2008-10-03
ZARZ
DZANIA
WYKA
AD 7
Etyczne i kulturowe aspekty zarządzania.
Zarządzanie w warunkach globalizacji.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 1
ETYKA W BIZNESIE
Kierownicy różnych szczebli podejmując różne decyzje, na co
dzień mają do czynienia z problemami natury etycznej, którym
muszą sprostać. Przykładowo:
- zwalniając lub zatrudniając pracownika zasadniczo wpływa się na
zmianę sytuacji całej jego rodziny,
- podejmując decyzję o inwestycji w danym regionie wpływa się na
prawdopodobny spadek bezrobocia i ekonomiczny rozwój danego
obszaru,
- rozpoczęcie lub zerwanie współpracy z danym dostawcą może się
okazać  być alb nie być dla tej firmy i jej pracowników,
- podjęcie decyzji o nabyciu nowoczesnej, energooszczędnej i
 czystej technologii do produkcji może przyczynić się do
poprawienia stanu środowiska naturalnego oraz poprawienia
warunków życia na obszarze działalności firmy.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 2
1
2008-10-03
ETYKA W BIZNESIE
Dylematy tego typu towarzyszyły każdej działalności
gospodarczej niemalże od zawsze, jednak dopiero w latach 70-
tych i 80-tych XX w. zaczęto intensywniej zastanawiać się nad
moralnym wymiarem decyzji kierowniczych.
Wzrost zainteresowania tymi kwestiami we wspomnianym
okresie został wywołany na skutek wielkich katastrof
ekologicznych, będących efektem nieodpowiedzialnych, bądz

krótkowzrocznych zachowań wielkich przedsiębiorstw. Zaczęły
pojawiać się pytania o odpowiedzialność i proporcje między
maksymalizowaniem zysku a kosztami nieodwracalnego
zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Na gruncie tych rozważań narodziła się gałąz
nauki o
zarządzaniu zwana ETYK
BIZNESU (business ethics) oraz
SPOA
ECZN
ODPOWIEDZIALNOŚCI
BIZNESU (CRS
corporate social resposibility)
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 3
ETYKA I KULTURA W GOSPODARCE GLOBALNEJ
W gospodarce globalnej ludzie biznesu stykają się nieustannie z
problemami natury etycznej. Firmy chcące rozpocząć
działalność zagraniczną, czy też międzynarodowe korporacje,
muszą rozstrzygać dylematy związane z odmienną KULTUR

prowadzenia interesów. Problemy etyczne często stanowią
nieodłączną część problemów kulturowych. Z dylematami tego
typu mamy do czynienia w przypadku np.:
- kwestii korupcji (prezent ofiarowany na początku negocjacji
w jednym kraju może być zrozumiany jako łapówka, w
innym jako wyraz grzeczności i poszanowania dla partnera)
- udziału kobiet w prowadzeniu interesów (wysłanie kobiety
jako przedstawiciela firmy na negocjacje do kraju lub firmy o
kulturze z wyraz
ną dominacją mężczyzn, prawdopodobnie
skończyłoby się zupełnym fiaskiem rozmów).
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 4
2
2008-10-03
KULTURA A GOSPODARKA GLOBALNA
Wyzwaniem dla menedżerów działających w globalnej gospodarce są
uwarunkowania otoczenia kulturowego. Kultura danego państwa obejmuje
wszelkie wartości, symbole, normy, wierzenia i język, które kierują
zachowaniami członków danej społeczności. Przykładowo:
- Islam uczy, że ludzie nie powinni się bogacić na wykorzystywaniu cudzych nieszczęść i że
pobieranie odsetek jest niemoralne (w Arabii Saudyjskiej niewiele przedsiębiorstw zajmuje się
holowaniem uszkodzonych samochodów do warsztatu, a w Sudanie banki nie mogą płacić ani
pobierać odsetek).
- Większość amerykańskich menedżerów pracuje według ścisłego, z góry ustalonego
harmonogramu. W innych kulturach nie przywiązuje się do kwestii czasu tak wielkiego
znaczenia  np. na Bliskim Wschodzie menedżerowie nie lubią wyznaczać dokładnych
terminów spotkań i rzadko dotrzymują terminów wybiegających zbyt daleko w przyszłość.
- Firma Imperial Oil Canada sprzedaje benzynę pod marką Esso (w Japonii słowo to oznacza
 zepsuty samochód ).
- Chevrolet Nova słabo sprzedawał się w Ameryce A
acińskiej (okazało się, że po hiszpańsku no va
oznacza  nie idzie ).
- W krajach muzułmańskich zielony należy do ulubionych kolorów, ale w niektórych innych
państwach oznacza on śmierć.
- W USA kolorem  kobiecym jest różowy, ale w wielu krajach za taki kolor uważa się żółty.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 5
ETYKA W BIZNESIE
 ETYK
definiujemy jako osobiste przekonanie jednostki o tym, czy
jakieś zachowanie, działanie lub decyzja są słuszne czy nie słuszne .
Należy zauważyć, że pojęcie etyki definiowane jest w odniesieniu do jednostki
ludzkiej  to ludzie mają etykę, organizację jej nie mają.
 ZACHOWANIE ETYCZNE to takie zachowanie, które mieści się w
ogólnie przyjętych normach społecznych .
 ZACHOWANIE NIEETYCZNE to takie zachowanie, które nie mieści się
w ogólnie przyjętych normach społecznych .
 ETYKA ZARZ
DZANIA to normy zachowania, którymi kierują się
poszczególni menedżerowie w swojej pracy .
 KODEKS ETYKI to formalne, pisemne zestawienie wartości i norm
etycznych. Którymi kieruje się firma w swoich działaniach .
R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, (wyd. 2, zm.), Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 109-1116
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 6
3
2008-10-03
SPOA
ECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU
 ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOA
ECZNA to zestaw zobowiązań
organizacji do ochrony i umacniania społecznego kontekstu, w którym
funkcjonuje .
R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, (wyd. 2, zm.), Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 117.
W ramach społecznej odpowiedzialności biznesu przedsiębiorstwa podejmują takie
działania, jak:
- opracowywanie sposobów zapobiegania emisji zanieczyszczeń wywołujących
kwaśne deszcze i efekt cieplarniany oraz zapobiegania niszczeniu warstwy
ozonowej,
- opracowywanie alternatywnych metod odprowadzania ścieków,
- opracowywanie metod usuwania szczególnie niebezpiecznych odpadów oraz
zwykłych śmieci,
- opracowywanie planów działań w celu ograniczenia zagrożeń z powodu awarii,
które mogą pociągnąć za sobą katastrofalne skutki dla środowiska,
- przeznaczanie funduszy na cele dobroczynne, na rzecz organizacji
charytatywnych,
- wspieranie muzeów, publicznego radia i telewizji,
- przyczynianie się do poprawy opieki zdrowotnej i oświaty publicznej.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 7
SPOA
ECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU
Podejścia organizacji do kwestii odpowiedzialności społecznej
STOPIEC
ODPOWIEDZIALNOŚCI SPOA
ECZNEJ ORGANIZACJI
POSTAWA
POSTAWA POSTAWA
OBSTRUKCJONISTYCZ POSTAWA AKTYWNA
OBRONNA DOSTOSOWAWCZA
NA
NAJNIŻSZY NAJWYŻSZY
y
ródło: Zob.: R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, (wyd. 2, zm.), Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 122-125.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 8
4
2008-10-03
STOPIEC
ODPOWIEDZIALNOŚCI SPOA
ECZNEJ
POSTAWA OBSTRUKCJONISTYCZNA
Podejście do społecznej odpowiedzialności, zgodnie z którym
organizacje robią tak mało jak to tylko jest możliwe dla
rozwiązania problemów społecznych czy ekologicznych.
Podmioty, które przyjmują taką postawę, najczęściej
przywiązują niewielkie znaczenie do postępowania etycznego i
na ogół gotowe są zrobić bardzo wiele, aby ukryć wszelkie
nieprawidłowości.
POSTAWA OBRONNA
Podejście do odpowiedzialności społecznej, zgodnie z którym
organizacja czyni wszystko, czego wymaga prawo, ale nic poza
tym. Podmioty przyjmujące taką postawę raczej nie będą
podejmować nieetycznych działań oraz na ogół skłonne są
przyznać się do błędu i podjąć stosowne działania naprawcze.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 9
STOPIEC
ODPOWIEDZIALNOŚCI SPOA
ECZNEJ
POSTAWA DOSTOSOWAWCZA
Taka postawa wobec odpowiedzialności społecznej, która
polega na tym, że organizacja wypełnia swoje podstawowe
obowiązki prawne i etyczne, a w wybranych przypadkach robi
nieco więcej, niż to wynika z jej obowiązków.
POSTAWA AKTYWNA
Podejście do odpowiedzialności społecznej polegające na tym,
że organizacja postrzega siebie jako obywatela w
społeczeństwie i aktywnie poszukuje możliwości przyczyniania
się do poprawy ogólnego dobrobytu społecznego.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 10
5
2008-10-03
LITERATURA
1. R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, (wyd. 2, zm.), Wyd.
Naukowe PWN, Warszawa 2005.
2. D. Jemielniak, D. Latusek, Zarządzanie. Teoria i praktyka od podstaw,
Wyd. WSPiZ im. Leona Koz
mińskiego, Warszawa 2005.
dr Przemysław Wołczek
wykład: Zarządzanie
WSB Wrocław 11
6