POJĘCIE I KATALOG PODSTAWOWYCH OBOWIĄZKÓW OBYWATELI

Obowiązki obywatela to obowiązki wypływające z przynależności państwowej jednostki. Państwo decyduje o

nałożeniu na obywateli jakiegoś obowiązku, gdy ma w tym interes.

Śladem niektórych konstytucji, w polskiej Ustawie Zasadniczej obowiązki jednostki znajdują się w

jednym rozdziale z prawami i wolnościami. Nie jest to wyraz tylko zabiegu techniki legislacyjnej. Ustrojodawca

wyraża w ten sposób ważką ideę integralności wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela. Bez niej

nieograniczona wolność jednostki (od państwa, od norm społecznych) naruszać może porządek zbiorowości,

indywidualną wolność innych, a przez to godzić w dobro wspólne. Niektórzy przedstawiciele nauki prawa

konstytucyjnego podkreślają, że konstytucyjnie sformułowane obowiązki obywateli odnoszą się również do

cudzoziemców przebywających na terytorium danego państwa, a nawet poza nim, lecz znajdujących się "w

stosunkach prawnych związanych z terytorium pod względem czy to strony subiektywnej, czy obiektywnej"'.

Ideologiczny aspekt Konstytucji znajduje swe odbicie w zakresie kreowanych obowiązków podstawowych.

Wypływają one z dwóch generalnych zobowiązań, będących konsekwencją ograniczonego, politycznego

władztwa państwa wobec obywatela oraz jego emocjonalnego związku z własnym państwem:1) do

posłuszeństwa: a) dla porządku prawnego, którego konstytucjonalność i legalność jednostka może kwestionować

na drodze prawnej, natomiast nie może sprzeciwiać się prawu, kierując się przekonaniami bądź normami

religijnymi, b) dla ostatecznych rozstrzygnięć władz publicznych;2) do wierności (mieszczącej w sobie

świadczenia prawnie określone, jak i nie) wobec Ojczyzny - państwa. Konstytucyjny katalog obejmuje 6

obowiązków. Powinność przestrzegania prawa (art. 83) jest normą nadającą się do bezpośredniego stosowania, 5

pozostałych wymaga do ich egzekwowania regulacji ustawowej, która stanowi wyłączną podstawę nakładania

wszelkich, nie tylko konstytucyjnych, obowiązków. Obowiązki: wierności RP i troski o dobro wspólne oraz

dbałości o stan środowiska tylko częściowo mogą zostać skonkretyzowane prawnie posłużenie się pojęciami:

"wierności", "troski" i "dbałości" wskazuje, że część tych zobowiązań ma wymiar wyłącznie moralny.

Umieszczenie ich w Konstytucji podkreśla ich znaczenie dla realizacji dobra wspólnego.