kominki.qxd 05-03-31 11:39 Page 224
P RZEGL 
D RYNKU
Kominek otwarty
czy zamknięty?
ogrzewanie
Najprzyjemniej jest usiÄ…S
ć przy ko-
minku, od którego bije ciepło prosto na
nas. Jednak taki tradycyjny kominek,
który grzeje bezpoS
rednio płomieniem,
zwany kominkiem otwartym 1, jest mało
wydajny  większoS
ć energii (80-90%) po-
wstajÄ…cej podczas spalania drewna jest
KOMINKIEM
tracona. Dlatego warto go zastąpić ko-
minkiem z zamkniętą komorą spalania 
wewnÄ…trz obudowy umieszczony jest
wkład lub kaseta kominkowa z drzwicz-
Kto z nas, budujÄ…c dom, nie marzy o kominku?
kami. Ponieważ drzwiczki są szczelnie za-
Zimowe wieczory spędzane w salonie przy cieple
mykane, ciepłe powietrze nie promieniu-
je bezpoS
rednio do pomieszczenia, ale jest
płomienia... Kominek nasuwa wiele miłych skojarzeń.
wydmuchiwane przez kratkÄ™ wentylacyj-
Pozwólmy szybować marzeniom, ale wybierając
nÄ… umieszczonÄ… w obudowie kominka 2.
Dzięki temu wydajnoS
ć urządzenia wyno-
kominek, wex
my pod uwagę również jego
si nawet 80%, co oznacza, że ciepło, które
funkcjonalnoS
ć.
w kominkach tradycyjnych ucieka przez
komin, tu ogrzewa pomieszczenie  jedno
Iwona Małkowska
lub kilka.
fot. JÅ‚tul Scan Forum
224
2005 4
kominki.qxd 05-03-31 11:39 Page 225
Ogr zewani e komi nki em
Kominek otwarty grzeje serca, a nie pomieszczenia. Kominek z wkładem ogrzewa
pomieszczenia 5 razy lepiej niż otwarty
do nowych kominków  najpierw instalu-
je się wkład, a dopiero potem obudowuje
go z zewnątrz. Do montażu w istniejących
kominkach tradycyjnych służą kasety 4.
Są one tak skonstruowane, żeby można je
było wstawić do każdego paleniska. Kase-
ty kominkowe mają kształt prostopadło-
S
cienny, a wkłady mają rozbudowany
u góry okap, który chowa się w obudowie.
Ponadto kasety mają niewielką głębo-
koS
ć, dzięki czemu kominki zajmują sto-
sunkowo mało miejsca. 4 Kaseta kominkowa (fot. Tarnava)
1 Kominek  otwarty w stylowej, żeliwnej 3 Wkład kominkowy (fot. Ekkom)
obudowie (fot. Odlewnia Żeliwa Bolimów)
Innym ważnym argumentem przema-
wiającym za wyborem kominka z wkła-
dem lub kasetą jest bezpieczeństwo użyt-
kowania. Szklana szyba chroni przed
przypadkowym zaprószeniem ognia, gdy
np. niedokładnie wygasimy płomień. Nie
ma obawy, że wypadająca iskra wywoła
pożar.
Czym się różni wkład 5 Wentylator, zwany aparatem nawiewnym,
od kasety? Oprócz różnic w konstrukcji inna jest wykorzystywany do rozprowadzania ciepłego
Przede wszystkim zastosowaniem. wydajnoS
ć urządzeń  kasety mają mniej- powietrza z kominka (fot. Konwektor)
Wkłady kominkowe 3 przeznaczone są szą moc grzewczą. Można je więc stoso-
wać także w kominkach ogrzewających konwekcji, czyli unoszenia w górę gorące-
2 Tak grzeje kominek z zamkniętą komorą niewielkie pomieszczenia. go powietrza. System konwekcyjny 6
spalania  dołem pobiera zimne powietrze sprawdza się, gdy chcemy ogrzewać po-
z pomieszczenia, a ogrzane wdmuchuje do Do czego może służyć mieszczenia przylegające do kominka lub
pomieszczenia przez kratki wentylacyjne kominek? znajdujące się nad nim. Ponieważ działa
Kominek jest tanim x
ródłem ciepła, on poprawnie, jeżeli długoS
ć przewodów
dym
gdyż pali się w nim drewnem. JeS
li ma wentylacyjnych nie przekroczy 3. me-
ogrzewać tylko pomieszczenie, w którym trów, możemy tak ogrzewać tylko nieduży
ciepłe
powietrze
jest zamontowany, wystarczy model o ma- dom lub częS
ć większego. Do dużych bu-
łej mocy. Natomiast kominek o odpo- dynków przeznaczony jest system z wen-
wiednio dużej mocy może ogrzać kilka tylatorem, który powoduje wymuszony
pomieszczeń lub nawet cały dom. Możli- przepływ powietrza w przewodach wenty-
we jest uzyskanie nawet 50% oszczędno- lacyjnych 7. Może on ogrzać budynek
S
ci w kosztach zakupu paliwa w stosunku o powierzchni do 400 m2.
Kasety mają mniejszą moc grzewczą. Można je więc stosować
także w kominkach ogrzewających niewielkie pomieszczenia
do równoważnej energetycznie iloS
ci ga- Kominek może być wykorzystywany
zu. Musimy jednak zainstalować komi- do ogrzewania okazjonalnego lub
nek o odpowiedniej mocy i zamontować w okresach przejS
ciowych, kiedy nie jest
system rozprowadzający ogrzane powie- włączone centralne ogrzewanie. Może
trze. Jest to tzw. system DGP  dystrybu- także stanowić podstawowe x
ródło cie-
cji gorącego powietrza, rozprowadzający pła. Wiąże się to jednak z koniecznoS
ciÄ…
zimne powietrze
je za pomocą wentylatora 5 albo w spo- systematycznego dokładania drewna do
sób naturalny, wykorzystując zjawisko paleniska, co może być utrudnione pod-
225
4 2005
kominki.qxd 05-03-31 11:40 Page 226
P RZEGL 
D RYNKU
8 Kominek z płaszczem wodnym (fot. Lechma
 Systemy Kominowe)
czas tygodnia pracy. Dlatego lepiej, jeże-
li kominek funkcjonuje tylko jako do-
datkowe x
ródło ciepła.
6 Tak działa system konwekcyjny. CzęS
ć ciepłego powietrza ogrzanego w kominku wypływa przez Jednak na tym możliwoS
ci wykorzy-
kratkÄ™ w obudowie kominka bezpoS
rednio do pomieszczenia, w którym zbudowany jest kominek. stania kominka się nie kończą. Oprócz
Sąsiednie pomieszczenia ogrzewane są powietrzem doprowadzanym przez system kanałów gorącego powietrza czynnikiem grzew-
czym może być woda. Specjalne wkłady
z płaszczem wodnym 8 mogą być połą-
czone z instalacjÄ… centralnego ogrzewania
i stanowić również jedyne lub dodatkowe
x
ródło ciepła. Kominki z płaszczem wod-
nym mogą ogrzewać nie tylko wodę do
celów c.o., ale także przygotowywać cie-
płą wodę użytkową, która po ogrzaniu
gromadzona jest w zasobniku.
Budowa
Wkłady i kasety kominkowe wyko-
nywane są z żeliwa, stali lub cegły sza-
motowej, czyli materiałów odpornych na
korozję, wysoką temperaturę i gwałtow-
ne jej zmiany oraz dobrze akumulujÄ…-
cych ciepło. Kominki jednopłaszczowe
wykonane są w całoS
ci z żeliwa. Now-
szym rozwiÄ…zaniem sÄ… kominki dwu-
płaszczowe ze stalową obudową wkładu
bÄ…dx
kasety i paleniskiem z żeliwa albo
cegieł szamotowych, akumulujących cie-
pło. Zachodzące w kasecie lub wkładzie
zjawiska kurczenia siÄ™ i rozszerzania ma-
teriału pod wpływem ciepła nie oddzia-
Å‚ujÄ… bezpoS
rednio na obudowę, ponieważ
7 7 System DGP z wykorzystaniem wentylatora. Ogrzane powietrze jest tłoczone przez wentylator nie jest ona sztywno połączona z paleni-
do kanałów, którymi jest rozprowadzane do dowolnych pomieszczeń w domu. W obudowie kominka skiem. Wyeliminowano w ten sposób ry-
jest także umieszczona kratka nawiewna zyko uszkodzenia obudowy, a wymiana
uszkodzonego paleniska nie stanowi pro-
blemu.
226
2005 4
kominki.qxd 05-03-31 11:40 Page 227
Ogr zewani e komi nki em
Kominki wyposażone są w drzwiczki dymową. Odbywa się tam proces dopala-
z żaroodpornego szkła lub szkła ceramicz- a nia cząstek opału, które nie zostały wcze-
nego. Poszczególne modele różnią się spo- S
niej spalone. Uzyskiwane w tym procesie
sobem otwierania drzwiczek, liczbą szyb dodatkowe ciepło przekazywane jest do
i wykończeniem 9. Drzwiczki mogą być powietrza, które omywa wymiennik.
pojedyncze  otwierane na boki (na lewą Ochłodzone i mniej zanieczyszczone spali-
lub prawą stronę), podnoszone do góry, ny zostają usunięte przez komin.
chowane pod wkład, a także dwuskrzy- Kominki mogą być wyposażone w szy-
dłowe  otwierane na boki lub składane ber, czyli przepustnicę. Służy ona do regu-
na boki harmonijkowo. Szyby są płaskie, lacji siły ciągu, co wpływa na zmianę wy-
panoramiczne lub pryzmatyczne. Komi- dajnoS
ci kominka. Przy otwartym szybrze
nek może mieć przeszkloną jedną, dwie ciąg kominowy jest największy, powodując
lub nawet trzy S
cianki. Jeżeli chcemy cza- szybkie spalanie drewna i zwiększając moc
sem korzystać z takiego kominka jak b
z tradycyjnego, wybierzmy model, w któ- 9 Różne rodzaje wykończenia drzwiczek
rym drzwiczki są składane na boki lub (fot. Jłtul Scan Forum)
chowane do góry. Jednak trzeba pamiętać, a  składane harmonijkowo;
że w czasie gdy palenisko jest otwarte b  płaskie;
urządzenie nie pełni funkcji grzewczych. c  pryzmatyczne;
Ponieważ szyby bardzo łatwo ulegają d  panoramiczne;
zabrudzeniu z powodu osiadania na nich e  trzyszybowe;
sadzy, warto zastanowić się nad komin- f  z szybą półkolistą
kiem z kurtynÄ… powietrznÄ… lub z tzw. szy-
bami samoczyszczÄ…cymi.
Wykończenie kominka stanowią tak- cd
że wszelkie uchwyty i pokrętła; powinny
być wykonane z materiałów nienagrzewa-
jÄ…cych siÄ™.
Regulacja iloS
ci S
wieżego powietrza do-
prowadzanego do paleniska odbywa siÄ™ po-
przez otwory umieszczane w przedniej lub
bocznej S
ciance korpusu. Napływa przez
nie S
wieże powietrze, niezbędne do procesu
spalania. Zmiana iloS
ci dopływającego po-
wietrza odbywa siÄ™ za pomocÄ… regulowa-
nych ręcznie przepustnic.
Ważnym elementem kominka jest de- starszego typu powietrze z komory spalania e
flektor spalin (czyli półka dymowa), kierowane jest bezpoS
rednio do komina.
umieszczony w górnej częS
ci wkładu lub Jednak powoduje to obniżenie sprawnoS
ci
kasety kominkowej. tych kominków  wynosi ona około 50%.
Nie wszystkie kominki wyposażone są Wkłady i kasety nowszej generacji ma-
w deflektor spalin. We wkładach i kasetach ją komorę wtórnego spalania, czyli półkę
Czyste szyby
Pierwszym, podstawowym warunkiem, umieszczonymi wokół lub nad szybą
który trzeba spełnić, żeby mieć czyste szyby i przepływając przy niej powodują odpy-
jest palenie suchym drewnem; maksymalna chanie od niej czÄ…steczek sadzy.

wilgotnoS
ć nie powinna przekraczać 20%. szyby samoczyszczące  od wewnętrz-
Po mocnym rozpaleniu powstaje zjawisko nej strony pokryte sÄ… przezroczystÄ…, cienkÄ… f
pirolizy, wskutek którego cząsteczki osiada- warstwą metalu, dzięki czemu ciepło nie
jÄ…ce na szybie sÄ… od niej odrywane i dopala- przenika na zewnÄ…trz kominka (kominek
ne w palenisku. Można także kupić komin- oddaje mniej ciepła na drodze promienio-
ki, w których zastosowano dodatkowe za- wania), ale odbija się od warstwy metalu.
bezpieczenia przed osiadaniem sadzy: RoS
nie wtedy temperatura w palenisku

szyby z kurtyną powietrzną  w mniej- i powstaje zjawisko pirolizy, dzięki które-
szym stopniu ulegają okopceniu, gdyż mu cząsteczki osiadające na szybie są od
zimne powietrze zasysane jest otworami niej odrywane i dopalane w palenisku.
227
4 2005
kominki.qxd 05-03-31 11:40 Page 228
P RZEGL 
D RYNKU
kominka. Żeby zmniejszyć prędkoS
ć spa-
króciec wylotu
szyber
lania, należy szyber przymknąć. Oprócz
spalin
szybrów otwieranych ręcznie dostępne są
ożebrowanie
podnoszone
także szybry regulowane automatycznie, wspomagające
drzwiczki
wymianę ciepła
wkładu
których działanie polega na jego zamyka-
niu i otwieraniu w czasie zamykania
i otwierania drzwiczek. Dostępne są także
deflektor spalin
zasysanie zim-
kominki bez wbudowanego szybra. Można
nego powietrza
go wtedy zamontować na rurze dymnej, zapobiegające
brudzeniu siÄ™
lecz nie zawsze jest taka koniecznoS
ć. Jeże- palenisko
szyby
li w okolicy, w której mieszkamy nie wieją
bardzo silne wiatry, regulacja siły ciągu ko-
minowego, wpływającego na wydajnoS
ć
kominka, może odbywać się wyłącznie po-
przez regulacjÄ™ iloS
ci S
wieżego powietrza
doprowadzanego do paleniska.
promieniowanie
cieplne
Jak zbudowany jest wkład kominkowy
pokazuje rys. -.
wlot powietrza
do spalania
Na co zwracać uwagę
popielnik
wybierajÄ…c kominek
wlot powietrza konwekcyjnego
Przede wszystkim trzeba dobrać
wkład lub kasetę do planowanego prze-
- Budowa wkładu kominkowego
znaczenia. Do kominka należy dostarczyć co naj-
Pierwszym i podstawowym kryte- mniej 10 m3/h S
wieżego powietrza na
rium jest czas palenia po jednorazowym podawana przez niektórych producen- 1 kW mocy urządzenia, co oznacza, że ko-
dołożeniu drewna. Rozróżniamy 3 grupy tów może być nawet 2 razy wyższa, minek o mocy 12 kW potrzebuje 120 m3
urządzeń: dekoracyjne, w których wyma- gdyż jest mierzona w czasie 15-u wy- powietrza w ciągu godziny. Najlepszym
gany czas palenia nie jest okreS
lony  jest branych minut. rozwiÄ…zaniem jest doprowadzenie powie-
to kategoria A; urządzenia, które utrzy-
jeżeli kominek będzie podstawowym trza niezbędnego do spalania oddzielnym
mują żar przez okres krótszy niż 10 godz. x
ródłem ogrzewania, jego moc powin- przewodem wentylacyjnym.
 kategoria B oraz urządzenia, które na wynosić 100-150 W/m2.
utrzymują żar minimum 10 godzin  ka- Te parametry warto wziąć pod uwa- Paliwo
tegoria C. gÄ™, decydujÄ…c siÄ™ na kominek. Od nich W kominku palimy drewnem liS
cia-
Jeżeli nasz kominek ma być rozpala- zależy oszczędnoS
ć paliwa i osiągana stym, zwłaszcza twardym, np. brzozą,
ny okazjonalnie, warto wybrać model, moc grzewcza. dębem, drewnem z drzew owocowych.
który przede wszystkim będzie nam od- Jest ono najlepsze, gdyż nie ma substan-
powiadał pod względem wizualnym. Mo- Jakie wymogi musi spełniać cji smolistych, które brudzą szybę w ko-
że być on zaklasyfikowany do kategorii kominek minku i powstaje z niego niewiele popio-
A lub B. Kubatura pomieszczenia, w którym łu. Drewno drzew iglastych w czasie pa-
Kominek, którego zadaniem będzie montujemy kominek musi wynosić 4 m3 lenia strzela gradem iskier. Tworzy to zu-
ogrzewanie domu powinien mieć katego- na 1 kW mocy kominka, lecz nie mniej pełnie inny efekt niż przy spokojnym pa-
rię C. niż 30 m3. Oznacza to, że kominek o mo- leniu się drewna liS
ciastego i na pewno
Pozostałe parametry, które warto cy 12 kW jest przeznaczony do pomiesz- też ma wielu zwolenników. Jednak nie
wziąć pod uwagę, wybierając kominek to: czenia o kubaturze min. 4x12=48 m3. jest ono wskazane do kominków, gdyż

sprawnoS
ć wkładu lub kasety  po-
winna wynosić min. 70%. SprawnoS
ć
Drewno, którym palimy w kominku musi być suche
kominka zależy m.in. od cyrkulacji po-
(maks. 20% wilgotności)
wietrza wokół wkładu;

temperatura spalin  nie powinna
przekraczać 400°C; Kominki, w których wielkoS
ć otworu zawiera dużo żywic, które powodują

S
rednie zużycie drewna w czasie pale- paleniskowego jest mniejsza niż 0,25 m2 szybkie zanieczyszczanie się paleniska
nia  przy mocy nominalnej 7 kW po- muszą być przyłączane do własnego, samo- i komina. Drugim, dopuszczonym do
winno wynosić 2,5 kg/godz.; dzielnego przewodu kominowego dymowe- palenia w kominkach materiałem, są

moc kominka  powinna być podana go, o przekroju min. 14x14 cm lub S
rednicy brykiety z wiórów drzewnych. Wilgot-
przez producenta jako moc nominalna  15 cm. Kominki o większym otworze po- noS
ć drewna nie powinna przekraczać
(jest to S
rednia moc mierzona podczas winny być podłączone do komina o prze- 20%, dlatego powinno być ono składo-
3 godzinnego testu). Moc maksymalna kroju min. 27x14 cm lub S
rednicy 18 cm. wane min. 1,5 roku.
228
2005 4
kominki.qxd 05-03-31 11:40 Page 229
Ogr zewani e komi nki em
Obudowa kominka
Info Rynek  firmy
Obudowa kominka powinna mieć do-
CAMIS KORNAK
brą izolację termiczną, a materiały użyte do
(95) 751 64 48 www.camis.com.pl (46) 857 17 08 www.kornak.pl
jej wykonania muszą być niepalne. Pow-
LECHMA
CANPOL
szechnie stosowane są: cegła klinkierowa, (61) 848 41 96 www.lechma.com.pl
(44) 635 22 96 www.canpol-kominki.pl
NORTHSTAR POLAND
kamień naturalny, granit, marmur, piasko- CEBUD
(67) 216 21 36 www.northstar.pl
(12) 637 36 23 www.cebud.transfer.pl
wiec oraz płyta gipsowo-kartonowa o pod-
ODLEWNIA ŻELIWA BOLIMÓW
CERABUD
wyższonej odpornoS
ci ogniowej. Z uwagi (46) 838 03 21 www.karolfigat.prv.pl
(62) 725 32 41 www.cb-cerabud.com.pl
PARTNER
na bezpieczeństwo, wkład kominkowy lub
CTM POLONIA
(25) 758 67 69 www.phupartner.pl
kaseta powinny być obłożone wełną mine- (42) 719 40 44 www.ctmpolonia.pl
PANEK
EKKOM
ralnÄ… z warstwÄ… folii aluminiowej. W przy- (22) 723 92 56 www.kominy.wamm.com.pl
(33) 851 48 73 www.ekkom.pl
SCAN FORUM
padku braku izolacji termicznej obudowÄ™
ELKOM
()
należy wykonać z cegły szamotowej na za- (48) 365 53 89 www.kominki.radom.pl
SKAT
FARO (dystr. Cheminées Philippe)
prawie również szamotowej.
(41) 368 13 16 www.kominki-skat.com.pl
HAJDUK
SPARTHERM
(95) 722 54 59 www.hajduk.com.pl
(95) 763 97 00 www.spartherm.com.pl
Jeżeli nie kominek,
JØTUL SCAN FORUM
STYL ART (41) 344 39 74
(58) 340 38 88 www.troll.net.pl
to może koza?
STYLOWE KOMINKI
KOMINKI DOVRE
(14) 682 20 72 www.kominki.psd.pl
Piece wolno stojÄ…ce !, czyli kozy, sÄ…
(89) 533 81 50 www.dovre.com.pl
SUPRA
ciekawą alternatywą dla kominków. Są od
KOMINKI  MIRO-LES FOYERS 2
(22) 720 16 77 www.supra.fr
(12) 652 77 33 www.mirolesfoyers.pl
nich dużo lżejsze i tańsze, gdyż nie wyma-
TARNAVA
KOMINKI STELLA
(14) 678 63 50 www.tarnava.com
gają obudowy. Można je ustawić w dowol-
(33) 812 55 29 www.kominki.dos.pl
TIM KOMINKI
nym miejscu w domu, pod warunkiem, że
KONWEKTOR (wentylator kominkowy)
(32) 754 17 11 www.timkominki.com.pl
(54) 287 22 34 www.konwektor.pl
jest tam podłączenie do komina. Nie wyma-
TMP (GODIN)
KOPERFAM
(22) 725 83 25 www.tmp.com.pl
gają wzmocnienia stropu, gdyż w porówna-
(22) 774 11 22 www.koperfam.pl
UNIROL
niu z kominkami sÄ… bardzo lekkie. Tak jak
(74) 832 46 82 www.unirol.pl
kominki, mają zamkniętą komorę spalania.
nia. Bardziej nowoczesne rozwiÄ…zania wy-
Do palenia w kominku najlepiej używać drewna z drzew
posażone są w termostat, który samoczyn-
nie zmienia moc pieca w zależnoS
ci od
liściastych lub brykietów drzewnych
temperatury panujÄ…cej w pomieszczeniu.
Ich wadą jest to, że ogrzewają wyłącznie przez które można dołożyć paliwa. Do pale- SprawnoS
ć pieców jest zbliżona do
miejscowo, czyli nie możemy wykorzystać nia zalecane są takie same gatunki drewna osiąganej przez kominki i wynosi ok. 70%.
kozy do ogrzania całego domu. Ale ponie- jak w przypadku kominków, tylko mogą Na rynku dostępnych jest dużo róż-
waż ich moc grzewcza może być bardzo du- być wymagane mniejsze ich kawałki z uwa- nych modeli pieców wolno stojących. Je-
ża, są w stanie ogrzać nawet bardzo duże po- gi na mniejsze wymiary komory spalania. żeli chcemy w domu patrzeć na palący się
mieszczenie, chociaż w pobliżu kozy może WydajnoS
ć pieca zmienia się za pomo- ogień, a nie możemy zamontować komin-
być wtedy bardzo ciepło. cą szybra lub przepustnicy regulującej iloS
ć ka, zastosowanie pieca będzie idealnym
Piece wolno stojące produkowane są ze powietrza dopływającego do komory spala- rozwiązaniem.
stali lub żeliwa, mogą mieć wykończenie
tradycyjne lub nowoczesne, dodatkową pół- ! Piece wolno stojące można dobrać do każdego wnętrza (fot. Ekkom, Partner)
kÄ™ grzewczÄ… do podgrzania lub nawet zapa-
rzenia kawy. Piece wyposażone są w prze-
szklone drzwiczki umieszczone z przodu
pieca, które stanowią element ozdobny, ale
mogą mieć także małe drzwiczki z boku,
Kupując wkład lub kasetę kominko-
wÄ… sprawdx
my, czy majÄ… one deklaracjÄ™
ZgodnoS
ci lub Certyfikat ZgodnoS
ci
z PolskÄ… NormÄ… PN-EN 13229 dotyczÄ…cÄ…
kominków. Dotyczy to tylko kominków,
które zostały wprowadzone do sprzedaży
po 1.05.2004 roku lub takich, którym po
tym terminie skończyła się ważnoS
ć
Aprobaty Technicznej. Pozostałe powinny
mieć ważną Aprobatę Techniczną wydaną
przed 1.05.2004 roku oraz deklaracjÄ™ lub
Certyfikat ZgodnoS
ci z tÄ… aprobatÄ….
229
4 2005