DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI

Ko lo ro wa or to gra fia

W dru gim pół ro czu kla sy I ucznio wie roz po czy na ją na ukę or to gra fii. Wpro wa dza ne są pierw sze za sa dy or to gra ficz ne.

n Han na Kur ka

Pi sow ni więk szo ści wy ra zów dzie ci W ka żdy po nie dzia łek na dru giej lek cji uczą się me to dą pa mię cio wą. Po trze -

moi ucznio wie otrzy my wa li:

ba więc sys te ma tycz nych ćwi czeń, w szcze -

n

ze szyt or to gra ficz ny z wy pi sa ny mi wzo ra -

gól no ści utrwa la ją cych, aby przy nio sły do -

mi gra ficz ny mi czte rech wy ra zów,

bre re

zul ta ty. Wie

lu uczniów ma kło

po ty

n

na klej ki z fo lii sa mo przy lep nej,

w za pa mię ty wa niu re guł i pi sow ni wy ra zów n

na klej ki z oma

wia ny mi za

sa da mi or

to -

z trud no ścia mi or to gra ficz ny mi.

gra ficz ny mi,

n

za ba wy or

to gra ficz ne (za

gad ki, wy

kre -

Sys te ma tycz na pra ca

ślan ki, przy sło wia, plą ta nin ki, krzy żów ki, Pod sta wo we kom pe ten cje i umie jęt no ści

ko lo ro wan ki, puz zle, la bi ryn ty).

ucznia kla sy I okre śla ją, że uczeń pi sze po -

Ka żdy no wy wy raz za pi sy wa no na ta bli cy,

praw nie czę

ściej spo

ty ka ne wy

ra zy z „ó”,

oma wia no trud ność or to gra ficz ną oraz za sa -

„rz” wy mien nym i nie wy mien nym oraz kil ka

dę, któ rą na le ży za pa mię tać. Przez resz tę cza -

naj prost szych wy ra zów z „h” i „ż”.

su na za ję ciach ucznio wie wkle ja li na klej ki, Na kur sie do sko na lą cym „Dia gno za i te -

ry so wa li, uzu

peł nia li za

ba wy or

to gra ficz ne.

ra pia dys lek sji, dys gra fii i dy sor to gra fii” po -

Do koń ca ty go dnia ka żdy uczeń mu siał w do -

zna łam me to dy pra cy z uczniem dys lek tycz -

mu uzu peł nić ze szyt or to gra ficz ny i w pią tek nym. Nie któ re z nich mo głam wy ko rzy stać

przy nieść do szko ły, aby od dać na uczy cie lo wi w pra cy z mo imi ucznia mi ja ko śro dek za -

do kon tro li. Do brze wy ko na na pra ca by ła na -

rad czy w po ja wie niu się dy sor to gra fii.

gra dza na pie cząt ka mi zgod nie z WSO.

W dru gim pół ro czu kla sy I roz po czę łam

Po szcze gól nym li te rom przy po rząd ko wa -

sys te ma tycz ną na ukę or to gra fii w mo jej kla -

no ko lo ry i sym bo le:

sie Ia. Jej ce lem by ło:

n

„ó” – ko lor czer wo ny, kół ko,

n

za po zna nie z za sa da mi or to gra ficz ny mi, n

„rz” – ko lor nie bie ski, kwa drat,

n

wy ra bia nie po praw no ści or to gra ficz nej,

n

„ż” – ko lor żół ty, gwiazd ka,

n

sys te ma tycz ne ćwi cze nia or to gra ficz ne,

n

„h” – ko lor po ma rań czo wy, pro sto kąt,

n

za po bie ga nie błę dom or to gra ficz nym,

n

„ch” – ko lor zie lo ny, trój kąt.

n

ćwi cze nie spo strze ga nia i pa mię ci wzro -

Sym bo le o okre ślo nych kształ tach wy ci -

ko wej.

na łam z fo lii sa mo przy lep nej. Ko lo rów tych Wpro wa dzi łam do dat ko wy ze szyt do na uki

uży wa no ta

kże przy prze

pi sy wa niu zda

nia

or to gra fii. Na ze bra niu z ro dzi ca mi za po zna -

z ta bli cy do ze szy tów pod czas za jęć. Wy zna -

łam ich z ce lem i spo so bem uzu peł nia nia no -

czo no oso by, bę dą ce „stra żni ka mi” i „kon -

wo wpro wa dzo nych ze szy tów or to gra ficz nych.

tro le ra mi”, któ re ko lo ro wą kre dą za zna cza -

2 / 2 0 0 9

23

ły na ta bli cy „ó”, „rz”, „ż”, „h”, „ch”. Z ko -

Ucznio wie mo jej kla sy opra co wa li w opi -

lo ro we go bry

sto lu wy

ko na łam opa

ski

sa ny spo sób osiem dzie siąt wy ra zów, za pi su -

na gło wę, któ

re dzie

ci chęt

nie za

kła da ły

jąc pięć ze

szy tów szes

na sto kart ko wych

na za ję ciach po świę co nych or to gra fii.

w cien kie li nie. Spis wy ra zów z trud no ścia mi Opis stro ny pierw szej

zapis każdej

sym bol z fo li

litery w osobnej

sa mo przy lep -

kratce

nej

r z e k a

r

z

wzór graficzny

e

zapisany przez N

zapis wyrazu

k

metodą

a

wertykalną

miejsce na

rysunek

dziecka

rzeka

wzór do

przepisywania

na klej ka

z za sa dą

rzeka

or to gra ficz ną

Opis stro ny drugiej

mie sce na za pi -

sa nie 2 zdań

z po zna nym

wy ra zem

miej sce

na wkle je nie

za ba wy or -

to gra ficz nej

24

Ż y c i e S z k o ł y

or to gra ficz ny mi spo rzą dzo no na pod sta wie i wy ja śnia jąc ich pi sow nię. Dzię ki te mu uzy -

ze sta wu or

to gra mów dla uczniów kla

sy

ska li śmy bar dzo do bre wy ni ki. Ta kże na za ję -

pierw szej.

ciach, pod

czas któ

rych prze

pi sy wa li zda

nia

Ze szyt pierw

szy (król, huś

taw ka, żółw,

z ta bli cy czy pod ręcz ni ka, chęt nie sa mi sto so -

stół, wró bel, chleb, ły żwy, kró lik, cór ka, trzy, wa li usta lo ną wspól nie ko lo ry sty kę.

wa rzy wa, mar

chew ka, her

ba ta, lód, ły

żka,

Moi ucznio wie po zna li w prak ty ce słow nik

no życz ki).

or to gra ficz ny. Czę sto do nie go za glą da li śmy, Ze szyt dru

gi (hak, łó

żko, drzwi, sa

mo -

szu ka jąc no wych wy ra zów. Na uczy li się ta kże chód, kró lew na, rze ka, ża ba, he li kop ter, ja -

za sta na wiać nad pi sow nią wy ra zu, przy pi su -

skół ka, cha ta, mu rarz, le karz, ma larz, pie -

jąc mu okre ślo ną za sa dę or to gra ficz ną.

karz, hu laj no ga, dół).

Ro dzi ce sys te ma tycz nie pra co wa li w do mu Ze szyt trze ci (kół ko, mo rze, chłop, zwie -

ze swo im dziec kiem. Wie dzie li, ja kie wy ra zy rzę ta, wóz, sto larz, dy żur ny, dżem, po żar, hu -

po zna li śmy i utrwa la my. Uzu peł nia nie ze szy -

ta, za wód, bu rza, ha łas, żart, ró ża, głów ka).

tów or

to gra ficz nych wy

ma ga ło ta

kże spo

ro

Ze szyt czwar ty (nó żka, rzod kiew ka, grzy -

wy sił ku z ich stro ny. Po ma ga li swo im dzie -

by, orzech, Gra ży na, Ha li na, Ha nia, He le na, ciom do trzy my wać ter mi nów, spraw dza li po -

żół ty, du ży, dwój ka, ka żdy, orzeł, wie wiór ka, praw ność, sta ran ność i wła ści wą ko lo ry sty kę.

wąż, jeż).

Opra co wa ne wy

ra zy by

ły pod

sta wą

Ze szyt pią ty (har cerz, gó ral, rze czow nik, do two rze nia w kla

sie dru

giej wła

snych

ksią żka, hu mor, gó ra, pió ro, ja rzę bi na, ha la, słow nicz ków or to gra ficz nych w ma łych se -

wie żo wiec, ogród, dró żka, zbo że, ży to, któ -

gre ga to rach. W na

stęp nej bo

wiem kla

sie

ry, gór nik).

kon ty nu owa łam na ukę or to gra fii, wy ko rzy -

W ce lu utrwa

le nia po

zna nych wy

ra zów

stu jąc ko lo ry sty kę i sym bo le z kla sy pierw -

z trud no ścia mi or to gra ficz ny mi za go spo da -

szej. Zmie ni łam nie co spo sób uzu peł nia nia

ro wa no pół kę szaf ki kla so wej:

ze szy tów or to gra ficz nych.

n

wy wie sza jąc kart

ki ze spi

sem wy

ra zów

(ko lo ry sty ka kar tek zgod na z usta le nia mi), à

n

umiesz cza jąc pu deł ka, do któ rych sys te ma -

tycz nie wrzu ca no kart ki z wy ra za mi (ko lo -

cd.

ry sty ka pu de łek zgod na z usta le nia mi),

n

za pi su jąc na ma łej ta bli cy czte ry ak tu al ne wy ra zy (za pi su do ko ny wa li dy żur ni).

Ja kie by ły efek ty?

mgr HAN NA KUR KA

Ucznio wie po lu bi li or to gra fię. Choć wią -

Szko ła Pod sta wo wa nr 17

za ło się to z do dat ko wą pra cą, sys te ma tycz -

w Ka to wi cach

nie uzu peł nia li ko lej ne or to gra ficz ne ze szy -

ty. Cze

ka li na ko

lej ne za

ba wy, nie

kie dy

prze ści ga jąc się w ich roz wią zy wa niu. Po do -

LITERATURA

ba ło im się wy ci na nie, wkle ja nie ko lo ro wych z M. Ka le ta -Sa wic ka, I. Skal ska, Va de me cum na -

ucza nia or to gra fii w kla sach po cząt ko wych, Kiel -

pa sków, znacz

ków z fo

lii sa

mo przy lep nej.

ce 1992, PW „MAC”.

W ten spo sób przy swo iły wszyst kie wy ra zy

z A. Je dut, A. Ple skot, Wy bra ne pro ble my na uki z trud no ścia mi or to gra ficz ny mi prze wi dzia -

or to gra fii w kla sach I–III, „Na ucza nie Po cząt ko -

ne dla kla sy I.

we” 1991/1992 nr 6.

Ucznio wie uczest ni czy li w szkol nym kon -

z E. Po lań ski, Dy dak ty ka or to gra fii i in ter punk cji, War sza wa 1987, WSiP.

kur sie or to gra ficz nym. Wy ra zy, któ rych na le -

z E. Lu biń ska, Dia gno za i te ra pia dys lek sji, dys -

ża ło się na uczyć, prze pi sy wa li śmy do ze szy -

gra fii i dy

sor to gra fii, materiały z kursu WOM

tów w cien kie li nie, od po wied nio je ko lo ru jąc w Katowicach 2004 r .

2 / 2 0 0 9

25

Przykłady zabaw

Wyraz chleb ukrył się tu 10 razy.

Odszukaj go i pokoloruj na zielono.

Wykreśl błędne zdania:

C

H

L

E

B

R

T

C

S

C

I

C

H

L

E

B

Y

H

D

H

Lekarz piecze chleb.

U

H

M

L

H

E

U

L

F

L

Lekarz sprzedaje kwiaty.

Y

L

N

K

G

W

I

E

G

E

Lekarz leczy ludzi.

T

E

B

J

C

Q

O

B

H

B

C

B

V

C

H

L

E

B

G

F

Lekarz buduje domy.

H

E

C

H

L

A

O

U

Y

D

Lekarz wstawia szyby.

L

T

S

L

E

S

I

O

T

E

E

Y

Z

E

B

C

H

L

E

B

Lekarz bada pacjentów.

B

D

S

B

F

D

R

T

E

W

Pokoloruj pola z wyrazem „hak” na pomarańczowo.

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

hak

hak

hak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

tak

hak

hak

hak

hak

tak

hak

hak

hak

hak

tak

hak

hak

tak

tak

tak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

hak

tak

tak

hak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

tak

Pokoloruj na żółto co drugą literę.

Y

H

G

F

Y

T

W

R

D

Y

Ż

N

S

U

Po łącz strzał ka mi wy raz „ha łas” z in ny mi „ha ła śli wy mi” sło wa mi.

Po ko lo ruj na po ma rań czo wo wy raz „ha łas”

WRZASK KRZYK SZEPT WRZAWA GWAR ZGIEŁK

HAŁAS

RUMOR TRZASK HUK STUKOT SZMER

26

Ż y c i e S z k o ł y

Wpisz do krzyżówki wyraz ORZECH.

ja rzę bi na W cią gu je sie ni i zi my pta sia

ja rzę bi na ro dzi na prze mie rza ra zem

ja rzę bi na par ki i ogro dy ja rzę bi na.

Po kar mem ja rzę bi na są mszy ce,

Pa ją ki ja rzę bi na i gą sie ni ce.

Wie czo rem ja rzę bi na sia da ją na ga łę zi,

przy tu la jąc ja rzę bi na się do sie bie,

ja rzę bi na two rząc ro dzaj kul ki,

z ja rzę bi na któ rej wy sta ją je dy nie

ogo ny.

Od szu kaj i po ko lo ruj na nie bie sko 10

ra zy wy raz ja rzę bi na

Pokoloruj

A H

Z E C

Trzy

R R

☺ ☺ ☺ ☺

Trzy

Trzy H H H H

Trzy   

Trzy ¤ ¤ ¤ ¤ ¤

Wpisz do tabelki wyraz WIEWIÓRKA.

Kratkę z literą „Ó” pokoloruj na czerwono.

W

K

Pokoloruj na pomarańczowo pierwsze

litery w wyrazach.

Odczytaj hasło – pionowo.

E

Dopisz swój przykład

HASŁO

HANIA

. . . . . . . . . . .

R

ULEWA

UWAGA

. . . . . . . . . . .

TATA

TLEN

. . . . . . . . . . .

W

AKACJA

ALICJA

. . . . . . . . . . .

2 / 2 0 0 9

27