LFD-Arkusze-Tabele 11/5/07 1:20 PM Page 1
Karta wybranyvh wzorów i sta"ych fizycznych
1
Termodynamika Fizyka współczesna Niektóre stałe fizyczne
2
m0 c
2 m m
F
ciĘnienie przyspieszenie ziemskie g . 9,81 . 10
p = E = mc =
S 2 s2 s2
równowaÅ»noĘç masy energii
v
1 -
2
c
24
m
masa Ziemi
g´stoĘç t= MZ = 5,98 $ 10 kg
V
m0 v
p =
2
p´d relatywistyczny
v
1 - promieł
Ziemi RZ = 6370 km
ciepło Q = mc " T 2
w
c
m2
N$
Q = m L "t'
stała grawitacji G = 6,67$ 10- 11
" t =
ciepło w przemianie fazowej
dylatacja czasu kg2
2
Q = m R
v
1 -
2
c
pV
Å‚adunek elektronu e =- 1,6 $ 10- 19 C
równanie stanu gazu = const
T
energia fotonu
E = ho
e = 1,6 $ 10- 19 C
Å‚adunek protonu
równanie Clapeyrona pV = n RT
h
p´d fotonu
p =
m jednostka masy
u = 1,66 $ 10- 27 kg
atomowej
ciepło molowe C = CV + R
p
fala de Broglie a h
m=
p
masa elektronu
me = 911$ 10- 31 kg
,
I zasada termodynamiki " U = Q + W
h
zasada nieoznaczonoĘci
" px " x H
4r
masa protonu m = 1,6726 $ 10- 27 kg
p
praca (p = const)
W =- p " V
2
efekt fotoelektryczny mv
ho = W + e o
masa neutronu
2 mn = 1,6749 $ 10- 27 kg
W
uÅ»
max
h=
Q
wł
sprawnoĘç
t przenikalnoĘç
rozpad promieniotwórczy -
f0 = 8,85$ 10- 12 C2
1
T
Q - Q N = N0$ 2 elektryczna próŻni
2 N $ m2
1 2
h=
Q1
przenikalnoĘç
n0 = 4Ä„ $ 10- 7 N
magnetyczna próŻni
A2
T - T
Hydrostatyka
1 2
h=
sprawnoĘç silnika Carnota
T
1 stała Plancka
h = 6,63$ 10- 34 J$ s
siła parcia F = p S
stała Rydberga
Optyka R = 1,097 $ 107 1
m
p = tgh
ciĘnienie hydrostatyczne
równanie soczewki
1 1 1
staÅ‚a przesuni´ç
= +
x y
C = 2,90 $ 10- 3 m$ K
 zwierciadła f
Wiena
siła wyporu F = tgV
wyp
n
1 socz 1 1
soczewka
= - 1 + n N = 6,02 $ 1023 1
e od
liczba Avogadra
n A
f R1 R2
otocz mol
Astronomia
R
zwierciadło
f = k = 1, 38 $ 10- 23 J
stała Boltzmanna
2
2 K
T
= const
III prawo Keplera
3
RĘr
J
1
zdolnoĘç skupiajÄ…ca R = 8,3
Z = stała gazowa
mol $ K
f
Atom wodoru
pr´dkoĘç ĘwiatÅ‚a
1
kÄ…t graniczny c = 2,99793 $ 108 m
sina =
s
gr n w próŻni
4
m e
energia atomu wodoru e 1
E =- $ pr´dkoĘç dÄ™wi´ku m
2 2 2
n
340
kÄ…t Brewstera (model Bohra)
tgaB = n
s
8f0 h n w powietrzu
Alfabet grecki
A a alpha E f epsilon I k iota N o ni Q t rho U{ phi
B b beta F g dzeta J l kappa N p ksi R v sigma X | chi
C c gamma H h eta K m lambda O o omikron S x tau W} psi
D d delta H i theta M n mi P r pi Ty ypsilon X ~ omega
Przedrostki
9 6 3 2 1 - 1 - 2 - 3 - 6 - 9 - 12
MnoŻnik
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
Przedrostek giga mega kilo hekto deka decy centy mili mikro nano piko
Oznaczenie G M k h da d c m ź n p
LFD-Arkusze-Tabele 11/5/07 1:20 PM Page 2
Karta wybranyvh wzorów i sta"ych fizycznych
2
Ruch prostoliniowy Grawitacja Pr´d staÅ‚y
m1 m2
" Q
F = G
pr´dkoĘç nat´Å»enie prÄ…du staÅ‚ego
2 I =
v ^th = v0 + atsiła g
" t
r
2 "
at F
nat´Å»enie pola " g prawo Ohma
droga s ^th = v0 t + U = R I
c =
2
m
n
" m1 m2
"
łączenie oporów
" "v F RZ = Ri
E =-G , !
energia
przyspieszenie a = , " = pot r
a
m szeregowe
i = 1
" t
potencjalna
(dla h <
< R Z)
E = mgh
n
pot
1 1
łączenie oporów
" "
!
p = m v
p´d RZ = Ri
i = 1
G MZ km równoległe
pierwsza pr´dkoĘç
v = . 7,9
I
kosmiczna RZ s
l
FT = nFN opór R = t
siła tarcia
S
druga pr´dkoĘç
2G MZ km
v = . 11,2
kosmiczna II f
"
prawo Ohma dla obwodu
RZ s
I =
d
s
praca W = F s cos ] F,"n
R + R
z w
2
moc
mv
P = I U
energia kinetyczna Ekin =
Fale
2
v
"W
dÅ‚ugoĘç m= v T =
moc
P = PrÄ…d przemienny
f
" t
v1 sina n2
f= nBS~sin~t
załamanie fali
v2 = = n1 = n2,1 SEM  prÄ…dnica
sinb
Ruch po okr´gu
U
max
U =
napi´cie skuteczne
siatka dyfrakcyjna nm= d sina
1 sk
f = 2
cz´totliwoĘç
T
I
max
I
I =
L =10log nat´Å»enie skuteczne
sk
"a 2r I0
2
pr´dkoĘç kÄ…towa ~= = = 2r f
" t T
poziom nat´Å»enia U1 n1 I2
- 12
W transformator
dÄ™wi´ku
n2
2
I0 = 10 U2 = = I1
2
v
przyspieszenie doĘrodkowe m
ad =
r
v
!uob opór indukcyjny RL =~L = 2r f L
2
efekt Dopplera
=
mv f fęr v"uęr
siła doĘrodkowa
Fd =
r
1
1
opór pojemnoĘciowy
RC = =
~C 2r f C
1
Ruch obrotowy Elektrostatyka cz´stotliwoĘç rezonansowa
f =
obwodu LC 2r LC
q1 q2 1
pr´dkoĘçdkoĘç kÄ…towa ~^th = ~0 + ft 2
prawo Coulomba F = k , k =
2 2
1
4rf0 zawada
r Z = R + ~L - l
b
~C
2
"
ft "
F U
kÄ…t nat´Å»enie pola
a ^th = ~0 t +
E = , E =
=
2 q
d
Pole magnetyczne
"
"n energia potencjalna E = k q1 q2
moment siły d
M = F r sin ] F, r
pot r "
"
d n
F = qvB sin ] v ,B
siła Lorentza
E
M pot
potencjał elektrostatyczny
przyspieszenie kÄ…towe
f= V =
" "
q
I
e o
F = B I l sin ] l ,B
siła elektrodynamiczna
2 Q
pojemnoĘç
I~ C =
Ekin = U " "n
energia kinetyczna
2 d
U= BS cos ] B,S
strumieł
pola
S
kondensator płaski
C = f0fd
r
n0nr I
przewód prostoliniowy B =
Ruch drgajÄ…cy
2rr
2
C U
energia kondensatora
W =
n0nr I
2
x ^th = A sin ^~t + {h
wychylenie pojedynczy zwój
B =
2r
n
1 1
łączenie kondensatorów
=
= !
C Ci I
szeregowe
z i = 1
B = n0nr n
pr´dkoĘç v ^th = A~cos ^~t +{h zwojnica
x l
n
łączenie kondensatorów
siła wzajemnego
C = Ci
!
2 n0nr I1 I2 l
z
równoległe
oddziaływania
przyspieszenie a ^th =- A~ sin ^~t + {h i = 1
F =
x
mi´dzy przewodami 2rr
2 SEM indukcji
"U
siła F ^th =-m A~ sin^~t +{h f=-
x Spr´Å»ystoĘç
"t
SEM samoindukcji
" I
l
wahadÅ‚o matematyczne siÅ‚a spr´Å»ystoĘci F =- k x f=- L
T = 2r
g x
"t
indukcyjnoĘç zwojnicy
2
m kx
masa na spr´Å»ynie energia potencjalna L =n0nr n2 S
T = 2r E =
pot l
k 2
SzybkoĘç dÄ™wi´ku w wybranych substancjach
powietrze powietrze para wodna dwutlenek w´gla metan wodór woda elazo
powietrze
-20%C 0%C 30%C 100%C 0%C 0%C 0%C 25%C 20%C
320 m 330 m 349 m 490 m 270 m 430 m 1270 m 1500 m 5100 m
s s s s s s s s s