STANDARDY CNBOP
OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
KONSERWCJA PODR
CZNEGO SPRZ
TU GAŚNICZEGO
GAŚNICE PRZENOŚNE
Wstęp
Niniejszy standard powstał na podstawie projektu normy europejskiej, który został opracowany przez Komitet Techniczny CEN/TC 70  Podręczny sprzęt gaśniczy ,
przez Grupę Roboczą 4 - Konserwacja. Projekt Normy Europejskiej EN 12367 Konserwacja gaśnic przenośnych podaje wytyczne dotyczące kontroli dokonywanej
przez użytkownika, konserwacji podstawowej, konserwacji rozszerzonej, ponownego napełniania, i remontu gaśnic przenośnych.
Gaśnice przenośne są ważnymi urządzeniami służącymi do gaszenia pożarów. Są one szczególnie użyteczne we wczesnych stadiach
pożaru, gdy możliwość ich przemieszczenia
i natychmiastowego użycia przez jedną osobę pozwala na wykonanie szybkiego natarcia. Nie należy przewidywać możliwości gaszenia
nimi dużych pożarów, ponieważ stanowią one głównie urządzenia pierwszej pomocy przy gaszeniu pożarów, o ograniczonej wydajności.
Użytkownikom niniejszego standardu zaleca się rozważenie celowości niezależnej certyfikacji kompetencji (patrz 3.27) i/lub zgodności
(patrz 3.28), opartych o nadzór nad procedurami podanymi
w standardzie, w połączeniu z oceną systemu jakości na zgodność z odpowiednimi częściami PN-EN ISO 9000, które dotyczą.
Należy uzmysłowić sobie, że możliwość użycia gaśnic przenośnych zależy w znacznym stopniu od ich właściwej konserwacji, osób, które
wiedzą jak się nimi posługiwać, zastosowania właściwych typów, wielkości i ilości gaśnic dla danego zagrożenia pożarowego, jak również
oznakowania
i umiejscowienia gaśnic.
Ważne jest również utrzymywanie zapisów dotyczących konserwacji.
W dniu 3 czerwca 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu
bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do
użytkowania (Dz. U. Nr 85 poz. 553), które w istotny sposób zmieniło treść rozporządzenia z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie
wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad
wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143 poz. 1002), które obejmują także gaśnice przenośne..
Gaśnice przenośne objęte są także następującymi, obowiązującymi przepisami:
% Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i
terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719)
% Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i
zespołów urządzeń ciśnieniowych. ( Dyrektywa 97/23/EC- wprowadzanie urządzeń ciśnieniowych do obrotu).
% Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.11.2005 r. w sprawie warunków, jakimi powinny odpowiadać bazy i stacje paliw
płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
1. Zakres standardu
W niniejszej standardzie, opartym na projekcie normy europejskiej, podano plany konserwacji gaśnic przenośnych, instalowanych dla
wszelkich zastosowań, przeznaczone do wykonania przez użytkownika i jednostkę konserwującą. Dodatkowo w standardzie podano i
zalecono wykonanie szczegółowych działań na czterech poziomach konserwacji: konserwacji podstawowej, konserwacji rozszerzonej,
ponownego napełniania i remontu.
Konserwacja (patrz 3.8) ma na celu zapewnienie zdatności do danego celu. Pewne typy gaśnic są wyłączone z zakresu niniejszej
standardu (patrz 5); inaczej ujmując, standard może mieć zastosowanie do gaśnic przenośnych zgodnych z PN-EN 3-7+A1:2008 i jeśli
to możliwe i celowe,
z innymi normami.
2. Normy powołane
Do niniejszego standardu wprowadzono, drogą datowanego i niedatowanego powołania się, wymagania zawarte w innych publikacjach. Powołania te znajdują się
w odpowiednich miejscach w tekście normy, a wykaz publikacji podano poniżej. W przypadku powołań datowanych póz
niejsze zmiany lub nowelizacje którejkolwiek
z wymienionych publikacji mają zastosowanie do niniejszego standardu tylko wówczas, gdy zostaną wprowadzone do tego standardu przez jego zmianę lub
nowelizację. W przypadku powołań niedatowanych stosuje się ostatnie wydanie powołanej publikacji.
PN-EN 3-7+A1:2008 Gaśnice przenośne -- Część 7: Charakterystyki, wymagania
eksploatacyjne i metody badań
PN-EN ISO 9000 (seria) Systemy zarządzania jakością
PN-EN 45020:2000 Normalizacja i dziedziny związane -- Terminologia ogólna
3. Definicje
Dla potrzeb niniejszego standardu zastosowano następujące definicje:
3.1. zbiornik: Korpus gaśnicy bez osprzętu, ale wyposażony we wszystkie części łączone z nim spawaniem.
3.2. osprzęt: Części gaśnicy przenośnej, które w jej normalnych warunkach pracy są stale przyłączone do zbiornika i narażone na działanie ciśnienia roboczego
3.3. wielkość napełnienia gaśnicy: Masa lub objętość środka gaśniczego zawartego w gaśnicy przenośnej
UWAGA: Wielkość napełnienia gaśnic z wodnym środkiem gaśniczym podawana jest jako objętość (w litrach). Wielkość napełniania
innych gaśnic podawana jest jako masa
(w kilogramach).
3.4. osoba kompetentna: Osoba posiadająca wymagane wyszkolenie i doświadczenie mająca dostęp do stosownych narzędzi, sprzętu i informacji, podręczników,
wiedzy, dotyczących specjalistycznych procedur zalecanych przez producenta i/lub właściciela aprobaty wydanych na gaśnicę przenośną, zdolna do wykonania
stosownych procedur konserwacyjnych, podanych
w niniejszym standardzie (patrz załącznik E).
3.5. gaśnica przenośna (zbiornik z czynnikiem napędowym) (zbiornik) jednorazowego użycia: Gaśnica przenośna (zbiornik z czynnikiem napędowym)
(zbiornik) nie przeznaczone do ponownego napełnienia
3.6. środek gaśniczy: Substancja zawarta w gaśnicy, powodująca gaszenie pożaru
3.7. zbiornik z gazem napędowym: Zbiornik ciśnieniowy znajdujący się wewnątrz gaśnicy lub przyłączony do niej, zawierający gaz napędowy służący po
uruchomieniu gaśnicy do wyrzucania środka gaśniczego
3.8.konserwacja: Kombinacja wszystkich działań technicznych i administracyjnych, łącznie
z czynnościami nadzoru, mające na celu utrzymanie urządzenia w stanie lub przywrócenie do stanu, w którym może ono spełnić wymagane funkcje
3.9.inspekcja: Najczęściej wykonywana, planowa procedura konserwacyjna
3.10.konserwacja podstawowa: Druga co do częstości wykonywania, planowa procedura konserwacyjna.
3.11.konserwacja rozszerzona: Trzecia co do częstości wykonywania, planowa procedura konserwacyjna
3.12.remont: Najrzadziej wykonywana, planowa procedura konserwacyjna
3.13.ponowne napełnianie: Procedura konserwacyjna wykonywana po całkowitym lub częściowym rozładowaniu gaśnicy lub część planowej procedury
konserwacyjnej
3.14.zamienność: Możliwość zastąpienia jednego wyrobu, procesu lub usługi przez inny, tak aby były spełnione te same wymagania [PN-EN 45020:2009-2.3].
Uwaga: Aspekt funkcjonalny zamienności zwany jest  zamiennością funkcjonalną , a aspekt wymiarowy  zamiennością wymiarową .
3.15.gaśnica: Urządzenie zawierające środek gaśniczy, który na skutek ciśnienia może być wyrzucony i skierowany na pożar, przeznaczone do przenoszenia i
obsługiwania ręcznego.
Uwaga: Ciśnienie może być ciśnieniem występującym stale lub uzyskiwanym w wyniku uwolnienia gazu napędowego z oddzielnego zbiornika.
3.16.gaśnica przenośna śniegowa z dwutlenkiem węgla: Gaśnica przenośna z której uwalniany jest dwutlenek węgla (CO ) na skutek wyzwolenia urządzenia
2
uruchamiającego
3.17.gaśnica przenośna pianowa (na pianę chemiczną): Gaśnica przenośna, z której wypływa piana, gdy roztwory chemiczne umieszczone oddzielnie wewnątrz
zbiornika gaśnicy mają możliwość zmieszania się i reakcji.
3.18.gaśnica przenośna wodna, pianowa, z wodnymi środkami gaśniczymi, z czynnikiem napędowym w oddzielnym zbiorniku: Gaśnica przenośna, z której
wyrzucana jest woda, piana lub wodne środki gaśnicze na skutek uwolnienia czynnika napędowego z oddzielnego zbiornika
3.19.gaśnica przenośna wodna, pianowa, z wodnymi środkami gaśniczymi, będąca stale pod ciśnieniem: Gaśnica przenośna, z której uwalniana jest woda,
piana lub wodne środki gaśnicze na skutek wyzwolenia urządzenia uruchamiającego.
3.20.gaśnica przenośna halonowa: Gaśnica przenośna, z której uwalniany jest węglowodór chlorowcowany na skutek wyzwolenia urządzenia uruchamiającego
(patrz załącznik G).
3.21.gaśnica przenośna proszkowa, z czynnikiem napędowym w oddzielnym zbiorniku Gaśnica przenośna, z której wyrzucany jest proszek na skutek
uwolnienia czynnika napędowego
z oddzielnego zbiornika
3.22.gaśnica przenośna proszkowa, będąca stale pod ciśnieniem: Gaśnica przenośna, z której uwalniany jest proszek na skutek wyzwolenia urządzenia
uruchamiającego
3.23.gaśnica przenośna wodna, z kwaśnym węglanem sodowym: Gaśnica przenośna, z której wyrzucana jest woda na skutek ciśnienia powstającego w wyniku
reakcji części kwaśnej
i zasadowej, zawartych w gaśnicy przenośnej
3.24.gaśnica przenośna proszkowa, będąca stale pod ciśnieniem, pierwotnie uszczelniona Gaśnica przenośna proszkowa, będąca stale pod ciśnieniem, w
której głowica uruchamiająca oraz zawór do sterowania wypływem środka gaśniczego podczas rozładowania mogą być odłączone od zbiornika bez
spowodowania uwolnienia czynnika napędowego lub środka gaśniczego, utrzymywanych w zbiorniku za pomocą zamknięcia, przebijanego przy uruchamianiu
gaśnicy.
3.25.użytkownik: Osoba lub osoby odpowiedzialne za skuteczną kontrolę warunków bezpieczeństwa pożarowego, zatrudnione lub wyznaczone do prowadzenia
kontroli w nieruchomościach, budynkach, przestrzeniach zagrożonych, w których zainstalowano gaśnice
3.26.dostawca: Strona odpowiedzialna za wyrób, proces lub serwis, zdolna do zapewnienia jakości Definicja może dotyczyć producenta, dystrybutora, importera,
jednostki wykonującej montaż końcowy, jednostki serwisowej, itp.
3.27.certyfikat kompetencji: Dokument wydany zgodnie z regułami systemu certyfikacji wykazujący, że zapewniono odpowiedni stopień zaufania, że dana osoba
posiada kwalifikacje do wykonywania określonych czynności serwisowych [EN 45020 - ZA 2].
3.28.certyfikacja: Procedura, w wyniku której strona trzecia udziela pisemnego zapewnienia, że wyrób, proces lub usługa są zgodne z wyspecyfikowanymi
wymaganiami [PN-EN 45020:2000 -15,1.2]
3.29.funkcjonalność: Zdolność wyrobu, procesu lub usługi do spełnienia określonych zadań
w danych warunkach [PN-EN 45020:2000 - 2.1].
4. Kontrola wykonywana przez użytkownika
Zaleca się wykonywanie regularnej kontroli wzrokowej przez użytkownika lub jego przedstawiciela. Częstość wykonywania kontroli przez użytkownika nie powinna
być mniejsza niż co kwartał,
a w przypadku, gdy okoliczności tego wymagają, kontrole powinny być wykonywane częściej.
Kontrole powinny obejmować sprawdzenie, czy gaśnica:
- znajduje się w miejscu do tego przeznaczonym;
- jest nie zastawiona, widoczna, a jej instrukcja obsługi zwrócona jest na zewnątrz;
- ma czytelną instrukcję obsługi;
- nie jest w sposób widoczny uszkodzona;
- ma wskazania przyłączonych do niej ciśnieniomierzy lub wskaz
ników w zakresie działania;
- ma plomby i wskaz
niki uruchomienia, i są one nieuszkodzone.
Jeżeli jest to konieczne, użytkownik powinien zarządzić działania korygujące.
UWAGA: Jest rzeczą właściwą sprawdzenie, czy w przeznaczonym miejscu znajduje się gaśnica odpowiedniego typu i wielkości napełnienia.
5. Konserwacja podstawowa, rozszerzona i remont
5.1. Program konserwacji
Użytkownik powinien ułożyć program konserwacji dla każdej gaśnicy, zgodnie z programem podanym w załączniku A.
5.2. Konserwacja wykonywana przez osobę kompetentną
Procedury wg załącznika B (konserwacja podstawowa), załącznika C (konserwacja rozszerzona)
i załącznika C (remont) powinny być wykonywane przez osobę kompetentną, pracującą dla jednostki serwisowej, mającej wdrożony system jakości, zgodnie z EN
29002.
UWAGA: Osoba kompetentna została zdefiniowana w 3.4, a w załączniku E podano więcej informacji.
6. Ponowne napełnianie gaśnic przenośnych
Przed ponownym napełnieniem gaśnica przenośna powinna być całkowicie opróżniona. Osoba kompetentna decyduje (stosownie do do instrukcji dostawcy gaśnicy
i/lub posiadacza aprobaty na gaśnicę), czy dalsze użycie środka gaśniczego jest możliwe.
Gaśnica przenośna powinna być ponownie napełniona zgodnie z załącznikiem C.
UWAGA: W punkcie 10.2 podano, że gaśnice przenośne, które z jakiegokolwiek powodu zostały ponownie napełnione, powinny być oznakowane datą
wykonania napełnienia.
7. Wymiana części składowych i środków gaśniczych
Jeżeli części składowe lub środki gaśnicze mają być wymieniane, to powinna być zapewniona ich zamienność. Powinny one spełniać wymagania zawarte w
aprobacie wydanej na gaśnicę przenośną.
UWAGA: Należy zwrócić uwagę na możliwe konsekwencje wymiany części lub ponownego napełnienia na ważność certyfikatu lub aprobaty wydanych na
gaśnicę przenośną.
8. Uszkodzone gaśnice przenośne
8.1. Gaśnice przenośne nie nadające się do użycia
Gaśnica przenośna z uszkodzeniem lub uszkodzeniami, które mogłyby zmniejszyć jej skuteczność gaśniczą poniżej akceptowalnego poziomu, nie stwarzającymi
innych zagrożeń dla bezpieczeństwa,
i która nie może być naprawiona podczas konserwacji powinna mieć oznakowanie  Wymagane działania korygujące i usunięta z przeznaczonego miejsca.
8.2. Gaśnice przenośne niebezpieczne w użyciu
Gaśnica przenośna z uszkodzeniem lub uszkodzeniami, które nie mogą być usunięte podczas konserwacji, i które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa,
powinna być natychmiast doprowadzona do stanu nie stwarzającego zagrożenia i usunięta z przeznaczonego miejsca oraz mieć oznakowanie  Wymagane
działania korygujące .
8.3. Brak części zapasowych
Jeżeli nie ma części zapasowych konserwacja powinna być przerwana (patrz 7).
8.4. Dalsze czynności
Osoba kompetentna powinna powiadomić użytkownika w pisemnym sprawozdaniu, że dane gaśnice nie zostały poddane konserwacji.
UWAGA: Normy dotyczące instalowania i zaopatrywania w gaśnice przenośne mogą podawać, że uszkodzone gaśnice przenośne powinny być usunięte i
zastąpione przez sprawne gaśnice przenośne.
9. Gaśnice przenośne nie nadające się do konserwacji zgodnie z niniejszą normą
Konserwacja pewnych gaśnic przenośnych (ze względu na ich typ, konstrukcję, sposób działania, lub inne uwarunkowania) nie jest objęta niniejszą normą.
Przykładami takich gaśnic są:
- gaśnice przenośne pianowe z pianą chemiczną;
- gaśnice przenośne z kwaśnym węglanem sodowym;
- gaśnice przenośne ze zbiornikami nitowanymi lub z tworzyw sztucznych;
- gaśnice przenośne wymagające przy ich uruchamianiu odwrócenia do góry dnem;
- gaśnice przenośne wymagające przy ich uruchamianiu odwrócenia do góry dnem lub odwrócenia do góry dnem i uderzenia o podłoże;
- gaśnice przenośne, których konserwacja nie może być zakończona (patrz 8.3);
Osoba kompetentna powinna powiadomić użytkownika w pisemnym sprawozdaniu, że gaśnice te nie zostały poddane konserwacji i powinny być wymienione na
odpowiednie gaśnice przenośne.
10. Etykieta konserwacji (kontrolka)
10.1. Informacje dotyczące konserwacji powinny być umieszczone na etykiecie, która nie powinna zakrywać żadnych napisów dostawcy gaśnicy i powinna być
rozpoznawalna bez użycia specjalnego sprzętu.
10.2. Na etykiecie powinny być podane następujące informacje:
- rodzaj konserwacji (konserwacja podstawowa, konserwacja rozszerzona, ponowne napełnienie, remont);
- nazwa i adres jednostki konserwującej;
- znak bezspornie identyfikujący osobę kompetentną;
- data (rok i miesiąc) konserwacji.
UWAGA: Właściwe jest również zaznaczenie roku i miesiąca następnej konserwacji, jeśli jest to wymagane przez przepisy.
11. Ochrona przeciwpożarowa w czasie konserwacji
Jeżeli procedury konserwacji wg niniejszej normy wymagają wyłączenia z użycia lub usunięcia gaśnic z wyznaczonego miejsca, to poziom bezpieczeństwa
pożarowego zostanie obniżony.
UWAGA: Przepisy (normy) dotyczące instalowania i zaopatrzenia w gaśnice mogą określać lub zalecać instalowanie dodatkowych gaśnic podczas
konserwacji lub przejściowe zastąpienie innymi gaśnicami.
12. Ochrona środowiska
Pewne procedury konserwacji wymagają rozładowania, dokończenia rozładowania lub opróżnienia gaśnicy. Czynności te mają na celu umożliwienie ponownego
napełnienia lub likwidacji gaśnic.
W celu zapewnienia ochrony środowiska likwidacja środka gaśniczego i czynnika napędowego powinny odbywać się przy użyciu odpowiednich środków.
Szczególnemu rozważeniu podlega likwidacja halonu (patrz załącznik G).
Załącznik A (obowiązujący)
Program konserwacji
Procedury konserwacji powinny odbywać się w odstępach czasu podanych w tablicy A.1.
Tablica A.1: Maksymalne odstępy czasu pomiędzy kolejnymi konserwacjami.
Rodzaj gaśnicy Konserwacja
przenośnej rozszerzona i ponowne
Konserwacja Remont i ponowne
napełnienie, jeśli są
podstawowa napełnienie
konieczne (patrz
(patrz załącznik B) 1) (patrz załącznik D) 2)
załącznik C) 2)
Wodne, pianowe i z
wodnym środkiem
co rok co 5 lat co 10 lat
gaśniczym
Proszkowe co rok co 5 lat co 10 lat
Proszkowe- pierwotnie
uszczelnione, będące
stale pod ciśnieniem 3)
co rok co 15 lat co 10 lat
Halonowe co rok --- co 10 lat
CO co rok --- co 10 lat
2
UWAGI:
1)
Odstępy te powinny być ustalone od daty zainstalowania gaśnicy przenośnej, z dopuszczalną
odchyłką ą4 tygodnie w przypadkach kontroli i ą2 miesiące w innych przypadkach. Zagrożenia
wynikające z wpływów środowiskowych i/lub inne mogą odpowiednio skrócić te odstępy.
2)
Wymiana części nie powinna mieć wpływu na odstępy pomiędzy kolejnymi konserwacjami. Na
przykład, jeżeli wąż gaśnicy przenośnej, poddawanej konserwacji, wymieniony został po 6 latach
od daty zainstalowania gaśnicy, to remont w jednostce remontowej powinien być wykonany po
upływie następnych 4 lat.
3)
Gaśnice pierwotnie uszczelnione powinny być zwrócone do producenta/dostawcy w celu ich
ponownego napełnienia.
Załącznik B (obowiązujący)
Procedury konserwacji podstawowej
Jednostka konserwująca powinna przygotować procedury podane w tablicy B.1 do wykonania przez osobę kompetentną.
Tablica B.1 Procedury konserwacji podstawowej.
Lp. Element Gaśnice Gaśnice Gaśnice z Gaśnice Gaśnice CO Wymaganie kontrolne
2
będące proszkowe czynnikiem proszkowe z
stale pod będące stale napędowy z dwutlenkiem
ciśnieniem: pod m w czynnikiem węgla
wodne, ciśnieniem, oddzielnym napędowym
z wodnymi pierwotnie zbiorniku: w
środkami uszczelnione wodne, z oddzielnym
gaśniczymi, wodnymi zbiorniku
pianowe, środkami
proszkowe, gaśniczymi
halonowe
1 Zabezpieczenie x x x x x Sprawdzić zabezpieczenie przed niezamierzonym uruchomieniem i wskaz
nik
przed uruchomienia w celu określenia, czy gaśnica nie była uruchomiona
niezamierzonym
uruchomieniem,
wskaz
nik
uruchomienia
2 Wskaz
niki x Sprawdzić zainstalowany wskaz
nik ciśnienia. Jeżeli wskaz
nik nie działa
ciśnienia swobodnie lub jeśli wskazania ciśnienia są poza właściwym zakresem, skorzystaj
z instrukcji dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na
gaśnicę, w celu podjęcia właściwego działania. Jeżeli wskaz
nik ciśnienia nie
został zainstalowany, sprawdz
ciśnienie poprzez przyłącze służące do weryfikacji,
czy ciśnienie wewnętrzne jest prawidłowe. Jeśli ciśnienie nie jest prawidłowe,
skorzystaj z instrukcji dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty
wydanej na gaśnicę, w celu podjęcia właściwego działania.
3 Oględziny x x x x x Sprawdzić, czy są ślady korozji, wgniecenia, wyżłobienia, lub uszkodzenia
zewnętrzne mogące pogorszyć bezpieczeństwo posługiwania się gaśnicą. Jeśli nie jest
prawidłowo, skorzystaj z instrukcji dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela
aprobaty wydanej na gaśnicę, w celu podjęcia właściwego działania (patrz 8 i
załącznik H)
Lp. Element Gaśnice Gaśnice Gaśnice z Gaśnice Gaśnice CO Wymaganie kontrolne
2
będące proszkowe czynnikiem proszkowe z z
stale pod będące stale napędowym czynnikiem dwutlenkiem
ciśnieniem: pod w napędowym węgla
wodne, z ciśnieniem, oddzielnym w
wodnymi pierwotnie zbiorniku: oddzielnym
środkami uszczelnione wodne, z zbiorniku
gaśniczymi, wodnymi
pianowe, środkami
proszkowe, gaśniczymi
halonowe
1 Sprawdzenie x Zważyć gaśnicę przenośną zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub
masy dwutlenku właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę oraz sprawdzić masę w stosunku do
węgla wartości zarejestrowanej podczas pierwszej obsługi serwisowej. W przypadku
utraty zawartości o więcej niż 10 % (patrz 6, 7 i 8).
2 Wąż i dysza x x x x x Sprawdzić stan węża i dyszy oraz ich zdatność do użycia i zapewnić, aby dysza i
wąż, jeśli zostały zainstalowane, nie były zatkane, popękane, zużyte, lub
uszkodzone. Wymienić je, jeżeli jest to konieczne.
3 Instrukcja x x x x x Sprawdzić poprawność i czytelność instrukcji obsługi.
obsługi
4 Zbiornik x x
z czynnikiem
Otworzyć gaśnicę, odkręcić pokrywę głowicy i wyjąć zbiornik z czynnikiem
napędowym
napędowym.
5 Woda, wodne x
środki gaśnicze,
Wlać oryginalną zawartość środka gaśniczego do czystego pojemnika i jeśli
piana
środek ten ma być ponownie zastosowany sprawdzić go zgodnie z instrukcją
dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę. Jeżeli
substancja dodatkowa jest w oddzielnym pojemniku, opróżnić pojemnik i
sprawdzić jego szczelność. Jeżeli pojemnik okazał się nieszczelny odrzucić
pojemnik i zawartość środka gaśniczego. Wymienić pojemnik i/lub substancję
dodatkową i zawartość środka gaśniczego po upływie terminu ich ważności.
Przepłukać zbiornik gaśnicy przed ponownym napełnieniem.
6 Proszek Wymieszać proszek przez odwracanie i wstrząsanie gaśnicą, zwracając uwagę,
Sprawdzenie aby nie wysypać proszku. Jeżeli widoczne są zbrylenia, skawalenia proszku, lub
proszku w obce ciała, lub proszek nie przesypuje się swobodnie, lub jeśli jest w tym zakresie
gaśnicy jakakolwiek wątpliwość, to należy odrzucić cały proszek. i ponownie napełnić
przenośnej zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty
wydanej na gaśnicę.
Lp. Element Gaśnice Gaśnice Gaśnice z Gaśnice Gaśnice CO z Wymaganie kontrolne
2
będące stale proszkowe czynnikiem proszkowe z dwutlenkiem
pod będące stale napędowym czynnikiem węgla
ciśnieniem: pod w oddzielnym napędowym w
wodne, z ciśnieniem, zbiorniku: oddzielnym
wodnymi pierwotnie wodne, z zbiorniku
środkami uszczelnione wodnymi
gaśniczymi, środkami
pianowe, gaśniczymi
proszkowe,
halonowe
1 Urządzenie do x x Wyczyścić, jeżeli jest to konieczne i przepuścić powietrz przez inne części,
uruchamiania zwracając szczególną uwagę na otwory odpowietrzające (lub inne urządzenia
gaśnicy, odpowietrzające) w głowicy. Sprawdzić, czy filtr dyszy, przyłączonej do węża (jeżeli
przelotowość filtr został zainstalowany), wewnętrzne przewody służące do rozładowania gaśnicy
powietrzna i zawór odpowietrzający (jeżeli został zainstalowany) nie są zatkane. Wyczyścić lub
dokonać wymiany, jeżeli jest to konieczne. Sprawdz
urządzenie do uruchamiania
gaśnicy i urządzenie do przerywania wypływu środka gaśniczego (jeżeli zostało
zainstalowane), czy pracują swobodnie. Wyczyścić lub dokonać wymiany, jeżeli
jest to konieczne. Zabezpieczyć części ruchome i gwinty przed korozją, stosując
smar zalecany przez dostawcę gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty
wydanej na gaśnicę.
2 Urządzenie do x x x Jeżeli gaśnica przenośna ma zdejmowalne urządzenie służące do jej
uruchamiania uruchamiania, zdjąć i sprawdzić to urządzenie oraz urządzenie do przerywania
gaśnicy wypływu środka gaśniczego (jeżeli zostało zainstalowane), czy pracują swobodnie.
Wyczyścić lub dokonać wymiany, jeżeli jest to konieczne. Zabezpieczyć części
ruchome i gwinty przed korozją, stosując smar zalecany przez dostawcę gaśnicy
przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę.
3 Urządzenie do x Sprawdz
zawór gaśnicy CO z dwutlenkiem węgla w ten sposób, aby ocenić, czy
2
uruchamiania zamknięcie otwartego zaworu następuje przy odpowiednich wartościach. Podczas
gaśnicy uruchamiania zaworu wycieki są niedopuszczalne.
4 zbiornik z x x Dokonując oględzin zewnętrznych sprawdzić zbiornik z czynnikiem napędowym
czynnikiem odnośnie śladów korozji i uszkodzeń. Jeżeli zbiornik z czynnikiem napędowym ma
napędowym uszkodzenia mechaniczne lub jest skorodowany (patrz załącznik H), to dokonać
wymiany zgodnie z zaleceniami dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela
aprobaty wydanej na gaśnicę.
Zważyć zbiornik z czynnikiem napędowym i sprawdzić masę w stosunku do
wartości oznaczonej na zbiorniku podczas pierwszej obsługi serwisowej. W
przypadku, gdy zbiornik z czynnikiem napędowym doznał utraty zawartości o
więcej niż 10 % lub mniej, zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub
właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę, zbiornik powinien zostać wycofany z
konserwacji i wymieniony na zbiornik z czynnikiem napędowym zalecany przez
dostawcę gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę.
5 Uszczelnienia o x x x x x Wymienić wszystkie uszczelnienia o przekroju okrągłym i podkładki, zgodnie z
przekroju instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na
okrągłym, gaśnicę. Jeżeli wąż ma zainstalowaną kryzę, to kryza także powinna być
podkładki, wymieniona.
kryza węża
Lp. Element Gaśnice Gaśnice Gaśnice z Gaśnice Gaśnice CO Wymaganie kontrolne
2
będące proszkowe czynnikiem proszkowe z z
stale pod będące stale napędowym czynnikiem dwutlenkiem
ciśnieniem: pod w napędowym węgla
wodne, z ciśnieniem, oddzielnym w
wodnymi pierwotnie zbiorniku: oddzielnym
środkami uszczelnione wodne, z zbiorniku
gaśniczymi, wodnymi
pianowe, środkami
proszkowe, gaśniczymi
halonowe
1 Zbiornik gaśnicy x Sprawdz
wnętrze za pomocą sondy świetlnej. Sprawdzić, czy są ślady
wodnej, z korozji lub uszkodzeń powłoki antykorozyjnej. Sprawdz
oddzielne
wodnym zbiorniki na substancje dodatkowe i wymień je, jeśli są nieszczelne lub
środkiem uszkodzone. (patrz załącznik H).
gaśniczym,
pianowej
2 Zbiornik gaśnicy x Sprawdz
gaśnicę proszkową tak dalece jak to tylko jest możliwe.
proszkowej Sprawdzić wnętrze za pomocą sondy świetlnej. Sprawdzić, czy są ślady
korozji lub uszkodzeń powłoki antykorozyjnej (jeżeli została zastosowana)
(patrz załącznik H).
3 Napełnienie x Napełnić ponownie tą samą oryginalną zawartością środka gaśniczego,
gaśnicy wodnej, lub dokonać wymiany zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej
z wodnym i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę
środkiem
gaśniczym,
pianowej
4 Ponowny montaż x x x x x Wykonać ponowny montaż gaśnicy przenośnej zgodnie z instrukcją
dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na
gaśnicę. Ponownie zainstalować zawleczkę bezpieczeństwa (urządzenie
zabezpieczające przed przypadkowym uruchomieniem) i plombę (lub
inne równoważne urządzenie), jeżeli jest to konieczne.
5 Etykieta x x x x x Uzupełnić dane szczegółowe na etykiecie konserwacji jak podano w p. 10
konserwacji
6 Wieszak x x x x x Sprawdzić, czy do każdego wieszaka lub wspornika jest dostęp i
/wspornik naprawić je, jeżeli jest to konieczne.
7 Sprawozdanie x x x x x Napisać sprawozdanie do użytkownika o nieukończonej konserwacji
(patrz 8.4).
Załącznik C (obowiązujący)
Procedury konserwacji rozszerzonej
W celu przeprowadzenia konserwacji rozszerzonej, jednostka konserwująca powinna przygotować procedury wyszczególnione w tablicy
C.1, łącznie z procedurami konserwacji podstawowej podanymi
w tablicy B.1, które powinny być wykonane przez osobę kompetentną.
Tablica C.1 Procedury konserwacji rozszerzonej]
Lp. Wymaganie kontrolne
1 Sprawdzić działanie wskaz
ników ciśnienia gaśnic przenośnych, będących stale pod ciśnieniem, zgodnie
z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę.
2 Wykonać próbę rozładowania lub opróżnić wszystkie gaśnice, z wyłączeniem gaśnic halonowych, patrz
załącznik G.
3 Sprawdzić środki gaśnicze zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty
wydanej na gaśnicę.
4 Sprawdzić szczegółowo odnośnie korozji, uszkodzeń, wgnieceń, wyżłobień
- Głowicę i zawory
- wskaz
niki
- wąż z dyszą do rozładowywania
5 Sprawdzić szczegółowo wnętrze zbiornika odnośnie korozji, wgnieceń, przecięć, wyżłobień lub
uszkodzeń powłoki. Szczególną uwagę zwrócić na spoiny spawane. W przypadku wystąpienia
wątpliwości co do spoin spawanych działać zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub
właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę.
6 Sprawdz
wszystkie zamknięcia odnośnie zużycia gwintu, uszkodzenia i powłoki, jeżeli dotyczy.
7 Powrót do stanu gotowości do użycia. Zmontować ponownie gaśnicę przenośną zgodnie z instrukcją
dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę.
Załącznik D (obowiązujący)
Procedury remontowe
Jednostka konserwująca powinna przygotować procedury wyszczególnione w tablicy D.1, łącznie
z procedurami podanymi w tablicach C.1 i B.1, które powinny być wykonane przez osobę kompetentną.
Tablica D.1 Wymagania procedury remontowej dla gaśnicy przenośnej]
Lp. Wymaganie kontrolne
1 Zdemontować całkowicie części składowe gaśnicy.
2 Poddać działaniu ciśnienia zbiornik zgodnie z próbą ciśnieniową wskazaną na zbiorniku. Zbiorniki
nieoznakowane nie powinny być remontowane, lecz wycofane.
3 Poddać głowicę, zawory oraz zespół węża do rozładowywania gaśnicy działaniu ciśnienia równego
ciśnieniu próbnemu zbiornika lub ciśnieniu ustalonemu dla urządzenia zabezpieczającego. Wymienić
uszkodzone części.
4 Wymień lub sprawdz
zabezpieczenia zgodnie z instrukcją dostawcy gaśnicy przenośnej i/lub właściciela
aprobaty wydanej na gaśnicę.
UWAGA: Proszek może wchłonąć śladowe ilości wilgoci, jeżeli poddany zostanie działaniu powietrza
o dużej wilgotności względnej, lub jeżeli proszek będzie zimniejszy od otaczającego powietrza.
a) Przed otwarciem jakiejkolwiek przenośnej gaśnicy proszkowej, podczas kontroli lub konserwacji,
należy postępować zachowując środki ostrożności opisane w niniejszej uwadze. Otwierać przenośną
gaśnicę proszkową w możliwie najbardziej suchych warunkach, w najkrótszym czasie, niezbędnym do
przeprowadzenia kontroli, w celu zminimalizowania skutku oddziaływania na proszek wilgoci zawartej w
powietrzu.
b) Nie mieszać lub łączyć proszków różnych typów. Pewne typy proszku mogą reagować z innymi typami,
wytwarzając wodę i dwutlenek węgla. Taka reakcja często jest widoczna z opóz
nieniem, dopiero po
tygodniach. Woda powoduje skawalanie, a dwutlenek węgla w zamkniętym naczyniu powoduje wzrost
ciśnienia, który może być niebezpieczny. W danym czasie należy otwierać i sprawdzać gaśnice
zawierające ten sam typ proszku.
Załącznik E (informacyjny)
Szkolenie i kwalifikacje osoby kompetentnej
Osoba kompetentna powinna być wyszkolona. Szkolenie powinno obejmować szkolenia w oparciu
o doświadczenia uzyskiwane w trakcie wykonywania zawodu oraz udział w kursie szkoleniowym. Długość kursu powinna być ustalona
przez instytucję szkolącą. Osoba kompetentna powinna pozytywnie zdać egzamin na końcu szkolenia. Egzamin powinien być
nadzorowany przez niezależną jednostkę. Kurs powinien być prowadzony przez uznaną instytucję, np. przez właściwe stowarzyszenie,
dostawcę gaśnic, i/lub właściciela aprobaty wydanej na gaśnicę, lub wykwalifikowaną firmę.
Osoba kompetentna powinna brać udział w kursach odświeżających posiadaną wiedzę, co najmniej raz na 5 lat.
Załącznik F (informacyjny)
Bibliografia
PN-EN 2 Podział pożarów
PN-EN 615 Ochrona przeciwpożarowa -- Środki gaśnicze -- Wymagania techniczne dotyczące
proszków (innych niż do gaszenia pożarów grupy D)
PN-EN 1568 Środki gaśnicze -- Pianotwórcze środki gaśnicze
Spawalnictwo -- Nadzór spawalniczy -- Zadania i odpowiedzialność
PN-EN ISO 14731
Załącznik G (informacyjny)
Gaśnice przenośne halonowe
Zgodnie z Protokołem Montrealskim, halony i chlorowcopochodne węglowodorów, rozpoznane jako związki zubażające warstwę
ozonową, nie są dalej produkowane.
Gaśnice halonowe wyłączone z serwisu powinny być w ten sposób opróżnione, aby halon mógł być odzyskany w celu umożliwienia jego
dalszego ograniczonego ponownego użycia lub utylizacji,
z zastosowaniem metod nie powodujących zanieczyszczenia.
Następujące kraje zgłosiły rozbieżności typu A w zakresie konserwacji, ponownego użycia halonów, w ramach Protokołu Montrealskiego,
spowodowane prawodawstwem: Niemcy, Finlandia, Szwecja, Dania.
Załącznik H (informacyjny)
Ocena uszkodzeń i korozji
H.1 Postanowienia ogólne
Nie jest możliwe podanie ostatecznych, granicznych rozmiarów uszkodzeń lub korozji, które mogłyby uczynić gaśnicę przenośną
niebezpieczną lub nieużyteczną. Ocena zależy od osądu osoby kompetentnej, bazującej na doświadczeniu, dokonanego w oparciu o
wzór zakwestionowanej gaśnicy.
Następujące przypadki, nie wyczerpujące jednak wszystkich możliwych, podano w celu przedstawienia zastosowanych zasad.
H.2 Przykłady warunków, wskazujących, że gaśnica jest niebezpieczna w użyciu.
Potencjalnie największe poważne zagrożenie jakie stwarza uszkodzona gaśnica to nagła niekontrolowana dekompresja. Może ona być
spowodowana przez następujące czynniki:
a) korozję, zużycie, lub uszkodzenie gwintów części narażonych na działania ciśnienia;
b) korozję spoin;
c) rozległą, ogólna korozję, lub silną korozję wżerową.
H.3. Przykłady warunków, wskazujących, że gaśnica nie nadaje się do użycia
Gaśnica przenośna może być uważana za nie nadającą się do użycia albo dlatego, że nieprawdopodobne jest jej prawidłowe działanie,
albo dlatego, że uszkodzenie lub korozja mogą się powiększyć i uczynić gaśnicę niebezpieczną w użyciu. Przykładami takich warunków
są:
a) rozszczepienia w powłoce z tworzywa sztucznego, lub znaczące pęcherze, lub podnoszenie się powłoki z tworzywa sztucznego na
metalu;
b) korozja metalowego zbiornika pod powłoką z tworzywa sztucznego;
c) korozja metalowego zbiornika pod powłoką cynkową lub cynowo/ołowianą;
d) korozja, zużycie lub uszkodzenie jakiejkolwiek części urządzenia służącego do uruchamiania gaśnicy i terowania wypływem
środka gaśniczego, mogące zakłócić poprawne działanie.
H.4. Przykłady warunków nie mających wpływu na działanie lub bezpieczeństwo
a) plamy lub odbarwienia na powłokach lub na wewnętrznych przewodach rurowych
b) powierzchowne wady lub drobne rysy;
c) powierzchowna korozja części składowych, nie narażonych na działanie ciśnienia;
d) obecność produktów korozji na powłokach (charakterystyczna jest biała sól cynku lub cyny
i ołowiu);
e) nieznaczne pęcherze lub podnoszenie się na metalu powłoki z tworzywa sztucznego.