REPETYTORIUM HOMEOPATYCZNE
Leki homeopatyczne w codziennej
praktyce medycznej
Deutsche Homöopathie  Union
Karlsruhe - Niemcy
Tytuł oryginału:
 Homöopathisches Repetitorium
Deutsche Homöopathie  Union 2004 r.
Przygotowanie edycji polskiej: Scholz
Wydawca: Scholz
TÅ‚umaczenie:
Agnieszka Lisoń
Mariola Leszczyńska
Konsultacja naukowa:
Dr n med. Henryk Sułkowski - Lekarz homeopata,
internista, specjalista medycyny ogólnej
Zenobiusz Żołnowski MITH - Lekarz homeopata,
laryngolog
Wydanie niniejsze zostaÅ‚o opublikowane w porozumieniu z Deutsche Homöopathie  Union
Wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie tekstu w całości jak i w częściach jakąkolwiek metodą  jak: wykonywanie
zdjęć, kopiowanie na mikrofilmach lub innymi sposobami bez pisemnej zgody wydawnictwa jest zabronione.
ISBN 83-905663-1-1
2
Repetytorium homeopatyczne firmy DHU
Leki homeopatyczne w codziennej praktyce medycznej.
Spis treści : Strona
Wstęp 5
O książce 8
Uwagi do polskiego wydania 11
Dawkowanie leków homeopatycznych 12
Opis leków homeopatycznych 13
Skorowidz wskazań 104
Alfabetyczny spis skrótów 117
Oferta leków homeopatycznych firmy DHU 120
3
Motto
 Aby wyleczyć łagodnie, szybko, pewnie i trwale,
wybierz dla każdego przypadku chorobowego taki lek,
który wywołuje podobne dolegliwości do tych, jakie mają być leczone
Samuel Hahnemann, Organon
4
Wstęp
Rok 1796 jest uznawany powszechnie jako rok narodzin homeopatii. W tym roku lekarz
i aptekarz Samuel Hahnemanna opublikował, po wielu latach intensywnych badań, podstawowe
założenia nowej metody leczenia, którą nazwał homeopatią (homoin pathos = podobne
dolegliwości) .
Główną zasadą tej metody było leczenie według tzw. zasady podobieństwa:  Similia similibus
curentur (czyli  podobne leczyć podobnym ). Znaczy to, że choroby mogą być leczone
środkiem, który u zdrowego człowieka wywołuje dolegliwości podobne do tych, na które skarży
siÄ™ chory.
Homeopatia oparta jest na trzech głównych zasadach:
1. Homeopatycznym badaniu leków przeprowadzanych na zdrowych osobnikach,
2. Badaniu indywidualnego obrazu chorobowego,
3. Doborze leku według zasady podobieństwa.
1. Homeopatyczne badanie leków (HBL) na zdrowych osobnikach stanowi podstawę wiedzy o
ich homeopatycznym zastosowaniu. Zdrowi probanci przyjmują przez określony czas
substancję działającą leczniczo. Wszystkie występujące w tym czasie zmiany w stanie zdrowia i
objawy są dokładnie rejestrowane. Ten zbiór danych jest podstawą dla tworzenia tak zwanego
obrazu leku .
Do powstawania obrazu leku poza danymi z homeopatycznych prób lekowych, przyczyniają się
również wyniki badań farmakologicznych i toksykologicznych, jak również wyniki obserwacji
czynionych podczas leczenia chorych.
Obraz leku skupia w sobie pełną informację poznawczą i charakterystykę jego działania.
2. Badanie indywidualnego obrazu chorobowego obejmuje szczegółową anamnezę
uwzględniającą wszystkie objawy fizyczne i psychiczne pacjentów. Podczas gdy przy
konwencjonalnej anamnezie chodzi przede wszystkim o uwzględnienie objawów typowych dla
danej choroby, w przypadku homeopatycznej anamnezy szczególnie ważne są indywidualne,
nietypowe i rzucajÄ…ce siÄ™ w oczy objawy prezentowane przez pacjenta.
Również zachorowania w przeszłości oraz określone zamiłowania lub niechęci do czegoś mogą
być ważną wskazówką dla lekarza homeopaty.
5
3. Na podstawie ustalonych objawów wybrany zostaje najbardziej właściwy lek, a więc taki,
którego obraz najbardziej odpowiada objawom zgłaszanym przez pacjenta ( simile ).
Hahnemann rozpoczął swoje badania używając dużych dawek leków, póz
niej próbował, poprzez
stopniowane rozcieńczanie, zmniejszać toksyczność stosowanych środków leczniczych.
Zaobserwował przy tym, że pewien specyficzny sposób rozcieńczania leku nie powoduje utraty
jego siły działania, ale przeciwnie, powoduje jej wzrost. Zjawisko to zaskoczyło początkowo
samego Hahnemanna. Ten sposób stopniowanego rozcieńczania w roztworze
wodnoalkoholowym i wstrząsania, lub intensywnego rozcierania z cukrem mlecznym, nazwał
 potencjonowaniem (dynamizowaniem).
Obecnie rozróżnimy 3 różne rodzaje potencji:
Potencje D (decymalne, dziesiętne) : stanowią rozcieńczenie w stosunku 1:10; roztwór podlega
dynamizacji (10 -cio krotnemu wstrząsaniu) na każdym kolejnym etapie
rozcieńczenia.
Potencje C (centymalne, setne) : stanowią rozcieńczenie w stosunku 1:100; roztwór podlega
dynamizacji (10 -cio krotnemu wstrząsaniu) na każdym kolejnym etapie rozcieńczenia.
Potencje LM , zwane także potencjami Q (pięćdziesięciotysięczne) : stanowią rozcieńczenie w
stosunku 1:50 000. Roztwór podlega dynamizacji (100- krotnemu wstrząsaniu) na każdym
etapie rozcieńczenia.
Dobór właściwej potencji zależy między innymi od wrażliwości pacjenta, ale ma mniejsze
znaczenie niż sam dobór właściwego leku. Ogólnie, w przypadku chorób organicznych np.
zranień, ostrych zapaleń, stosuje się raczej niskie potencje, zaś w przypadku występowania
objawów psychicznych, stosuje się raczej wyższe potencje.
WedÅ‚ug Farmakopei Homeopatycznej (HAB, Homöopathisches Arzneibuch) przewidziane sÄ…
następujące postaci leków homeopatycznych
" Roztwory (dilutio; alkoholowe rozcieńczenia)
6
" Tabletki (na podłożu laktozy z dodatkiem skrobi pszenicznej, stearynianu magnezu jako
substancji pomocniczych)
" Globulki (w j. polskim częściej nazywane granulkami; są to małe kuleczki wykonane z
czystej sacharozy, odpowiednio impregnowane)
" Ampułki
" Maści
" Krople do nosa.
Najczęściej stosuje się roztwory, tabletki, granulki. Dla dzieci, najbardziej przydatną formę
stanowią granulki, ponieważ nie zawierają alkoholu i łatwo je dawkować. Przy nietolerancji
laktozy lub celiakii można stosować granulki lub roztwory.
Ważną częścią leczenia homeopatycznego jest dokładna obserwacja pacjenta i czekanie na
reakcję po podaniu leku. Reakcja na lek daje lekarzowi ważne wskazówki dla dalszego
postępowania. Zdarza się, że najpierw występuje nasilenie objawów choroby, co jest określane
jako pierwotne pogorszenie (reakcja pierwotna). To pierwotne pogorszenie należy oceniać jako
zjawisko korzystne, ponieważ pokazuje, że organizm reaguje na otrzymany bodziec. Pierwotne
pogorszenie przechodzi po krótkim czasie w proces zdrowienia. Korzystnym znakiem jest
również zmiana symptomatyki według reguły Heringa:
" objawy ustępują od środka na zewnątrz,
" objawy ustępują z góry na dół,
" objawy ustępują w kolejności odwrotnej do ich pierwotnego pojawienia się.
W przebiegu procesu zdrowienia mogą pojawiać się na nowo objawy wcześniejszych schorzeń.
Póki zjawiska te przebiegają zgodnie z regułą Heringa ocenia się je jako reakcje zdrowienia.
7
O książce
Nieodzownym warunkiem skutecznego, indywidualnego leczenia homeopatycznego jest
konsekwentne przestrzeganie zasady podobieństwa (similia similibus curentur).
Aby móc wybrać właściwe podobieństwa lekarz musi bardzo dobrze znać obrazy leków.
Niniejsze Repetytorium homeopatyczne ma pomagać w wyborze leków przedstawiając zwięz
le
350 najczęściej używanych leków homeopatycznych i najważniejsze charakterystyki każdego z
nich.
Wszystkie omówione leki zostały sprawdzone przez Komisję D Federalnego Instytutu Leków i
Produktów Medycznych (BfArM) pod kątem zgodności podawanych wskazań z istniejącymi
danymi piśmiennictwa. Repetytorium homeopatyczne powstało z uwzględnieniem nowego, jak i
dawnego podstawowego piśmiennictwa homeopatycznego. Ze względu na przyjętą zwięzłą i
skrótową formę nie jest to publikacja kompletna. Po bardziej szczegółowe informacje należy
sięgnąć do fachowej literatury homeopatycznej.
Rozdziały są ułożone według następującego schematu :
" Synonimy
Nazwy leków homeopatycznych zmieniały się z biegiem lat w różny sposób. Doprowadziło to do
tego, że jeden i ten sam lek często ma wiele nazw synonimicznych. Zastosowana w repetytorium
nazwa główna odpowiada tej, która jest używana w ofertach dostawczych DHU.
" Opis surowca wyjściowego
W tej rubryce znajdujÄ… siÄ™ dane botaniczne, chemiczne, zoologiczne dotyczÄ…ce surowca
wyjściowego leku, np. jego nazwa niemiecka (w niniejszym wydaniu  polska) lub łacińska,
ewentualnie chemiczna, pochodzenie, występowanie.
" Przepis wytwarzania
DHU jako producent leków homeopatycznych z dużymi tradycjami, od początku wiernie
przestrzega zasad homeopatii. Pierwszym i najważniejszym jej celem jest zawsze jakość
wytwarzanych leków. Produkcja odbywa się według wskazań Hahnemanna, wyłącznie metodą
ręcznego wstrząsania i ściśle według przepisów oficjalnie obowiązujących, zawartych w HAB
(patrz wyżej).
" Najczęściej używane potencje
Ta rubryka odnosi się do potencji leków najczęściej stosowanych w Polsce (patrz: Uwagi do
polskiego wydania). Niektóre środki działające organotropowo są podawane najczęściej w
8
niskich potencjach, inne - jak polikresty w leczeniu konstytucjonalnym, są stosowane również w
wysokich potencjach. Uszeregowanie nominałów potencji, nie służy wartościowaniu, a ma
umożliwić zorientowanie się, które potencje są najczęściej używane. Niezależnie od tego,
najważniejsze jest osobiste doświadczenie lekarza, który dobiera odpowiednia potencję według
własnego uznania. Ważniejszy jest bowiem dobór leku, a nie dobór potencji.
DHU dostarcza pojedyncze środki w rozcieńczeniu decymalnym lub centymalnym do wysokości
potencji 1000 ( D/C/1000). Ponieważ wysokie potencje działają głęboko i trwale, ich stosowanie
powinno być zastrzeżone tylko dla lekarza homeopaty.
" Zastosowanie miejscowe
Jeżeli obok najczęściej stosowanych postaci leków (granulki, tabletki, roztwory) używane są
również leki miejscowo, np. jako maści, roztwory do użytku zewnętrznego lub krople do nosa,
zostało to uwzględnione w tej rubryce.
" Zastosowanie parenteralne
Obok leków w granulkach, tabletkach i roztworach używana jest również postać leku do
stosowania parenteralnego; zostało to uwzględnione i podano również potencje ampułkowanych
roztworów.
" Leki-odpowiedniki
W tej rubryce podane są leki o podobnym obrazie leku i dlatego przy doborze leku powinny być
również brane pod uwagę. Nazwy leków są podane w obiegowo używanych skrótach (patrz :
koniec Repetytorium).
" Przeciwwskazania
Pochodzą one z opracowań Komisji D. Częściowo dane te zostały uzupełnione o wyniki
nowszych badań toksykologicznych. Brak wzmianki o przeciwwskazaniach ( brak danych )
znaczy, że takowe nie są znane.
" Kierunek działania
Ta rubryka wskazuje kierunki działania leku  narządy, układy, tkanki, funkcje organizmu.
" Charakterystyka objawów
Rubryka ta jest redagowana według schematu  od głowy do stóp . Najpierw podano
najważniejszą, specyficzną cechę leku. Potem podaje się objawy ogólne, dalej objawy
psychiczne, mentalne, a na koniec objawy fizyczne, zaczynając od głowy, a skończywszy na
stopach. Zdarza się często w homeopatii, że w opisie objawów znajdują się pozornie
9
przeciwstawne dane, np. aktualne zarówno przy hipo- jak i przy hipertonii. Wynika to ze
szczególnego charakteru funkcji homeopatii, która doprowadza do równowagi zarówno stany
niedoczynności jak i nadczynności pacjenta.
" Modalności
Ta rubryka opisuje jakie czynniki (np. ciepło, zimno, wilgoć, dotyk), zwane modalnościami,
powodują uśmierzenie lub nasilenie dolegliwości pacjenta. Są one również ważnym kryterium
doboru  simile . Tak jak przy charakterystycznych objawach, tak i przy modalnościach mogą
pojawić się pozornie przeciwstawne dane, np. pogorszenie, ale też poprawa pod wpływem
ciepła. Zależy to od różnic typów pacjentów i stadiów choroby. Również ten rozdział
wyszczególnia tylko najważniejsze modalności. Nie podaje żadnych ( brak danych ), gdy
modalności są nieznane lub dane z piśmiennictwa nie są jednoznaczne.
10
Uwagi do polskiego wydania
Niniejsze Repetytorium zostaÅ‚o opracowane na podstawie niemieckiej wersji Homöopathisches
Repetitorium DHU  Arzneimittellehre für die tägliche Praxis, Ausgabe 2004. Jest ono w
przeważającej części tłumaczeniem tego wydania. Różni się jednak od niego pod kilkoma
względami:
1. W polskim wydaniu pominięto rozdziały o maściach i o nalewkach homeopatycznych
DHU, które nie są sprowadzane do Polski.
2. Skorowidz wskazań został w całości w niezmienionej postaci przeniesiony z oryginału
niemieckiego. Zachowano w nim również te leki, które nie są zarejestrowane w Polsce,
zatem nie mogły się również znalez
ć w polskiej ofercie (patrz niżej). Zachowanie pełnego
zestawu leków podyktowane było zamiarem uczynienia z Repetytorium swojego rodzaju
vademecum lekarza homeopaty. Nazwy leków o których mowa wyróżniono w polskim
wydaniu odpowiedniÄ… czcionkÄ….
3. Wydanie polskie zostało uzupełnione o pełną, aktualną w kraju Ofertę leków DHU
wg stanu na koniec 2004 r. Wszystkie leki zawarte w Ofercie, odpowiednio do
informacji dotyczących poszczególnych potencji, można nabyć/zamówić w każdej
aptece. Apteki realizują zamówienia we właściwych hurtowniach farmaceutycznych.
W razie trudności w realizacji zamówień tą drogą, zaleca się kontakt z dystrybutorem
DHU w Polsce:
 Scholz  lekarstwa, surowce farmaceutyczne , tel/fax 077 / 431-12-01
(adres: 48-316 SOWIN 108).
Wydawca edycji polskiej
11
Dawkowanie leków homeopatycznych
Dawkowanie leków homeopatycznych jest indywidualizowane. Jest ono zależne zarówno od
ciężkości stanu chorobowego, jak też od konstytucji pacjenta. Ogólnie można kierować się
następującymi wskazówkami :
Dorośli
Niskie potencje (do D10 względnie C10)
Przy ostrych dolegliwościach należy przyjmować co godzinę: 5-10 kropli,
5-10 granulek lub 1 tabletkę aż do wystąpienia poprawy, nie częściej jednak niż 12 razy
dziennie. Potem należy przejść na dawkowanie 3 razy dziennie 5-10 kropli, 5-10 granulek lub 1
tabletkÄ™.
W chorobach przewlekłych należy przyjmować 1 do 3 razy dziennie po 5-10 kropli, 5-10
granulek lub 1 tabletkÄ™.
Åšrednie potencje
1 do 2 razy dziennie po 5-10 kropli, 5-10 granulek lub1 tabletkÄ™.
Wysokie potencje (od D30 względnie C30)
Dawka jednorazowa 5-10 kropli, 5-10 granulek lub1 tabletka. Przy ostrych dolegliwościach w
razie potrzeby powtórzyć dawkę. W chorobach przewlekłych dawka leku może zostać
ponowiona po dłuższym czasie (tygodnie, miesiące), ewentualnie po zmianie potencji.
Dzieci
Noworodki (I. rok życia) mogą otrzymywać 1/3 dawki dla dorosłych.
Małe dzieci do 6. roku życia mogą otrzymywać połowę dawki dla dorosłych
Dzieci między 6. a 12. rokiem życia mogą otrzymywać 2/3 dawki dla dorosłych.
12