23.01.2013
Skolioza
heterogenna grupa zmian
Właściwe rozpoznanie
kształtu i ustawienia
skolioza==skolioza kręgosłupa
" Hipokrates scoliogos
" Galen  scoliosis
Skolioza=skrzywienie w bok
Skolioza funkcjonalna
Skolioza strukturalna
" skrzywienie kręgosłupa wtórne do przyczyn
poza kręgosłupowych (np. skrócenie kończyny
dolnej, asymetryczne napięcie mięśni około
skrzywienie kręgosłupa, w którym
kręgosłupowych), zwykle ustępujące lub
występują utrwalone zmiany w kształcie i
zmniejszające się po ustaniu przyczyny
wzajemnym położeniu kręgów i krążków
wywołującej (np. w pozycji leżącej)
międzykręgowych, oraz utrwalone
asymetrie w obrębie więzadeł, torebek
" Skolioza funkcjonalna  zmiany w ramach wady postawy 
stawowych, mięśni i powięzi grzbietu
odwracalne przy prawidłowym postępowaniu. (???)
Skoliozy strukturalne
podział w oparciu o przyczynę
Skolioza idiopatyczna  to skolioza
strukturalna, dla której na obecnym etapie
wiedzy nie znaleziono przyczyny.
" Wrodzone
Skolioza jako wtórny objaw innego procesu
" neurogenne patologicznego występuje w około 20% przypadków.
" idiopatyczne
W pozostałych 80% jest to skolioza idiopatyczna.
1
23.01.2013
Skolioza
o skrzywienia w płaszczyz
nie czołowej do 100
o I stopień w przedziale 10  250
o II stopień między 26 a 500
Podział Grucy i Weisfloga
o III stopień ponad 500
o I stopień skrzywienia w płaszczyz
nie czołowej do
300
o II stopień w przedziale 30  600
o III stopień między 60 a 900
o IV stopień ponad 900
Jeżeli kąt skoliozy w momencie zakończenia
Już od kąta 25� obserwuje się zmiany strukturalne
wzrostu przekracza  krytyczny próg , przez
w kręgosłupie, obniżenie wydolności fizycznej
większość autorów przyjmowana jest wartość
30�, wzrasta ryzyko powstania problemów
dzieci, a przede wszystkim zmianę historii
zdrowotnych w dorosłym życiu, wiążą się one
naturalnej skoliozy z przebiegu chaotycznego na
z obniżoną jakością życia, kosmetyczną
deformacją i widocznym kalectwem, bólem,
linearnie progresywny.
oraz postępuj ącymi ograni czeni ami
funkcjonalnymi.
Podstawowe cele kompleksowego leczenia
zachowawczego skolioz idiopatycznych:
Cele leczenia zachowawczego skolioz idiopatycznych
1. Zatrzymanie progresji skrzywienia w okresie
dojrzewania.
można rozpatrywać w dwóch aspektach 
2. Zapobieganie lub leczenie dysfunkcji układu
morfologicznym oraz czynnościowym.
oddechowego.
3. Zapobieganie lub leczenie zespołów bólowych
kręgosłupa.
4. Poprawa wyglądu poprzez korekcję postawy.
3
23.01.2013
Czwarty wymiar  czas  intensywność i metoda terapii
Wskazania do operacyjnego
" Skolioza idiopatyczna może wystąpić w każdym okresie wieku
leczenia skolioz idiopatycznych
rozwojowego, szczególnie często pojawia się w okresach
przyśpieszonego wzrastania
" między 6. a 24. miesiącem życia,
" 5. a 8. rokiem życia,
" oraz między 11. a 14. rokiem życia.
" Kąt 50� wg Cobba
" Największa zmiana tempa rozwoju skrzywienia kręgosłupa
występuje na początku okresu dojrzewania(w skali Tannera S2 i P2
" niekiedy, przy współistnieniu dodatkowych
oraz T2 i P2).
istotnych składników deformacji w postaci np. " Pokwitaniowy skok wzrostowy rozpoczyna się od przyśpieszonego
przyrostu długo ści kończyn, co powo duje c zasową
wytworzenia patologicznej lordozy piersiowej
nieproporcjonalność sylwetki (długie kończyny  krótki tułów).
W drugiej fazie przyrost długości dotyczy szkieletu osiowego  jest
oraz przy szybkiej progresji, nawet w
to okres największej progresji skoliozy idiopatycznej.
Po około 2/3 czasu obejmującego cały okres skoku pokwitaniowego
przedziale 40� 50� kąta Cobba
u dziewcząt występuje pierwsza miesiączka, co świadczy
o powolnym, stopniowym zmniejszaniu ryzyka progresji skoliozy.
Współczynnik progresji Lonsteina i Carlsona jest
Ryzyko progresji jest tym większe im większy
wyliczany na podstawie wielkości kątowej
stopień utraty fizjologicznej kifozy piersiowej
skrzywienia wg Cobba, wskaz
nika Rissera oraz
oraz im większy jest kąt Cobba w momencie
wieku chronologicznego dziecka w latach
rozpoznania.
kąt Cobba  3 x wskaz
nik
Rissera
Współczynnik progresji =
wiek kalendarzowy
Zakończenie leczenia ?
" Potencjał progresywny skoliozy idiopatycznej
wyczerpuje się po zakończeniu rośnięcia kręgosłupa.
" W wieku dorosłym skolioza idiopatyczna może się
powiększać, ale na drodze narastających zniekształceń
kostnych oraz zapadania się kręgosłupa.
" Jest to zjawisko obserwowane zwłaszcza w skoliozach
z wielkością kątową przekraczającą 50�; mniejsze
skoliozy idiopatyczne pozostają często stabilne,
zwłaszcza gdy kąt Cobba nie przekracza 30�.
wg SOSORT
4
23.01.2013
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2009; 11(5):379-395.
Zasady leczenia nieoperacyjnego skolioz
" Leczenie zachowawcze skolioz idiopatycznych jest
t r u d n y m z a g a d n i e n i e m k l i n i c z n y m , g d y ż
idiopatycznych  wskazówki oparte o zalecenia
przewidywanie rozwoju choroby jest niedoskonałe,
terapia jest uciążliwa i przejściowo obniża jakość życia SOSORT 2006 (Society on Scoliosis Orthopaedic
chorych. Medycyna oparta na faktach stopniowo
and Rehabilita on Treatment)
wypiera leczenie bazujące na osobistym doświadczeniu
leczącego. Powinna ona doprowadzić do optymalizacji
wskazań do leczenia zachowawczego skolioz
Tomasz Kotwicki , Jacek Durmała , Dariusz Czaprowski , Maciej Głowacki , Maciej
idiopatycznych, oraz do uniknięcia obu skrajności w
Kołban , Sławomir Snela , Zbigniew Śliwiński , Ireneusz M. Kowalski
postępowaniu, to znaczy zbyt póz
nego lub zbyt mało
intensywnego leczenia (ang. under treatment) jak i do
uniknięcia zbędnego leczenia skolioz stabilnych (ang.
over treatment).
Klasyfikacja typów deformacji
Typy skolioz idiopatycznych wg Ponsetiego i Friedmanna
w skoliozach idiopatycznych
według Ponse ego i Friedmanna
" Typ I skrzywienie piersiowe
najczęściej prawostronne
" Typ II skrzywienie lędz
wiowe
najczęściej lewostronne
" Typ III skrzywienie piersiowo lędz
wiowe
" Typ IV skrzywienie podwójne (piersiowe i lędz
wiowe)
najczęściej piersiowe prawostronne i lędz
wiowe lewostronne
Uzupełnienie podziału
" Typ V skrzywienie podwójnie piersiowe
" Typ VI skrzywienie trójłukowe
szyjno piersiowe, piersiowe i lędz
wiowe
" Typ VII skrzywienie czterołukowe
szyjno piersiowe, piersiowe, piersiowo lędz
wiowe
oraz lędz
wiowo krzyżowe
skrzywienie szyjno piersiowe jest najczęściej lewostronne,
piersiowe prawostronne, lędz
wiowe lewostronne
Typ IV
Typ III
Typ I Typ II
5
23.01.2013
Skoliozy strukturalne  podział
Skoliozy strukturalne 
e ologiczny wg Cobba
podział praktyczny:
1. Kostnopochodne (osteopatyczne):
" wrodzone (kręg klinowy, zrost żeber, kręcz
" idiopatyczne szyi, zespół Sprengela i in.)
" wrodzone " torakogenne (ropniak opłucnej,
torakoplastyka)
" porażenne
" inne kostnopochodne (z. Morquio i in.)
Skoliozy strukturalne  podział
Skoliozy strukturalne  podział
e ologiczny wg Cobba
e ologiczny wg Cobba
2. Nerwopochodne (neuropatyczne):
3. Mięśniopochodne (miopatyczne):
" wrodzone
" wrodzone
" po poliomyeli s
" dystrofie mięśniowe
" inne nerwopochodne (nerwiako
" inne mięśniopochodne
włókniakowatość Recklinghausena,
porażenia spastyczne, ataksja Friedreicha)
4. Idiopatyczne
Klasyfikacja Lenkego (1997)
Klasyfikacja Kinga (1983)
" Typ 1  skolioza jednołukowa piersiowa
" Typ 2  skolioza podwójna piersiowa
" Typ 3  skolioza podwójna piersiowa i lędz
wiowa z przewagą piersiowej
" Typ 4  skolioza trójłukowa
" Typ 5  skolioza piersiowo lędz
wiowa jednołukowa
" Typ 1  dwułukowa z przewagą lędz
wiowej lub skolioza lędz
wiowa jednołukowa
" Typ 6  skolioza podwójna z przewagą lędz
wiowej lub piersiowo lędz
wiowej
" Typ 2 dwułukowa z przewagą piersiowej
" Kifoza piersiowa
" Typ 3  jednołukowa piersiowa
 Poniżej 10 st.
 10 40 st.
" Typ 4 dwułukowa piersiowa (L4 w stronę skrzywienia)
 Powyżej 40 st.
" Typ 5  podwójna piersiowa
" Usytuowanie kręgu szczytowego wygięcia lędz
wiowego
 Centralna linia pionowa pomiędzy nasadami kręgu lędz
wiowego
 W obszarze trzonu
 Całkowicie poza trzonem
6