Podawanie leków do tkanek
Postępowanie ze sprzętem jednorazowym
" Higieniczne mycie rÄ…k
" Założenie rękawiczek
" Przygotowanie igły i strzykawek
" Igłę wyjmować przez rozchylenie  listków opakowania ; następnie
połączyć igłę w osłonce ze strzykawką; tuż przed nabraniem leku
usunąć osłonkę i dobrze zamocować igłę
" Zużyte strzykawki i igły zbierać w przeznaczonych do tego celu
pojemnikach z twardego plastiku
" Igieł po wykonaniu zabiegu nie wolno zginać, łamać, wprowadzać
ponownie do plastikowej osłonki
" Zużyty materiał opatrunkowy należy umieścić w foliowym worku
" Zużyte rękawiczki po każdym zabiegu należy wyrzucać do
odpowiedniego pojemnika na odpady medyczne
" Nie wolno podawać leku w tych samych rękawiczkach kilku pacjentom
Iniekcja
" Podanie leku przy użyciu igły lub kaniuli do tkanek, jam ciała
lub naczyń krwionośnych.
" W tej formie podaje się leki, które podane doustnie ulegają
unieczynnieniu w przewodzie pokarmowym
" Początek działania szybszy a dawkowanie przeważnie
dokładniejsze niż przy podaniu doustnie
" Podawanie leków w ten sposób wymaga przestrzegania zasad
aseptyk i uniwersalnych środków ostrożności w profilaktyce
HIV, HBV, HCV
Zasady obowiązujące przy wstrzyknięciach
" Zlecenie musi zawierać: informacje o leku(nazwa, stężenie, dawka,
itp), droga i częstość podania leku, czynności kontrolne, czas
infuzji
" Kontrola leków: zawartość ampułki, ilość, stężenie, droga podania,
przechowywanie, termin ważności, oznaki rozkładu, temperatura
" Lek w postaci zawiesiny kilkakrotnie wymieszać
" Podawać wyłącznie leki o znanym działaniu, możliwych
powikłaniach
" W przypadku mało znanych leków należy dokładnie przeczytać
wskazówki zawarte na opakowaniu i ulotkę
" W przypadku konieczności użycia dwóch opakowań leku należy
przestrzegać tej samej serii jednego producenta
" Leki podawać do odpowiedniej (wskazanej przez producenta)
tkanki
" Stosować sprzęt jednorazowego użytku
" Wlewy kroplowe i iniekcje kroplowe należy przygotowywać w zamkniętym
pomieszczeniu, na powierzchni zdezynfekowanej
" Sprawdzić używane igły i strzykawki pod kątem jałowości, uszkodzenia i
przeterminowania opakowania
" Do nabierania leku stosować strzykawki o pojemności odpowiedniej do
ilości leku i objętości ewentualnego roztworu
" Nie należy mieszać różnych leków w jednej strzykawce
" Leki należy nabierać bezpośrednio przed podaniem. Po otwarciu nie
należy przechowywać leku dłużej niż 30 minut, a częściowo użyte ampułki
należy wyrzucić
" Przy podawaniu różnych płynów infuzyjnych przez kraniki wielodrożne
należy zwracać uwagę na zgodność roztworów
" Niektóre leki należy chronić przed światłem
" Nie wolno dodawać innych leków do: krwi, preparatów krwiopochodnych,
roztworów aminokwasów, emulsji tłuszczowych, stężonych roztworów
elektrolitów
" Do rozpuszczenia leku w postaci suchej używać tylko rozpuszczalnika
załączonego do opakowania
" Stosować igły o najmniejszej możliwej średnicy
" Do nabrania leku z fiolki używać możliwie cienkiej igły, wkłutej pionowo
w zaznaczony na korku okrÄ…g
" W przypadku leków powodujących odczyny alergiczne należy
unikać ich kontaktu ze skórą oraz wziewania
" Igieł użytych do nabrania leku nie można stosować do
wykonywania iniekcji
" Bezpośrednio przed podaniem leku należy zastąpić igłę do
nabierania odpowiednio dobraną igłą pod względem długości,
średnicy, itp.
" Do nakłuć żylnych stosować igły o krótkim ostrzu, średnicy
zależnej od celu nakłucia i długości zależnej od obfitości tkanki
podskórnej
" W przypadku kroplowego wlewu dożylnego wykonywać nakłucie
za pomocÄ… kaniuli typu venflon
" Należy dokumentować wszystkie niepożądane objawy, nr serii
preparatu, zwłaszcza przy podawaniu preparatów
krwiopochodnych i szczepionek
Zagrożenia podczas wykonywania iniekcji
" Wprowadzenie drobnoustrojów do organizmu,
powodujące zakażenie miejscowe lub uogólnione.
" Wprowadzenie leku do krwiobiegu podczas iniekcji
domięśniowej (zapobiega się poprzez aspirowanie).
" Wprowadzenie leku do tkanki tłuszczowej lub podskórnej przy
wykonywaniu iniekcji domięśniowych (zapobiega się poprzez
stosowanie dłuższych igieł).
" Wprowadzenie powietrza do krwi przy iniekcjach dożylnych,
powodujÄ…ce zator powietrzny.
" Uszkodzenie nerwu kulszowego podczas iniekcji domięśniowej
w mięsień pośladkowy większy.
Nabieranie leku z ampułki
" Sprawdzenie czy ampułka nadaje się do przełamania poniżej
zaznaczonego punktu
" Zwrócenie uwagi czy w główce ampułki nie znajduje się lek i czy
nie trzeba go usunąć
" Ułamanie szyjki przy użyciu suchego jałowego gazika
" Należy wyrzucić ampułkę, gdy do środka dostaną się odłamki
szkła; można nabrać lek przy użyciu małej igły
uniemożliwiającej dostanie się szkła do strzykawki
" Od momentu przełamania ampułki do momentu nabrania leku
zaleca się, w miarę możliwości, wstrzymać oddech (w
przypadku braku maski)- zapobiega przedostawaniu siÄ™
drobnoustrojów z wydychanego powietrza do zawartości
ampułki
Nabieranie leku w postaci płynnej z fiolki
" Usunięcie wierzchniej osłonki
" Odkażenie gumowego korka(niekonieczne jeśli przy usuwaniu
osłonki korek nie został zainfekowany)
" Nabranie do strzykawki takiej ilości powietrza jakiej odpowiada
objętość roztworu, który chce się pobrać z fiolki
" Wstrzyknięcie powietrza do fiolki (powstaje nadciśnienie, które
wyrównuje się w momencie pobrania leku)
" Odwrócenie fiolki i pobranie roztworu w ilości nieznacznie
większej niż wymagana objętość leku
" Przesunięcie pęcherzyka powietrza ku górze strzykawki i
wstrzyknięcie go wraz z nadmierną ilością roztworu do fiolki
Nabieranie leku w postaci suchej z fiolki
" Odkażenie korka fiolki
" Nabranie zalecanego rozpuszczalnika do strzykawki
" Powolne wprowadzenie rozpuszczalnika do fiolki
" Odczekanie aż lek się rozpuści
" Nabranie leku do strzykawki
Nabieranie leku z ampułki/fiolki
" Fiolkę/ampułkę należy chwycić między palec wskazujący i środkowy
lewej ręki
" Do prawej wziąć strzykawkę z igłą
" Jeżeli ręce drżą, należy oprzeć łokcie o tułów i jednym ruchem włożyć
igłę do wnętrza ampułki jednym ruchem
" Igła nie może dotknąć zewnętrznej ściany ampułki lub fiolki; gdy tak
się stanie trzeba ją odłożyć i nałożyć jałową
" Po włożeniu igły do ampułki wolnymi palcami lewej ręki chwycić
strzykawkę i uważając, aby koniec igły był zanurzony w leku, prawą
ręką odciągnąć tłok ku górze
" Po opróżnieniu zawartości przytrzymując prawą ręką strzykawkę i
nasadkę igły jednym ruchem wyciągnąć igłę z fiolki
" Przed przeniesieniem strzykawki z lekiem do pacjenta zabezpieczyć
igłę osłonką jałową lub pustą ampułką(nie fiolką)
" Podpisać strzykawkę w przypadku kilku leków dla różnych pacjentów
Zestawienie rodzajów igieł do wstrzyknięć
Europejski kod Przekrój zewnętrzny G Zastosowanie
barwny (mm.)
żółty 0,9 20 iniekcja dożylna, pobieranie krwi, iniekcja
domięśniowa
zielony 0,8 21 iniekcja dożylna, pobieranie krwi, iniekcja
domięśniowa, nakłucie tętnicy udowej
czarny 0,7 22 iniekcja podskórna
fioletowy 0,65 23 iniekcja podskórna, nakłucie tętnicy promieniowej
niebieski 0,6 24 iniekcja podskórna, nakłucie tętnicy promieniowej
liliowy 0,55 24 nakłucie tętnicy promieniowej
brązowy 0,45 26 iniekcja podskórna
szary 0,42 27 iniekcja podskórna
pomarańczowy 0,5 25 strzykawki z heparyną
jasnoniebieski 0,4 27 strzykawki z insulinÄ…
Zestawienie rodzajów igieł do wstrzyknięć
Europejski kod Przekrój Długość G Zastosowanie
barw zewnętrzny (mm)
(mm)
Brązowy 0,45 16 26G x 5/8 Śródskórne
Pomarańczowy 0,5 25 25G x 1 Śródskórne
Niebieski 0,6 25 23G x 1 Podskórne
Czarny 0,7 30 22G x 1 ź Podskórne
Zielony 0,8 40 21G x 1 ½ Domięśniowe
Żółty 0,9 40 20G x 1 ½ Domięśniowe, dożylne
Beżowy 1,1 40 19G x 11/2 dożylne
Rodzaje wstrzyknięć:
" Podskórne- iniectio subcutaneum s. c.
" Śródskórne- iniectio intracutaneum i.c.
" Domięśniowe- iniectio intramuscularis i.m.
" Dożylne- iniectio intravenosa i.v.
" Dotętnicze- intraarterialis i.a.
Rodzaje iniekcji
" Podskórne
" Śródskórne
" Domięśniowe
" Dożylne
Iniekcje podskórne
" Wykonuje siÄ™ w ramiÄ™, brzuch, udo oraz okolicÄ™ Å‚opatki.
Maksymalnie można podać 2 ml roztworu. Igłę wprowadza się
pod kÄ…tem 45-90° we wczeÅ›niej utworzony wzgórek skórny.
" Najczęściej podawanymi lekami w iniekcji podskórnej
sÄ… insuliny i heparyny drobnoczÄ…steczkowe.
" Dość często zleca się pacjentom samodzielne wykonywanie
iniekcji podskórnych po krótkim przeszkoleniu.
" Np. pompa insulinowa
Iniekcje śródskórne
" Wykonuje się w wewnętrzną część przedramienia po stronie
kciuka. Podaje siÄ™ od 0,05 ml do maksymalnie 0,1 ml roztworu.
IgÅ‚Ä™ wprowadza siÄ™ pod kÄ…tem 5-10°.
" Iniekcje śródskórne stosuje się przy testach uczuleniowych
lub próbie tuberkulinowej.
Iniekcje domięśniowe
" Wykonuje się w duże mięśnie, dobrze ukrwione, słabo
unerwione, najczęściej są to mięsień pośladkowy
średni, mięsień czworogłowy uda, mięsień trójgłowy
ramienia. Nie należy przekraczać jednorazowo dawki 8ml. Igłę
wprowadza siÄ™ pod kÄ…tem 90° po poprzednim naciÄ…gniÄ™ciu
skóry. Przed podaniem leku należy wykonać próbę aspirowania,
aby upewnić się, że koniec igły nie jest położony w świetle
naczynia.
" Iniekcje domięśniowe są najczęściej wykonywanymi. Stosuje się
je podczas podawania wielu leków.
" Postać leku: wodna, oleista, zawiesina.
" Stężenie: izotoniczne
Iniekcje dożylne
" Wykonuje się w większe żyły, najczęściej w okolicach zgięcia
łokciowego, nadgarstka, grzbietowej części dłoni, czasami
nakłuwa się żyły na grzbietowej części stopy. Nie ma
maksymalnej ilości roztworu jaką możemy podać w iniekcji
dożylnej. Igłę wprowadza się w światło żyły i wolno wprowadza
się roztwór.
" Najczęściej do iniekcji dożylnej stosuje się wenflon, który
zapewnia stały kontakt z żyłą i ułatwia podawanie leku.