Zanieczyszczenie wód podziemnych

Wody podziemne stanowią ważne źródło wody pitnej. W porównaniu z wodami

powierzchniowymi charakteryzuje je lepsza jakość, zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę ich

walory organoleptyczne, stałość temperatury czy odporność na różnego rodzaju skażenia

o zasięgu lokalnym. Również pozyskanie ich do celów konsumpcyjnych jest tańsze aniżeli

wód powierzchniowych, jeżeli wliczy się koszty oczyszczania tych ostatnich.

Powszechnie uważa się, że głównymi źródłami zanieczyszczenia wód podziemnych są:

niewłaściwie przygotowane składowiska odpadów, przeciekające podziemne zbiorniki i rurociągi,

pestycydy i nawozy stosowane na polach, sole stosowane do odmrażania dróg, wycieki

podczas transportu i odpady górnicze. Wody podziemne są w znacznie mniejszym stopniu

zdegradowane jakościowo aniżeli wody powierzchniowe. Wynika to z faktu, iż są one chronione

przed bezpośrednim wpływem z powierzchni przez strefę aeracji lub odizolowane od

niej warstwami nieprzepuszczalnymi. Gdy nastąpi jednak duże zanieczyszczenie, ma ono

charakter trwały. Z tego względu na problem ich zanieczyszczenia należy zwrócić szczególną

uwagę i traktować priorytetowo. Zasoby wodne raz zanieczyszczone nie będą oczyszczone

za naszego życia lub, co gorsze, nigdy. Spośród źródeł zanieczyszczeń najpowszechniejsze w

zanieczyszczeniu wód podziemnych są wysypiska i składowiska odpadów, które są

producentami odcieków o dużym ładunku zanieczyszczenia. Na terenach wiejskich, gdzie stosuje

się dużo nawozów lub prowadzi się intensywną hodowlę, źródła wody często są zanieczyszczone

azotanami. Ocenia się, że w Polsce ponad 80% studni gospodarskich we wsiach i małych

miasteczkach ma wodę nie nadającą się do picia. Jednak sytuacja ta jest nie tyle efektem

zanieczyszczenia rolniczego, ile następstwem złego stanu sanitarnego gospodarstw

indywidualnych. Ważnym źródłem degradacji płytkich wód podziemnych są zanieczyszczone

opady atmosferyczne oraz opady pyłów przemysłowych. Zakwaszenie opadów

atmosferycznych sprzyja uruchomieniu niektórych składników zawartych w glebie (np. glin) i

przenoszenie ich w głąb, aż do wód gruntowych. W obszarach nadmorskich, gdy wody

podziemne eksploatuje się na dużą skalę, może dojść do wdarcia się (ingresji) wód słonych w

głąb lądu (ryc. 59). Dotyczy to najczęściej wielkich aglomeracji miejskich, jak Houston-Galveston

(Texas) czy Nowy Jork. W Polsce na Żuławach Wiślanych, na skutek obniżenia poziomu wód

podziemnych, zaobserwowano intruzję wód słonych do około 25 km w głąb lądu.