Zapoznanie si z budow i zasad działania podstawowych elementów automatycznego sterowania stycznikowo-przeka nikowego oraz realizacja i zapoznanie si z działaniem układów sterowania.
2. Podstawowe elementy układu sterowania za pomoc styczników
Podstawowe elementy układu sterowania stycznikowego to: styczniki i przeka niki. Styczniki to elementy wykonawcze. Przeka niki steruj prac styczników, powoduj c wł czenie cewek styczników w zale no ci od ro nych czynników.
Przeka niki elektromagnetyczne i styczniki
Praca przeka nika elektromagnetycznego oraz stycznika polega na przyci ganiu zwory przez elektromagnes i przeł czeniu styków. Zwora w swoim ruchu napotyka na opór spr yn stykowych.
Poni ej przedstawiona jest charakterystyka stycznika i przeka nika, gdzie Fm oznacza sił
oddziaływania oporów mechanicznych na zwor a Fe sił przyci gania.
Fe , Fm
Fe , Fm
Fe
Fe
Fm
Fm
δ
δ
0
0
δmin
δmin
δmax
δmax
Charakterystyka elektryczna i mechaniczna
Charakterystyka elektryczna i mechaniczna
przeka nika i stycznika pr du stałego.
przeka nika i stycznika pr du przemiennego.
Symbole graficzne stosowane na schematach obwodowych układów sterowania.
Symbole zestyków na schematach sterowania rysuje si tak w jakim stanie s one, gdy we wszystkich obwodach przedstawionego urz dzenia nie płynie pr d, a na styki ruchome nie działaj adne siły zewn trzne.
2
- cewka stycznika lub przeka nika pomocniczego
- cewka przeka nika zwłocznego
- bimetal przeka nika termicznego
- zestyk przeka nika termicznego lub rozwierny przeka nika pomocniczego
- zestyki zwierne główne lub pomocnicze stycznika
- zestyk rozwierny pomocniczy stycznika
- przycisk sterowniczy zał czaj cy
- przycisk sterowniczy wył czaj cy
- zestyk zwierny przeka nika pomocniczego
- zestyk zwierny ze zwłok przy zamykaniu
- zestyk zwierny ze zwłok przy otwieraniu
- zestyk rozwierny ze zwłok przy zamykaniu
- zestyk rozwierny ze zwłok przy otwieraniu
- lampka sygnalizacyjna
3. Wykonanie wiczenia
Przy pomocy specjalnie to tego celu przystosowanej tablicy nale y realizowa podstawowe układy automatycznego sterowania stycznikowo-przeka nikowego.
Układ zał czenia stycznika bez podtrzymania i sygnalizacji zał czenia
Gdy wci niemy zał cznik nast puje zał czenie obwodu zasilania cewki stycznika, pr d zaczyna płyn w obwodzie. Powoduje to zamkni cie styku ST1 i zapala si lampka sygnalizacyjna, która mówi nam o stanie aktywnym układu. Po puszczeni przycisku "zał cz", 2
3
obwód zostaje przerwany gdy nie posiada zestyku pomocniczego, który podtrzymywał by sygnał "zał cz".
Układ zał czania stycznika z podtrzymaniem
Wci ni cie przycisku "zał cz" powoduje wł czenie cewki stycznika, co sprawia, e pr d zaczyna płyn w obwodzie. Zamykaj si zestyki ST1 i ST2. ST1 powoduje tzw.
Podtrzymanie przycisku "zał cz", gdy wci niemy "zał cz" pr d dalej płynie w obwodzie. ST3
powoduje, e wieci si lampka kontrolna, która sygnalizuje aktywny obwód. Wył czenie nast puje po naci ni ciu przycisku "wył cz".
Układ zał czania stycznika z podtrzymaniem i doł czonym do układu silnikiem asynchronicznym.
Do układu zał czenia stycznika z podtrzymaniem podł czamy silnik klatkowy poł czony w gwiazd .
Układ zał czania i wył czania silnika przy pomocy dwóch przycisków "zał cz" i dwóch przycisków "wył cz"
3
4
Dzi ki zastosowaniu tego układu mamy mo liwo sterowania silnikiem z dwóch niezale nych miejsc.
Układ sterowania zmian kierunku obrotów silnika z blokad elektryczn i
mechaniczn .
a) R S T
b) R
PT1
W
ZP
SP
0
SL3
SP2
SP1
SL1
ZL
SL
SP3
SL2
PT
SP4 LSP
M
SL4 LSL
3~
Schemat sterowania prac nawrotn silnika: a) obwody główne, b) obwody steruj ce.
Stycznik SP jest wł czony przy pracy silnika w prawo, stycznik SL w lewo. Zmian kierunków wirowania uzyskuje si przez skrzy owanie przewodów w fazach S i T. Wł czenie zestyków rozwiernych stycznika SL (SL3) w szereg z cewk stycznika SP i na odwrót –
zestyków rozwiernych stycznika SP (SP3) w szereg z cewk stycznika SL stanowi blokad przed zwarciem mi dzyfazowym w przypadku omyłkowej próby zał czenia jednego stycznika przy zał czonym drugim styczniku. Blokada ta jest niewystarczaj ca w przypadku omyłkowego jednoczesnego naci ni cia obydwóch przycisków zał cz. W tym celu układ jest zaopatrzony w dodatkow blokad wykorzystuj c rozwierne zestyki przycisków zał czaj cych. Blokada ta daje jednocze nie mo liwo bezpo redniego przeł czania kierunków wirowania silnika bez uprzedniego wył czenia przyciskiem wył cz.
4