Rocznik statystyczny z 1984 podaje, co następuje: przeciętna płaca w 1978 wynosiła 4.887 zł,
a w 1983  14.405 zł.
Aby uniknąć jałowego wyliczania ile za jedną pensję można kupić chleba, majtek i
samochodów, proponuję po prostu przeliczyć te pensje na dzisiejsze. W I kwartale 2009
średnia płaca w Polsce wyniosła 3.185,61 zł brutto  nie ma sprawy, przeliczamy na netto
(choć to spore nadużycie, a dlaczego  to napiszę póz
niej) i wychodzi nam 2.286,46 zł  na
rękę .
Załóżmy zatem, że obecna pensja wyrażana nominalnie jest 2,1 razy mniejsza niż w 1978 i
6,3 razy mniejsza niż w 1983. I według tego przelicznika próbujmy porównać ceny do
dzisiejszych.
A oto tabela wybranych produktów i cen z 1978  wybranych, bo w rocznikach jest bardzo
duża i skomplikowana; na życzenie służę innymi asortymentami (prawidłowość jest w 95% ta
sama):
Chleb mieszany 0,8 kg  4 zł, czyli na dzisiejsze 1,9 zł
Mąka pszenna 1 kg  6,70 zł, czyli 3,19 zł
Dżem śliwkowy 460 g  7 zł, czyli 3,33 zł
Schab wieprzowy 1 kg  56 zł, czyli 26,7 zł
Kurczak 1 kg  54 zł, czyli 25,7 zł
Kiełbasa wieprzowa zwyczajna 1 kg  44 zł, czyli 20,95 zł
Kiełbasa wieprzowa myśliwska 1 kg  200 zł, czyli 95,23 zł
Szynka wieprzowa 1 kg  180 zł, czyli 85,7 zł
Margaryna mleczna 200 g  5,2 zł, czyli 2,48 zł
Masło 73% 200 g  13,6 zł, czyli 6,48 zł
Mleko butelkowane 2% 1 l  2,90 zł, czyli 1,38 zł
Ser żółty tylżycki 1 kg  45 zł, czyli 21,4 zł
Jajo kurze 1 szt.  3,40 zł, czyli 1,62 zł
Cukier kryształ 1 kg  10,50 zł, czyli 5 zł (w wolnej
sprzedaży bez kartek  26 zł, czyli dzisiejsze 12,38 zł)
Czekolada nadziewana 100 g  18 zł, czyli 8,57 zł
Wódka czysta 40% 1 l  116 zł, czyli 55,23 zł
Piwo jasne pełne 0,33 l  8,40 zł, czyli 4 zł
Papierosy Carmen 20 szt.  24 zł, czyli 11,42 zł
Spodnie młodzieżowe  z teksasu (czyli polskie dżinsy)  332 zł,
Płaszcz męski wełniany  2.200 zł, czyli 1.048 zł
Koszula męska z elanobawełny  320 zł, czyli 152 zł
Rajstopy damskie z elastilu (?)  64 zł, czyli dziś 30 zł
Skarpety męskie z bawełny z elastilem (??)  50 zł, czyli 24 zł
Szafa garderobiana 3-drzwiowa, politurowana  3.250 zł, czyli 1.548 zł
Pralka automatyczna Bio-Polar  10.500 zł, czyli 5.000 zł
Odkurzacz domowy Zelmer  1.300 zł, czyli 619 zł
Żarówka 60W  8 zł, czyli 3,8 zł
Mydło toaletowe Karat  9 zł, czyli 4,29 zł
Proszek do prania Pollena Automat 600 g  23 zł, czyli 10,95 zł
Odbiornik TV czarno-biały 20  6.500 zł, czyli 3.095 zł
Samochód osobowy Polski Fiat 125p  182.700 zł, czyli 87.000 zł
Samochód osobowy Polski Fiat 126p  92.000 zł, czyli 43.809 zł
Benzyna silnikowa 94 1 l  13 zł, czyli 6,19 zł
Jak zatem widać, już wówczas porównywalne były ceny jedynie najprostszych artykułów
spożywczych, w większości dotowanych z budżetu, jak chleb i mleko (bez tłuszczów, jaj,
mięsa i wędlin, droższych nieraz kilkakrotnie niż dziś), zaś ceny artykułów przemysłowych
były znacząco wyższe.
A oto analogiczna tabela cen z 1983 i ich przeliczenie:
Chleb mieszany 0,8 kg  16 zł, czyli na dzisiejsze 2,54 zł
Mąka pszenna 1 kg  24 zł, czyli 3,81 zł
Dżem śliwkowy 460 g  52,45 zł, czyli 8,33 zł
Schab wieprzowy 1 kg  360 zł, czyli 57,14 zł
Kurczak 1 kg  130 zł, czyli 20,63 zł
Kiełbasa wieprzowa zwyczajna 1 kg  190 zł, czyli 30,16 zł
Kiełbasa wieprzowa myśliwska 1 kg  600 zł, czyli 95,24 zł
Szynka wieprzowa 1 kg  550 zł, czyli 87,30 zł
Margaryna mleczna 200 g  18,40 zł, czyli 2,92 zł
Masło 73% 200 g  48 zł, czyli 7,62 zł
Mleko butelkowane 2% 1 l  10 zł, czyli 1,59 zł
Ser żółty tylżycki 1 kg  190 zł, czyli 30,16 zł
Jajo kurze 1 szt.  14,12 zł, czyli 2,24 zł
Cukier kryształ 1 kg  46 zł, czyli 7,30 zł
Czekolada nadziewana 100 g  50,96 zł, czyli 8,10 zł
Wódka czysta 40% 1 l  600 zł, czyli 95,23 zł
Piwo jasne pełne 0,33 l  26,10 zł, czyli 4,14 zł
Papierosy Carmen 20 szt.  80 zł, czyli 12,70 zł
Spodnie młodzieżowe  z teksasu (czyli polskie dżinsy)  1.750 zł, czyli na nasze 278 zł
Płaszcz męski wełniany  4.504 zł, czyli 715 zł
Koszula męska z elanobawełny  676 zł, czyli 107 zł
Rajstopy damskie z owego tajemniczego elastilu  110 zł, czyli dziś 17,46 zł
Skarpety męskie  71,62 zł, czyli 11,37 zł
Szafa garderobiana 3-drzwiowa, politurowana  9.400 zł, czyli 1.492 zł
Pralka automatyczna Bio-Polar  31.200 zł, czyli 4.952 zł
Odkurzacz domowy Zelmer  3.300 zł, czyli 524 zł
Żarówka 60W  19 zł, czyli 3 zł
Proszek do prania Pollena Automat 600 g  44,50 zł, czyli 7,06 zł
Odbiornik TV czarno-biały 20  17.900 zł, czyli 2.841 zł
Samochód osobowy Polski Fiat 125p  570.000 zł, czyli 90.476 zł
Samochód osobowy Polski Fiat 126p  255.000 zł, czyli 40.476 zł
Benzyna silnikowa 94 1 l  13 zł, czyli 6,35 zł
Jak widać, ceny żywności są już średnio większe, a artykułów przemysłowych, choć niektóre
nieco staniały  dużo, dużo większe niż obecnie, często wielokrotnie. W ogóle w całym
zestawieniu trafiłem na nieliczne tylko wyjątki od tej sytuacji, np. gazety (dużo tańsze niż
dziś, choć  jak pamiętamy  te ciekawe i tak były praktycznie niedostępne), najtańsze
papierosy (tańsze o ok. połowę niż dziś) czy przejazd pociągiem osobowym (tańszy o ok.
20%).