Droga Mahamudry cz. 4 Strona 1 z 3
Mahamudra
Tylko nieograniczona, otwarta, świadoma przejrzystość
Wśród czterech buddyjskich szkól Tybetu najdobitniejszy nacisk na medytacje kładzie
linia Kagyu. Jest linia, w której istnieje przekaz nauk Milarepy, którego sprawność w
praktyce została tu niezłomnie utrzymana. Kagyupowie praktykują Mahamudre, zaś
Ningmapowie Maha Ati. Nazwy te róznia się wprawdzie, jednak oba systemy maja te
sama wartość. Co oznacza słowo "Mahamudra"? Maha dosłownie znaczy wielka, co
wskazuje, ze ta metoda medytacji jest najwy\
sza i najpo\
yteczniejsza. Mudra ma - jak
wiele słów w sanskrycie - du\
o ró\
nych znaczeń. Najczęściej rozumiana jest jako
potwierdzająca pieczęć Buddy, jego gwarancja, ze nie ma niczego, co by ja
przewy\
szało - ze poza Mahamudra nie istnieje nic głębszego ani lepszego.
W tradycji Kagyu mówi się o trzech rodzajach Mahamudry. Są to stopnie odpowiadające
zró\
nicowanym potrzebom i zdolnościom ró\
nych ludzi.
Mahamudra Sutr
Pierwszy rodzaj odnosi się do Madjamiki, blisko związanej z filozofia Wielkiej Środkowej
Drogi. Umo\
liwia ona łagodne i stopniowe dotarcie do doświadczenia Mahamudry.
Ćwiczenie zaczyna się tu od medytacji uspokojenia umysłu, która najpierw wykorzystuje
celowo pojawiający się obraz w umyśle, a potem, ju\
bez niego, pozwala umysłowi na
uspokojenie. Dla badania prawdziwej natury zjawisk naucza się tez medytacji będącej
połączeniem powy\
szej z inna, analityczna, posługująca się inteligentna świadomością
umysłu. Kiedy nauczyciel zobaczy, ze uczeń opanował ju\
te umiejętność, wprowadza go
w rozpoznawanie prawdziwej natury umysłu. Mo\
e to nastąpić po kilku miesiącach, ale i
po wielu latach. Ta metoda Mahamudry opiera się na sutrach Mahajany i ofiarowuje
dłu\
sza, ale bezpieczniejsza drogę do oświecenia.
Szkoła Kagyu, jako jedyna ze szkól, proponuje jeszcze inna formę Mahamudry Sutr,
wywodząca się od Gampopy. Pokazał on, w jaki sposób mo\
na połączyć Drogę Sutr z
Mahamudra w jedna ście\
kę, wolna od ograniczeń, jakie zmuszeni są na siebie
przyjmować tantryczni praktykujący; musza oni z reguły dotrzymywać licznych samaja,
czyli slubowan tantrycznych.
Pierwotne nauki Buddy do tej ście\
ki zapisane są w sutrze Samadhirja. Mo\
emy tam
przeczytać o proroctwie Buddy dotyczącym pojawienia się Gampopy i zapowiedzi, i\

wprowadzi on i rozszerzy te metodę, doprowadzając tysiące ludzi do oświecenia. Mówi
sie/ ze gdy Gampopa zaczai jej nauczać - nawet sarny wyszły z lasu, by go słuchać -
podobnie jak uczyniły to, kiedy Budda Siakjamuni nauczał po raz pierwszy w Sarnim
Parku.
Mahamudra Tantr
Kolejny rodzaj Mahamudry jest szczególnie związany z tantrami. Tutaj otrzymuje się
najpierw inicjacje, potem medytuje się na ciało i mandale określonego jidama, a tak\
e
recytuje jego mantre. Poprzez te duchowo stworzone symbole umysł zostaje
oczyszczony i przekształcony. Prowadzi to do dalszych praktyk, takich jak "Sześć Jog
Naropy", które uzupełniają te transformacje i powodują rozpoznanie Mahamudry. Metoda
ta odpowiada medytacjom trekczo i thogal w systemie Maha Ati.
Mahamudra Esencji
Mahamudra Esencji, trzeci rodzaj, nie ma z poprzednimi dwoma nic wspólnego. Na
poziomie Madjamaki stabilne zaufanie praktykującego do umysłu jest efektem
intensywnych badań, które prowadza do zrozumienia Mahamudry. W Mahamudrze Tantr
praktykujący pracuje z jidamami i wykonuje ćwiczenia jogi. Tutaj nic takiego nie jest
2009-09-12
Droga Mahamudry cz. 4 Strona 2 z 3
potrzebne: nauczyciel jest oświecony, a uczeń jest gotów by to oświecenie osiągnąć.
Jest to bezpośrednie rozpoznanie umysłu przez umysł, bezpośrednie medytowanie na
rezultat, zamiast przechodzenia wielu etapów. Uczen potrafi rozpoznawać umysł i jego
manifestacje bez konieczności u\
ywania uprzednio określonych metod. Po prostu, gdy
jest przez kogoś naprowadzony, jego obudzona inteligencja rozpoznaje to, co zostaje mu
pokazane. W wypadku niektórych ludzi rozpoznanie to występuje natychmiast.
Mahamudra Esencji została przekazana przez Sarahe, Tilope i Milarepe w bogactwie ich
pieśni. Jest to bardzo głęboka metoda, górująca nad wszystkimi pozostałymi. W systemie
Maha Ati znajdujemy cos porównywalnego w praktykach Poza Intelektem (tyb. : Lo da)
oraz Powstawanie Zjawisk (tyb. : Tezo są). Te trzy aspekty Mahamudry oferują bardzo
zręczny start, umo\
liwiając nawet osobie o malej zdolności duchowej stopniowe
wchodzenie na coraz głębsze poziomy praktyki.
Trzy aspekty doświadczenia
Rozpoznanie Mahamudry znane jest tez jako Inherentna Jedność, co oznacza, ze
uczymy się pozostawiać nasz umysł w jedności z właściwa mu natura. Mo\
e to zostać
rozpoznane w trzech aspektach naszych dotychczasowych doświadczeń: w prawdziwej
naturze naszego umysłu, prawdziwej naturze naszych myśli oraz prawdziwej naturze
przejawów umysłu.
Prawdziwa natura umysłu
Prawdziwa umysłu odnosi się do jego pierwotnej esencji, która jest obecna w ka\
dym
momencie i dlatego nazywana jest inherentna. Esencja ta nie jest \
adna forma, \
adnym
dz
więkiem, zapachem ani smakiem, nie jest tez dotykiem, nie posiada koloru, nie jest
przyjemna ani nieprzyjemna. Nie jest tez niczym materialnym ani trwałym, lecz
nieograniczona, otwarta, świadoma przejrzystością.
Prawdziwa natura przejawów umysłu
Poniewa\
umysł jest swobodny, mo\
e projektować najrozmaitsze rzeczy - pokazywać
wielki show. Jego manifestacje są jednak w swej istocie nierzeczywiste. Z powodu
nieskrępowanych zdolności umysłu przezywamy domy, ludzi, rzeki, góry, skały, drzewa i
tak dalej. Góra we śnie nie jest wszak rzeczywista góra lecz samym umysłem. To samo
dotyczy naszego świata na jawie, w którym się znajdujemy. Kiedy z ludzkim światem.
Ten świat nie ma jednak \
adnej właściwej mu, prawdziwej egzystencji, która
odró\
niałaby się od komunikującego się z nim umysłem. Wszystko poza manifestacjami
umysłu jest niezlozone i dlatego nie ma ona więcej z realności ni\
sen. To jest prawdziwa
natura przejawów umysłu.
Prawdziwa natura myśli
Miedzy umysłem a jego zewnętrznymi iluzjami pojawiają się myśli. Są sposobem
wyra\
ania się umysłu, jego reakcja na wra\
enia, które odbiera od własnych manifestacji.
Myśli znajdują się w ciągłym ruchu, a ich ilość zale\
y od wielości kontaktów, które ma
umysł z projektowanym na zewnątrz światem. Tak jak pęcherzyki powietrza w wodzie,
myśli powstają w przejściowo istniejących warunkach - nie maja one w \
aden sposób
niezale\
nej egzystencji; kiedy warunki się zmieniają, w równie szybki sposób znikają
myśli. Jeśli jednak badamy istotę myśli pojawiającej się w danym momencie,
odnajdujemy nieograniczona, otwarta przejrzystość umysłu. Istota myśli jest bowiem
istota umysłu. To jest prawdziwa natura myśli.
Kontrola nad umysłem
Słowo Jedność (Inherentna Jedność, patrz wy\
ej) wskazuje na to, ze chodzi nam o bycie
jednym z prawdziwa natura umysłu, myśli oraz rzeczy. Rzeczywiście spośród trzech
powy\
szych jakości najwa\
niejsze jest rozpoznanie prawdziwej natury umysłu. Kiedy raz
się ono pojawi, pozostałe dwa wglądy nastąpią naturalnie, same z siebie. Oznacza to, ze
2009-09-12
Droga Mahamudry cz. 4 Strona 3 z 3
musimy poddać umysł - te pusta, nieograniczona przejrzystość - naszej kontroli. Mamy
skłonność do natychmiastowego podą\
ania za umysłem, kiedy ten cos projektuje:
jesteśmy przyzwyczajeni, by akceptować pomieszane informacje, które nam przekazuje.
To czego musimy się nauczyć, to rozpoznawanie prawdziwej natury umysłu; wtedy nasza
świadomość stanie się "świadomością pierwotna". Umysł nie powinien być ocię\
ały i
uśpiony, ani tez przebywać w stanie podniecenia czy szaleństwa. Pozostaje on sam w
sobie i nie polega na zewnętrznych wra\
eniach. Przebywa w naturalnym stanie i
doświadcza go, będąc odprę\
onym. Nie wymusza sztucznymi lub agresywnymi
sposobami stanu spokoju. Wszystkie toporne i subtelne myśli rozpływają się same z
siebie. Kiedy myśli ustępują, umysł rozpoznaje się sam, bez lgnięcia do samego siebie.
To jest początek Inherentnej Jedności. Kiedy po raz pierwszy odnajdziecie w tym spokój,
ta zdolność umysłu stanie się coraz wyrazniejsza, a rozwój ten nie będzie miał granic: nie
mo\
ecie bowiem powiedzieć w jakimś momencie: "Teraz osiągnąłem ju\
koniec". Nie
mo\
ecie tego opisać słowami lub przekazać za pomocą przykładu, poniewa\
na świecie
nie istnieje nic porównywalnego. śaden ludzki je\
yk nie jest w stanie ująć słowami tego
nieograniczonego rozwoju. Tak długo, jak umysł jest uwikłany w swoje własne
manifestacje, tak długo myśli są podniecane najró\
niejszymi obiektami zewnętrznymi:
poprzez przyjemne i nieprzyjemne, gniew i lgniecie, obojętność lub to co male albo du\
e.
Myśli są umysłem, ale tylko jak pęcherzyki powietrza w wodzie. Aby uzyskać zaufanie do
prawdziwej natury umysłu, na początku formułuje się bardzo wyraz
na mysi - mysi, która
łatwo mo\
na rozpoznać. Na przykład: "Chcialbym mieć du\
o pieniędzy". Przyjrzyjcie się
bezpośrednio tej myśli. Patrzcie dalej. Przyjrzyjcie się jej istocie. Jeśli tego nie uczynicie,
pojawi się lgniecie, które zwielokrotni mysi i przekształci. Pojawi się wiele dalszych myśli
na ten temat. Kiedy jednak spojrzycie na istotę idei posiadania miliona marek,
przekształci się ona i stanie umysłem. Mysi zostanie przetransformowana w esencje
otwartej przestrzeni. Pęcherzyk powietrza rozpuści się w wodzie i stanie się woda. Jak to
się dzieje? Otó\
umysł i myśli maja te same właściwości. Nie zniszczyliście bowiem
myśli, lecz dotarliście do jej prawdziwej natury. To nie wy "wystaraliście się" o te
właściwości i nie wy "przymocowaliście" je do myśli. Nie zniszczyliście równie\
ich i nie
zastąpiliście owymi właściwościami. Umysł po prostu posiada w sposób naturalny takie
właściwości, a wy weszliscie jedynie w stan ich rozpoznawania. Jeśli będziecie rozwijać
przyzwyczajenie w tym kierunku, ka\
da mysi przekształci się w Dharmakaje, obszar
ostatecznej rzeczywistości. Natomiast jeśli nie jest się świadomym natury myśli,
pozostają one oceanem samsary/ wcią\
obracającym się kołem cyklicznej egzystencji.
Skoro rozpoznajecie prawdziwa nature jednej myśli, dlaczego nie mo\
ecie naraz, od
razu, rozpoznać natury całego nawału myśli? W linii Karma Kagyu istnieje w związku z
tym metoda Mahamudry, dzięki której mo\
na w mgnieniu oka, o ile ma się szczęście,
stać się Budda. Jest to najtrudniejsze ze wszystkich trzech aspektów; kiedy jednak
rozpoznaje się nature myśli, mo\
na łatwo zrozumieć, ze manifestacje maja nature
umysłu. Nauczamy co prawda, ze manifestacje są umysłem i ze nic nie istnieje
niezale\
nie od umysłu. Jest jednak bezcelowe, by na tym etapie rozpoznawać istniejące
przejawy umysłu/jeśli nie rozpoznaliśmy jeszcze prawdziwej natury umysłu i myśli. Jeśli
jesteście w pełni świadomi natury umysłu i myśli, rozpoznacie, i\
umysł projektuje swoje
manifestacje a tak\
e doświadcza ich. Były to krótkie objaśnienia. Zobaczycie jednak, ze
będą one po\
ytecznym kluczem, by otworzyć wrota Mahamudry.
Tłumaczył Michal Siwek
2009-09-12