P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PROJ EKT Y Z AGRANI CZ NE
Prosty odbiornik fal krótkich
Jeśli zajrzymy do jakiegokol- najlepsze, a w pasmie wyłszym
Mamy niezwykle atrakcyjnÄ…
wiek katalogu odbiornikÛw i sprzÍ- bÍdÄ… zaleÅ‚eĘ w duÅ‚ym stopniu od
propozycjÍ dla radioamatorÛw
tu krÛtkofalarskiego, przekonamy warunkÛw propagacji, a w mniej-
- superreakcyjny odbiornik na
siÍ, Å‚e w ofercie znajdujÄ… siÍ bar- szym od parametrÛw odbiornika.
fale krÛtkie, przy pomocy
dzo wyszukane urzÄ…dzenia. Prak- Jednak dodatkowy koszt zwiÄ…zany
ktÛrego moÅ‚na odbieraĘ stacje
tycznie wszystkie odbiorniki majÄ… z zapewnieniem sobie dostÍpu do
nadajÄ…ce w pasmach:
wbudowane mikroprocesory steru- tych pasm nie jest wysoki i na
1,6..5MHz, 5..15MHz, oraz jÄ…ce wszystkim, czym tylko moÅ‚na, pewno warto siÍ na to zdobyĘ.
a wiÍc wyÅ›wietlaczami, strojeniem UrzÄ…dzenie moÅ‚na zasilaĘ z ba-
15..30MHz.
opartym na syntezie czÍstotliwoÅ›- terii 9 V, a antena moÅ‚e byĘ za-
ci, timerami itd. rÛwno dÅ‚uga, zewnÍtrzna, jak
Tak wyglÄ…dajÄ… wzglÍdnie nie- i krÛtka, pokojowa. Odbiornik pra-
drogie zestawy krÛtkofalarskie, a od- cuje dobrze z krÛtkÄ… antenÄ… i moÅ‚e
biorniki radiokomunikacyjne sensu byĘ wykorzystany jako urządzenie
stricto są jeszcze bardziej złołone przenośne.
i posiadajÄ… zewnÍtrzne sterowanie
komputerowe, mołliwośĘ cyfrowe- Podstawy
go przetwarzania sygnaÅ‚Ûw oraz WiÍkszośĘ odbiornikÛw radio-
wszelkie inne opcje, jakie tylko wych to urzÄ…dzenia superhetero-
mołna sobie wyobraziĘ. dynowe, co oznacza, łe odbiera-
Najprawdopodobniej znaleüliÅ›my ny sygnaÅ‚ jest przesuwany do
siÍ juÅ‚ na takim etapie rozwoju pewnej staÅ‚ej czÍstotliwoÅ›ci, no-
elektroniki, Å‚e konstruktor-amator szÄ…cej nazwÍ czÍstotliwoÅ›ci po-
dziaÅ‚ajÄ…cy w warunkach domowych Å›redniej, ktÛra w wielu odbiorni-
nie jest w stanie konkurowaĘ z ko- kach jest stosunkowo niska i wy-
mercyjnym sprzÍtem radiokomuni- nosi 455kHz.
kacyjnym. Nie znaczy to jednak, Å‚e Po wzmocnieniu i filtracji syg-
musi odmawiaĘ sobie radości, jaką nał poddawany jest demodulacji
mołe mu przynieśĘ samodzielne w celu uzyskania sygnału akus-
zbudowanie prostego radioodbior- tycznego, ktÛry po dalszym wzmoc-
nika fal krÛtkich. nieniu podawany jest na sÅ‚uchaw-
Tradycyjne rozwiÄ…zania takich ki lub gÅ‚oÅ›nik. Tor czÍstotliwoÅ›ci
odbiornikÛw nie mogÄ… zapewniĘ poÅ›redniej stosowany jest w od-
takichsamych parametrÛw jak sprzÍt biorniku dlatego, Å‚e uÅ‚atwia za-
oferowany w handlu w cenie setek pewnienie dułego wzmocnienia
i tysiÍcy funtÛw, na pewno jednak i wysokiej selektywnoÅ›ci.
umoÅ‚liwiÄ… odbiÛr wielu stacji z ca- WÄ…skie pasmo jest bardzo istot-
Å‚ego Å›wiata. Bez wzglÍdu na to, czy ne w odbiorniku fal krÛtkich, po-
ktoś szuka taniego rozwiązania po- niewał zakres ten jest niezwykle
zwalajÄ…cego na rozpoczÍcie odbioru zatÅ‚oczony przez rÛÅ‚nego rodzaju
w zakresie fal krÛtkich, czy teÅ‚ juÅ‚ nadajniki i obok czÍstotliwoÅ›ci sta-
uÅ‚ywaÅ‚ drogiego sprzÍtu i chce pod- cji, ktÛrÄ… chcemy odbieraĘ, mogÄ…
jąĘ takie wyzwanie, budowa odbior- znajdowaĘ siÍ czÍstotliwoÅ›ci in-
nika we wÅ‚asnym zakresie bÍdzie nych, silnych nadajnikÛw.
dla niego bardzo interesujÄ…ca.
Prosty odbiornik
W pasmie Mimo Å‚e odbiornik superhete-
Przedstawiany prosty odbiornik rodynowy ma niezaprzeczalne za-
fal krÛtkich dziaÅ‚a w zakresie lety, jest stosunkowo drogi i skom-
5MHz..15MHz, a wiÍc obejmuje plikowany. Nie dysponujÄ…c odpo-
najbardziej popularne pasma. Wy- wiednim sprzÍtem pomiarowym
miana transformatorÛw umoÅ‚liwia moÅ‚na mieĘ trudnoÅ›ci z prawidÅ‚o-
zmianÍ zakresu na 1,6MHz..5MHz wym uruchomieniem i zestroje-
lub 15MHz..30MHz. niem takiego odbiornika.
Wyniki osiągane w niłszym Przedstawiany poniłej odbior-
i wyÅ‚szym pasmie mogÄ… nie byĘ nik zostaÅ‚ wiÍc zaprojektowany
jako odbiornik ze strojeniem bez-
poÅ›rednim, w ktÛrym caÅ‚e wzmoc-
nienie i selektywnośĘ zapewnia tor
wysokiej czÍstotliwoÅ›ci, i ktÛry nie
posiada ukÅ‚adÛw przemiany czÍs-
totliwoÅ›ci ani toru czÍstotliwoÅ›ci
Rys. 1. Schemat blokowy odbiornika fal krótkich.
pośredniej (rys. 1).
Elektronika Praktyczna 2/99
13
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Rys. 2. Schemat ideowy odbiornika fal krótkich. Oznaczenia kontaktów wewnątrz obszaru ograniczonego linią
przerywanÄ… dotyczÄ… transformatora, oznaczenia na zewnÄ…trz tego obszaru - gniazda DIN.
Antena odbiera niewielki syg- nie sprzÍÅ‚enie zwrotne sÅ‚abnie Å›cia SK1 bezpoÅ›rednio z odcze-
naÅ‚ napiÍciowy, ktÛry jest poda- i efekt staje siÍ sÅ‚abszy. To wÅ‚aÅ›nie pem.
wany na wejÅ›cie ukÅ‚adu strojone- dziÍki temu uzyskuje siÍ tak znacz- Tranzystor zÅ‚Ä…czowy FET TR1
go, decydujÄ…cego w najwiÍkszym nÄ… poprawÍ selektywnoÅ›ci. CenÄ… w ukÅ‚adzie wtÛrnika ürÛdÅ‚owego
stopniu o selektywnoÅ›ci caÅ‚ego pÅ‚aconÄ… za tÍ korzyśĘ jest ryzyko stanowi bufor ukÅ‚adu strojonego.
odbiornika. UkÅ‚ad ten jest zbudo- wzbudzenia, ktÛre moÅ‚e nastÄ…piĘ Kondensator C4 sprzÍga wyjÅ›cie
wany z indukcyjnoÅ›ci, poÅ‚Ä…czonej przy zbyt silnym sprzÍÅ‚eniu zwrot- tego stopnia z wejÅ›ciem wzmacnia-
rÛwnolegle z kondensatorem stro- nym i uniemoÅ‚liwiĘ odbiÛr. W od- cza tranzystorowego w ukÅ‚adzie
jeniowym, ktÛry sÅ‚uÅ‚y do prze- biorniku takim poziom sprzÍÅ‚enia wspÛlnego emitera. Kondensator
strajania odbiornika. Układ taki zwrotnego musi byĘ ustawiony C5 łączy wyjście tego stopnia
dla czÍstotliwoÅ›ci poza rezonan- poniÅ‚ej wartoÅ›ci, przy ktÛrej na- z potencjometrm VR1, z ktÛrego
sem posiada maÅ‚Ä… impedancjÍ stÍpuje wzbudzenie. czÍśĘ sygnaÅ‚u doprowadzana jest z
i tłumi sygnały. Wyłącznie sygna- powrotem do wejścia odbiornika
Å‚y o czÍstotliwoÅ›ciach bliskich Detekcja przez dodatkowe uzwojenie trans-
czÍstotliwoÅ›ci rezonansowej do- SygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy wzmacniacza formatora T1.
cierajÄ… do nastÍpnego stopnia na jest podawany na demodulator StopieÒ z tranzystorem TR2 od-
odpowiednim poziomie. amplitudy. W przypadku takiej mo- wraca fazÍ sygnaÅ‚u, ale transfor-
StopieÒ ten ma duÅ‚Ä… impedan- dulacji poziom sygnaÅ‚u zmodulo- mator T1 jest wykonany w taki
cjÍ wejÅ›ciowÄ… i w bardzo ograni- wanego zmienia siÍ proporcjonal- sposÛb, Å‚e zapewnia rÛwnieÅ‚ od-
czonym stopniu obciÄ…Å‚a ukÅ‚ad stro- nie do amplitudy sygnaÅ‚u modu- wrÛcenie fazy w pÍtli sprzÍÅ‚enia,
jony (w przypadku niÅ‚szej impe- lujÄ…cego, a skÅ‚adowa staÅ‚a sygnaÅ‚u w zwiÄ…zku z czym sprzÍÅ‚enie jest
dancji wejÅ›ciowej i wiÍkszego ob- zmodulowanego wynosi 0. Jedno- dodatnie. Potencjometr VR1 sÅ‚uÅ‚y
ciÄ…Å‚enia charakterystyka czÍstotli- poÅ‚Ûwkowe wyprostowanie spra- do regulacji gÅ‚ÍbokoÅ›ci tego sprzÍ-
wościowa układu rezonansowego wia, łe składowa średnia sygnału łenia.
i jego selektywnośĘ ulegÅ‚yby po- staje siÍ proporcjonalna do sygnaÅ‚u
gorszeniu). modulujÄ…cego. Filtracja dolnoprze- Detektor audio
Kolejny stopieÒ stanowi wzmac- pustowa wygÅ‚adza wyprostowany SygnaÅ‚ z wyjÅ›cia stopnia
niacz, ktÛry zapewnia zasadnicze sygnaÅ‚ i pozostawia sygnaÅ‚ modu- wzmacniajÄ…cego z tranzystorem
wzmocnienie odbiornika. lujÄ…cy, ktÛry po dodatkowym TR2 jest podawany takÅ‚e na diody
SelektywnośĘ pojedynczego wzmocnieniu podawany jest na D1 i D2, tworzące typowy układ
układu rezonansowego nie jest słuchawki. detektora amplitudy. Zastosowano
szczegÛlnie duÅ‚a i bez dodatko- w nim diody germanowe, gdyÅ‚
wych zabiegÛw rezultaty dziaÅ‚ania DziaÅ‚anie ukÅ‚adu majÄ… mniejszy spadek napiÍcia
takiego układy nie byłyby zadawa- Schemat elektryczny odbiornika w kierunku przewodzenia nił dio-
lajÄ…ce. W zwiÄ…zku z tym w ukÅ‚a- fal krÛtkich przedstawiono na rys. dy krzemowe. Kondensator C7 wy-
dzie zastosowano dodatnie sprzÍ- 2. UkÅ‚ad strojony zawiera uzwo- gÅ‚adza napiÍcie wyjÅ›ciowe demo-
Å‚enie zwrotne. Taki odbiornik nosi jenie gÅ‚Ûwne transformatora T1 dulatora, a potencjometr VR2
nazwÍ reakcyjnego. oraz kondensator VC1 sÅ‚uÅ‚Ä…cy do umoÅ‚liwia regulacjÍ poziomu syg-
przestrajania układu. nału. Kondensator C10 zapewnia
Reakcja Antena poÅ‚Ä…czona jest z odcze- sprzÍÅ‚enie detektora z nastÍpnym
Doprowadzenie czÍÅ›ci sygnaÅ‚u pem uzwojenia gÅ‚Ûwnego transfor- wzmacniaczem pracujÄ…cym w ukÅ‚a-
wyjÅ›ciowego na wejÅ›cie powoduje matora T1, przy czym antena dzie wspÛlnego emitera, zbudowa-
znaczne zwiÍkszenie sygnaÅ‚u na dÅ‚uga, doÅ‚Ä…czana do SK2 jest po- nym na tranzystorze TR3. Wzmac-
wyjściu. Efekt ten jest najsilniejszy łączona z odczepem transformatora niacz ten zapewnia wysterowanie
dla czÍstotliwoÅ›ci rezonansowej. przez kondensator C3 o maÅ‚ej po- pary sÅ‚uchawek lub piezoceramicz-
Przy niewielkim odstrojeniu dodat- jemnoÅ›ci, a antena krÛtka z wej- nej sÅ‚uchawki dousznej.
Elektronika Praktyczna 2/99
14
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Wykonanie ustawienie kondensatorÛw elektro- ZaletÄ… takiego rozwiÄ…zania jest
PÅ‚ytka uniwersalna nie stanowi litycznych oraz elementÛw pÛÅ‚- moÅ‚liwośĘ zmiany pasm odbiorni-
najlepszego rozwiÄ…zania w przy- przewodnikowych. Germanowe ka drogÄ… prostej wymiany cewek.
padku takiego odbiornika, niemniej diody D1 i D2 są bardziej wrał- W przypadku niskiego pasma na-
jednak, jeÅ›li zadba siÍ o prawid- liwe na przegrzanie niÅ‚ diody leÅ‚y uÅ‚yĘ transformatora Toko
Å‚owe rozmieszczenie elementÛw, krzemowe, w zwiÄ…zku z czym na- KANK3333R, w przypadku zaÅ› pas-
wyniki mogą byĘ całkiem zadowa- leły je lutowaĘ ostrołnie i szybko. ma wyłszego - transformatora To-
lajÄ…ce. Rozmieszczenie elementÛw Specjalne odprowadzanie ciepÅ‚a ko KANK3335R.
zgodne ze schematem przestawio- nie jest jednak konieczne. Montał cewek do wtyku DIN
nym na rys. 3 zapewnia dobre wymaga pewnej zrÍcznoÅ›ci. Wyko-
dziaÅ‚anie urzÄ…dzenia i moÅ‚na je Wymienne indukcyjnoÅ›ci rzystaĘ naleÅ‚y wyÅ‚Ä…cznie czÍśĘ
poleciĘ, chyba łe ktoś bardzo Jako T1 naleły zastosowaĘ z kontaktami, obudowa nie jest
dobrze radzi sobie w technice fal transformator wysokiej czÍstotli- w tym przypadku potrzebna. Kon-
krÛtkich i chce we wÅ‚asnym zakre- woÅ›ci Toko, posiadajÄ…cy wyprowa- takty wtyku DIN oraz wyprowa-
sie zaprojektowaĘ pÅ‚ytkÍ. Na rys. dzenia w rastrze 0,15". PoniewaÅ‚ dzenia transformatora naleÅ‚y pocy-
3 przestawiono takÅ‚e sposÛb prze- element taki jest niewygodny nowaĘ. Do dalszego montaÅ‚u wy-
ciÍcia Å›cieÅ‚ek. NiektÛre z tych w montaÅ‚u na pÅ‚ytce majÄ…cej od- godnie jest przykleiĘ wtyk do
przeciÍĘ na pierwszy rzut oka stÍp miÍdzy paskami miedzi 0,1", powierzchni stoÅ‚u. NastÍpnie na-
wydajÄ… siÍ pozbawione znaczenia, transformator zostaÅ‚ umieszczony leÅ‚y przylutowaĘ do kontaktÛw
niemniej jednak bez nich mogÅ‚yby w piÍciokontaktowym wtyku DIN wtyku odcinki drutu o dÅ‚ugoÅ›ci
wystąpiĘ problemy związane z po- (PL1), ten zaś wstawiany jest w od- około 50mm i średnicy ok. 0,5mm.
jemnoÅ›ciami rozproszonymi i wy- powiednie zÅ‚Ä…cze znajdujÄ…ce siÍ na Odcinki te naleÅ‚y nastÍpnie przy-
nikajÄ…cymi z ich istnienia sprzÍÅ‚e- pÅ‚ytce (SK4). ZÅ‚Ä…cze to posiada ciąĘ na dÅ‚ugośĘ ok. 10mm (luto-
niami miÍdzy Å›cieÅ‚kami. wyprowadzenia z odstÍpem 0,1" wanie tak krÛtkich odcinkÛw drutu
Przy montaÅ‚u elementÛw nale- i jego montaÅ‚ na pÅ‚ytce nie spra- byÅ‚oby trudne ze wzglÍdu na wy-
Å‚y zwrÛciĘ uwagÍ na wÅ‚aÅ›ciwe wia kÅ‚opotÛw. dzielane ciepÅ‚o).
Rys. 3. Schemat rozmieszczenia elementów, okablowanie oraz sposób przecięcia ścieżek płytki odbiornika
(należy bezwzględnie wykonać wszystkie przecięcia).
Elektronika Praktyczna 2/99
15
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
KoÒce drutÛw naleÅ‚y pocyno- Okablowanie
WYKAZ ELEMENTÓW
waĘ i wygiąĘ zgodnie z rozstawie- Na zakoÒczenie montaÅ‚u naleÅ‚y
niem kontaktÛw transformatora okablowaĘ urzÄ…dzenie zgodnie Rezystory
(rys. 4). z rys. 3. Kondensator C3 naleły R1: 820&!
przylutowaĘ bezpoÅ›rednio do koÒ- R2: 330k&!
MontaÅ‚ cÛwek gniazd antenowych SK1
R3: 1k&!
Obudowa przeznaczona do od- i SK2, po uprzednim ich pocyno-
R4: 100&!
biornika fal krÛtkich powinna byĘ waniu. Jako SK5 wykorzystano
R5: 330&!
metalowa. Wystarczy tu obudowa stereofoniczne gniazdo jack 3,5mm,
R6: 470k&!
o szerokości ok. 200mm. Naleły poniewał jednak słuchawki wyste-
VR1: 1k&!, węglowy, obrotowy,
pamiÍtaĘ o poprowadzeniu moÅ‚li- rowane sÄ… sygnaÅ‚em monofonicz-
liniowy
wie jak najkrÛtszych poÅ‚Ä…czeÒ pÅ‚yt- nym, nie podÅ‚Ä…czono wyprowadze-
VR2: 4,7k&!, węglowy, obrotowy,
ki z kondensatorem strojeniowym nia masy gniazda. Gniazdo SK5
logarytmiczny
VC1 i potencjometrem VR1, to zaś powinno byĘ izolowane lub jedna
Kondensatory
narzuca rozwiÄ…zanie pÅ‚yty czoÅ‚o- ze sÅ‚uchawek bÍdzie zwarta.
C1, C9, C12: 100µF/10V
wej obudowy. Z urzÄ…dzeniem powinny wspÛÅ‚pra-
C2, C8: 100nF, ceramiczny
Elementy regulacyjne VC1 i VR1 cowaĘ słuchawki o średniej impe-
C3: 12pF
powinny znaleüĘ siÍ po lewej dancji, np. takie jak uÅ‚ywane
C4, C7, C11: 10nF
stronie pÅ‚yty czoÅ‚owej. PÅ‚ytka po- z przenoÅ›nym sprzÍtem stereo.
C5: 100pF
winna byĘ tak sytuowana w obu- Układ mołe takłe pracowaĘ z pie-
C6: 4,7nF Mylar
dowie, by odlegÅ‚ośĘ miÍdzy gniaz- zoelektrycznÄ… wkÅ‚adkÄ… dousznÄ…,
C10: 1µF/50V
dem SK4 i kondensatorem VC1 wtedy jako SK1 naleły zastosowaĘ
VC1: 365pF
była jak najmniejsza. Gniazdo słu- monofoniczne gniazdo jack 3,5mm.
Półprzewodniki
chawkowe SK5 i inne elementy
D1, D2: OA91
montowane są w środkowej i pra- Eksploatacja
TR1: BF244
wej czÍÅ›ci pÅ‚yty czoÅ‚owej. Gniazda Do poczÄ…tkowych prÛb wystar-
TR2: BC550
antenowe SK1 i SK2 oraz gniazdo czy antena krÛtka, choĘ potem
TR3: BC549
masy SK3 są montowane do płyty oczywiście mołna pomyśleĘ o in-
Różne
tylnej. nych, bardziej rozbudowanych an-
T1: transformator Toko KANK3334R
Kondensator strojeniowy VC1 tenach. MoÅ‚e to byĘ pÛÅ‚tora metra
(patrz tekst)
wymaga wykonania centralnie ulo- drutu połączonego z gniazdem SK1,
SK1, SK2, SK3: gniazdo 4mm
kowanego otworu o średnicy 10mm lub dłułszy jego odcinek, np.
SK4/PL1: pięciokontaktowe
pod waÅ‚ek oraz 3 otworÛw 4mm 10m..15m, podwieszony pod sufi-
gniazdo i wtyk DIN (180 )
pod śruby mocujące. W razie prob- tem i połączony z gniazdem SK2.
B1: bateria 9V (PP3)
lemÛw z zaznaczeniem miejsc pod PoÅ‚Ä…czenie z ziemiÄ… zapewni znacz-
S1: przełącznik jednobiegunowy
otwory moÅ‚na uÅ‚yĘ papierowego nÄ… poprawÍ przy pracy na niskim
jednopozycyjny
szablonu. UÅ‚yte do zamocowania pasmie, natomiast na dwÛch po-
Obudowa metalowa o wymiarach
kondensatora Å›ruby muszÄ… byĘ krÛt- zostaÅ‚ych raczej nie bÍdzie miaÅ‚o
200mm x 125mm x 75mm,
kie i mieĘ pÅ‚aski Å‚eb. åruby dÅ‚uÅ‚sze wpÅ‚ywu. Jako uziemienia moÅ‚na
fragment płytki uniwersalnej 18
nił kilka mm mogłyby uszkodziĘ ułyĘ płyty lub rury metalowej
pasków x 53 otwory, z końcówką
skrzydeÅ‚ka kondensatora VC1. wbitej w ziemiÍ. Teoria gÅ‚osi, Å‚e
do podłączenia baterii, pokrętła
Jako kondensatora strojeniowe- im wiÍksza powierzchnia pÅ‚yty lub
3 szt., kabel (plecionka), cyna,
go mołna ułyĘ innego podzespołu rury, tym lepiej, niemniej jednak
kołki lutownicze itd.
niÅ‚ podany w wykazie elementÛw. powierzchnia okoÅ‚o 0,25m2 powin-
Kondensator ten powinien mieĘ na wystarczyĘ. Połączenie uzie-
pojemnośĘ okoÅ‚o 300pF - 400pF. mienia z gniazdem SK3 powinno przy duÅ‚ych zmianach czÍstotli-
JeÅ›li uda siÍ zdobyĘ kondensator byĘ moÅ‚liwie jak najkrÛtsze. woÅ›ci naleÅ‚y skorygowaĘ poÅ‚oÅ‚enie
o korzystnej charakterystyce pojem- PrÛby naleÅ‚y rozpocząĘ ustawia- VR1.
noÅ›ci, tym lepiej. jÄ…c potencjometr poziomu VR2 Nie powinno byĘ problemÛw
PokrÍtÅ‚o do strojenia powinno w poÅ‚oÅ‚eniu odpowiadajÄ…cym wiÍk- z odebraniem kilku stacji bez
mieĘ na tyle duÅ‚Ä… Å›rednicÍ, by szym wzmocnieniom, natomiast po- wzglÍdu na porÍ, chociaÅ‚ warunki
zasÅ‚oniÅ‚o wszystkie otwory wy- tencjometr sprzÍÅ‚enia VR1 w poÅ‚o- odbioru zmieniajÄ… siÍ w ciÄ…gu do-
wiercone dla zamontowania kon- Å‚eniu odpowiadajÄ…cym sprzÍÅ‚eniom by. ZaleÅ‚Ä… takÅ‚e od pory roku
densatora VC1. sÅ‚abym. Prawdopodobnie uda siÍ i innych czynnikÛw. Uzyskiwane
odebraĘ kilka stacji, ale czuÅ‚ośĘ wyniki mogÄ… wiÍc nieco siÍ zmie-
i selektywnośĘ zapewne nie bÍdÄ… niaĘ, i to niekoniecznie w przewi-
zbyt duÅ‚e. ZwiÍkszanie dodatniego dywalny sposÛb. W miarÍ upÅ‚ywu
sprzÍÅ‚enia zwrotnego (VR1) powin- czasu uda siÍ odebraĘ sporo na-
no znacznie poprawiĘ odbiÛr, jed- dajnikÛw europejskich i nieco
nak dla zbyt silnych sprzÍÅ‚eÒ moÅ‚e mniej nadajnikÛw usytuowanych
dośĘ do wzbudzeÒ sÅ‚yszanych w innych czÍÅ›ciach Å›wiata.
w słuchawkach jako gwizdy. Poło- EPE
Å‚enie optymalne znajduje siÍ nieco
poniłej punktu utraty stabilności.
Artykuł publikujemy na podsta-
Przy niewielkich przestrajaniach
wie umowy z redakcjÄ… miesiÍcz-
mołna nie przeprowadzaĘ ponow-
nika "Everyday Practical Electro-
Rys. 4. Połączenia transformatora
nej regulacji VR1, niemniej jednak
nics".
i gniazda DIN.
Elektronika Praktyczna 2/99
16