10 www.gazetapodatkowa.pl
RACHUNKOWOR
Ć DLA KAŻDEGO
Pozostałe przychody i koszty operacyjne 
wybrane zagadnienia
Przychody i koszty związane poS
rednio z działalnoS
cią operacyjną zalicza się do pozo- 3. Różnica pomiędzy wartoS
cią rynkową (równą wartoS
ci nominalnej
stałych przychodów i kosztów operacyjnych  tak stanowi art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy z dnia obejmowanych udziałów) a niższą wartoS
cią księgową wkładów:
29 wrzeS
nia 1994 r. o rachunkowoS
ci (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Są to w szcze- (35.000 zł  30.000 zł) = 5.000 zł
gólnoS
ci koszty i przychody związane: - Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
1) z działalnoS
cią socjalną, - Ma konto 81-3  Kapitał z aktualizacji wyceny
2) ze zbyciem S
rodków trwałych, S
rodków trwałych w budowie, wartoS
ci niematerialnych oraz zapis równoległy 5.000 zł
i prawnych, a także z utrzymaniem i zbyciem nieruchomoS
ci oraz wartoS
ci niematerial- - Wn konto 03-5  Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe ,
nych i prawnych zaliczanych do inwestycji, - Ma konto 03  Długoterminowe aktywa finansowe .
3) z odpisaniem należnoS
ci i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieS
ciągalnych,
z wyjątkiem należnoS
ci i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających W przykładzie saldo konta 76-1  Pozostałe koszty operacyjne wynosi 35.000 zł (30.000 zł
kosztów, + 5.000 zł) i jest równe saldu konta 76-0  Pozostałe przychody operacyjne (35.000 zł),
4) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami fi- zatem wynik na tej transakcji zbycia samochodu ciężarowego wynosi zero. W rachunku zy-
nansowymi, sków i strat spółka akcyjna w wierszu D.I oraz w wierszu E.I nie wykaże żadnych kwot.
5) z odpisami aktualizującymi wartoS
ć aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów ob-
Dotacje
ciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty
sprzedaży lub koszty finansowe, W rachunku zysków i strat w wierszu G.II lub D.II wykazuje się:
6) z odszkodowaniami, karami i grzywnami, - kwotę rzeczywiS
cie otrzymanych dotacji, dopłat i subwencji: z budżetu, od jednostek
7) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, aktywów, samorządu terytorialnego a także z Unii Europejskiej  na finansowanie bieżącej dzia-
w tym także S
rodków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wytworzenie S
rodków łalnoS
ci operacyjnej,
trwałych, S
rodków trwałych w budowie albo wartoS
ci niematerialnych i prawnych. - raty odpisów dotacji, dopłat i subwencji  o których mowa wyżej  otrzymanych na sfi-
Użycie okreS
lenia  w szczególnoS
ci oznacza, że nie jest to zamknięty katalog przycho- nansowanie zakupu, budowy S
rodków trwałych lub kosztów prac rozwojowych (uję-
dów oraz kosztów. Przykładowo, do pozostałych przychodów operacyjnych należy także tych w dacie otrzymania na koncie 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów ) 
zaliczyć opłaty uzyskiwane z tytułu wynajmu własnych S
rodków trwałych lub inwestycji w kwotach zarachowanych do pozostałych przychodów operacyjnych równolegle do do-
w nieruchomoS
ci pod warunkiem, że wynajem tych składników majątku nie stanowi przed- konanych odpisów amortyzacyjnych S
rodków trwałych lub kosztów prac rozwojowych
miotu podstawowej (statutowej) działalnoS
ci jednostki. Odpowiednio do pozostałych kosz- (zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowoS
ci), zapisem:
tów operacyjnych będą podlegały zaliczeniu koszty związane z tym wynajmem. - Wn konto 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów ,
W księgach rachunkowych wszelkie przychody związane poS
rednio z działalnoS
cią ope- - Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne .
racyjną ujmuje się na koncie 76-0  Pozostałe przychody operacyjne , natomiast pozostałe
Aktualizacja wartoS
ci aktywów niefinansowych
koszty operacyjne ujmuje się na koncie 76-1  Pozostałe koszty operacyjne .
W rachunku zysków i strat w wierszu H.II lub E.II wykazuje się skutki trwałej utraty
Ewidencja analityczna do ww. kont powinna być prowadzona ze szczegółowoS
cią umoż-
wartoS
ci (odpisy aktualizujące) zarachowane w trakcie roku obrotowego do pozostałych
liwiającą bieżącą kontrolę zapisów na tych kontach oraz prawidłowe sporządzenie rachun-
kosztów operacyjnych (Wn konto 76-1) następujących składników aktywów:
ku zysków i strat oraz deklaracji i zeznań podatkowych.
- wartoS
ci niefinansowych aktywów trwałych, tj.: S
rodków trwałych, S
rodków trwałych w bu-
Pozostałe przychody operacyjne w rachunku zysków i strat
dowie, inwestycji w nieruchomoS
ci i prawa oraz wartoS
ci niematerialnych i prawnych,
Pozostałe przychody operacyjne wykazuje się w kalkulacyjnym rachunku zysków i strat - rzeczowych składników aktywów obrotowych, tj. zapasów materiałów, towarów i pro-
w wierszu G, natomiast w porównawczym rachunku zysków i strat w wierszu D, wykazując duktów gotowych z powodu utraty przez nie wartoS
ci użytkowej lub handlowej,
odrębnie: - należnoS
ci z tytułu dostaw i usług,
- zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, - innych operacji niefinansowych z powodu utraty częS
ci lub całoS
ci ich wartoS
ci.
- dotacje, Nie należy wykazywać w tych wierszach niedoborów składników majątkowych, odpisa-
- inne przychody operacyjne. nych należnoS
ci z tytułu dostaw i usług w związku z umorzeniem lub przedawnieniem. Skutki
Uwzględniając art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowoS
ci informacje zawarte w sprawozda- tych zdarzeń wykazuje się w rachunku zysków i strat wraz z innymi kosztami operacyjnymi
niu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowoS
cią większą niż okreS
lona w za- odpowiednio: w wierszu H.I lub E.I.
łącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki.
Ewa Gruchot
Pozostałe koszty operacyjne w rachunku zysków i strat
Pozostałe koszty operacyjne wykazuje się w kalkulacyjnym rachunku zysków i strat
Porady eksperta
w wierszu H, natomiast w porównawczym rachunku zysków i strat w wierszu E, wyszcze-
gólniając:
- stratę ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych,
Przekazanie opakowań do wymiany i prezentacji
- aktualizację wartoS
ci aktywów niefinansowych,
Zagraniczna firma zakupiła od nas nasze wyroby, tj. kosmetyki, które
- inne koszty operacyjne.
są pakowane w butelki i kartoniki. Kilka kartoników uległo uszkodzeniu,
Zysk (strata) ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
w związku z czym przekazaliS
my kontrahentowi nieodpłatnie kartoniki nie-
W rachunku zysków i strat wykazuje się zysk lub stratę ze zbycia niefinansowych aktywów
wadliwe. Ponadto przekazaliS
my również kilka sztuk butelek do naszych
trwałych, przy czym zbycie oznaczać może zarówno sprzedaż, jak również rozchód w związku
wyrobów celem prezentacji. Jak udokumentować i ująć w księgach rachun-
z likwidacją, nieodpłatnym przekazaniem (darowizną), wniesieniem jako wkład niepieniężny
kowych te zdarzenia?
w zamian za nabyte udziały (akcje), niedobory, następujących składników majątku:
Z pytania nie wynika, w jakich okolicznoS
ciach doszło do zniszczenia oryginalnych
- S
rodków trwałych,
opakowań, w których znajdowały się sprzedane kontrahentowi kosmetyki. Jeżeli firma
- S
rodków trwałych w budowie,
kosmetyczna ponosiła odpowiedzialnoS
ć za zaistniałą szkodę, gdyż przykładowo pew-
- wartoS
ci niematerialnych i prawnych,
na partia wyrobów nie została prawidłowo zabezpieczona przed uszkodzeniem w cza-
- inwestycji w nieruchomoS
ci i prawa.
sie transportu, wówczas powinna ponieS
ć koszty wymiany zniszczonych opakowań
Jednostki często popełniają błąd i wykazują odrębnie przychody osiągnięte ze zbycia ww.
na nowe.
aktywów trwałych (zaewidencjonowane na koncie 76-0) oraz koszty związane z tym zby-
Natomiast w sytuacji gdy firma kosmetyczna nie ponosiła odpowiedzialnoS
ci za po-
ciem (ujęte na koncie 76-1). Tymczasem w rachunku zysków i strat  jak wskazano wcze-
wstałą szkodę, nie miała ona też obowiązku dokonywać wymiany uszkodzonych opa-
S
niej  należy wykazać wynik finansowy ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, tj.:
kowań. W takim jednak przypadku kontrahent mógł wystąpić z proS
bą o wydanie mu
- zysk (w wierszu G.I lub D.I)  a więc nadwyżkę osiągniętych przychodów ze zbycia (konto
kilku oryginalnych opakowań, gdyż uszkodzenie opakowań pewnej partii kosmetyków
76-0) nad kosztami poniesionymi w związku ze zbyciem (konto 76-1),
uniemożliwiało mu wykorzystanie zakupionego towaru zgodnie z przeznaczeniem,
- stratę (w wierszu H.I lub E.I)  gdy suma kosztów związanych ze zbyciem niefinansowych
np. dalszą sprzedaż wyrobów kosmetycznych. Uczynienie zadoS
ć proS
bie kontrahenta
aktywów trwałych będzie wyższa od sumy przychodów uzyskanych w wyniku ich zbycia.
i przekazanie nieodpłatnie pewnej iloS
ci oryginalnych firmowych opakowań z pewno-
Jeżeli przychody i koszty będą równe, wówczas wynik na zbyciu będzie wynosił zero
S
cią pozytywnie wpłynie na wizerunek firmy kosmetycznej. Można też w związku z tym
i w takim przypadku w rachunku zysków i strat nie wykazuje się żadnych kwot.
uznać, iż będzie mogło to mieć bezpoS
rednie przełożenie na zacieS
nienie wzajemnych
relacji handlowych.
Przykład
Firma kosmetyczna powinna natomiast zadbać o właS
ciwe udokumentowanie nie-
Założenia
odpłatnie przekazanych opakowań kontrahentowi w celu wymiany. Podstawą do wyda-
W 2006 r. spółka akcyjna w celu objęcia udziałów w spółce z o.o. wniosła wkład rzeczo-
nia z magazynu oryginalnych kartoników powinna być zgoda kierownika jednostki wy-
wy (aport) w postaci samochodu ciężarowego o wartoS
ci początkowej 70.000 zł i dotych-
rażona na piS
mie, np. w formie adnotacji zamieszczonej na piS
mie kontrahenta zagra-
czasowym umorzeniu 40.000 zł. WartoS
ć nominalna objętych udziałów wynosi: 35.000 zł.
nicznego w tej sprawie oraz np. dowód magazynowy Wz lub inny dokument okreS
lony
W spółce akcyjnej w 2006 r. nie było innych przypadków zbycia niefinansowych aktywów
przez jednostkę, na którym kontrahent lub upoważniony do odbioru jego przedstawi-
trwałych. Spółka sporządza rachunek zysków i strat według wariantu porównawczego.
ciel potwierdził odbiór opakowań.
WartoS
ć wydanych opakowań (w cenach ewidencyjnych) firma kosmetyczna może
Dekretacja
zaliczyć do kosztów działalnoS
ci operacyjnej i ująć w księgach rachunkowych zapi-
1. WartoS
ć nominalna objętych udziałów: 35.000 zł
sem:
- Wn konto 03  Długoterminowe aktywa finansowe ,
- Wn konto 40  Koszty według rodzaju (w analityce: Zużycie materiałów) lub kon-
- Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne .
to zespołu 5,
2. WartoS
ć księgowa samochodu ciężarowego wniesionego aportem do spółki z o.o.:
- Ma konto 31  Materiały lub konto 31-6  Opakowania .
a) wartoS
ć początkowa 70.000 zł
Koszty przekazania nieodpłatnie oryginalnych opakowań w sytuacji gdy jednostka
- Ma konto 01  R
rodki trwałe ,
nie ponosi odpowiedzialnoS
ci za ich uszkodzenie będą stanowiły koszty uzyskania przy-
b) dotychczasowe umorzenie 40.000 zł
chodów, gdyż  jak wskazano wczeS
niej  wykazują one związek z prowadzoną dzia-
- Wn konto 07  Odpisy umorzeniowe S
rodków trwałych ,
łalnoS
cią. Natomiast nie należy wydatków z tym związanych rozpatrywać w katego-
c) nieumorzona częS
ć wartoS
ci początkowej 30.000 zł
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne .
ciąg dalszy na str. 11
Gazeta Podatkowa nr 12 " 8.02.2007 r.