Ryc. 3. Wyznaczanie kierunku wiatru
Ćwiczenia 5. Dynamika atmosfery
Wiatr  poziomy ruch powietrza charakteryzujÄ…cy siÄ™
określonym kierunkiem i prędkością.
Siły kształtujące wiatr:
poziomego gradientu ciśnienia G (pierwotna przyczyna
ruchu powietrza), Coriolisa FC, odśrodkowa FR, tarcia FF.
Kolejne przybliżenia wiatru:
" wiatr geostroficzny (G, FC)
" wiatr gradientowy (G, FC, FR,)
" wiatr geotryptyczny (G, FC, FR, FF)
" wiatr rzeczywisty.
Wyznaczanie kierunku wiatru (ryc. 3) w polu ciśnienia na
półkuli północnej (objaśnienia: G -poziomy gradient
ciśnienia; WGS - wiatr geostroficzny; WGT  wiatr
geotryptyczny):
a) w danym punkcie wyznacz przebieg przechodzÄ…cej
przezeń izobary (interpolacja, ekstrapolacja),
b) poprowadz
pomocniczÄ… prostÄ… stycznÄ… do izobary w
danym punkcie,
c) wyznacz  w stronę ciśnienia malejącego - wektor G o
początku w danym punkcie (jego długość jest
odwrotnie proporcjonalna do odległości między
izobarami),
Zadania (kierunki wiatru podaj wg notacji
d) wyznacz wektor WGS skierowany prostopadle w prawo
międzynarodowej z użyciem N, E, S, W)
do G (początek w danym punkcie, długość
proporcjonalna do wektora G),
1. Spójrz za okno sali wykładowej i podaj aktualny
e) wyznacz wektor WGT skierowany o 20°-45° na lewo
przeważający kierunek wiatru
od WGS (początek w danym punkcie, długość mniejsza
2. Podaj kierunek wiatru w notacji międzynarodowej,
niż wektora WGS).
liczbowo w skali 0-36, liczbowo w skali rumbowej
Uwaga: na półkuli S procedura identyczna przy czym słowa
oraz azymut tego kierunku [°] gdy powietrze
 prawo i  lewo należy wzajemnie zamienić.
płynie ku:
Róża wiatru  wykres ilustrujący częstość występowania
a) południowo-zachodowi;
kierunków wiatru w danej stacji z uwzględnieniem ciszy
atmosferycznej. b) pd -pd.-wsch;
c) pn.-zach.
Ryc. 1. Róża wiatru
3. Podaj kierunki wiatru sÄ…siednie do pd.-wsch, pn.,
zach. i pd.-zach.:
a) w skali 8-stopniowej,
b) w skali 16-stopniowej,
c) w rumbach (odpowiedni numer rumbu 1-32)
4. Jaki kierunek wiatru zanotuje obserwator gdy
prędkość wiatru wynosi 0,3 m/s a pióro steru
anemometru zwrócone jest ku pn.-pn.-wsch?
5. Rio de Janeiro znajduje się pod wpływem niżu o
izobarach kolistych z centrum w kierunku SE od
tego miasta. Jaki jest kierunek wiatru
geostroficznego i geotryptycznego [skala 16-
Ryc. 2. Oznaczenia stron świata (kierunków świata)
kierunkowa] w Rio de Janeiro? Jakie byłyby to
kierunki jeśli w miejsce niżu zalega wyż
atmosferyczny?
6. Na podstawie załączonej mapy synoptycznej we
wskazanych 4 punktach (A-D)wyznacz:
a) kierunek wiatru geostroficznego (zaznacz
kierunek na mapie czarnym wektorem o poczÄ…tku
we wskazanym punkcie),
b) kierunek wiatru geotryptycznego (zaznacz
kierunek na mapie czerwonym wektorem),
c) oblicz prędkość wiatru geostroficznego, podaj
wynik w m/s.
[Wyniki przedstaw na osobnej kartce n.p.
1. Õ=20, =-50; WGS: NNW; WGT: NW; VGS:
5,4 m/s...]
Tab. 1 Dane do zadania 1. [liczby ujemne oznaczają dł. geogr. zachodnią]
zestaw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 12 13 14 15
A. Õ; 
65; -20 35; -5 60; -20 40; -25 55; -20 45; -5 50; -20 50; -5 45; -20 55; -5 40; -15 60; -5 35; -20 65; -5 65; -30
B. Õ; 
35; 0 60; 20 50; 30 40; 0 55; 20 35; 30 45; 0 50; 20 40; 30 50; 0 45; 20 45; 30 55; 0 40; 20 50; 30
C. Õ; 
60; 0 35; 20 35; 10 65; 0 35; 40 45; 10 35; 20 40; 40 65; 10 40; 20 45; 40 35; -20 45; 20 50; 40 35; 40
D. Õ; 
50; 20 55; 40 65; 40 55; 20 60; 40 65; 30 60; 20 65; -30 35; 0 65; 20 60; -30 65; 30 65; 40 55; -30 40; 0
Materiał do opanowania na następne zajęcia:
" całkowita zawartość pary wodnej w słupie
" właściwości pary wodnej, atmosfery (PWC),
" wielkości charakteryzujące zawartość pary " stan nasycenia i przesycenia powietrza parą
wodnej w powietrzu (ciśnienie pary wodnej, wodną (dla lodu i wody),
niedosyt wilgotności, ciśnienie pary nasyconej,
" parowanie i kondensacja wody, czynniki
wilgotność względna, temperatura punktu rosy),
kontrolujÄ…ce.
" wodność chmur (mgły),
Terminologia: konwergencja siła Coriolisa, szorstkość
anemometr (zbieżność) siła odśrodkowa tajfun
(wiatromierz) linie prądu siła poziomego trajektorie wsteczne
cisza atmosferyczna porywistość wiatru gradientu ciśnienia warstwa graniczna
cyklon tropikalny prawo Buys-Ballota siła tarcia atmosfery
dywergencja prędkość wiatru skala Beaufort a wiatr anabatyczny
(rozbieżność) przepływ laminarny skala Fujita wiatr geostroficzny,
efekt Bernoulliego przepływ skala Saphir a wiatr geotryptyczny,
huragan turbulencyjny Simpson a wiatr gradientowy,
jet stream (prąd róża wiatru wiatr katabatyczny
strumieniowy) rumby wiatr rzeczywisty
kierunek wiatru wiatr termiczny