snoba - polega na
Efekt Veblena (efekt
ograniczaniu zakupu
demonstracji, efekt
pewnych dóbr lub
całkowite zaniechanie
prestiżowy), zwany także
ich nabycia, ponieważ są
paradoksem Veblena,
one chętnie nabywane
dotyczy dóbr luksusowych
przez inne gospodarstwa
i najbogatszych grup
domowe. W tym
zjawisku krzywa popytu
społecznych, jest to
położona jest poniżej
wzrost wielkości popytu na
krzywej popytu dla
dobra luksusowe mimo
typowego konsumenta, a
wzrostu cen tych dóbr.
jej opadająca tendencja
jest znacznie silniejsza.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Zdrowia 11/108 Zdrowia 12/108
2
2
Efekt owczego pędu Krzywa popytu
Efekt owczego pędu Krzywa popytu
(1) (2) (3) (4)
Efekt owczego pędu 
Cena Popyt Popyt Całkowity popyt
zjawisko mające
(zł / kg) konsumenta X konsumenta Y rynkowy
(kg) (tony)
miejsce, gdy konsumenci (kg)
pragną nabywać pewne A 4 28 16 700
dobra, nawet po
B 8 15 11 500
wyższych cenach tylko
C 12 5 9 350
dlatego, że kupują je
D 16 1 7 200
inni. Wynika to z chęci
E 20 0 6 100
naśladowania osób, z
którymi chcą się
utożsamiać.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
13/108 14/108
Zdrowia Zdrowia
Popyt rynkowy Popyt rynkowy
Popyt rynkowy Popyt rynkowy
Punkt Cena Popyt rynkowy
Punkt Cena Popyt rynkowy
20 20
(zł/kg) (tony)
(zł/kg) (tony)
A 4 700
A 4 700
B 8 500
16
16
12
12
B
8
8
A A
4
4
Popyt Popyt
0
0
0 100 200 300 400 500 600 700 800
0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 15/108 Ilość (tony) 16/108
Zdrowia Zdrowia
Popyt rynkowy Popyt rynkowy
Popyt rynkowy Popyt rynkowy
Punkt Cena Popyt rynkowy Punkt Cena Popyt rynkowy
20
20
(zł/kg) (tony) (zł/kg) (tony)
A 4 700 A 4 700
D
B 8 500 B 8 500
16 16
C 12 350 C 12 350
D 16 200
C C
12 12
B B
8 8
A A
4 4
Popyt Popyt
0 0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 17/108 Ilość (tony) 18/108
Zdrowia Zdrowia
3
3
Cena (zł/kg)
Cena (zł/kg)
Cena (zł/kg)
Cena (zł/kg)
Popyt rynkowy
Popyt rynkowy
Rozkład popytu na płatki kukurydziane
Rozkład popytu na płatki kukurydziane
Punkt Cena Popyt rynkowy
E
20
(zł/kg) (tony)
A 4 700
D
B 8 500
zł
16
C 12 350
D 16 200
C
12
E 20 100
B
8
A
Przy cenie 1 zł. za pudełko konsumenci kupią 9 min pudełek
4
Popyt
rocznie Przy niższej cenie wynoszącej 4 zł. zakupiona ilość
wynosi 10 mln pudełek.
0
0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 19/108 20/108
Zdrowia Zdrowia
Krzywa popytu Prawo opadających krzywych popytu
Krzywa popytu Prawo opadających krzywych popytu
Kiedy cena jakiegoś towaru zostaje:
Ilość i cenę cechuje zależność
odwrotna: Q wznosi się, gdy P
podniesiona (przy innych rzeczach
spada. Krzywa ma nachylenie
bez zmian), nabywcy mają tendencję
ujemne, opada z północnego
do kupowania mniejszej ilości tego
zachodu na południowy
wschód. Ta ważna cecha jest towaru. I podobnie, kiedy cena
nazywana prawem
zostaje obniżona (przy innych
opadających krzywych
rzeczach bez zmian), ilość, na którą
popytu.
zgłaszany jest popyt, rośnie
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
21/108 22/108
Zdrowia Zdrowia
Dlaczego popyt spada spada w przypadku wzrostu
Dlaczego popyt spada spada w przypadku wzrostu
Popyt w ujęciu mikro i makro
Popyt w ujęciu mikro i makro
ceny?
ceny?
1. Popyt w ujęciu: mikroekonomicznym to: popyt
1.Efekt substytucyjny - gdy cena jakiegoś
indywidualny - określa wielkość popytu od
dobra rośnie, zastępuję to dobro
strony pojedynczego, konkretnego podmiotu
gospodarczego na określone dobro przy różnych
innymi podobnymi dobrami (wołowina 
cenach.
drób).
2. Popyt w ujęciu makroekonomicznym: to popyt
2.Efekt dochodowy - gdy cena rośnie
rynkowy - suma popytów indywidualnych, który
dochód realny staje się mniejszy.
obrazuje wielkość popytu wszystkich
(benzyna).
podmiotów gospodarczych na określone dobro
przy różnych cenach.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
23/108 24/108
Zdrowia Zdrowia
4
4
Cena (zł/kg)
zł
Determinanty popytu (1) Determinanty popytu (2)
Determinanty popytu (1) Determinanty popytu (2)
3. Substytut - produkt inny ze względu na
1. Średni dochód konsumentów. W miarę wzrostu
technologię wytwarzania, ale podobny ze względu
dochodów ludności jednostki mają tendencję do
na zastosowanie (masło - margaryna, parkiet -
kupowania coraz większej ilości prawie wszystkich
wykładzina z tworzyw sztucznych).
dóbr, jeśli nawet ceny się nie zmieniają. Zakupy
samochodów mają tendencję do ostrego wzrostu
przy wyższych poziomach dochodów.
4. Dobra komplementarne to towary lub usługi
wzajemnie się uzupełniające, jedno dobro
potrzebuje drugiego do prawidłowego działania
2. Wielkość rynku - mierzona, np. liczbą ludności 
(komputer-monitor, samochód- benzyna.
wywiera wyraz
ny wpływ na krzywą popytu
rynkowego.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
25/108 26/108
Zdrowia Zdrowia
Determinanty popytu (2)
Determinanty popytu (2)
Determinanty popytu (3)
Determinanty popytu (3)
5. Gusta i preferencje, reprezentujące różnorodne
6. Czynniki szczególne. Popyt na na
oddziaływania kulturowe i historyczne. Mogą one
klimatyzatory wzrośnie w czasie upałów.
być odbiciem prawdziwych potrzeb
psychologicznych lub fizjologicznych. Mogą też
obejmować pragnienia sztucznie wytworzone
7. Przewidywania dotyczące sytuacji
(dotyczące papierosów, narkotyków lub
gospodarczej w przyszłości, zwłaszcza cen.
luksusowych sportowych samochodów). Mogą
zawierać wiele elementów tradycji lub religii
(jedzenie wołowiny jest rozpowszechnione w
8. Antycypacja popytu, czyli wyprzedzanie
Ameryce, lecz zakazane przez religię w Indiach.
faktycznego popytu (np. wykupywanie
towaru przed zapowiedzianą podwyżką,
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
27/108 28/108
Zdrowia Zdrowia
Przesunięcie krzywej popytu
Przesunięcie krzywej popytu
Determinanty popytu na samochody
Determinanty popytu na samochody
Krzywa popytu przesuwa się w przypadku zmian środowiska, które
zwiększają lub zmniejszają popyt na dany artykuł, np.:
" zubożenie konsumentów
" kampania reklamowa
" spadek ceny substytutu danego dobra,
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
" wzrost ceny dobra komplementarnego.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Zdrowia 29/108 Zdrowia 30/108
5
5
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe
P P
D0 D0
Q0 Q0
O O
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Ilość Zakład Finansowania Ochrony Ilość
31/108 32/108
Zdrowia Zdrowia
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe Spadek popytu  przyczyny poza cenowe
Wzrost popytu  przyczyny poza cenowe Spadek popytu  przyczyny poza cenowe
P P
D1
D0 D0
Q0 Q1 Q0
O O
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Ilość Zakład Finansowania Ochrony Ilość
33/108 34/108
Zdrowia Zdrowia
Spadek popytu  przyczyny poza cenowe Wzrost popytu na samochody
Spadek popytu  przyczyny poza cenowe Wzrost popytu na samochody
Wpływ na popyt na
samochody mają: wzrost
średniego dochodu,
P
zwiększenie liczby ludności
i niższe ceny benzyny. To
przesunięcie krzywej
popytu nazywamy
wzrostem popytu.
Przesunięcie oznacza, iż
przy każdej cenie zostanie
D0
zakupione więcej
D2
Q2 Q0
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
samochodów.
O
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Ilość Zakład Finansowania Ochrony
35/108
Zdrowia Zdrowia 36/108
6
6
Cena
Cena
Cena
Cena
Cena
Przesunięcie po krzywej popytu
Przesunięcie po krzywej popytu
powodowane jest na ogół drobnymi fluktuacjami
cen, lub przesunięciem się krzywej podaży
Rozkład podaży
Rozkład podaży
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
37/108 38/108
Zdrowia Zdrowia
Rozkład podaży Podaż
Rozkład podaży Podaż
Podaż (ang. supply) to ilość dóbr,
Rozkład podaży (lub krzywa
oferowana na rynku przez
podaży) jakiegoś towaru pokazuje
producentów przy określonej cenie,
związek między jego ceną
przy założeniu niezmienności innych
rynkową a ilością, którą
elementów charakteryzujących
producenci są skłonni wytworzyć i
sytuację na rynku (ceteris paribus).
sprzedać, przy innych rzeczach
Zależność między ceną a podażą
stałych.
przedstawia krzywa podaży.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
39/108 40/108
Zdrowia Zdrowia
Krzywa podaży Prawo podaży
Krzywa podaży Prawo podaży
Przy ceteris paribus, podaż
danego towaru się zwiększa,
jeśli wzrasta jego cena,
natomiast obniżaniu się ceny
towarzyszy spadek wielkości
podaży.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
42/108
Zdrowia 41/108 Zdrowia
7
7
Krzywa podaży Podaż rynkowa
Krzywa podaży Podaż rynkowa
20
Cena Podaż Całkowita podaż
16
(Produkcja) rynkowa
(zł/kg)
rolnika X (tony)
(tony)
12
a 4 50 100
b 8 70 200
8
c 12 100 350
4
d 16 120 530
e 20 130 700
0
0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony)
43/108 Ilość (tony) 44/108
Zdrowia Zdrowia
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
20 20
16 16
Punkt Cena Podaż Punkt Cena Podaż
(zł/kg) (tony) (zł/kg) (tony)
a 4 100 a 4 100
12 12
8 200
b
b
8 8
a a
4 4
0 0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 45/108 Ilość (tony) 46/108
Ilość (tony) Ilość (tony)
Zdrowia Zdrowia
Podaż rynkowa Podaż rynkowa
Podaż rynkowa Podaż rynkowa
20 20
d
16 16
Punkt Cena Podaż Punkt Cena Podaż
(zł/kg) (tony) (zł/kg) (tony)
a a
c 4 100 c 4 100
12 12
b b
8 200 8 200
c 12 350 12 350
c
b b
8 8
d 16 530
a a
4 4
0 0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 47/108 Ilość (tony) 48/108
Ilość (tony) Ilość (tony)
Zdrowia Zdrowia
8
8
z / na
Cena Cłekg (zł/kg)
z / na
z / na
Cena Cłekg (zł/kg)
Cena Cłekg (zł/kg)
z / na
z / na
Cena Cłekg (zł/kg)
Cena Cłekg (zł/kg)
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
Podaż rynkowa
e Rozkład podaży płatków kukurydzianych
Rozkład podaży płatków kukurydzianych
20
d
16
Punkt Cena Podaż
zł
(zł/kg) (tony)
a
c 4 100
12
b
8 200
c 12 350
b
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
8
d 16 530
Przy cenie płatków wynoszącej1zł. za pudełko płatki
20 700
e
kukurydziane w ogóle nie będą wytwarzane. Przy tak
a
4
niskiej cenie wytwórcy płatków śniadaniowych mogliby
chcieć produkować w swoich fabrykach inne typy
wyrobów mącznych, takie jak otręby, przynoszące im
0
wyższe zyski niż płatki kukurydziane.
0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Ilość (tony) 49/108 50/108
Ilość (tony)
Zdrowia Zdrowia
Wznosząca się krzywa podaży Determinanty podaży (1)
Wznosząca się krzywa podaży Determinanty podaży (1)
1. Koszt produkcji. Kiedy koszty produkcji
jakiegoś dobra są niskie w stosunku do
ceny rynkowej, to dla producenta
zyskowne jest dostarczanie dużych ilości.
Kiedy koszty produkcji są wysokie w
stosunku do ceny, firmy wytwarzają
niewiele, zmieniają rodzaj produkcji lub
po prostu wycofują się z danego rodzaju
działalności.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
51/108 52/108
Zdrowia Zdrowia
Determinanty podaży (2) Determinanty podaży (3)
Determinanty podaży (2) Determinanty podaży (3)
4. Ceny dóbr pokrewnych, zwłaszcza dóbr, które
2. Ceny czynników produkcji, czyli płace,
mogą być stosowane wymiennie procesie
opłaty za energię, czynsz, ceny
produkcyjnym. Jeżeli rośnie cena jednego
urządzeń i surowców, procenty od
substytutu wytwarzanego dobra, podaż innego
zaciągniętych kredytów  czyli poziom
substytutu zmniejszy się. Na przykład firmy
kosztów produkcji.
samochodowe zwykle produkują kilka różnych
modeli samochodów w jednej fabryce. Jeżeli na
jakiś model jest większy popyt i jego cena
rośnie, przestawią więcej swoich linii
3. Technologia, czyli postęp techniczny
montażowych na produkcję tego modelu i podaż
innych modeli spadnie.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
53/108 54/108
Zdrowia Zdrowia
9
9
z /na
Cena Cłekg (zł/kg)
Determinanty podaży (4) Determinanty podaży (5)
Determinanty podaży (4) Determinanty podaży (5)
5.Polityka państwa - Względy dotyczące
6. Czynniki szczególne. Pogoda wywiera
środowiska i zdrowia decydują o tym, poważny wpływ na rolnictwo. Przemysł
jakie technologie można zastosować, a komputerowy charakteryzuje się duchem
innowacji, co prowadzi do ciągłego
podatki oraz przepisy dotyczące płac
napływu nowych produktów. Struktura
minimalnych mogą znacznie podnieść
rynku wywiera wpływ na podaż, a
ceny nakładów. Na lokalnym rynku
przewidywania dotyczące przyszłych cen
elektryczności regulacje państwowe
często w znacznej mierze wpływają na
wywierają na działające podmioty.
decyzje dotyczące podaży.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
55/108 56/108
Zdrowia Zdrowia
Przesunięcia podaży
Przesunięcia podaży
Determinanty podaży samochodów
Determinanty podaży samochodów
Podaż zmienia się, gdy zmieniają się jakiekolwiek
wywierające wpływ czynniki, poza ceną danego
towaru. W kategoriach krzywej podaży mówimy, że
podaż się zwiększa (lub zmniejsza), kiedy oferowana
ilość rośnie (lub maleje) przy każdej cenie rynkowej
Kiedy ceny samochodów zmieniają się, wytwórcy
zmieniają produkcję i oferowane ilości, ale podaż
i krzywa podaży nie ulegają zmianie. Natomiast
gdy inne czynniki wywierające wpływ na podaż
zmieniają się, podaż się zmienia, a krzywa podaży
przesuwa się.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
57/108 58/108
Zdrowia Zdrowia
Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe)
Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe)
Przesunięcia krzywej podaży
Przesunięcia krzywej podaży
P
S0
Krzywa podaży
przesuwa się w
przypadku zmian
środowiska, które
zwiększają lub
zmniejszają podaż
danego artykułu, np.:
" postęp techniczny,
" zmiany cen surowców,
" nałożenie przez
państwo podatku.
O Q
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
60/108
Zdrowia 59/108 Zdrowia
10
10
Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe) Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe)
Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe) Przesunięcie krzywej podaży (przyczyny poza cenowe)
P P
S0 S1 S2 S0 S1
Wzrost Spadek Wzrost
O Q O Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
61/108 62/108
Zdrowia Zdrowia
Zwiększona podaż samochodów Przesunięcia po krzywej podaży
Zwiększona podaż samochodów Przesunięcia po krzywej podaży
Podaż zwiększy się, jeżeli
wprowadzenie
oszczędzającego koszty
skomputeryzowanego systemu
projektowania i wytwarzania
zmniejszyło siłę roboczą
konieczną do produkcji
samochodów, jeżeli
pracownicy tego przemysłu
zaakceptowali obniżkę płac,
jeżeli japońskim producentom
zezwolono na większy
eksport.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
63/108 64/108
Zdrowia Zdrowia
Równowaga rynkowa (1)
Równowaga rynkowa (1)
Równowaga rynkowa to stan rynku, w którym
ilość dóbr nabywanych przez konsumentów
równa jest ilości tych dóbr wytwarzanych
przez producentów, czyli stan w którym
Równowaga podaży i
Równowaga podaży i
wielkość popytu na danym rynku jest równa
wielkości podaży. Czynnikiem równoważącym
popytu
popytu
podaż i popyt jest zazwyczaj cena. Cena,
przy której występuje równowaga rynkowa
nazywana jest ceną równowagi rynkowej.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
66/108
Zdrowia 65/108 Zdrowia
11
11
Równowaga rynkowa (2)
Równowaga rynkowa (2) Cena i ilość w stanie równowagi
Pojęcie równowagi rynkowej jest pojęciem
Cena Całkowity popyt Całkowita podaż
ekonomii pozytywnej a nie ekonomii
(zł/kg) rynkowy (tony) rynkowa (tony)
normatywnej. Oznacza to, że równowaga
4 700 (A) 100 (a)
rynkowa sama w sobie niekoniecznie musi
być stanem pożądanym społecznie.
8 500 (B) 200 (b)
Przykładowo możliwa jest sytuacja, w której
12 350 (C) 350 (c)
rynek żywności znajduje się w równowadze,
podczas gdy sporej części społeczeństwa nie
16 200 (D) 530 (d)
stać na to, aby nabyć wystarczającej ilości
20 100 (E) 700 (e)
żywności, z powodu zbyt wysokiej ceny
równowagi rynkowej.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
67/108 68/108
Zdrowia Zdrowia
Powstawanie równowagi rynkowej
Powstawanie równowagi rynkowej
Powstawanie równowagi rynkowej
Powstawanie równowagi rynkowej
E E
e e
20 20
Podaż Podaż
D d D d
16 16
C c C c
12 12
b b
B NIEDOBÓR B
8 8
(300 000)
a A a A
4 4
Popyt Popyt
0 0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
69/108 70/108
Zdrowia Ilość Zdrowia Ilość
Powstawanie równowagi rynkowej Powstawanie równowagi rynkowej
Powstawanie równowagi rynkowej Powstawanie równowagi rynkowej
E E
e e
20 20
Podaż Podaż
D d D d
NADWYŻKA
16 16
(330 000)
C c C c
12 Pe 12
b b
B B
8 8
a A a A
4 4
Popyt Popyt
0 0
Qe
0 100 200 300 400 500 600 700 800 0 100 200 300 400 500 600 700 800
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
71/108 72/108
Zdrowia Ilość Zdrowia Ilość
12
12
Cena
Cena
Cena
Cena
Cena równowagi
Cena równowagi
Równowaga rynkowa (4)
Równowaga rynkowa (4)
Cena oraz ilość równowagi
rynkowej znajdują się na
przecięciu krzywej podaży z
zł
krzywą popytu. Przy cenie 3 zł.,
w punkcie C, firmy chętnie
dostarczają taką ilość, jakiej
pragną konsumenci. Gdy cena
jest zbyt niska (i wynosi - 2 zł.),
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
ilość, na którą zgłaszany jest
Tylko przy cenie równowagi wynoszącej 3 zł. za pudełko
popyt, przewyższa ilość
ilość oferowana zrównuje się z ilością, na którą zgłaszany
dostarczoną, występują
jest popyt. Przy cenie zbyt niskiej występuje niedobór i
niedobory, a cena wzrasta do
cena ma tendencję do wzrostu. Cena zbyt wysoka
ceny równowagi.
przyczynia się do powstania nadwyżki, która będzie obniżać
cenę.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
73/108 74/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
P P
S S
Wzrost
popytu
g g
Pe1 Pe1
D2
D1 D1
O O
Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
75/108 76/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
P P
S S
i
Pe2
g g
h h
Pe1 Pe1
D2 D2
D1 D1
O O
Qe1 Qe1 Qe2
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
77/108 78/108
Zdrowia Zdrowia
13
13
zł
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej popytu D
P P
S S
Spadek
popytu
g g
Pe1 Pe1
D1 D2 D1
O O
Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
79/108 80/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej podaży S
Skutki przesunięcia krzywej popytu D Skutki przesunięcia krzywej podaży S
P P
S
S1
g g
m
Pe1 Pe1
n
Pe2
D
D2 D1
O O
Qe2 Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
81/108 82/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
P P
S1 S1
S2 S2
Wzrost
podaży
g g
p
Pe1 Pe1
D D
O O
Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
83/108 84/108
Zdrowia Zdrowia
14
14
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
P P
S1 S1
S2
g g
p
Pe1 Pe1
q
Pe2
D D
O Qe2 O
Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
85/108 86/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Skutki przesunięcia krzywej podaży S
P P
S2 S2
S1 S1
g j g
Spadek
Pe1 Pe1
podaży
D D
O O
Qe1 Qe1
Q Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
87/108 88/108
Zdrowia Zdrowia
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Efekt przesunięcia podaży lub popytu (1)
Skutki przesunięcia krzywej podaży S Efekt przesunięcia podaży lub popytu (1)
P
S2
Załóżmy, że okres złej pogody
S1 przyczynił się do wzrostu ceny
pszenicy, głównego składnika
chleba. To zjawisko przesuwa
k
krzywą podaży chleba w lewo.
Pe3
(krzywa podaży chleba
j g przesunęła się z SS do SS ). W
Pe1
przeciwieństwie do tego krzywa
popytu nie przesunęła się; ludzie
mają zawsze taką samą ochotę
na codzienną kanapkę bez
względu na to, czy żniwa są
D
dobre, czy marne.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
O
Qe3 Qe1
Q
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
89/108
Zdrowia Zdrowia 90/108
15
15
Efekt przesunięcia podaży lub popytu (2) Efekt przesunięcia podaży lub popytu (3)
Efekt przesunięcia podaży lub popytu (2) Efekt przesunięcia podaży lub popytu (3)
Nowa równowaga znajduje
Załóżmy, że nastąpił bardzo duży
wzrost dochodów gospodarstw
się w punkcie E' - na
domowych, tak że krzywa popytu
przecięciu krzywej podaży SS'
przesuwa się na prawo, z
i pierwotnej krzywej popytu.
położenia DD do D'D .
Toteż złe zbiory (lub
Przesunięcie popytu powoduje
jakiekolwiek przesunięcie
powstanie niedoboru chleba przy
krzywej podaży w lewo)
starej cenie. Ceny są podbijane
do chwili, gdy przy wyższej cenie
podnoszą ceny i w wyniku
znowu powstanie równowaga
działania prawa malejącego
podaży i popytu z punktu E na
popytu obniżają ilość
E".
pożądaną.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004 y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
91/108 92/108
Zdrowia Zdrowia
Poniższa tablica zawiera dane o rozmiarach podaży zielonego
Efekt przesunięcia podaży lub popytu (4)
Efekt przesunięcia podaży lub popytu (4) konserwowego groszku i popytu na niego przy różnych poziomach
ceny.
a) Sporządz
wykres popytu i podaży, pamiętając o
właściwym oznaczeniu obu współrzędnych.
ROZWI
ZANIE
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
Kiedy czynniki leżące u podstaw popytu lub podaży zmieniają
się, prowadzi to do przesunięć popytu i podaży oraz do zmian
w rynkowej równowadze cen i ilości.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
93/108 94/108
Zdrowia Zdrowia
Poniższa tablica zawiera dane o rozmiarach podaży zielonego Poniższa tablica zawiera dane o rozmiarach podaży zielonego
konserwowego groszku i popytu na niego przy różnych konserwowego groszku i popytu na niego przy różnych
poziomach ceny. poziomach ceny.
b) Jaka byłaby nadwyżka popytu lub podaży przy cenie c) Jaka byłaby nadwyżka popytu lub podaży, gdyby cena
równej 80 groszy? wynosiła 3,20 zł?
ROZWI
ZANIE ROZWI
ZANIE
Nadwyżka popytu wynosi 60 mln puszek rocznie. Nadwyżka podaży wynosi 30 mln puszek rocznie.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
Zdrowia 95/108 Zdrowia 96/108
16
16
Poniższa tablica zawiera dane o rozmiarach podaży zielonego Poniższa tablica zawiera dane o rozmiarach podaży zielonego
konserwowego groszku i popytu na niego przy różnych konserwowego groszku i popytu na niego przy różnych
poziomach ceny. poziomach ceny.
d) Wskaż cenę i liczbę puszek w stanie równowagi popytu i e) Załóżmy, że w wyniku wzrostu dochodów konsumentów popyt na
podaży. groszek wzrósł o 15 mln puszek rocznie przy każdej cenie, Podaj
nową cenę i liczbę puszek odpowiadającą równowadze.
ROZWI
ZANIE
ROZWI
ZANIE
60 mln puszek rocznie
50 min puszek rocznie przy cenie 2,4o zł.
przy cenie 2,80 zł.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
97/108 98/108
Zdrowia Zdrowia
Na rysunku krzywa popytu na pióra uległa przesunięciu z Rysunek przedstawia przemieszczenie krzywej podaży
pozycji D0 do D1 . Które z czynników mogły spowodować owo namiotów z położenia S0 do S1. Które z czynników mogły
przesunięcie? spowodować owo przesunięcie?
a) Spadek cen substytutów piór.
a) Wdrożenie nowej metody produkcji
b) Spadek cen produktów komplementarnych.
namiotów.
c) Spadek cen surowców stosowanych do wyrobu piór,
b) Spadek cen uzupełniającego wyposażenia
d) Spadek dochodów konsumentów (traktujemy pióra
turystyczno-kempingowego.
jako dobro niższego rzędu).
c) Wzrost stawek płac pracowników
e) Obniżka podatku od wartości dodanej (VAT).
f) Spadek dochodów konsumentów (tym razem zatrudnionych przy produkcji namiotów.
uznajemy pióra za dobro normalne),
d) Wzrost dochodów konsumentów (załóżmy,
g) Reklama piór.
że namiot zaliczany jest do dóbr
normalnych).
e) Spadek cen materiałów stosowanych do
produkcji namiotów.
ROZWI
ZANIE ROZWI
ZANIE
Ruch taki może być wywołany przez b, d lub g.
Przesunięcie może być wywołane przez a lub c.
Czynniki a i f przemieściłyby krzywą popytu w odwrotnym kierunku.
Czynniki c i e przemieściłyby krzywą podaży.
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
99/108 100/108
Zdrowia Zdrowia
Analiza równowagi
Analiza równowagi jest to badanie stanu
równowagi i obejmuje między innymi
formułowanie warunków, jakie muszą być
spełnione aby stan równowagi miał miejsce
Analiza równowagi
oraz wyznaczanie wartości zmiennych
modelu, dla których model będzie
znajdował się w tym stanie.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
102/76
Zdrowia 101/76 Zdrowia
17
17
Analiza równowagi Analiza równowagi
1. Przy definiowaniu równowagi, stan spoczynku
1.Równowaga jest definiowana w
występuje, gdy wszystkie wewnętrzne siły
ekonomii jako stan, w którym nie
modelu zostaną zrównoważone natomiast siły
zewnętrzne są ustalone z założenia.
występują tendencje do zmian.
2. Oznacza to, iż parametry oraz zmienne
2.Wszystkie zmienne danego
egzogeniczne modelu są w analizie równowagi
traktowane jako stałe.
modelu znajdują się w tak
3. Jeżeli czynniki zewnętrzne uległy by zmianie,
zwanym stanie spoczynku.
wówczas stan równowagi może ulec także
zmianie (wartości zmiennych modelu).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
103/76 104/76
Zdrowia Zdrowia
Częściowa równowaga rynkowa - model liniowy rynku
Analiza równowagi
jednego dobra
1. W sytuacji gdy rozważamy model izolowanego
1. Stan równowagi nie zawsze jest stanem
rynku jednego dobra, tzw. model częściowej
pożądanym.
równowagi, wówczas równowagą rynkową
będzie taka sytuacja na rynku, w której - przy
2. Przykładowo z pewnością nie jest stanem
danej cenie (zwanej ceną równowagi rynkowej)
pożądanym równowaga w gospodarce przy
wielkość popytu na określone dobro jest równa
niepełnym zatrudnieniu lub przy bardzo
wielkości podaży tego dobra.
wysokich stopach procentowych.
2. Ilustracją graficzną stanu równowagi rynkowej
3. Poszukiwanie stanu równowagi
jest punkt przecięcia się krzywych popytu i
optymalnego nazywa się równowagą celu.
podaży, tzw. punkt równowagi rynkowej.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
105/76 106/76
Zdrowia Zdrowia
Częściowa równowaga rynkowa - model liniowy rynku
Częściowa równowaga rynkowa - model liniowy rynku
jednego dobra
jednego dobra
Rozważając model jednego dobra, w modelu Aby model znajdował się w stanie
wystarczy uwzględnić trzy zmienne: równowagi, musi być spełniony warunek
1. wielkość popytu na dane dobro (Qd  równowagi rynkowej, popyt musi być
Quantity Demand), równy podaży:
Qd = Qs
2. wielkość podaży dobra (Qs  Quantity
gdzie,
Supply),
Qd = a - bP (a, b > 0) wzór ogólny na funkcję popytu
Qs = -c + dP (c, d > 0) wzór ogólny na funkcję podaży
3. cenę dobra (p)
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
107/76 108/76
Zdrowia Zdrowia
18
18
Częściowa równowaga rynkowa - model liniowy rynku
Częściowa równowaga rynkowa - model liniowy rynku
jednego dobra
jednego dobra
1. Wartości Qd, Qs i P które spełniające
1. Model złożony jest z jednego warunku
jednocześnie trzy równania nazywane są
równowagi oraz dwóch równań
wartościami równowagi.
behawioralnych.
2. Dla funkcji popytu i podaży parametry a i - 2. Ponieważ Qd = Qs można je zastąpić
symbolem Q.
c wskazują na punkty przecięcia tych
funkcji z osią pionową, natomiast
3. Rozwiązaniem omawianego modelu
parametry -b i d są równe tangensowi
liniowego, przy uwzględnieniu poczynionych
kątów nachylenia tych funkcji.
założeń, jest uporządkowana para (P, Q).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
109/76 110/76
Zdrowia Zdrowia
Wyznaczanie ceny powyżej której producenci oferują
Wyznaczanie maksymalnego popytu na dane dobro produkt na rynku
1. Głównym celem działalności producentów
W celu wyznaczenia maksymalnego popytu
jest maksymalizacja zysku.
na dane dobro na rynku
1. przyjmujemy cenę produktu równą zero
2. W związku z tym producenci będą
P = 0,
oferować dobra na rynku (w większości
przydatków) kiedy uzyskana przez nich
2. i z funkcji popytu Qd = a  bP
cena sprzedaży pokryje ich koszty
wyznaczamy wielkość popytu
produkcji i zapewni zysk ze sprzedaży.
maksymalnego Qdmax na tym rynku.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
111/76 112/76
Zdrowia Zdrowia
Wyznaczanie ceny powyżej której producenci oferują
produkt na rynku
Przykład 1
Dany jest model rynku jednego, izolowanego dobra,
1.W celu wyznaczenia ceny Pmin
zapisany w postaci układu dwóch równań:
powyżej której producenci
Qd = 18 - p Qs = - 8 + 2p
rozpoczną oferować produkty na
1. Sporządz
graficzną ilustrację tego modelu.
2. Wyznacz punkt równowagi rynkowej na tym
rynku należy dla funkcji podaży
rynku.
Qs = -c + dP przyjąć wielkość podaży
3. Oblicz jaki jest maksymalny popyt Qdmax na tym
równą zero Qs = 0.
rynku.
4. Oblicz cenę Pmin powyżej której producenci będę
oferować produkty na rynku.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
113/76 114/76
Zdrowia Zdrowia
19
19
Przykład 1 - Ilustracja graficzna Przykład 1 - Punkt równowagi rynkowej
Qd = 18  p
Qs = - 8 + 2p
Warunek równowagi Q=Qd=Qs
18-p=-8+2p
-3p=-26
p=8,67
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
115/76 116/76
Zdrowia Zdrowia
Przykład 1 - Wartość równowagi rynkowej Przykład 1 - Popyt maksymalny
Warunek równowagi Q=Qd=Qs
Maksymalny popyt Qdmax na tym rynku
Punkt równowagi p=8,67
obliczamy podstawiając cenę P = 0 do
funkcji popytu
Q=Qd = 18  8,67=9,33
Qd = 18  p = 18-0=18
Obliczona wartość Qdmax = 18 to szukana
Q=Qs = - 8 + 2(8,67)=9,33
przez nas wartość.
Wartość równowagi Q=9,33
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
117/76 118/76
Zdrowia Zdrowia
Częściowa równowaga rynkowa - model nieliniowy rynku
Przykład 1 - Cena powyżej której producenci
jednego dobra
rozpoczną oferować produkty na rynku
Aby model rynku jednego dobra, w którym
Cenę Pmin powyżej której producenci
funkcje popytu i/lub podaży nie są
rozpoczną oferować produkty na rynku
funkcjami liniowymi, znajdował się w
obliczamy podstawiając do funkcji podaży
równowadze, musi być spełniony taki sam
Qs = - 8 + 2p
warunek równowagi rynkowej jak w
wielkość podaży równą zero Qs = 0.
przypadku modelu liniowego.
0 = -8 + 2P
8 = 2P
Wielkość popytu musi być równa wielkości
P = 4
podaży
(Qd = Qs lub Qd - Qs = 0)
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
119/76 120/76
Zdrowia Zdrowia
20
20
Częściowa równowaga rynkowa - model nieliniowy rynku
Przykład 2
jednego dobra
Dany jest model rynku jednego, izolowanego dobra,
W modelu nieliniowym rynku jednego
zapisany w postaci układu dwóch równań (równania
dobra również należy uwzględnić trzy
nieliniowe):
zmienne:
Qd = 110 - p2 Qs = -18 + p2
Ilustracją graficzną tego modelu jest poniższy wykres:
1. wielkość popytu na dane dobro (Qd)
2. wielkość podaży dobra (Qs)
3. cenę dobra (p)
Wyznaczenie ceny równowagi rynkowej i
wielkości popytu/podaży dla tej ceny
polega na rozwiązaniu układu dwóch
równań z dwoma niewiadomymi.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:23
2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
121/76 122/76
Zdrowia Zdrowia
Przykład 2 Przykład - 2
Rozwiązujemy ten układ równań Aby obliczyć wielkość popytu/podaży w
podstawiając pierwsze równanie do punkcie równowagi rynkowej, należy tą cenę
drugiego: podstawić do dowolnego równania I lub II:
110 - p2 = - 18 + p2
2p2 = 128 Q = Qd = 110  82 = 46
p2 = 64 lub
p = - 8 lub p = 8
Q = Qs = -18 + 82 = 46
Otrzymaliśmy dwie ceny spełniające powyższy układ równań,
W ten sposób wyznaczona została wartość
niemniej jednak tylko druga z nich ma sens ekonomiczny. Jest to
cena równowagi rynkowej dla tego modelu.
oraz cena równowagi rynkowej.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
123/76 124/76
Zdrowia Zdrowia
Podsumowanie (1) Podsumowanie (2)
Podsumowanie (1) Podsumowanie (2)
Rozkład popytu pokazuje związek między
Analiza podaży i popytu pokazuje, jak
pożądaną ilością i ceną towaru (przy innych
mechanizm rynkowy rozwiązuje trzy
rzeczach bez zmian). Taki rozkład popytu,
problemy: co, jak i dla kogo. Pokazuje, jak
pokazany w ujęciu graficznym przez krzywą
głosy złotówkowe decydują o cenach i
popytu, utrzymuje bez zmian inne rzeczy, takie
ilościach różnych dóbr i usług. Rynek łączy 
jak dochody gospodarstw domowych, gusty i ceny
zlewa w jedno - popyt ze strony
innych dóbr. Prawie wszystkie towary podlegają
konsumentów, którzy przeznaczają swoje
działaniu prawa malejącego popytu, które głosi,
dochody na dostępne dobra i usługi, z podażą
że ilość, na którą zgłaszany jest popyt, spada, gdy
zapewnianą przez firmy zainteresowane w
cena dobra rośnie. To prawo jest przedstawione
maksymalizacji zysków.
przez opadającą krzywą popytu.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
125/108 126/108
Zdrowia Zdrowia
21
21
Podsumowanie (3) Podsumowanie (4)
Podsumowanie (3) Podsumowanie (4)
Wiele czynników wpływa na rozkład Rozkład podaży (czyli krzywa podaży)
popytu dla rynku jako całości: wykazuje związek między ilością
średnie dochody gospodarstw dobra, którą producenci pragną
domowych, liczba ludności, ceny sprzedać, a ceną tego dobra (przy
dóbr pokrewnych, gusty oraz innych rzeczach bez zmian).
czynniki specyficzne. Gdy czynniki Oferowana ilość zwykle reaguje
te zmieniają się, krzywa popytu pozytywnie na cenę, tak że krzywa
ulega przesunięciu. podaży biegnie ku górze.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
127/108 128/108
Zdrowia Zdrowia
Podsumowanie (5) Podsumowanie (6)
Podsumowanie (5) Podsumowanie (6)
Na podaż dobra wywierają także
Równowaga podaży i popytu na rynku konkurencyjnym
jest osiągana przy cenie, przy której siły podaży i popytu
wpływ inne czynniki.
pozostają w równowadze. Cena równowagi to cena, przy
Najpoważniejszy wpływ wywiera której ilość pożądana zrównuje się z ilością oferowaną. W
ujęciu graficznym odnajdujemy równowagę jako
koszt produkcji danego towaru,
przecięcie
krzywej podaży i krzywej popytu. Przy cenie wyższej od
określany przez poziom techniki i
ceny równowagi wytwórcy chcą dostarczać więcej, niż
ceny nakładów. Inne elementy to
konsumenci chcą kupić, co powoduje powstanie nadwyżki
dóbr i wywiera nacisk na spadek ceny. Podobnie, zbyt
ceny dóbr pokrewnych, polityka
niska cena generuje niedobór, a więc nabywcy będą się
rządu i czynniki szczególne przyczyniali do podbijania ceny do poziomu równowagi.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
129/108 130/108
Zdrowia Zdrowia
Podsumowanie (7)
Podsumowanie (7)
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
Przesunięcia krzywych podaży i popytu
zmieniają cenę i ilość
charakterystyczne dla stanu równowagi.
dr Konstanty Owczarek
Email: [e-mail]
Wzrost popytu, który przesuwa i krzywą
popytu na prawo, zwiększy zarówno cenę,
jak i ilość równowagi. Wzrost podaży,
przesuwający krzywą podaży w prawo,
obniży cenę i zwiększy ilość, na którą
zgłaszany jest popyt
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:23 2011-11-18 20:23
Zakład Finansowania Ochrony Zakład Finansowania Ochrony
131/108 132/108
Zdrowia Zdrowia
22
22