-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
Optyka geometryczna
-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
 poziom podstawowy
Zadanie 1. (2 pkt) y
ródło: CKE 2005 (PP), zad. 27.
Zðaðdðaðiðeð 2ð7ð.ð (ð2ð pðkðtð)ð
Pðrðzðeðdð sðoðcðzðeðwðkð$ð dðwðuðwðyðpðuðkð"ð$ð (ðrðyðsð.ð)ð uðmðiðeðsðzðcðzðoðoð pðrðzðeðdðmðiðoðtð.ð
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 3
Arkusz I
Zadanie 6. (1 pkt)
Plamy s oneczne s ciemniejsze od reszty tarczy s onecznej, poniewa s to
A. ob oki wapnia przes aniaj ce fotosfer .
Nðað pðoðwðyð%ðsðzðyðmð rðyðsðuðkðuð aðrðyðsðuðjð oðbðrðaðzð tðeðgðoð pðrðzðeðdðmðiðoðtðuð.ð Zðaðpðiðsðzð tðrðzðyð cðeðcðhðyð pðoðwðsðtðað"ðeðgðoð oðbðrðaðzðuð.ð
B. obszary ch odniejsze, ni obszary poza plamami.
C. obszary po o one poni ej przeci tnej powierzchni fotosfery (lokalne depresje) i pada
na nie cie .
Oðdðpð.ð -ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð-ð
D. obszary, których widmo zawiera wyj tkowo du o absorpcyjnych linii wodoru.
Zadanie 2. (1 pkt)
y
ródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 7.
Zadanie 7. (1 pkt)
ZðAðKðOð,ðCðZðYð*ðAð-ð(ð*ðEð-ð)ð RðOðZðWðIð.ðZðYðWðAðNðIðEð ZðAðDðAð,ð Wð TðYðMð AðRðKðUðSðZðUð
ród o wiat a znajduje si w odleg o ci 0,7 m od soczewki skupiaj cej o ogniskowej 0,5 m.
Obraz ród a b dzie
A. rzeczywisty, pomniejszony.
B. rzeczywisty, powi kszony.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 3
C. pozorny, pomniejszony.
Arkusz I
D. pozorny, powi kszony.
Zadanie 3. (1 pkt) y
ródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 5.
Zadanie 5. (1 pkt)
Zadanie 8. (1 pkt)
Zdolno skupiaj ca zwierciad a kulistego wkl s ego promieniu krzywizny 20 cm ma
Zjawisko za mienia S o ca mo e powsta wówczas, gdy o
warto
A. okresowo zmaleje jasno S o ca.
A. 1/10 dioptrii.
B. Ksi yc przecina orbit Ziemi.
B. 1/5 dioptrii.
C. Ksi yc znajduje si mi dzy Ziemi i S o cem.
C. 5 dioptrii.
D. Ziemia znajduje si mi dzy Ksi ycem i S o cem.
D. 10 dioptrii.
Rozwi zanie zada o numerach 9 do 23 nale y zapisa w wyznaczonych
Zadanie 6. (1 pkt)
miejscach pod tre ci zadania.
Pi k o masie 1 kg upuszczono swobodnie z wysoko ci 1 m. Po odbiciu od pod o a pi ka
wznios a si na maksymaln wysoko 50 cm. W wyniku zderzenia z pod o em i w trakcie
Zadanie 9. Samochód na podno niku (3 pkt)
ruchu pi ka straci a energi o warto ci oko o
Podczas stygni cia wody w szklance od temperatury wrzenia do temperatury otoczenia
A. 1 J
wydziela si energia o warto ci oko o 67200 J. Oblicz, na jak wysoko mo na by podnie
B. 2 J
samochód o masie 1 tony, wykorzystuj c energi o podanej warto ci.
C. 5 J
D. 10 J
Zadanie 7. (1 pkt)
Energia elektromagnetyczna emitowana z powierzchni S o ca powstaje w jego wn trzu
w procesie
1
A. syntezy lekkich j der atomowych.
B. rozszczepienia ci kich j der atomowych.
10 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
Zadanie 4. (3 pkt) y
ródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 18.
Zadanie 18. Dwie soczewki (3 pkt)
Dwie identyczne soczewki p asko-wypuk e wykonane ze szk a zamocowano na awie
optycznej w odleg o ci 0,5 m od siebie tak, e g ówne osie optyczne soczewek pokrywaj si .
Na pierwsz soczewk wzd u g ównej osi optycznej skierowano równoleg wi zk wiat a,
która po przej ciu przez obie soczewki by a nadal wi zk równoleg biegn c wzd u
g ównej osi optycznej.
Zadanie 4.1 (1 pkt)
18.1 (1 pkt)
Wykonaj rysunek przedstawiaj cy bieg wi zki promieni zgodnie z opisan sytuacj . Zaznacz
na rysunku po o enie ognisk dla obu soczewek.
g ówna o optyczna
18.2 (2 pkt)
Zadanie 4.2 (1 pkt)
Oblicz ogniskow uk adu zbudowanego w powietrzu z tych soczewek po z o eniu ich p askimi
powierzchniami. Przyjmij, e promienie krzywizny soczewek wynosz 12,5 cm, a bezwzgl dne
wspó czynniki za amania wiat a w powietrzu oraz szkle wynosz odpowiednio 1 i 1,5.
2
Pd
Zadanie 7. (1 pkt)
Rozci gni cie spr yny o 1 cm z po o enia równowagi wymaga wykonania pracy 2 J.
Rozci gni cie tej samej spr yny o 3 cm, równie z po o enia równowagi, wymaga
wykonania pracy
A. 6 J.
B. 12 J.
C. 18 J.
D. 24 J.
Zadanie 5. (3 pkt) y
ródło: CKE 2007 (PP), zad. 8.
Zadanie 8. (1 pkt)
Podczas przej cia wi zki wiat a z o rodka o wi kszym wspó czynniku za amania do o rodka
o mniejszym wspó czynniku za amania
d ugo fali pr dko fali
A. ro nie, ro nie,
B. ro nie, maleje,
C. maleje, ro nie,
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 7
D. maleje, maleje,
Poziom podstawowy
Zadanie 9. (1 pkt)
Zadanie 6. (4 pkt) y
ródło: CKE 2007 (PP), zad. 17.
17. Za amanie wiat a (4 pkt)
Sprawno silnika cieplnego wiat a 20%. W ci gu 1 godziny silnik oddaje do ch odnicy
wynosi biegn ca w powietrzu pada na prze roczyst p ytk
Monochromatyczna wi zka
20 kJ energii. W tym czasie pobiera on z grzejnika energi ciepln o warto ci
p asko-równoleg tak jak pokazano na rysunku.
A. 25 kJ.
= 30o = 45o = 60o
30o
B. 40 kJ.
sin 0,5000 0,7071 0,8660
C. 50 kJ.
cos 0,8660 0,7071 0,5000
D. 100 kJ.
tg 0,5774 1,0000 1,7321
30o
ctg 1,7321 1,0000 0,5774
Zadanie 10. (1 pkt)
Zadanie 6.1 (2 pkt)
17.1. (2 pkt)
Trzy czwarte pocz tkowej liczby j der pewnego izotopu promieniotwórczego ulega
Oblicz wspó czynnik za amania materia u, z którego wykonano p ytk . Wykorzystaj
rozpadowi w czasie 24 godzin. Okres po owicznego rozpadu tego izotopu jest równy
informacje zawarte na rysunku oraz tabel .
A. 2 godziny.
B. 4 godziny.
C. 8 godzin.
D. 12 godzin.
Zadanie 6.2 (2 pkt)
17.2. (2 pkt)
Zapisz dwa warunki, jakie musz by spe nione, aby na granicy dwóch o rodków wyst pi o
zjawisko ca kowitego wewn trznego odbicia.
1. .................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
18. Wahad o matematyczne (6 pkt)
Równanie opisuj ce zale no wychylenia od czasu, dla ma ej kulki zawieszonej na cienkiej
nici i poruszaj cej si ruchem harmonicznym, ma w uk adzie SI posta : x = 0,02sin 20 t.
Do oblicze przyjmij, e uk ad ten mo na traktowa jako wahad o matematyczne oraz, e
warto przyspieszenia ziemskiego jest równa 10 m/s2.
18.1. (2 pkt)
Oblicz d ugo tego wahad a.
3
Zadanie 18.2 (2 pkt)
Podaj, czy w tej przemianie obj to gazu ros a, czy mala a. Odpowied uzasadnij.
Zadanie 7. (4 pkt) y
ródło: CKE 2008 (PP), zad. 19.
Zadanie 19. Soczewka (4 pkt)
Zdolno skupiaj ca soczewki p asko-wypuk ej wykonanej z materia u o wspó czynniku
za amania równym 2 i umieszczonej w powietrzu wynosi 2 dioptrie.
Zadanie 7.1 (3 pkt)
Zadanie 19.1 (3 pkt)
Oblicz promie krzywizny wypuk ej cz ci soczewki.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 3
Poziom podstawowy
Zadanie 5. (1 pkt)
Przewodnik wykonany z miedzi do czono do ród a pr du. Przep yw pr du w tym
Zadanie 7.2 (1 pkt)
Zadanie 19.2 (1 pkt)
przewodniku polega na uporz dkowanym ruchu
Napisz, czy ta soczewka mo e korygowa wad dalekowzroczno ci.
A. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury ro nie.
B. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.
C. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury ro nie.
D. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.
Nr zadania 16. 17. 18.1. 18.2. 19.1. 19.2.
Wype nia
Zadanie 8. (1 pkt) y
ródło: CKE 2009 (PP), zad. 6.
Maks. liczba pkt 2 1 3 2 3 1
Zadanie 6. (1 pkt)
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
Gdy cz owiek przenosi wzrok z czytanej ksi ki na odleg gwiazd , to
ogniskowa soczewki oka zdolno skupiaj ca
A. ro nie maleje
B. ro nie ro nie
C. maleje maleje
8 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
D. maleje ro nie
Poziom podstawowy
Zadanie 7. (1 pkt)
Zadanie 9. (3 pkt) y
ródło: CKE 2009 (PP), zad. 16.
Zadanie 16. Zjawisko za amania (3 pkt)
Przesy anie sygna u wietlnego wewn trz wiat owodu jest mo liwe dzi ki zjawisku
Na granicy dwóch o rodków o ró nych wspó czynnikach za amania mo e zachodzi zjawisko
A. za amania wiat a.
ca kowitego wewn trznego odbicia.
B. polaryzacji wiat a.
Naszkicuj, zachowuj c w a ciwe relacje k tów, dalszy bieg promieni wietlnych w trzech
C. rozszczepienia wiat a.
przedstawionych poni ej sytuacjach. Wykorzystaj informacj , e k t graniczny dla diamentu
D. ca kowitego wewn trznego odbicia.
znajduj cego si w powietrzu wynosi 24o.
Zadanie 8. (1 pkt)
9
Poni ej przedstawiono informacje dotycz ce masy (M) j dra berylu Be . Wska , która
4
powietrze powietrze
powietrze
z informacji jest prawdziwa.
(przez mp 66°mn oznaczono odpowiednio mas swobodnego protonu i mas swobodnego
i
neutronu)
66° 60°
diament
A. M > 4 mp + 5 mn diament
diament
B. M < 4 mp + 5 mn
C. M = 4 mp + 9 mn
D. M = 4 mp + 5 mn
Zadanie 17. Izotop z ota (3 pkt)
198
J dro izotopu z ota Au ulega rozpadowi, w wyniku którego powstaje j dro rt ci (Hg)
Zadanie 9. (1 pkt) 79
zawieraj ce tak sam liczb nukleonów, co j dro ulegaj ce rozpadowi. Nowo powsta e j dro
Satelita kr y wokó Ziemi po orbicie ko owej. Je eli satelita ten zostanie przeniesiony
ma o jeden proton wi cej od j dra izotopu 198 Au.
na orbit ko ow o dwukrotnie wi kszym promieniu, to warto jego pr dko ci liniowej na tej
79
orbicie
Zadanie 17.1 (1 pkt)
4
A. wzro nie 2 razy.
Zapisz równanie opisanej reakcji rozpadu.
B. wzro nie 2 razy.
Zadanie 8. (1 pkt)
Wewn trz zwojnicy o d ugo ci 5 cm wytworzono pole magnetyczne
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 9
o indukcji 2 mT i umieszczono wzd u jej osi prostoliniowy
przewodnik, przez który p ynie pr d o poziom podstawowy (rysunek). Warto
nat eniu 1 mA
si y elektrodynamicznej dzia aj cej wewn trz zwojnicy na przewodnik
Zadanie 16.2 (3 pkt)
wynosi
Wi zk wiat a z b kitnego lasera skierowano prostopadle na siatk dyfrakcyjn , na której
A. 0 N.
wykonano 500 szczelin na 1 mm d ugo ci siatki. Ustal najwy szy rz d widma, który mo na
B. 10 9 N.
uzyska za pomoc takiej siatki dyfrakcyjnej.
C. 10 7 N.
D. 10 N.
Zadanie 10. (3 pkt) y
ródło: CKE 2010 (PP), zad. 9.
Zadanie 9. (1 pkt)
Jednobarwna wi zka wiat a przechodzi kolejno przez trzy ró ne
o rodki (rysunek). Je eli k ty , , spe niaj warunek: > > ,
to bezwzgl dne wspó czynniki za amania o rodków spe niaj
warunek
A. n1 < n2 < n3.
B. n1 > n2 > n3.
C. n1 < n3 < n2.
D. n1 = n2 = n3.
Zadanie 11. (5 pkt) y
ródło: CKE 2010 (PP), zad. 17.
Zadanie 17. Zwierciad o kosmetyczne (5 pkt)
Podczas zabiegów kosmetycznych stosuje si zwierciad a sferyczne wkl s e, w celu
uzyskania powi kszonych obrazów okre lonych fragmentów twarzy. W odleg o ci 20 cm od
takiego zwierciad a, którego ogniskowa wynosi 100 cm, umieszczono wiec cy przedmiot.
Powi kszenie otrzymanego obrazu w tym zwierciadle wynosi 1,25.
Zadanie 11.1 (1 pkt)
Zadanie 17.1 (1 pkt)
Oblicz zdolno skupiaj c zwierciad a.
Zadanie 11.2 (1 pkt)
Zadanie 17.2 (1 pkt)
Oblicz promie krzywizny tego zwierciad a.
Nr zadania 15.1 15.2 16.1 16.2 17.1 17.2
Wype nia
Maks. liczba pkt 1 3 1 3 1 1
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
5
10 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
poziom podstawowy
Zadanie 17.3 (3 pkt)
Zadanie 11.3 (3 pkt)
Narysuj konstrukcj ilustruj c powstawanie obrazu w sytuacji opisanej w tre ci zadania.
Zapisz cechy otrzymanego obrazu.
Cechy obrazu:
...............................................................................................................................
Zadanie 18. Fotoefekt (3 pkt)
2
Poni ej zamieszczono wykres zale no ci kwadratu maksymalnej warto ci pr dko ci vmax
wybitych z katody fotoelektronów od energii E fotonów padaj cych na fotokatod .
W tabeli podano warto ci pracy wyj cia dla materia ów, z których wykonywane s
fotokatody.
Rodzaj
Praca wyj cia
materia u
Cez 3,0·10 19 J
Cer 4,14·10 19 J
Potas 3,2·10 19 J
Wap 5,2·10 19 J
6