10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Pozostałe przychody i koszty operacyjne
w rachunku zysków i strat
Podstawową okolicznością przesądzającą o zaliczeniu przychodów i kosztów do kate- kosztów działalności. Dotyczy to również środków pomocowych otrzymanych z Unii
gorii tzw. pozostałych przychodów i pozostałych kosztów operacyjnych jest to, że są one Europejskiej.
pośrednio związane z prowadzoną działalnością operacyjną (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy W tym też wierszu wykazuje się dotacje na sfinansowanie zakupu lub budowy środków
o rachunkowości  Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). trwałych lub kosztów prac rozwojowych ujętych w momencie otrzymania na koncie 84
Do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się wyłącznie niewątpliwe (rzeczywi-  Rozliczenia międzyokresowe przychodów (w analityce: Dotacje)  w wielkościach
ście otrzymane lub pewne) pozostałe przychody operacyjne. Z kolei do pozostałych kosztów zarachowanych do pozostałych przychodów operacyjnych równolegle do odpisów amor-
operacyjnych zalicza się wszystkie koszty poniesione lub wymagające poniesienia w roku tyzacyjnych środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych zaliczonych do wartości
obrotowym. Należy więc w księgach rachunkowych 2007 r. uwzględnić wszystkie koszty, niematerialnych i prawnych (art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy).
o których informacje jednostka uzyska do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych (art. 7
Inne przychody operacyjne
ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zalicza się w szczególności przy- W wierszu G.III lub D.III wykazuje się inne pozostałe przychody operacyjne, w tym m.in.
chody i koszty związane: przychody z wynajmu składników majątku trwałego, otrzymane kary umowne i odszko-
 z działalnością socjalną, dowania, nadwyżki rzeczowych składników majątku trwałego i obrotowego stwierdzone
 ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerial- w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji, wartość nieodpłatnie otrzymanych składników
nych i prawnych, a także z utrzymywaniem i ze zbyciem nieruchomości, majątku obrotowego, umorzone bądz
przedawnione zobowiązania.
 z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, W tej pozycji wykazuje się także dofinansowanie z ZFŚS kosztów utrzymania obiektów
 z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, socjalnych.
 z odpisami aktualizującymi wartość aktywów,
Pozostałe koszty operacyjne
 odszkodowaniami, karami i grzywnami,
 z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie (w drodze darowizny) środków pie- Pozostałe koszty operacyjne wykazuje się w rachunku zysków i strat w wierszu H (wa-
niężnych, rzeczowych składników majątku trwałego lub obrotowego, riant kalkulacyjny) lub w wierszu E (wariant porównawczy) wyszczególniając w odrębnych
 ze skutkami zdarzeń, których nie zalicza się do zdarzeń losowych (np. skutki wypad- wierszach:
ków samochodowych, kradzieże).  stratę ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (wiersz H.I lub E.I),
Nie zalicza się do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych m.in. rezerw związa-  aktualizację wartości aktywów niefinansowych (wiersz H.II lub E.II),
nych z operacjami finansowymi, odpisów aktualizujących obciążających koszty finansowe,  inne koszty operacyjne (wiersz H.III lub E.III).
kosztów wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, kosztów sprzedaży Koszty ujęte na koncie 76-1 przenosi się na dzień bilansowy na wynik finansowy, za-
lub likwidacji zorganizowanej części jednostki. pisem:
Ewidencję pozostałych przychodów i kosztów można prowadzić na koncie 76-0  Pozostałe  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
przychody operacyjne oraz na koncie 76-1  Pozostałe koszty operacyjne . Wskazane jest  Ma konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne .
prowadzenie do tych kont szczegółowej ewidencji analitycznej w celu prawidłowego spo-
Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
rządzenia rachunku zysków i strat.
W wierszu H.I. lub E.I wykazuje się stratę ze zbycia środków trwałych, środków trwa-
Pozostałe przychody operacyjne
łych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości
Pozostałe przychody operacyjne wykazuje się w rachunku zysków i strat w wierszu G i prawa. Wynik ze zbycia tych aktywów ustala się i wykazuje w rachunku zysków i strat
(wariant kalkulacyjny) lub w wierszu D (wariant porównawczy) wyszczególniając w od- na zasadach przedstawionych przy omawianiu zysku ze zbycia niefinansowych aktywów
rębnych wierszach: trwałych (jako  per saldo kont 76-0 i 76-1).
 zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (wiersz G.I lub D.I),
Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
 dotacje (wiersz G.II lub D.II),
 inne przychody operacyjne (wiersz G.III lub D.III). W rachunku zysków i strat w wierszu H.II lub E.II wykazuje się skutki trwałej utraty
Przychody ujęte na koncie 76-0 przenosi się na dzień bilansowy na wynik finansowy, wartości (odpisy aktualizujące) zarachowane w trakcie roku obrotowego do pozostałych
zapisem: kosztów operacyjnych (Wn konto 76-1) następujących składników aktywów:
 Wn konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne ,  środków trwałych, środków trwałych w budowie, inwestycji w nieruchomości i prawa
 Ma konto 86  Wynik finansowy . oraz wartości niematerialnych i prawnych,
 zapasów materiałów, towarów i produktów gotowych z powodu utraty przez nie
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
wartości użytkowej lub handlowej,
Regułą jest wykazywanie w rachunku zysków i strat oddzielnie przychodów i kosztów  należności z tytułu dostaw i usług,
związanych z tymi przychodami. Inaczej jest natomiast w przypadku operacji związanych  innych operacji niefinansowych z powodu utraty części lub całości ich wartości.
ze zbyciem niefinansowych aktywów trwałych (a więc sprzedażą, wniesieniem w formie Natomiast nie należy wykazywać w tej pozycji należności odpisanych w związku z ich
aportu do spółki, nieodpłatnym przekazaniem, likwidacją). Mimo że w księgach rachunko- umorzeniem lub przedawnieniem nieobjętych odpisami aktualizującymi. Wykazuje się je
wych przychody ze zbycia tych składników majątku ujmuje się na koncie 76-0  Pozostałe w wierszu H.III lub E.III.
przychody operacyjne , a koszty związane ze zbyciem tych składników majątku ujmuje się
Inne pozostałe koszty operacyjne
na koncie 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , to w rachunku zysków i strat należy wykazać
tylko wynik osiągnięty na zbyciu (zysk lub stratę). W wierszu H.III lub E.III należy wykazać pozostałe koszty operacyjne nieujęte w po-
przednich pozycjach, tj. w szczególności koszty utrzymania obiektów socjalnych, zapłacone
Przykład kary umowne i odszkodowania, przepadłe kaucje i wadia, przekazanie nieodpłatnie (w tym
Założenia w drodze darowizny) składników majątku, planowe odpisy amortyzacyjne nieruchomości
1. Jednostka w marcu 2007 r. zakupiła grunt, którego wartość początkowa wyniosła zaliczonych do inwestycji.
30.000 zł i rozpoczęła budowę hali produkcyjnej na tym gruncie.
Ewa Gruchot
2. Pod koniec roku jednostka podjęła decyzję o sprzedaży rozpoczętej budowy wraz
z gruntem. A
ączne koszty ujęte na koncie 08  Środki trwałe w budowie wyniosły
na dzień podjęcia decyzji o sprzedaży 60.000 zł.
Podatkowa księga
3. Zgodnie z umową kupna-sprzedaży sporządzoną w grudniu 2007 r. w formie aktu
notarialnego jednostka sprzedała nieruchomość za kwotę 122.000 zł brutto. przychodów i rozchodów
4. Jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat.
Faktura za media dotycząca grudnia i stycznia
Dekretacja
W styczniu br. otrzymałam fakturę za wodę wystawioną w grudniu
1. FV  sprzedaż nieruchomości:
2007 r. dotyczącą w części grudnia 2007 r. i w części stycznia 2008 r. Jak
a) łączna kwota należności (wartość brutto) 122.000 zł
ująć taką fakturę w księdze podatkowej?
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
(w analityce: Konto imienne nabywcy), Z pytania nie wynika jaką metodą Czytelniczka powadzi księgę podatkową. Jeśli
b) podatek należny VAT 22.000 zł jest to metoda tzw. kasowa (uproszczona) określona w art. 22 ust. 4 ustawy o pdof
 Ma konto 22  Rozrachunki z tytułu VAT należnego , (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)  powinna potrącać koszty uzyskania przy-
c) wartość netto 100.000 zł chodów w dacie ich poniesienia. Przy czym dzień poniesienia kosztów wyznacza data
 Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksię-
(w analityce: Sprzedaż nieruchomości). gowania (ujęcia) kosztu. W takim przypadku fakturę za wodę wystawioną w grudniu
2. Wyksięgowanie z ewidencji bilansowej: 2007 r. Czytelniczka powinna wpisać do księgi podatkowej w grudniu 2007 r. pod datą
a) kosztu wytworzenia środka trwałego w budowie 60.000 zł wystawienia. Nie ma w tej sytuacji znaczenia jakiego okresu dotyczy faktura.
 Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , Natomiast inaczej będzie w przypadku gdy księga podatkowa prowadzona
 Ma konto 08  Środki trwałe w budowie , jest metodą tzw. memoriałową, określoną w art. 22 ust. 5 5c i ust. 6 ustawy o pdof.
b) wartości początkowej gruntu 30.000 zł Opłaty za media stanowią koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami,
 Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , a takie przy stosowaniu metody memoriałowej potrąca się co do zasady w dacie ponie-
 Ma konto 01  Środki trwałe sienia. Jednak jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie
(w analityce: Grupa 0 Grunty własne). jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego  w takim
Na zbyciu nieruchomości jednostka osiągnęła zysk w kwocie 10.000 zł (100.000 zł przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu,
 60.000 zł  30.000 zł). Zysk ten, a nie odrębnie przychody i koszty związane ze zbyciem którego dotyczą. W sytuacji opisanej w pytaniu, jeśli Czytelniczka stosuje metodę
nieruchomości, zostanie wykazany w porównawczym rachunku zysków i strat w wierszu memoriałową  powinna koszt z faktury za wodę podzielić proporcjonalnie na gru-
D.I.  Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych . dzień 2007 r. i styczeń 2008 r. Część dotyczącą grudnia 2007 r. należy ująć w księdze
podatkowej w grudniu pod datą wystawienia faktury, a część dotyczącą stycznia 2008 r.
Dotacje
 w styczniu pod datą 1 stycznia 2008 r.
W wierszu G.II lub D.II wykazuje się rzeczywiście otrzymane z budżetu pań-
Dorota Przybyszewska
stwa lub jednostek samorządu terytorialnego dotacje, dopłaty i subwencje na pokrycie
Gazeta Podatkowa nr 10 " 4.02.2008 r.