Motywy - Polska i Polacy
POLSKA I POLACY
"Legenda o Lechu, Czechu i Rusie"
Wywodząc naród polski od Lecha, jednego z trzech
braci, legenda ta włącza Polaków do rodziny ludów słowiańskich. Tłumaczy
też pojawiającą się często nazwę Lechici. Wyjaśnia również pochodzenie
godła (biały orzeł) i nazwy stolicy (Gniezno).
M. Rej "Krótka rozprawa między trzema osobami,
Panem, Wójtem a Plebanem"
Polska jest krajem, w którym nikt nie wypełnia
należycie obowiązków swojego stanu. Ksiądz traktuje swoje zajęcie jako
pracę, za którą należy mu się sowita zapłata. Szlachta zgromadzona na
sejmie dba tylko o swoje interesy i nie jest w stanie uchwalić żadnych
ważnych dla kraju ustaw.
J. Kochanowski "Pieśń o spustoszeniu Podola przez
Tatarów"
Polska jest odbieżałem stadem, które
drapają rozbójce wilcy, ponieważ ani pasterz nad owcami chodzi, ani
ostrożnych psów za sobą wodzi. Jest to wyraźna aluzja do sytuacji,
jaka wytworzyła się po ucieczce Henryka Walezego.
Jeśli najazd Tatarów na Podole nie będzie żadną nauką
i nie doprowadzi do opodatkowania się na rzecz regularnej armii, nową
przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.
J. Kochanowski "Odprawa posłów greckich"
Troja jest dla Kochanowskiego obrazem Polski,
nierządzonego królestwa i zginienia bliskiego, gdzie ani prawa ważą, ani
sprawiedliwość ma miejsce, a wszystko złotem kupić trzeba. Młódź
wszeteczna zaś, która zniewieściała w wygodnym życiu, nie będzie w
stanie bronić kraju w potrzebie, jest obrazem polskiej młodzieży.
A. Frycz Modrzewski "O poprawie Rzeczypospolitej"
Polska wymaga wielu reform, przede wszystkim zaś
zrównania obywateli wobec prawa. Modrzewski mówi o dwóch ojczyznach -
szlacheckiej i plebejskiej, w których prawo różnie traktuje obywateli
zależnie od stanu, do jakiego należą. Jednocześnie domaga się reformy
polskiego szkolnictwa, jak i oddzielenia Kościoła od państwa.
P. Skarga "Kazania sejmowe"
Polskę nękają choroby, które zagrażają jej istnieniu.
Wśród nich Skarga wymienia między innymi osłabienie władzy królewskiej,
skłócenie stanu szlacheckiego i innowierców. Jeśli Polacy nie podejmą prób
leczenia tych chorób, Polsce grozi zagłada, którą autor ukazuje w obrazach
stylizowanych na biblijne proroctwa.
Polska jest tonącym okrętem, który należy ratować. Ci
którzy chronią tylko swój dobytek, pójdą na dno razem ze statkiem. Ci,
którzy podejmują próby ratowania go, uchronią statek i swoje dobra.
W. Potocki "Nierządem Polska stoi"
Brak w Polsce stałych praw. Te, które są, zmieniają
się jako minucyje, jak kalendarze i uchwalane są jedynie dla wygody
magnaterii. Ich przestrzegania wymaga się jedynie od szlachty ubogiej i
biednych ziemian.
W. Potocki "Pospolite ruszenie"
Szlachta zebrana w obozie pospolitego ruszenia nie
kwapi się do walki, choć wróg się zbliża. Na wezwanie rotmistrza odpowiada
obelgami i oburzeniem, że stawia się ją na równi z chłopami. Według
Potockiego, takie zachowanie dowodzi braku ducha rycerskiego.
W. Potocki "Zabytki polskie"
Polacy zajęci są gromadzeniem majątków i życiem na
pokaz. Dbając o wystawność i przepych, nie zauważają trudnej sytuacji
kraju. Potocki przestrzega, że jeśli chcą zgromadzone dobra przekazać
potomkom, muszą ratować ojczyznę. Bo jeśli ona zginie, zginą razem z nią.
W. Potocki "Transakcja wojny chocimskiej..."
Polacy są spadkobiercami wielkich wojowników
przeszłości i z natury odznaczają się walecznością odwagą, wprzód w
szabli niźli w zagonach dziedziczą.
J. Ch. Pasek "Pamiętniki"
W wojnie ze Szwedami, którzy są heretykami, Polaków
wspiera Bóg. A kiedy Szwedzi, uniesieni siłą eksplozji do nieba, zastukali
do niebiańskiej furty, św. Piotr odpędził ich od niej i strącił na ziemię,
mówiąc, że nie ma dla nich miejsca w raju, bo nie dość, że innowiercy, to
jeszcze prześladują Polaków, wiernych Bogu i wyznających jedyną prawdziwą
religię katolicką.
I. Krasicki "Pijaństwo"
Polacy hołdują źle pojmowanej sarmackiej gościnności,
która objawia się przede wszystkim nadmiernym piciem alkoholu. Prowadzi to
do kłótni i bójek przy stole. Polacy po alkoholu stają się niezwykle
waleczni i snują wielkie polityczne plany.
A. Mickiewicz "Dziady III"
Naród polski jest jak lawa, która pod twardą i zimną
skorupą kryje wiecznie płonący ogień. Ci, co stoją na narodu czele,
arystokracja, odznaczają się serwilizmem (bezwzględne podporządkowanie)
wobec cara i Rosji. Ale młodzież jest pełna zapału do walki. Nie pogodziła
się z utratą wolności i nigdy się nie pogodzi.
Polska z widzenia księdza Piotra jest cierpiącym
Chrystusem. Rozpięta jest na krzyżu, który ma z trzech wyschłych ludów
ramiona, znosi upokorzenia, ale nadejdzie dzień zmartwychwstania, kiedy
ukaże się światu w pełni swojej chwały i wskaże innym drogę do wolności.
J. Słowacki "Kordian"
Polacy pogodzili się z niewolą, brak im woli walki.
Kordian sam próbuje dokonać zamachu na cara, bo nie ma nikogo, kto byłby
mu pomocą. Tak samo było z powstaniem listopadowym - garstka powstańców,
którzy nie dojrzeli do roli, jaką sobie wyznaczyli, walczyła samotnie, bo
naród nie poszedł za nią. Źle dowódcy, bez wiary w zwycięstwo, rozgadani
posłowie, korpus oficerski rycerzy ospalców także przyczynili się
do klęski.
B. Prus "Lalka"
Społeczeństwo polskie zajęte zdobywaniem majątków i
gromadzeniem pieniędzy nie ma czasu na służbę jakimś ważnym ideałom.
Niechętne wszystkiemu, co łączy się z jakimkolwiek ryzykiem, podejrzliwie
patrzy na wszystkich, którzy się tego ryzyka nie boją. Narastają nastroje
antysemickie, ale Polacy sami niejako powodują to, że w handlu zaczynają
dominować Żydzi, ponieważ nie podejmują ryzyka, pozostając przy pewnych,
choć przynoszących niewielkie zyski interesach. Nie ma w tym
społeczeństwie miejsca na jakikolwiek idealizm, a idealiści czują się
wyobcowani i często stają się obiektem kpin.
H. Sienkiewicz "Trylogia"
Polacy są walecznym narodem, który choć ma wiele wad,
w chwilach zagrożenia potrafi się zdobyć na niezwykła odwagę i
bohaterstwo. Polska to kraj, który nękają liczne nieszczęścia, ale z
każdego upadku potrafi się podnieść dzięki swoim obywatelom. Sienkiewicz
podtrzymuje stereotyp Polaka-katolika. Na przykład w "Potopie" zdrajcy to
w przeważającej części innowiercy.
S. Wyspiański "Wesele"
Polska to jest wielka rzecz - takimi słowami
artyści szafują bardzo łatwo. Ale w rzeczywistości są obojętni na sprawy
ojczyzny. Ich słowa się kryją żadnych istotnych treści.
Naród polski pogrążył się w stanie marazmu, uśpienia,
zobojętnienia. Ale jak chochoł na wiosnę odsłoni krzak róży, który może
pięknie rozkwitnąć, tak i naród być może przebudzi się i gdy nadejdzie
właściwa chwila, stanie do walki o wolność.
S. Żeromski "Rozdziobią nas kruki, wrony..."
Po upadku powstania styczniowego w narodzie polskim
zatriumfuje to, co najgorsze, zwyciężą łajdacy i kanalie. Ci, którzy byli
naprawdę wartościowi, albo zginęli w walce, albo przepadną w czasie
powstaniowych represji.
S. Żeromski "Przedwiośnie"
Polska znalazła się na rozdrożu. Nie wiadomo, jaką
drogą pójdzie, ale stoi przed nią wiele niebezpieczeństw, jeśli nie
zostaną jak najszybciej rozwiązane problemy społeczne. Najpoważniejszym
zagrożeniem jest bolszewizm, który młodemu pokoleniu może wydać się
szczególnie atrakcyjny, bo stwarza miraż szybkich i radykalnych zmian.
Z. Nałkowska "Granica"
Polska lat trzydziestych jest krajem, w którym władza
należy do karierowiczów i ludzi pozbawionych skrupułów. Palące problemy
społeczne przez lata niepodległości nie zostały rozwiązane, za to
powiększyły się fortyny tych, którzy bezwzględnie dążyli do swoich celów
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
A to Polska właśnie – Polska i Polacy w roku 1900polska i polacy (2)Polacy i Polska w Weselu(Polska Irak) Polacy przekażą obowiązki armii irackiejPolską nie rządzą PolacyPolacy i Polska w WeseluNiemcy Polacy boją się Putina, Polska zneutralizowanaPoezja polska średniowieczaRosjanie poczynają sobie z Polską coraz śmielejInstrukcja Programowania Zelio Logic 2 wersja polskaWYTYCZNE TCCC 2014 WERSJA POLSKAPolska norma turbozespoly wiatrowe(1)POLSKA DROGA FIATA 3file D Download Polki Wirtualna Polska8więcej podobnych podstron