Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Spis treści
1.Wstęp.................................................................................................................. 3
2.Cele pracy...........................................................................................................6
3.Prace przygotowawcze i wykonanie projektu.................................................7
4.Charakterystyka działu - maszyny rolnicze....................................................9
- maszyny do uprawy roli ( pługi, brony, głębosze, glebogryzarki, wały, włóki )
- maszyny do nawożenia ( roztrząsacze obornika, rozsiewacze nawozów )
-maszyny do siewu i sadzenia ( sadzarki, siewniki )
-aparaty do ochrony roślin ( opryskiwacze )
-maszyny do zbioru zielonek ( kosiarki )
-maszyny do zbioru zbóż ( kombajny )
- maszyny do zbioru okopowych( kopaczki i kombajny)
5.Charakterystyka działu - ciągniki rolnicze.................................................. 19
6.BHP pracy w rolnictwie.................................................................................. 25
7.Ciekawostki...................................................................................................... 26
8.Wnioski końcowe............................................................................................. 30
9.Załączniki......................................................................................................... 31
10.Bibliografia.................................................................................................... 32
1 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
1.WST
P
Pojęcie i znaczenie mechanizacji rolnictwa.
Mechanizowanie prac w rolnictwie wynika z potrzeby unowocześnienia
produkcji rolnej.
Mechanizacja rolnictwa jest to proces zastępowania pracy ręcznej w
produkcji rolniczej pracą maszyn i urządzeń technicznych prowadzących do
zmniejszenia zapotrzebowania na robociznę, zwiększenia wydajności pracy,
względnego zmniejszenia kosztów produkcji oraz do zapewnienia właściwej
wysokości plonów i jakości produktu końcowego.
Praca ludzi i zwierząt zastępowana jest energią wiatru, wody, pary wodnej, a
ostatnio coraz powszechniej energią elektryczną i energią cieplną wytwarzaną w
silnikach spalinowych. Obecnie obserwuje się zjawisko stałego zmniejszania się
liczby rąk do pracy w rolnictwie. Spowodowane tym niedobory siły roboczej,
szczególnie ostre w pewnych okresach agrotechnicznych, wyrównywane są przez
zastosowanie wysokowydajnych maszyn rolniczych, umożliwiających szybkie
wykonanie prac. Bardzo często szybsze wykonanie prac polowych jest
korzystniejsze ze względów agrotechnicznych - wyraz
nie wpływa na uzyskanie
większych plonów lub zmniejszenie strat.
Jest to widoczne np.
- przy zbiorze okopowych
- traw
- zielonek
- zbóż
zwłaszcza przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych.
W zmechanizowanym gospodarstwie praca rolnika staje się wydajniejsza i lżejsza,
a dzień pracy - krótszy. Rolnik może dzięki temu więcej czasu przeznaczyć na
odpoczynek, rozrywki kulturalne, naukę, pracę społeczną itp. Warunki życia i
2 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
pracy na wsi stają się coraz bardziej zbliżone do warunków istniejących w mieście.
Perspektywy mechanizacji rolnictwa w Polsce.
Intensywny rozwój mechanizacji rolnictwa w Polsce obserwuje się od 1946r.
Przed wojną produkowano tylko stosunkowo proste maszyny i narzędzia
przystosowane do pracy z końmi.
Były to konne np.
- pługi
- brony
- kultywatory
- obsypniki
- młocarnie
- sieczkarnie
- siewniki
- kopaczki
- grabie
Po wojnie przemysł maszyn i ciągników rolniczych zaczął się stopniowo rozwijać.
Pierwszy okres był tzw. okresem " traktoryzacji rolnictwa ''. Produkowane
wówczas ciągniki URSUS C - 45 wykorzystywano głównie do ciężkich prac
uprawowych. Obecnie przemysł krajowy opanował i rozszerza produkcję
nowoczesnych ciągników, maszyn rolniczych i urządzeń.
Są to ciągniki np.
- URSUS C330
- URSUS C385
- ciągniki licencyjne MASSEY-FERGUSON
- kombajny zbożowe BIZON
- kombajny do zbioru buraków i ziemniaków
- sieczkarnie zbierające
- prasy zbierające
- wiązałki ciągnikowe
- siewniki do nasion
- rozsiewacze nawozów mineralnych
3 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
- roztrząsacze obornika
- opryskiwacze
- wieloczynnościowe maszyny i narzędzia do uprawy roli itp.
Niektóre z produkowanych u nas maszyn eksportuje się do innych krajów.
Rolnictwo nasze potrzebuje dużej ilości różnorodnych maszyn do mechanizacji
wszystkich procesów agrotechnicznych. Stały postęp w organizacji produkcji
rolnej wymaga coraz bardziej kompleksowego rozwiązywania problemów
mechanizacji procesów produkcyjnych.
Kompleksowa mechanizacja polega na dobraniu całkowicie mechanizujących
poszczególne procesy produkcyjne zestawów maszynowych w taki sposób, aby
współpracujące maszyny i urządzenia odpowiadały sobie pod względem:
- szerokości
- prędkości roboczej
- wydajności
- rozstawu kół
- szerokości międzyrzędzi itp.
Konieczne staje się stosowanie pełnych zestawów maszyn i urządzeń technicznych,
warunkujących wprowadzenie nowoczesnych technologii prac.
Program w zakresie mechanizacji rolnictwa na najbliższe lata został
opracowany w postaci krajowego Systemu Maszyn Rolniczych (SMR). Obejmuje
on ponad 440 typów i około 1000 typowymiarów maszyn, narzędzi i urządzeń
technicznych. Niektóre maszyny produkujemy na zagranicznej licencji lub
importujemy.
Zgodnie ze światowymi tendencjami w nowych konstrukcjach maszyn rolniczych
przewiduje się dalsze zwiększenie ich wydajności oraz zmniejszanie nakładów
pracy na obsługę, konserwację i naprawę maszyn.
Zwiększenie wydajności będzie możliwe przez zwiększenie prędkości
roboczych i szerokości roboczych oraz stosowanie agregatów wieloczynnościowych.
Przewiduje się także zmniejszanie ciężaru maszyn przez wprowadzanie lekkich
konstrukcji, materiałów o podwyższonej wytrzymałości i tworzyw sztucznych. W
szerszym zakresie stosowane będą napędy hydrauliczne i elementy automatyki do
sterowania i regulacji zespołów roboczych lub całych maszyn. Dąży się też stale do
konstruowania maszyn zapewniających zwiększenie wygody i bezpieczeństwa
pracy.
Nowoczesna technika pozwala odciążyć ludzi od ciężkiej pracy fizycznej,
jednakże stawia przed obsługującymi zwiększone wymagania. Do realizacji
postępowego rolnictwa potrzebna jest wykwalifikowana kadra pracowników.
4 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Przed rolnictwem stają bowiem trudne, coraz bardziej złożone i napięte
zadania. Przewiduje się, że w ciągu najbliższych lat zmienią się w dużym stopniu
warunki produkcji rolnej. Zakłada się, że znacznie wzrośnie produkcja rolna, a
jednocześnie zmniejszy się liczba osób bezpośrednio zatrudnionych w rolnictwie.
Aby sprostać tym zadaniom niezbędny jest znaczny wzrost wydajności pracy osób
zatrudnionych w rolnictwie.
Jednym z takich czynników, od których zależy realizacja takich zamierzeń, jest:
- rozwój techniki rolniczej
- szerokie jej upowszechnianie
- racjonalna eksploatacja parku maszynowo - ciągnikowego
Przewiduje się, że w najbliższych latach w rolnictwie pracować będzie znacznie
więcej maszyn i urządzeń niż obecnie, co pozwoli na wprowadzenie nowych,
bardziej wydajnych technologii i lepszej organizacji produkcji.
5 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
2. Cele pracy
Celem pracy jest wykonanie prezentacji multimedialnej pt. "Ciągniki i
maszyny rolnicze". Poznanie budowy i zasad działania sprzętu rolniczego jaki
możemy spotkać w swojej praktyce. Musimy też zdawać sobie sprawę z
konieczności utrzymania właściwej dyscypliny pracy podczas użytkowania i obsługi
technicznej stosowanych w gospodarstwie maszyn i urządzeń rolniczych.
Powinniśmy też, umieć ocenić walory użytkowe, jak np.
- jakość pracy
- wydajność pracy
- łatwość obsługi w trakcie pracy
6 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
- obsługę techniczną
- zachowanie wymagań bezpieczeństwa pracy
Jednocześnie musimy pamiętać o pojawianiu się na rynku nowych
asortymentów i nowych zmienionych rozwiązań maszyn rolniczych, co wymaga
również ciągłego doskonalenia zawodowego.
Jeden najmniejszy błąd w obsłudze maszyny lub urządzenia rolniczego, może
spowodować utratę życia, trwałe kalectwo lub też trwały uszczerbek na zdrowiu.
W naszej pracy dołączyliśmy po każdym rozdziale zasady BHP pracy z
maszynami lub urządzeniami rolniczymi.
Mają one uświadomić jak niebezpieczna może być praca nierozważnej bądz

niedoświadczonej, niewykwalifikowanej osoby w pracy z opisywanymi maszynami
czy urządzeniami rolniczymi.
Znajomość budowy i działania nowoczesnych maszyn i urządzeń, umiejętność
ich obsługi i użytkowania oraz korzystanie z właściwie dobranych zestawów
maszyn rolniczych - to warunki osiągania wysokich wyników produkcyjnych,
ekonomicznych i bezwypadkowych prac w gospodarstwach rolnych.
7 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
3. Prace poczynione nad przygotowaniem i wykonaniem dokumentu.
Decyzje o wyborze pracy były z naszej strony spontaniczne, początkowo
dręczyły nas obawy czy podołamy takiemu wyzwaniu, iż nigdy nie miałyśmy okazji
zobaczenia w jaki sposób wykonuje się takie projekty.
Jednakże po wielu próbach i pokonaniu trudności mamy nadzieje, że udało nam się
osiągnąć zadawalający efekt.
Mając za zadanie wykonanie prezentacji multimedialnej poświęciłyśmy
wiele dni na zbieraniu i segregacji materiałów, których większość zaczerpnięta
została z podręczników specjalizacyjnych oraz Internetu.
Po zebraniu i segregacji materiału zaczęłyśmy dobierać odpowiedni i w miarę
łatwy program, w którym najlepiej byłoby wykonać projekt.
Po wielu spotkaniach doszłyśmy do wniosku, że program, z którym damy
sobie rade to FRONT PAGE.
Jest to bardzo dobry program do tworzenia prezentacji jak również stron
internetowych. Zaoszczędza on dużo czasu, natomiast obsługa przypomina edycje
dokumentu w WORD-zie.
Z łatwością mogłyśmy wstawiać rozmaite zdjęcia, opisy a także tabele.
Wystarczyło tylko wcisnąć odpowiedni przycisk, w którym znajdowała się
odpowiednia opcja i w momencie na ekranie komputera pojawiał się pożądany
dokument.
Początkowo miałyśmy trudności, ponieważ polecenia tego programu opisane
są w języku angielskim, dlatego musiałyśmy nauczyć się języka typowo
komputerowego. Gdy doszłyśmy do wprawy z opcjami pojawił się nowy problem,
zmniejszanie rozdzielczości wybranych zdjęć, aby dokument zawarty został na
jednej płycie. Lecz i z tym udało nam się uporać po wielu próbach.
Program ten umożliwił nam bezproblemową zmianę kolejności materiału,
dodawanie i zamianę tekstów jak również wstawianie zdjęć i tabeli.
8 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Załącznik schematy do ciągników i maszyn rolniczych nie były łatwym
zadaniem do wykonania. Począwszy od znalezienia odpowiednich schematów
odpowiadających naszym wymaganiom. Mianowicie sugerowałyśmy się jakością
zdjęć oraz ich przydatnością na lekcjach mechanizacji. Jednakże nie wszystkie
schematy spełniały nasze wymagania, gdyż w większości podręcznikach starszego
typu strony były pożółkłe, co sprawiło nam wiele problemów. Musiałyśmy więc
poświęcić wiele czasu na poprawianie możliwie jak najlepiej. W tym celu użyłyśmy
programu PAINT.
Po pokonaniu wszystkich początkowych przeszkód nasz dokument
przypominał nam małą encyklopedię multimedialną mechanizacji, gdyż zawiera
ona informacje dotyczące maszyn, urządzeń i ciągników rolniczych. Strona główna
zawiera krótki wstęp natomiast kolejne strony zawierają informacje dotyczące
poszczególnych maszyn i urządzeń.
Każdy rozdział zawiera zdjęcie, dane, krótki opis i schemat maszyny.
Uczeń może znalez
ć krótką ale treściwą informacje dotyczącą danej maszyny
czy też wybranego modelu ciągnika.
Takie opracowanie dokumentów należą do najpopularniejszych produktów
oferowanych na płytach CD.
Małe encyklopedie są tańsze niż książkowe pierwowzory, ponieważ koszty
druku i oprawy znacznie przewyższają wydatki na tłoczenie płytek.
Taką formą dokumentu łatwo się posługiwać.
System odsyłaczy ułatwia wybór haseł, przez co dane w cyfrowym
dokumencie są ściśle ze sobą powiązane niż w jego tradycyjnym odpowiedniku.
W książce mało kto używa rozbudowanego systemu odsyłaczy co i tak jest
utrudnione przez konieczność sięgania po kolejny, ciężki i nieporęczny tom.
Atrakcyjność komputerowych dokumentów podnoszą zdjęcia w nich zawarte.
Posiadają one wysoką jakość cyfrową i możliwość wydrukowania, a także ukazanie
danego elementu w kilku wersjach.
9 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Nasz dokument powstał na bazie wydawnictw książkowych i dokumentów
internetowych. Uważamy, że stanowić on będzie przydatną bazę nauki do
przedmiotów zawodowych jak np. pojazdy rolnicze i maszyny rolnicze.
Technika rolnicza podlega ciągłemu rozwojowi, pojawiają się coraz to nowe
rodzaje i typy maszyn, w tej sytuacji musiałyśmy dokonać wyboru najbardziej
typowych.
Każdy kto choć w niewielkim stopniu interesuje się mechanizacją powinien stale
śledzić postępy w technice rolniczej pojawiającej się w produkcji i na rynkach
światowych.
Biorąc pod uwagę istniejący postęp w technice rolniczej pojawia się
potrzeba dalszego doskonalenia się i podążania za postępem ciągle zmierzającym
do przodu.
Dlatego starałyśmy się do naszej pracy wybrać w miarę aktualne i nowoczesne
typy maszyn i urządzeń rolniczych jak również modeli ciągników obecnych na
rynku.
Mamy nadzieję, iż choć w niewielkim stopniu dokument ten sprosta wymogom
edukacyjnym w nauczaniu przedmiotów zawodowych.
4.Charakterystyka działu - maszyny
rolnicze.
Maszyny i urządzenia rolnicze stanowią nieodzowny element wyposażenia
nowoczesnego gospodarstwa rolnego. Połączone w odpowiedni sposób ze z
ródłami
energii tworzą agregaty maszynowe umożliwiające mechanizowanie licznych prac
w gospodarstwie.
Różnorodność prac jakie wykonywane są w rolnictwie jest bardzo duża,
10 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
dlatego maszyny i urządzenia rolnicze muszą obejmować szeroki zakres
asortymentów, dostosowanych do wykonywania prac w różnych procesach
produkcyjnych.
Pojęcie maszyn rolniczych obejmuje cały zestaw środków technicznych
stosowanych w mechanizacji produkcji rolniczej: Narzędzia rolnicze o stosunkowo
prostej budowie, z biernymi nie napędzanymi elementami roboczymi, w których
proces roboczy odbywa się w wyniku ruchu całego narzędzia na polu.
Maszyny rolnicze w ścisłym znaczeniu tej nazwy, w których proces roboczy
odbywa się nie tylko w wyniku ruchu całego agregatu po polu, lecz również w
wyniku ruchu wewnętrznych, aktywnych elementów roboczych maszyny,
otrzymujących w tym celu napęd za pośrednictwem przekładni.
Maszyny rolnicze podzielone są na kilka podstawowych grup
wyspecjalizowanych w danym kierunku:
-maszyny do uprawy roli
Zabieg ten ma na celu stworzenie roślinom uprawowym dobrych
warunków rozwoju, tj. odpowiednich warunków dla rozwoju systemu
korzeniowego oraz odżywiania roślin składnikami pokarmowymi, pobieranymi z
gleby w postaci roztworów wodnych. Zadaniem narzędzi i maszyn do uprawy roli
jest rozluz
nianie układu mineralnych cząstek gleby przez jej kruszenie,
odwracanie, mieszanie i spulchnianie. Ułatwia to dostęp powietrza w głąb roli oraz
wsiąkanie w nią wody, jaka w naszych warunkach spada w postaci opadów
atmosferycznych.
Do narzędzi i maszyn pomocnych w uprawie roli możemy zaliczyć np.
-pługi
-głębsze
-glebogryzarki
-brony
-wały
-włóki
-kultywatory
- maszyny do nawożenia
Zabieg ten ma na celu dostarczenie wymaganej dawki nawozu na jednostkę
11 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
powierzchni pola w odpowiednim terminie oraz równomierne rozmieszczenie nawozu
na powierzchni pola. W rolnictwie stosowane są nawozy mineralne i organiczne.
Do podstawowych maszyn do nawożenia możemy zaliczyć min.:
-rozsiewacze nawozów mineralnych
-rozrzutniki obornika
-rozlewacze nawozów płynnych
-maszyny do siewu i sadzenia
Zabieg ten ma na celu dostarczenie na pole ściśle określonej ilości nasion oraz
równomierne ich rozmieszczenie w glebie.
Nasiona powinny być ponadto umieszczone na właściwej głębokości w celu
zapewnienia im prawidłowych warunków wzrostu.
Równomierność wysiewu na całym polu sprzyja osiągnięciu równomierności
rozwoju i dojrzewania.
Do podstawowych maszyn wykorzystywanych w tym celu są np.:
-siewnik
-sadzarki
-zestawy uprawowo-siewne
-aparaty do ochrony roślin
Walkę z chorobami i szkodnikami roślin można prowadzić różnymi metodami,
a między innymi za pomocą środków chemicznych, opryskując lub opylając środkami
chemicznymi rośliny zaatakowane przez chorobę lub szkodnika albo też zaprawiając
nasiona przeznaczone do siewu.
Opryskiwanie lub opylanie i zaprawianie nasion polega na pokrywaniu nasion lub
roślin drobno rozpylonym środkiem chemicznym, który powoduje zatrucie
szkodnika bądz
przez zetknięcie się z nim, bądz
też po jego zjedzeniu wraz z
częściami roślin.
Do podstawowych maszyn stosowanych do ochrony roślin są min.:
-opryskiwacze
-opylacze
-zaprawiarki nasion
12 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
-maszyny do zbioru zielonek
Większość roślin zielonych zbiera się na siano, na zbiór składają się
następujące czynności: koszenie
. roztrząsanie pokosów
. przetrząsanie
. grabienie
. załadunek
Zmechanizowanie prac pozwala znacznie skrócić okres zbioru siana i
umożliwia lepsze wykorzystanie sprzyjającej pogody, a przez to zmniejsza straty
składników pokarmowych, powstające w razie zbyt długiego pozostawienia
siana pod wpływem deszczu lub słońca.
Mechanizacja prac związanych ze zbiorem siana lub zielonek wymaga
zastosowania różnego rodzaju maszyn np.:
- kosiarki
- przetrząsaczo - zgrabiarki
- prasy zbierające
- urządzenia do załadunku
-maszyny do zbioru zbóż
Zbiór zbóż może być wykonany dwoma sposobami:
. jednoetapowym
. dwuetapowym
Wieloetapowy sposób zbioru zbóż charakteryzuje się dużą pracochłonnością.
Do podstawowych maszyn zbioru wieloetapowego należą:
- kosiarki
- żniwiarki
13 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
- wiązałki
- młockarnie
Natomiast do maszyn zbioru jednoetapowego służy:
- kombajn zbożowy
- maszyny do zbioru okopowych
Zbiory okopowych podobnie jak zbóż możemy podzielić na dwa etapy
pierwszy to zbiór ręczny bardzo pracochłonny, natomiast drugi to pozwala
zaoszczędzić na pracy i czasie, wykorzystuje on tylko jedną maszynę.
Maszyny do zbioru okopowych to np.:
- kopaczki gwiazdowe
- kopaczki przenośnikowe
- kombajny ziemniaczane lub buraczane
SPOSOBY ZBIORU ZIEMNIAKÓW
W zależności od rodzaju zastosowanych maszyn do zbioru ziemniaków, zbiór może być
przeprowadzony w następujący sposób:
" za pomocą kopaczek gwiazdowych, rozrzucających ziemniaki szerokim pasem po
polu,
" za pomocą kopaczek przenośnikowych, układających wykopane ziemniaki w rzędzie,
" za pomocą kombajnów jednorzędowych zbierających ziemniaki do zasobników
umieszczonych na kombajnie,
" za pomocą kombajnów dwurzędowych współpracujących z jadącą obok przyczepą,
na którą spadają wykopane kombajnem ziemniaki.
Przed maszynowym zbiorem ziemniaków konieczne jest usunięcie łęcin. Stosuje się do
tego rozdrabniacze łęcin. Wirujące łańcuchy rozdrabniacza ścinają i rozdrabniają łęciny.
Zespół roboczy osłonięty jest osłoną zabezpieczającą obsługę przed odpryskami.
KOPACZKI
Kopaczki są podstawowymi maszynami do zbioru ziemniaków. Stosowane są kopaczki
gwiazdowe i przenośnikowe.
Kopaczki gwiazdowe. Kopaczki gwiazdowe budowane są jako konne i ciągnikowe
zawieszane. Najczęściej są to maszyny jednorzędowe do wykopywania jednej redliny
ziemniaków.
Lemiesz kopaczki podkopuje redliny z krzakami ziemniaków. Głębokość
podkopywania można regulować przez zmianę ustawienia lemiesza.
W kopaczkach konnych gwiazdy odrzutników otrzymują napęd od kół jezdnych. W
14 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
kopaczkach ciągnikowych zawieszanych gwiazda odrzutnika napędzana jest od wału
odbioru mocy.
Kopaczki przenośnikowe. Kopaczki przenośnikowe budowane są jako ciągnikowe
przyczepiane i półzawieszane. Zazwyczaj są to maszyny dwurzędowe. Mechanizmy
kopaczek otrzymują napęd od wału odbioru mocy ciągnika.
Dwie sąsiednie redliny ziemniaków podkopywane są wklęsłymi lub obrotowymi
lemieszami i podawane na przenośniki prętowe. Wskutek wstrząsania następuje
kruszenie redliny i przesypywanie się gleby przez pręty przenośnika.
Niektóre nowoczesne kopaczki przenośnikowe wyposażone są w przenośniki
poprzeczne, układające ziemniaki w sąsiedniej redlinie lub na wykopanym już polu (np.
kopaczka krajowa Z612).
KOMBAJNY DO ZIEMNIAKÓW
Kombajn do ziemniaków umożliwia jednoczesne:
- kopanie ziemniaków,
- oddzielanie kłębów ziemniaków od ziemi, łęcin, kamieni i innych zanieczyszczeń,
- ładowanie ziemniaków na przyczepę.
Kombajny wyposażone są zazwyczaj w pomosty i stoły do ręcznego lub
półautomatycznego sortowania ziemniaków.
Stosowany w dużych gospodarstwach kombajn do ziemniaków E-675/1, produkcji
byłego NRD, jest maszyną przyczepianą do ciągnika o dużej mocy. Nadaje się do pracy
na glebach łatwo odsiewalnych, niezakamienionych i mało zachwaszczonych. Wykopuje
ziemniaki z dwóch rzędów o rozstawie 62,5-70 cm.
Podkopane przez obrotowe lemiesze redliny ziemniaków przenoszone są i odsiewane na
przenośnikach prętowych, podobnie jak w kopaczkach przenośnikowych. Następnie
ziemniaki przenoszone są bębnem i przenośnikiem pochyłym wstępnego sortowania na
przenośnikowy stół selekcyjny. Przy stole selekcyjnym stoi kilku robotników, którzy od-
dzielają resztki zanieczyszczeń od ziemniaków.
Oczyszczone ziemniaki podawane są przenośnikiem ukośnym na jadącą obok kombajnu
przyczepę. Mechanizmy kombajnu napędzane są od wału odbioru mocy ciągnika.
Zespół podkopujący roślinę składa się z rolki kopiującej, lemiesza oraz dwóch krojów
tarczowych przytrzymujących redliny, aby nie rozsypywała się na boki. Rolka kopiująca
zapewnia utrzymanie stałej głębokości pracy lemiesza. Zespół podkopujący wraz z
przednią częścią przenośnika odsiewającego jest unoszony hydraulicznie na uwrociach.
Oczyszczone ziemniaki gromadzone są w zbiorniku o pojemności 1200 kg . W dnie
zbiornika znajduje się przenośnik podłogowy, uruchamiany przez traktorzystę na czas
wyładunku ziemniaków na podstawioną przyczepę.
Kombajn do buraków umożliwia jednoczesne:
. ogławianie buraków,
. podkopywanie i wyciąganie buraków z ziemi,
15 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
. oczyszczenie i zebranie oddzielnie korzeni i oddzielnie liści.
Stosowane u nas krajowe kombajny do zbioru buraków stanowią niejako połączenie
ogławiacza i wyorywacza ustawionych szeregowo jeden za drugim.
Liście i korzenie zbierane są do oddzielnych zbiorników. Korzenie przechodzą przy tym
przez szereg zespołów czyszczących. Zbiorniki liści i korzeni opróżniane są na ziemię
w wały poprzeczne. Zespoły kombajnu napędzane są od wału odbioru mocy ciągnika.
Podnoszenie i opuszczanie zespołów roboczych wykonuje się za pomocą podnośnika
hydraulicznego.
Produkowany jest u nas także kombajn jednorzędowy Z 413 Kleine z zasobnikiem na
buraki o pojemności około 2500 kg . Jest to nowoczesna maszyna wyposażona w
elektrohydrauliczny układ sterujący. Umożliwia równoczesny zbiór liści i korzeni
buraków z jednego rzędu.
Liście z główkami obciętymi przez zespół ogławiający podawane są przenośnikiem
poprzecznym do zbiornika, z którego po napełnieniu wyrzucane są na pole za pomocą
dz
wigni czujnikowej i siłownika hydraulicznego. Wyrzucane liście tworzą wały
poprzeczne.
Wystające z ziemi rzędy korzeni główek buraków są najpierw oczyszczane z resztek
liści za pomocą gwiazdy bijakowej, a następnie wyciągane za pomocą wyciągaczy
lemieszowych. Buraki oczyszczone zostają za pomocą wyciągaczy lemieszowych.
Buraki oczyszczone zostają z przywartej ziemi na ruszcie gwiazdowym, po czym
przenoszone są pionowym przenośnikiem do zasobnika. Pojemność zasobnika
umożliwia zbiór buraków na odcinku około 1 km przy plonie do 600 g/ha. Opróżnianie
zasobnika odbywa się za pomocą przenośnika podłogowego. Zasobnik z burakami
może być także podnoszony do góry za pomocą siłowników hydraulicznych i
wyładowywany na przyczepy lub na pryzmy.
Kombajn wyposażony jest w elektrohydrauliczne sterowanie zespołów ogławiająoego i
wyorującego, umożliwiające automatyczne utrzymywanie prawidłowego kierunku i
głębokości pracy tych zespołów.
SPOSOBY ZBIORU BURAKÓW
Przy zbiorze buraków zbierane są dwa produkty - liście i korzenie, obydwa bardzo
cenne dla gospodarstwa. Zbiór buraków powinien być przeprowadzony w sposób:
. jednoetapowy za pomocą kombajnu, polegający na jednoczesnym ogławianiu i
wykopywaniu buraków,
. dwuetapowy, polegający na wcześniejszym ogłowieniu buraków i następnym wyoraniu
korzeni wyorywaczem buraków,
. trzyetapowy, polegający na ogłowieniu buraków za pomocą ogławiacza, wykopaniu
ogłowionych buraków wyorywaczem sześciorzędowym (kopaczką rzędującą)
układającym wykopane buraki z sześciu rzędów w jeden rząd, a następnie załadowaniu
buraków za pomocą ładowacza podbierającego na jadącą obok przyczepę.
OGA
AWIACZE BURAKÓW
Stosowane jeszcze niekiedy ogławiacze ręczne są coraz powszechniej zastępowane
16 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
maszynami konnymi lub ciągnikowymi.
Zespoły ogławiające.
Zespół roboczy ogławiacza składa się z czujnika i noża ogławiającego, zamocowanych
przegubowo do ramy.
Czujniki wykonywane są w postaci tarcz kopiujących lub płozów. Czujnik
przechodzący po główkach buraków podnosi ostrze noża tak, aby odcinanie główek
buraków następowało zawsze w jednakowej odległości od wierzchołków. Czujniki
tarczowe są na obwodzie uzębione, dzięki czemu buraki w czasie ogławiania są
przytrzymywane przez tarcze kopiujące i nie są wywracane do przodu, co zdarza się
bardzo często przy zastosowaniu czujników płozowych.
Wysokość ogławiania buraków zależy od różnicy poziomów ustawienia czujnika w
stosunku do noża
Ogławiacze konne.
Ogławiacze konne są budowane jako narzędzia dwurzędowe. Szerokość międzyrzędzi
może być w nich regulowana. Liście wraz z główkami buraków są zgarniane z rzędów
w oddzielające je międzyrzędzia. Przed zwózką liście zbiera się w wały, po czym ładuje
się jadące wzdłuż rzędów przyczepy lub wozy.
Ogławiacze ciągnikowe.
Ogławiacze ciągnikowe ogławiają buraki, zbierają liście i ładują je wprost na przyczepy.
Produkowany obecnie ogławiacz buraków Birkut Z404 jest maszyną półzawieszaną
dwurzędową. Do ramy przymocowane są wahliwie dwa niezależnie działające zespoły
ogławiające. Zespoły ogławiające składają się z czujników wykonanych w postaci
napędzanych tarcz kopiujących, noży ogławiających i nagarniaczy odrzucających ścięte
liście na przenośnik prętowy. Liście z pierwszego przenośnika prętowego
przekazywane są na poprzeczny przenośnik prętowy podający liście na jadącą obok
przyczepę. Wydz
wig ogławiacza w położenie transportowe uzyskuje się przez
podniesienie zaczepu za pomocą podnośnika hydraulicznego.
W ogławiaczu Matrot (czyt. Matro), produkcji francuskiej, ogławianie buraków
następuje w trzech etapach:
. ogławiacz ścina liście z sześciu rzędów buraków za pomocą wirującego bębna z
bijakami, rozdrobnione liście wyrzucane są na umieszczony nad bębnem przenośnik
ślimakowy, którym podawane są na przenośnik taśmowy, a następnie na przyczepę;
. umieszczony za pierwszym bębnem bijakowym drugi bęben z bijakami gumowo-
parcianymi oczyszcza główki buraków z resztek ogonków liści;
. zespoły ogławiające typu płozowego odcinają główki buraków i wyrzucają na pole.
WYORYWACZE BURAKÓW
Wyorywacze służą do wyorywania ogłowionych buraków. Wymiana zespołów
roboczych umożliwia zastosowanie wyorywaczy do podkopywania buraków jeszcze nie
ogłowionych.
Zespoły robocze wyorywaczy.
Zespołem roboczym najprostszego wyorywacza są dwa kły wyorujące przymocowane
do słupicy. Do słupicy przymocowana jest także ażurowa odkładnica z prętów. Buraki
17 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
są podrywane i wyciągane na powierzchnię przez ukośnie ustawione kły. Odkładnica
prętowa układa je z prawej strony narzędzia.
Stosowane są również lemieszowe i talerzowe wyciągacze buraków.
Na glebach bardzo ciężkich i wilgotnych stosowane są tzw. wyciągacze polderowe.
Mają one mimośrodowo napędzane lemiesze, wskutek czego wykonują szybkie ruchy
pionowe. Ułatwia to wyciąganie korzeni z ziemi. Głębokość kopania reguluje się przez
zmianę ustawienia obsad wyciągaczy w stosunku do ramy maszyny.
Wyorywacze konne.
Wyorywacz konny stanowi pług koleśny z zespołem wyorującym przymocowanym do
grządziela w miejsce korpusu pługa. Stosuje się również zamocowanie wyciągaczy
lemieszowych na ramie wieloraka konnego WUK.
Wyorywacze ciągnikowe.
Są one budowane jako maszyny zawieszane i półzawieszane. Mogą być dwu- lub
trzyrzędowe.
Wyorywacz zawieszany ma zespoły wyorujące przymocowane do ramy zawieszanej na
podnośniku hydraulicznym ciągnika. Po wymianie zespołów wyorujących na zespoły
podkopujące maszyna może służyć do podkopywania buraków jeszcze nie
ogłowionych.
Produkowany u nas wyorywacz p ó ł z a w i e s z a n y Z406 Orlik, zwany również
kopaczką zbierającą, wyposażony jest w lemieszowe wyciągacze buraków. Wyciągnięte
z ziemi buraki są przesuwane palcowym nagarniaczem na przenośnik pochyły. Buraki z
przenośnika dostają się do bębna czyszczącego. Oczyszczone buraki wygarniane są na
przenośnik poprzeczny, podający je na jadącą obok przyczepę. Przestawienie
wyorywacza z położenia roboczego w położenie transportowe uzyskuje się przez
podniesienie zaczepu maszyny za pomocą podnośnika hydraulicznego ciągnika.
Oto krótka charakterystyka wybranych
maszyn i narzędzi mających
zastosowanie w rolnictwie:
18 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Brony
Głównym zastosowaniem bron jest doprawienie gleby po orce, niszczenie
chwastów po podorywkach, bronowanie ozimin i roślin jarych po wschodach.
Rozróżnia się wiele różnych typów bron. Bronowanie nie obsianych pól wykonuje
się bronami zębowymi ciężkimi lub średnimi, a niekiedy broną aktywną - w celu
spulchnienia albo wyrównania powierzchni uprawionej roli, wymieszania z glebą
nawozów mineralnych, zniszczenie chwastów i wydobywania rozłogów perzu po
kultywatorowaniu. Bronowanie posiewne wykonuje się bronami bardzo lekkimi -
posiewnymi lub lekkimi w celu lepszego przykrycia wysianych nasion. Bronowanie
pielęgnacyjne wykonuje się: a. bronami ciężkimi lub średnimi po złym
przezimowaniu ozimin oraz po przezimowaniu i kolejnych pokosach wieloletnich
roślin pastewnych, b. bronami średnimi lub lekkimi przed wschodami roślin w
przypadku zaskorupienia roli oraz po wschodach zbyt gęsto wysianych roślin w
celu ich przerzedzenia,
Brony sprężynowe są przeznaczone do doprawiania roli, niszczenia
chwastów i wydobywania rozłogów perzu.
Brony aktywne są maszynami uprawowymi, w których zespoły robocze
otrzymują ruch obrotowy lub wahadłowy od wału odbioru mocy ciągnika. Brony
te stosuje się głównie do doprawiania roli po orce lub kultywatorowaniu pod
siew.
Pługi
Pługi są to narzędzia uprawowe o bardzo energicznym i głęboko sięgającym
działaniu. Praca pługa polega na odcinaniu skib odpowiedniej grubości i
szerokości oraz na ich odwracaniu przy jednoczesnym kruszeniu, spulchnianiu i
mieszaniu.
Podczas pracy pługa na różnych glebach, odwracanie, kruszenie i mieszanie
gleby nie jest wykonywane jednakowo intensywnie. Gleby lekkie łatwo się kruszą i
mieszają, ale nie dają się dobrze odwracać. Natomiast gleby zwięzłe trudno się
kruszą, ale pozwalają na dobre odwracanie skiby.
Dla uzyskania zadawalających wyników orki w różnych warunkach
glebowych stosuje się w praktyce kilka zasadniczych rodzajów pługów. Są więc
produkowane pługi przystosowane do orki gleb lekkich i średnich zwięzłych,
ciężkich oraz zadaniowych, a także różnej siły pociągowej.
Pługi zwykłe do orki bez zagonowej mogą być budowane jako obracalne
lub wahadłowe.
Wśród pługów agromelioracyjnych można wyróżnić pługi do orki
jednowarstwowej lub dwuwarstwowej.
Jeśli chodzi o z
ródło energii, to w Polsce stosuje się niemal wyłącznie pługi
19 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
ciągnikowe. Pługi ciągnikowe umożliwiają orkę na wszystkich typach gleb, na
polach płaskich i pofalowanych o maksymalnym nachyleniu, przy wilgotności
umożliwiającej prawidłową uprawę. Na polu może się znajdować ściernisko
maksymalnej wysokości do 25 cm oraz rozdrobniona słoma po kombajnowa
długości do 20 cm.
Głębosze
Głębosze służą do spulchniania gleby (na głębokości 40 - 80 cm) w celu
polepszenia jej właściwości fizycznych i biologicznych. Uzyskuje się to głównie
przez napowietrzanie i nawadnianie, wpływające korzystnie na rozwój roślin
mający głębszy system korzeniowy.
Głęboszowanie wykonuje się najczęściej na glebach ciężkich raz na kilka lat.
Sporadycznie zabieg ten jest też wykonywany na glebach średnich i lekkich o
nadmiernie zagęszczonej warstwie podornej. Gleby głęboszowane nie wymagają
stosowania głębokiej orki, możliwa jest też uprawa niektórych roślin bezpośrednio
po uprawie głęboszem i narzędziami doprawiającymi. Najczęstszym
zastosowaniem głęboszy jest spulchnianie podglebia pól pod buraki cukrowe, a
niekiedy też pod rzepak lub lucernę na glebach zwięzłych i średnich. Głębosze dzieli
się na bierne i aktywne.
Głębosze z reguły buduje się jako zawieszane. W zależności od wielkości głębosz
może mieć jeden lub kilka zębów. Poszczególne zęby są zabezpieczane kołkami
ścinanymi. Szerokości robocza nie jest w głęboszach regulowana, a ich
poziomowanie wykonuje się za pomocą cięgieł układu trzypunktowego ciągnika.
W głęboszach aktywnych poszczególne zęby są napędzane od wału odbioru mocy
ciągnika i wykonują ruchy wahliwe.
Glebogryzarki
Glebogryzarka jest aktywną maszyną uprawową, która otrzymuje energię do
pracy swoich zespołów roboczych z wału odbioru mocy ciągnika. Glebogryzarki
służą do spulchniania i mieszania gleby, nie dając obrotu skiby równorzędnego z
pracą pługa. Ze względu na duży pobór energii i tendencję do łatwego rozpylania
gleby glebogryzarki nie znalazły dotychczas dużego zastosowania w naszym
rolnictwie. Zaletą glebogryzarek jest możliwość przygotowania gleby do siewu w
jednym przejściu, bez potrzeby dodatkowych upraw koniecznych przy uprawie
20 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
narzędziami biernymi. Z tego powodu są one szeroko stosowane w ogrodnictwie.
Glebogryzarki mają zastosowanie do takich zabiegów uprawowych, jak: wiosenna
uprawa gleb po orce przeprowadzonej jesienią, szybka uprawa pól po kulturach
wieloletnich, po orce łąk i pastwisk, mieszanie nawozów mineralnych z glebą,
kruszenie brył, zwalczanie chwastów, rozdrabnianie darni na łąkach w celu
przygotowania do siewu lub póz
niejszej orki.
Glebogryzarki powinny być stosowane na do uprawy na glebach o
określonej wilgotności, zapewniającej uzyskanie wymaganych efektów
agrotechnicznych. Gryzowanie gleb o zbyt dużej lub zbyt małej wilgotności
pogarsza znacznie efekt pracy maszyny. Glebogryzarka powinna umożliwiać
prowadzenie powierzchniowej uprawy gleb w szczególnie trudnych warunkach,
kiedy zastosowanie narzędzi biernych jest niemożliwe.
Po obu stronach przekładni znajdują się dwie części wału roboczego wirnika.
Na każdej części wału są umieszczone tarcze, do których są przykręcone noże
glebogryzarki. Mogą być stosowane noże łukowe lub kątowe, o znormalizowanych
wymiarach i kształcie. W przedniej części maszyny znajdują się dwa koła
podporowe o położeniu nastawialnym co 2,5 cm. Dolna część obudowy przekładni
jest zabezpieczona przez płóz, do którego może być dołączony krój, służący do
rozcinania darni podczas pracy na łąkach. Kroju tego nie należy stosować na
glebach zwięzłych lub zaskorupiałych, gdyż utrudnia on zagłębianie się wirnika
glebogryzarki.
Głębokość pracy glebogryzarek reguluje się za pomocą kół podporowych.
Glebogryzarka powinna być podczas pracy wypoziomowana tak, aby jej rama
była równoległa do powierzchni pola. Do tego celu wykorzystuje się cięgła układu
trzypunktowego.
Położenie osłony wirnika decyduje o rozdrobnieniu gleby i reguluje się je w
zależności od warunków agrotechnicznych. Podniesienie osłony zmniejsza
rozdrabnianie gleby, a jej opuszczenie powoduje zwiększenie rozdrobnienia w
wyniku uderzenia cząstek gleby o osłonę. Na glebach lekkich osłona powinna być
więc w zasadzie podniesiona, a na glebach ciężkich i suchych osłonę należy opuścić
aż do powierzchni pola.
Glebogryzarki mogą pracować w układzie 4- lub 6-nożowym na każdej
tarczy wirnika. Wraz ze zwiększeniem liczby noży na każdej tarczy wzrasta stopień
rozdrobnienia gleby przez maszynę. Noże muszą być tak rozstawione na całej
długości wirnika, aby podczas pracy glebogryzarki następowało kolejne
zagłębianie się poszczególnych noży w glebę, co daje bardziej równomierny
przebieg obciążeń wału napędowego.
21 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Wały
Wałowanie jest zabiegiem uprawowym o bardzo zróżnicowanym działaniu. Z
tego powodu potrzebne są też różne rodzaje wałów. Różnią się one kształtem
swoich zespołów roboczych. Wałowanie wałami gładkimi ma na celu ugniecenie i
wyrównanie spulchnionej powierzchni roli przed płytkim siewem drobnych nasion,
lub też po ich zasiewie, w celu uzyskania lepszego podsiąkania wody.
Wałowanie wałami pierścieniowymi - zarówno zwykłymi jak i wałami typu
Cambridge, Croskill i Croskill-Cambridge - ma na celu bardziej intensywne
rozkruszanie brył występujących po innych uprawach na glebach średnich i
ciężkich oraz nadanie szorstkości powierzchni pól zagrożonych erozją wodną.
Wałowanie wgłębne wykonuje się wałem Campbella w celu przyspieszenia
osiadania roli po opóz
nionych orkach siewnych lub po przyoraniu zielonych
nawozów, a niekiedy po wiosennym przyoraniu obornika.
Wałowanie wałem kolczatką ma na celu doprowadzenie roli bezpośrednio
po orce przez agregatownie takiego wału z pługiem. Wałowanie wałami
strunowymi stosuje się w celu zagęszczenia powierzchniowej warstwy gruntu bez
jej ugniatania oraz dodatkowe pokruszenie pozostawionych brył.
Często zestaw sekcji połączonych niezależnie od ramy lub belki pociągowej, co
umożliwia lepsze dostosowanie się narzędzi do nierówności powierzchni pola. Mogą
one być dostosowane do samodzielnego zawieszania lub przyczepiania do
ciągników albo też mają urządzenia do sprzęgania z poprzedzającymi je
narzędziami. Duże znaczenie i szerokie obecnie zastosowanie mają wały strunowe,
które wchodzą w skład różnego rodzaju zestawów uprawowych.
Włóki
Włókowanie jest zabiegiem wyrównująco - spulchniającym, o działaniu
bardzo płytkim. Stosowane jest głównie wiosną, w celu wyrównania powierzchni
pól zaoranych przed zimą, jak również dla ograniczenia parowania wody i
przyspieszania ogrzewania roli. Głębokość pracy włóki nie przekracza zwykle 5cm
i zależy od kąta ustawienia jej belki.
Włóki mogą mieć belki gładkie lub uzębione, o stałym lub nastawnym kącie
nachylenia do powierzchni pola. Regulacja kąta ustawienia włóki zależy od stanu
powierzchni pola: ustawienie kąta ostrego powoduje lepsze zagłębianie się włóki w
22 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
zaskorupiałą lub przemarzniętą glebę, ustawienie zaś kąta rozwartego może być
korzystne np: w uprawie pola rozmokłego, o mażącej się powierzchni.
Roztrząsacze obornika
Roztrząsacze obornika umożliwiają sprawne wykonywanie ciężkich prac,
związanych z roztrząsaniem obornika na polach. Jest to jedno- lub dwuosiowa
przyczepa, z umieszczonym na dnie przenośnikiem łańcuchowo-listwowym
przesuwającym obornik oraz aparatem składającym się z bębnów roztrząsających
obornik oraz adapterem składającym się z bębnów roztrząsających obornik.
Przenośnik przesuwa obornik w stronę bębnów roztrząsających.
Bębny robocze adaptera obracają się z dużą prędkością rozdrabniają obornik i
rozrzucają go po polu.
Nadmiar podawanego obornika jest odrzucany górnym bębnem z powrotem do
skrzyni przyczepy. Do zatrzymania nadmiaru obornika służy również odrzutnik,
wykonany w postaci grzebienia, umieszczonego nad bębnami roztrząsającymi.
W większości roztrząsaczy przenośnik jest napędzany za pośrednictwem
mechanizmu zapadkowo - korbowego, który powoduje przesuwanie się
przenośnika ruchem skokowym.
Regulację prędkości skokowego ruchu przenośnika, która powoduje zmianę
ilości obornika rozrzuconego na 1 ha, uzyskuje się przez zmianę długości korby, w
wyniku przesuwania czopa wahacza w tarczy z kulisą ( w kierunku
promieniowym). Zmienia się w ten sposób wielkość skoku koła zapadkowego, a
zatem i prędkość przesuwania się przenośnika. Regulację tę wykonuje się na
postoju roztrząsacza, przy wyłączonym napędzie.
Stosowane są mechanizmy zapadkowo- korbowe z jedną i z dwiema
zapadkami. Spotykane są również konstrukcje mechanizmów zapadkowych
umożliwiające regulację prędkości ruchu przenośnika do tyłu i do przodu skrzyni
roztrząsacza bez wyłączania napędu roztrząsacza.
Maszyna ta jest przystosowana do pracy w gospodarstwach rolnych jako
umożliwiająca szybki wyładunek. Ze względu na możliwość wielostronnego
zastosowania roztrząsacz może być użytkowany w gospodarstwie przez cały rok.
Rozrzutniki mogą być wykorzystane do transportu płodów rolnych, a zwłaszcza
okopowych, zielonki i słomy. Rozrzutniki obornika mogą pracować na wszystkich
terenach o nachyleniu do 20%.
Sadzarki
23 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Celem zastosowania narzędzi i maszyn do sadzenia jest zmniejszenie
pracochłonności i zapewnienie prawidłowego wykonania sadzenia.
Podstawowym wymaganiem agrotechnicznym przy sadzeniu jest zachowanie
równomiernej głębokości sadzenia oraz stałej rozstawy i prostoliniowości rzędów
sadzonych ziemniaków.
Regulacja głębokości sadzenia i odstępów między roślinami w rzędzie jest
ważna ze względu na potrzebę dostosowania wielkości powierzchni przypadającej
na jedną roślinę do wymagań pokarmowych tej rośliny i żyzności gleby.
Zachowanie prawidłowej rozstawy i prostoliniowości rzędów ma bardzo
duże znaczenie dla ułatwienia póz
niejszej uprawy międzyrzędowej.
Przy zastosowaniu sadzarek rozstaw kół ciągnika współpracującego z nimi
powinien być dostosowany do szerokości międzyrzędzi. Rozstaw kół przednich i
tylnich ciągnika współpracującego z sadzarką dwurzędową powinien być
jednakowy, gdyż ułatwia to prowadzenie sadzarki i utrzymanie stałej szerokości
międzyrzędzi stykowych. Przy zastosowaniu sadzarek cztero - i sześciorzędowych
powinien być stosowany ciągnik z napędem na cztery koła, a rozstaw kół ciągnika
powinien być zgodny z rozstawem kół jezdnych sadzarki.
Sadzarki do rozstaw i sadzonek powinny gwarantować prostopadłe
posadzenie rośliny w glebie, zachowanie jednakowej odległości w rzędach,
dociśnięcie końców korzeni w glebie przy zachowaniu spulchnionej górnej warstwy
gleby oraz nie uszkadzanie roślin w czasie sadzenia.
Siewniki
Odpowiednie rozmieszczenie nasion w glebie jest jednym z warunków
uzyskania wysokich plonów. Zastosowanie maszyn do siewu umożliwia
równomierne rozmieszczenie nasion w glebie, zarówno pod względem wzajemnej
do siebie odległości, jak i odpowiedniej dla danej rośliny głębokości wysiewu.
Stosowane są różne sposoby wysiewu nasion do gleby. Dawniej stosowany
siew rzutowy nie zapewnił roślinom odpowiednich warunków rozwoju, gdyż
nierównomierne rozmieszczenie nasion na polu stwarzało roślinom różne warunki
kiełkowania, wschodów i wzrostu. Obecnie jest powszechnie stosowany siew
maszynowy rzędowy oraz siew punktowy, będący właściwie odmianą siewu
rzędowego, gwarantujący bardzo precyzyjne wysiewanie pojedynczych nasion.
Szerokość międzyrzędzi przy normalno rzędowym siewie zbóż wynosi 10 - 20
cm, przy średnio rzędowym siewie, np. buraków- 40 - 45 cm, przy szeroko
rzędowym siewie np. kukurydzy- 50 - 70 cm.
24 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Siewniki do nasion można podzielić na rzędowe (uniwersalne) i specjalne.
Siewniki rzędowe uniwersalne są podstawowymi maszynami do siewu roślin
zbożowych, strączkowych i oleistych. Przy siewie zbóż i innych roślin na dużych
polach stosuje się agregaty za pomocą odpowiednich sprzęgów kilku siewników z
jednym ciągnikiem o dużej mocy.
Opryskiwacze
Opryskiwacze stanowią bardzo różnorodną i liczebną grupę maszyn w
rolnictwie. Spotyka się podział w zależności od zastosowania, sposobu napędu,
sposobu połączenia ze z
ródłem napędu oraz sposobu rozpylania i nanoszenia cieczy.
W praktyce stosowany jest podział w zależności od sposobu przemieszczania na:
. opryskiwacze przenośne [podstawkowe, plecakowe]
. opryskiwacze wózkowe i taczkowe [z napędem ręcznym lub silnikowym],
. opryskiwacze ciągnikowe [zawieszane, przyczepiane i nabudowane, np. na
siewniku - tzw. pasowe]
. opryskiwacze lotnicze [śmigłowe i samolotowe]
opryskiwacze specjalne [samojezdne, szklarniowe i inne]
Ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami może być prowadzona w różny
sposób. Stosuje się metody mechaniczne, polegające np: na wyłapywaniu, a
następnie niszczeniu stonki ziemniaczanej, metody biologiczne, polegające na
wyhodowaniu odmian odpornych na pewne choroby, oraz metody chemiczne,
polegające obecnie najczęściej na opryskiwaniu środkami trującymi.
Chemiczne metody ochrony roślin są najbardziej rozpowszechnione ze
względu na dużą skuteczność zabiegu. Opryskiwanie pól jest ważnym zabiegiem
agrotechnicznym mającym na celu walkę z chorobami i szkodnikami roślin, które
są często przyczyną znacznych strat obniżając, a nawet niszcząc plony.
Z uwagi jednak na ujemny wpływ chemizacji na środowisko naturalne
metody chemiczne powinny być stosowane na powierzchniach ściśle ograniczonych
do terenu występowania zagrożenia, a dawki środków chemicznych powinny być
dokładnie dobiera
25 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Kosiarki
Poszczególne gatunki roślin charakteryzują się odmiennym rytmem wzrostu,
stąd tak ważne zagadnienie stanowi prawidłowy dobór terminu koszenia.
Najwięcej składników pokarmowych zawierają rośliny młode, o dużej liczbie liści,
zbierane we wczesnych fazach rozwoju z drugiej jednak strony skoszenie w
póz
niejszym terminie często umożliwia uzyskanie większego plonu.
Wilgotność zbieranych roślin zawiera się w granicach od 60 do 85%.
Kosiarki rotacyjne są przystosowane do pracy na plantacjach o plonie zielonej
masy do 45 t/ha i wysokości roślin do 150 cm. Wymagany zakres regulacji
wysokości koszenia wynosi 20 - 60mm.
Przyjmując takie kryterium rozróżnia się cztery sposoby zbioru zielonek:
zbiór na siano, zbiór na sianokiszonkę, zbiór na kiszonkę lub bezpośredniego
skarmiania oraz zbiór na susz. Najwięcej, bo aż około 75% zielonek, przeznacza się
do produkcji siana, ok. 23% na sianokiszonki i kiszonki i tylko ok. 2% zielonek
zużywa się do produkcji suszu.
Rozsiewacze nawozów mineralnych
Rozsiewacze ciągnikowe są budowane jako zawieszane i przyczepiane.
Stosowane są również konne rozsiewacze nawozów.
Obecnie istnieje tendencja budowania rozsiewaczy samojezdnych o dużej
pojemności skrzyni nawozowej zamocowanej na podwoziu samochodu
ciężarowego. Ilość nawozu jednorazowo zabieranego przez rozsiewacz na pole ma
bowiem duży wpływ na jego wydajność roboczą.
Podstawowym wymaganiem agrotechnicznym przy nawożeniu jest
dostarczanie wymaganej dawki nawozu na jednostkę powierzchni pola w
odpowiednim terminie oraz równomierne rozmieszanie nawozu na powierzchni
pola. Stosowane w rolnictwie nawozy mineralne są w dużym stopniu zróżnicowane.
Ze względu na skład chemiczny stosowane nawozy można podzielić na: azotowe,
fosforowe, potasowe, wapniowe oraz wieloskładnikowe.
Natomiast ze względu na stan mechaniczny rozróżnia się nawozy: pyliste,
krystaliczne oraz granulowane. Tak znaczne zróżnicowanie stosowanych nawozów
prowadzi również do zróżnicowania warunków pracy maszyn rozsiewających.
Wśród najważniejszych cech warunkujących prawidłową pracę rozsiewacza należy
wymienić: sypkość nawozu, zapewniającą łatwe i stałe doprowadzanie materiału
26 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
do elementu roboczego, oraz odporność na tworzenie sklepień lub zmianę stanu
mechanicznego nawozu, co powodowałoby przerwanie procesu wysiewu. Ze
względu na dużą higroskopijność nawozów cechy te mogą występować w nawozach
w różnym stopniu, w zależności od ich nawilgocenia.
Kombajny
Kombajny mają szerokie zastosowanie w rolnictwie. Możemy je używać do
zbioru :
-zbóż
-okopowych
Kombajny zbożowe przeznaczone są do zbioru czterech zbóż. Mogą być one
dodatkowo wyposażone w urządzenia dostosowujące je do zbioru roślin
strączkowych, oleistych i innych kultur nasiennych, np. słonecznika i kukurydzy.
Kombajny do okopowych umożliwiają wykopywanie ziemniaków, oddzielanie
bulw od ziemi, łęcin, kamieni i innych zanieczyszczeń oraz ładowanie bulw na
środki transportowe.
Kombajny są najczęściej produkowane jako maszyny dwu- lub jednorzędowe,
przyczepiane do ciągników.
Kombajn zbożowy - jest połączeniem żniwiarki i młockarni  jednocześnie kosi,
młóci i ładuje wymłócone ziarno na środki transportowe.
Główne zespoły robocze kombajnu są zbudowane podobnie jak zespoły maszyn
żniwnych i młocarni.
Kombajny mogą być budowane jako samojezdne lub przyczepiane. Część żniwna
(heder) może być umieszczona czołowo (z przodu maszyny) lub z boku.
U nas stosowane są kombajny zbożowe samojezdne z czołowo umieszczonym
zespołem żniwnym. Są to kombajny: Z018 Vistula, Z040 Bizon, Z040 Bizon Super
oraz Bizon Gigant. Schemat pracy kombajnu zbożowego omówimy na przykładzie
kombajnu Bizon .
Zasadniczymi zespołami kombajnu samojezdnego są:
" zespół żniwny,
" zespół młócący i czyszczący,
" silnik,
27 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
" zespół napędowy i jezdny.
Kombajn Bizon może być dodatkowo wyposażony w podbieracz pokosów,
rozdrabniacz słomy, kabinę kierowcy oraz adapter do zbioru kukurydzy na ziarno.
Silnik kombajnu napędza przednie koła i wszystkie zespoły robocze kombajnu za
pośrednictwem dwóch niezależnie włączanych sprzęgieł.
Nowoczesne kombajny wyposażone są w układ hydrauliczny do sterowania niektórymi
zespołami roboczymi. Układ hydrauliczny kombajnów Bizon umożliwia:
" regulację wysokości koszenia przez podnoszenie i opuszczanie zespołu żniwnego.
. zmianę ustawienia nagarniacza (podnoszenie i opuszczanie, wysuwanie i cofanie),
. sterowanie przekładnią bezstopniową napędu nagarniacza, czyli regulację jego
prędkości obrotowej,
. sterowanie przekładnią bezstopniową układu jezdnego, czyli zmianę prędkości jazdy
kombajnu,
. wspomaganie układu kierowniczego, dzięki czemu prowadzenie kombajnu po polu jest
znacznie łatwiejsze.
Sterowanie hydrauliczne wykonywane jest z pomostu przez przestawienie dz
wigni
rozdzielacza hydraulicznego. Na pomoście znajdują się także przyrządy kontrolne oraz
dz
wignie sterujące i regulacyjne innych zespołów.
Do przejazdów na wąskich drogach polnych i na większe odległości zespół żniwny
kombajnu może być odłączony i umieszczony w specjalnym wózku przyczepionym za
kombajnem.
Przebieg pracy kombajnu.
Przy zbiorze jednoetapowym kombajnem Bizon oddzielony przez rozdzielacze łanu pas
zboża nagarniany jest porcjami przez listwy nagarniacza na zespół tnący. Ścięte zboże
pada na podajnik ślimakowo-palcowy, którym podawane jest na podnośnik pochyły, a
następnie do zespołu młócącego. Przed zespołem młócącym znajduje się chwytacz
kamieni, do którego wpadają pochwycone ze zbożem kamienie.
Okolo 80% wymłóconego ziarna wraz z plewami i zgoninami przesypuje się przez pręty
klepiska na stół schodkowy. Pozostała częśc ziarna, razem ze słoma i plewami, wypada
poza bęben młócący i za pomocą odrzutnika słomy skierowana zostaje na wytrząsacz
klawiszowy. Na wytrząsaczu ziarno zostaje oddzielone od słomy, która wypada poza
kombajn. Ziarno i drobne części słomiaste, przesiane przez klepisko i wytrząsacz, po
stole schodkowym zsuwają się na sita żaluzjowe zespołu czyszczącego, gdzie pod
wpływem strumienia powietrza, wytwarzanego wentylatorem, oddzielone zostają plewy
i zgoniny. Oczyszczone na sitach ziarno przenoszone jest przenośnikami ziarnowymi
ślimakowymi i czerpakowymi do zbiornika ziarna, który jest okresowo opróżniany za
pomocą wyładowczego przenośnika ślimakowego.
28 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
29 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
5. Charakterystyka działu ciągniki
rolnicze.
Dział ten obejmuje informacje dotyczące pojazdów stosowanych w rolnictwie,
są to przede wszystkim ciągniki rolnicze.
Służą one do zmechanizowania ciężkich prac na gospodarstwach. Bardzo często
szybsze wykonanie prac polowych jest korzystniejsze ze względów
agrotechnicznych, wyraz
nie wpływa na uzyskanie większych plonów lub
zmniejszeniu strat.
Pojazdy stosowane w rolnictwie można podzielić na:
- ciągniki rolnicze,
- samochody
- maszyny samojezdne.
Ciągniki rolnicze - to specjalistyczne pojazdy, których podstawowym zadaniem
jest współpraca z narzędziami i maszynami rolniczymi. Ciągnik połączony z
narzędziem, maszyną lub przyczepą tworzy agregat maszynowy lub agregat
transportowy i stanowi w nim zespół energetyczny. Energia użyteczna ciągnika jest
odbierana z jego zaczepu (zaczep polowy, transportowy, zespół zawieszenia narzędzi),
z wałka odbioru mocy (WOM) lub poprzez zespół hydrauliki zewnętrznej.
Samochody- stosowane w rolnictwie mogą mieć różny stopień specjalizacji -
poczynając od samochodów ogólnego przeznaczenia (osobowe, dostawcze, ciężarowe)
po samochody z przeznaczeniem wyłącznie rolniczym, jak na przykład samochody do
przewozu zwierząt.
Maszyny samojezdne - ze względu na bardzo wąski zakres stosowania każdej z
nich (np. kombajn zbożowy), pomimo ogólnych cech pojazdu są traktowane jako
maszyny rolnicze, a nie jako pojazdy.
W całym świecie rośnie zapotrzebowanie na ciągniki rolnicze. Trudno sobie
wyobrazić produkcję rolną bez udziału ciągników.
Rozwój mechanizacji rolnictwa różnie przebiegał w różnych krajach i był
ściśle związany z rozwojem całej gospodarki.
30 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
W tabelce przedstawiono jak kształtowała się liczba ciągników używanych w
Polsce i innych krajach (w całym rolnictwie) w latach 1945-1990.
Liczba ciągników rolniczych w wybranych krajach (mln/szt.)
Kraj 1975 r. 1985 r. 1990 r.
Polska 0,40 0,86 1,15
Francja 1,36 1,53 1,47
RFN 1,43 1,48 1,49
Wielka 0,48 0,53 0,52
Brytania
USA 5,12 4,68 4,75
Świat 18,70 24,50 26,54
Nasycenie polskiego rolnictwa ciągnikami można ocenić przez porównanie ich
liczby ciągników pracujących w innych krajach. Okazuje się, iż nastąpiło pewne
ustabilizowanie się liczby ciągników w rozwiniętych krajach Europy, a w
przypadku Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej obserwuje się nawet
zmniejszenie ich liczby. Nie oznacza to spadku potencjału energetycznego
ciągników w rolnictwie, ponieważ zamiast ciągników starych wprowadza się nowe
o większej mocy. W Polsce w ostatnich czterech latach nastąpił gwałtowny spadek
przyrostu liczby ciągników. Trudno jest ocenić przyczynę tego zjawiska, czy jest
odbiciem kryzysu polskiego rolnictwa, czy sygnałem nasycenia rolnictwa
ciągnikami w obecnym stanie jego rozwoju.
Na podstawie danych zestawionych w tabelce nie można ocenić obecnego
stanu motoryzacji polskiego rolnictwa, gdyż nie sposób tego dokonać na podstawie
wartości globalnych. W tabelce następnej przedstawiono dwa wskaz
niki
potencjału energetycznego ciągników, wyrażone wartością mocy ich silników w
odniesieniu do l ha użytków rolnych i do l ha gruntów ornych w wybranych
krajach. Stosowany powszechnie wskaz
nik potencjału energetycznego w od-
niesieniu do l ha użytków rolnych nie jest wystarczająco miarodajny w przypadku
porównywania krajów o różnym udziale gruntów ornych w użytkach rolnych (np.
Polska - 78%, Wielka Brytania - 38%), ponieważ zapotrzebowanie na pracę
ciągników na łąkach i pastwiskach jest znacznie mniejsze niż przy uprawie roli.
Rolnictwo polskie cechuje się mniejszym wyposażeniem w ciągniki niż w
31 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
czołowych krajach europejskich, ale jest porównywalne z nasyceniem mocą
ciągników rolnictwa francuskiego. Nie można jednak na tej podstawie wyciągnąć
wniosku o potrzebie podwojenia u nas ciągnikowego potencjału energetycznego.
Ciągnik rolniczy jest środkiem produkcji i jego użytkowanie w gospodarstwie
rolnym musi być ekonomicznie uzasadnione. Obecna struktura wielkości
gospodarstw rolnych (średnio w kraju około 8 ha) uniemożliwia właściwe
wykorzystanie większej liczby ciągników. Należy również pamiętać, że wielkość
produkcji z l ha w rozwiniętych krajach jest co najmniej dwukrotnie większa niż w
Polsce.
Otwarcie się polskiej gospodarki na świat, w tym również gospodarki rolnej,
wymaga od rolników i służb doradczych solidnej wiedzy o prawidłowym
użytkowaniu i obsługiwaniu ciągników, aby koszty ponoszone na produkcję rolną
były możliwie niskie.
Przykładowe wskaz
niki potencjału energetycznego rolnictwa w wybranych
krajach (dane 1985 r.)
Wielka
WSKAy
NIK Polska Francja RFN USA
Brytania
Użytki rolne, 0,50 0,56 0,20 0,33 1,79
ha/głowę
Wielkość 5,70 29,90 15,70 76,40 188,00
gospodarstw, ha
Moc ciągników na 1
ha:
użytków rolnych, 1,94 1,94 3,94 1,01 0,53
kW/ha UR
- gruntów ornych, 2,49 3,08 5,71 2,70 1,20
kW/ha GO
Ciągniki rolnicze zaliczamy do pojazdów mechanicznych. Ich rozwój jest ściśle
związany z rozwojem silników spalinowych i samochodów. Oczywiście nie wszystkie
rozwiązania techniczne z dziedziny motoryzacji znajdują zastosowanie w ciągnikach.
Natomiast ze względu na specyfikę pracy ciągników rolniczych, niektóre rozwiązania
techniczne dotyczą wyłącznie ich budowy i nie mogą być stosowane w samochodach.
Kalendarium obejmujące najważniejsze wynalazki z dziedziny motoryzacji załączono na
końcu pracy.
32 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Stopniowe zastępowanie w rolnictwie żywej siły pociągowej napędem me-
chanicznym umożliwiło skonstruowanie przez Jamesa Watta (1782 r.) maszyny
parowej. Siedemdziesiąt lat póz
niej zaczęto stosować w rolnictwie lokomobilę,
wykorzystywaną do napędu młocarni i pompowania wody. Kilka lat póz
niej, bo już w
roku 1858, znalazła ona zastosowanie jako tzw. pług parowy.
Dalszy rozwój mechanizacji prac rolnych wiąże się z wynalezieniem silników
spalinowych. W roku 1878 zbudowano pierwszy silnik benzynowy (silnik Otta). Próby
zastosowania go w ciągniku przypadają na rok 1889. Rozwój ciągników umożliwiło
skonstruowanie przez Rudolfa Diesla (1897 r.) silnika z zapłonem samoczynnym,
potocznie nazywanego silnikiem Diesla. Za początek seryjnej produkcji ciągników
przyjmuje się rok 1902 (USA).
Duży popyt na ciągniki rolnicze sprawił, iż początkowo amerykańscy producenci
niezbyt dbali o ich jakość. W roku 1919 - - na wniosek Związku Farmerów Stanu
Nebraska uchwalono przepis o obowiązku poddawania ciągników badaniom testowym
(The Nebraska Tractor Test Law). Wkrótce w stolicy tego stanu (miasto Lincoln)
otwarto działające do dziś laboratorium badań ciągników.
W roku 1925 w ciągniku zastosowano wałek odbioru mocy, umożliwiający
przenoszenie napędu na inne maszyny. W roku 1927 pojawiły się ciągniki na kołach
pneumatycznych, a w roku 1935 zastosowano podnośnik hydrauliczny.
Dalszy rozwój ciągników polegał przede wszystkim na zwiększaniu ich
wymiarów, wzroście mocy silników, zwiększeniu trwałości całych pojazdów oraz na
poprawieniu warunków pracy użytkowników, np. przez zastosowanie kabin, a ostatnio -
klimatyzacji.
W latach osiemdziesiątych w ciągnikach zastosowano przedni podnośnik oraz
elektroniczne wskaz
niki kontrolne. Nowości te miały na celu podniesienie ekonomiki
pracy ciągnika, ograniczenie liczby jego przejazdów w polu (mniejsze ugniatanie gleby),
ułatwienie obsługi itp.
Ciągniki rolnicze charakteryzują się różnorodnością takich parametrów, jak :
- masa
- moc silnika
- układ jezdny
- wyposażenie specjalistyczne
33 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Podstawowy podział ciągników jest związany z budową ich układu jezdnego, stąd
rozróżnia się ciągniki kołowe i gąsienicowe. W większości krajów przeważają ciągniki
kołowe, a udział ciągników gąsienicowych nie przekracza kilku procent.
Ciągniki kołowe dzieli się z kolei na jedno- i dwuosiowe. Najbardziej
rozpowszechnione klasyczne rozwiązanie konstrukcyjne to ciągnik dwuosiowy z
napędzaną tylną osią, oznaczany symbolem 4K2. Symbol ten tłumaczy się: 4K - ciągnik
4-kołowy, 2 - napędzane dwa koła. Stosowane są też ciągniki 4-kołowe z napędem na
wszystkie koła, które - w zależności od wymiarów kół przednich i tylnych - dzieli się na
dwie podgrupy. Jeżeli koła przednie są mniejsze od kół tylnych, to taki ciągnik jest
określany jako ciągnik z uzupełniającym przednim napędem (4K2a), natomiast jeżeli
wszystkie koła ciągnika mają jednakowe wymiary, to nazywamy go ciągnikiem z
dwoma napędami (4K4). Firmy zagraniczne stosują oznaczenia 2WD i 4WD. Symbole
te mają następujące znaczenie: 2WD (2 wheel drive) - ciągnik z napędem na dwa koła,
4WD (4 wheel drive) - ciągnik z napędem na cztery koła.
Ze względu na dużą rozpiętość wielkości ciągników (tzn. ich masy i mocy) za
podstawę ich klasyfikacji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej przyjęto nominalną
siłę uciągu.
Nominalna siła uciągu - to wartość siły uciągu uzyskana na ściernisku, na glebie
średniozwięzłej, przy maksymalnej sprawności ciągnika.
Maksymalna sprawność - ciągników kołowych występuje przy poślizgu kół
napędowych wynoszącym około 15%
Klasyfikacja ciągników według Systemu Maszyn Rolniczych (SMR)
Nr klasy Nominalna siła Wymagana moc
uciągu kN silnika kN
1 Do1 2,6-3,3')
5,2 - 5,9'
2 2 min.10
3 4 13,2-H14,7
4 6 25,7^30
5 9 37-44
6 14 55-r73,5
7 20 88-110
34 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
8 30 118-147
9 50 150-200
10 60 206-257
*jednokołowy
**jednoosiowy
Obowiązującą klasyfikację ciągników rolniczych podano w tabeli.
A oto przykładowe ciągniki spotykane w Polsce, przypisane do poszczególnych
klas ciągników zgodnie z tablicą:
klasa l - - mikrociągnik jednoosiowy Terra,
klasa 2 -- ciągnik z napędem na dwie osie T-4K-14A,
klasa 3 - - ciągnik z napędem na dwie osie TV512,
klasa 4 - Ursus C-330, MF235, T-25A,
klasa 5 - - Ursus C-360, Ursus C-360-3p, Ursus 4512, MF255,
klasa 6 - - Ursus 912 i 914, Ursus 1012 i 1014, Białoruś MTZ-82,
klasa 7 - - Ursus 1222 i 1224,
klasa 8 - - Ursus 1614, T-150K,
klasa 9 - - K-700A.
Budowa ciągników.
Ciągnik rolniczy składa się z następujących zespołów:
- silnik
- mechanizmy przenoszące napęd
- mechanizmy jezdne
- układy umożliwiające sterowanie (tzn. układy hamowania i kierowania)
- układy zapewniające odpowiednie warunki pracy
35 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Silnikiem spalinowym nazywamy maszynę cieplną, w której w wyniku spalania
paliwa zostaje wytworzona energia cieplna, zamieniana następnie na energię
mechaniczną.
Silniki spalinowe - zależnie od sposobu zamiany energii cieplnej na energię
mechaniczną - dzieli się na silniki:
-strumieniowe (rakietowe, odrzutowe)
-turbinowe
-tłokowe.
W rolnictwie powszechne zastosowanie znalazły silniki tłokowe o postępowo-
zwrotnym ruchu tłoka.
Charakterystyczne wymiary silnika to:
-średnica cylindra - D,
-skok tłoka - S,
-promień wykorbienia wału korbowego - r.
W wyniku obracania się wału korbowego tłok przesuwa się między dolnym martwym
położeniem (DMP) a górnym martwym położeniem (GMP). Odległość między
martwymi położeniami tłoka wynika z wartości promienia r wykorbienia wału i nazywa
się skokiem tłoka S
Układ olejenia składa się ze zbiornika na olej, pompy oleju, przewodów i kanałów
olejowych oraz filtrów oleju. Jego zadaniem jest doprowadzenie oleju do
poszczególnych par ciernych (np. czop wału korbowego - łożysko wału korbowego) w
celu zmniejszenia tarcia występującego podczas pracy silnika.
W skład układu zasilania wchodzą: zbiornik paliwa, pompa zasilająca, filtr
paliwa, gaz
nik lub pompa wtryskowa i wtryskiwacze. Zadanie zespołu zasilania polega
na dostarczeniu odpowiedniej ilości paliwa do cylindra. Zależnie od rodzaju silnika
paliwo albo jest dostarczane w postaci mieszanki paliwowo-powietrznej (silniki
gaz
nikowe), albo bezpośrednio wtryskiwane do cylindra (silniki wtryskowe)
.
Układ chłodzenia składa się z wymiennika ciepła (chłodnica lub użebrowanie
cylindra), pompy wody, wentylatora, kanałów przepływowych i termostatu. Układ
chłodzenia służy do odprowadzania nadmiaru ciepła z silnika, aby zapewnić mu
odpowiednią temperaturę pracy.
Układ zapłonowy znajduje zastosowanie w silnikach z zapłonem iskrowym.
Składa się on ze z
ródła prądu, aparatu zapłonowego, cewki zapłonowej, świecy
zapłonowej, przewodów elektrycznych. Zadaniem tego układu jest wytworzenie iskry
elektrycznej w celu zapalenia mieszanki paliwowo-powietrznej w chwili, gdy została
36 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
ona odpowiednio sprężona przez tłok zbliżający się do górnego martwego położenia
(GMP).
6. BHP - pracy w rolnictwie
Bardzo ważnym elementem, którego nie można pominąć gdy obsługujemy pojazdy
rolnicze jest zachowanie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dlatego jeżeli chcemy
obsługiwać pojazdy rolnicze musimy pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach , bez
których praca może okazać się niebezpieczna.
Oto niektóre z nich np.
- prace naprawcze powinny być wykonywane przez odpowiednio przeszkoloną
kadrę pracowników
- miejsca naprawcze powinny być wyposażone w apteczki i gaśnice
- części ruchome w pojazdach powinny być oznaczone kolorem - żółtym
- prace naprawcze wykonuje się przy wyłączonym silniku
- powinna być również używana odpowiednia odzież robocza, gdyż zbyt luz
ne
ubranie może zostać wkręcone w wirujące części pojazdu
- odpowiednie obuwie skórzane lub gumowo- filcowe gwarantuje ochronę nóg
37 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
- podczas konserwacji nie należy smarować podestów roboczych oraz układów
hamujących
Przestrzeganie tych kilku punktów, ale jakże ważnych gwarantuje bezpieczną pracę od
wszelakich skaleczeń lub poważniejszych wypadków.
7.Ciekawostki.
Historia polskiego przemysłu ciągnikowego
Historia polskiego przemysłu ciągnikowego jest ściśle związana z powstaniem i
rozwojem Zakładów Mechanicznych URSUS.
38 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Pierwsze silniki spalinowe (o mocy 3,7 kW) wyprodukowano w 1902 r. w
mieszczącej się w Warszawie niewielkiej fabryce, której właścicielem było
"Towarzystwo Udziałowe Specjalnej Fabryki Armatur i Motorów".
Po przeniesieniu w 1910 r. fabryki do podwarszawskiej (wówczas) wsi Wola
rozpoczęto produkcję silników z zapłonem samoczynnym (Diesla). Od roku 1913
produkowano tu silniki Diesla o mocy od 55 do 330 kW. Do wybuchu l wojny
światowej (1914 r.) łącznie wyprodukowano 6 tyś. sztuk silników.
W roku 1918 wykonano prototyp ciągnika, a w roku 1922 uruchomiono produkcję
tzw. wówczas "ciągówek", wyposażonych w 2-cylindrowy silnik naftowy o mocy 18,3
kW (na licencji amerykańskiej). W okresie 1922-1927 wyprodukowano 1000
"ciągówek" URSUS.
Po zmianie właścicieli w 1923 r. fabryka otrzymała nową nazwę - Zakłady Mechaniczne
URSUS - Spółka Akcyjna. W roku 1928 uruchomiono w niej produkcję samochodów
ciężarowych z silnikiem włoskiej firmy SPA. W roku 1929 wyprodukowano 300
półciężarówek i 50 autobusów.
W roku 1930 kryzys gospodarczy spowodował włączenie fabryki do Pań-
stwowych Zakładów Inżynierii, nadano jej nową nazwę -- PZInż-URSUS. Profil
produkcyjny fabryki był szeroki - od armatury dla przemysłu rolno--spożywczego aż po
czołgi i silniki lotnicze.
W latach okupacji (1939-1944) pod niemieckim zarządem Zakłady w Ursusie
produkowały wyposażenie dla niemieckiej armii.
Uciekając w 1945 r. Niemcy pozostawili puste mury fabryki. Pomimo to już w roku
1947 wyprodukowano tu 130 ciągników C-45. Do końca 1959 r. wyprodukowano
łącznie 60 tyś. ciągników.
W roku 1959 uruchomiono produkcję ciągnika URSUS C-325; jego kolejne
modernizacje to: C-328 (1963) i C-330 (1967). W roku 1963 Zakłady URSUS opuścił
100000 ciągnik.
W roku 1965 uruchomiono produkcję ciągnika Zetor-4011 --o nazwie Ursus
C-4011; jego kolejne modernizacje to: C-350, C-360 i C-360-3P
W roku 1969 nastąpiło uruchomienie produkcji ciągnika Ursus C-385. Był to
pierwszy wynik współpracy polsko-czechosłowackiego Ośrodka Badawczo-
Rozwojowego Ciągników w Brnie. Konstrukcja tego ciągnika stała się konstrukcją
39 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
bazową dla całej rodziny ciężkich ciągników URSUS-ZETOR.
W roku 1972 wykonano serię prototypową rodziny ciągników własnej konstrukcji
z silnikami o mocy: 22 kW, 33 kW, 44 kW i 55 kW (U-310, U-510, U-610 i U-710).
W roku 1973 nastąpiło podpisanie umowy licencyjnej z firmą Massey--Ferguson.
W roku 1974 wyprodukowano pierwszy ciągnik 1204, a w roku 1975 -pierwszy
ciągnik C-385A.
W roku 1978 uruchomiono montaż szkoleniowy ciągnika MF-235, w roku zaś
1983 ogłoszono wyprodukowanie l 000000 ciągnika.
W roku 1984 nastąpiło uruchomienie seryjnej produkcji ciągników MF-255.
W roku 1984 uruchomiono produkcję ciągników: 912,914, 1012, 1014,1222, 1224
i 1614.
W roku 1987 nastąpiło uruchomienie montażu ciągnika 4512, a w roku 1989 -
ciągnika MF-231.
W roku 1990 uruchomiono produkcję ciągników: 932,934,1132,1134,1232, 1234 i
1634, a w roku 1993 - ciągników 5312 i 5314.
40 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Ważniejsze daty w rozwoju mechanizacji.
1714 - opracowanie zwrotnicowego układu kierowania kołami pojazdu przez
Ackermanna
1859 - akumulator ołowiowy Plantea
1878 - silnik czterosuwowy ZI Ottona
1888 - ogumienie pneumatyczne Dunlopa
1893 - gaz
nik samochodowy z rozpylaczem paliwa i urządzeniem pływakowym
Maybacha
41 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
1897 - silnik z zapłonem samoczynnym Diesela
1897 - ulowa chłodnica cieczy chłodzącej do silnika spalinowego Maybacha
1902 - wkręcana świeca zapłonowa Bosha
1905 - benzynowy silnik górnozaworowy FIATA
1905 - powszechne zastosowanie ogumienia pneumatycznego w samochodach
osobowych
1908 - wieloseryjna produkcja samochodu osobowego FORD T (do 1927
wyprodukowano
15 mln. Samochodów tego typu)
1908 - zastąpienie lampy karbidowej instalacją elektryczną z akumulatorem
1908 - wprowadzenie kodeksu i znaków drogowych ( Konwencja paryska )
1910 - hydrauliczne kasowanie luzów zaworowych
1911 - rozrusznik elektryczny i zapłon akumulatorowy
1915 - zastosowanie świateł drogowych i mijania
1920 - skala oktanowa
1922 - pompa wtryskowa do silnika wysokoprężnego Bosha
1924 - ogumienie niskociśnieniowe z tkaniną kordową Michelin
42 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
1924 - światła drogowe i mijania w jednej lampie
1928 - synchronizowana skrzynia biegów w samochodach Cadillac
1931 - aparat zapłonowy z regulatorami odśrodkowymi i podciśnieniowym
wyprzedzania
zapłonu
1940 - automatyczna skrzynia biegów z przekładnią hydrokinetyczną w samochodach
Oldsmobile
1942 - samochód osobowy terenowy z odłączanym napędem drugiej osi WILLYS-JEEP
1950 - silnik turbospalinowy do napędu samochodu osobowego ROVER
1953 - turbosprężarka do doładowania silnika wysokoprężnego w samochodzie
ciężarowym
MAN
1954 - silnik z wtryskiem benzyny MERCEDES-BENZ
1957 - asymetryczne światła mijania
1958 - alternatory z prostownikami diodowymi w USA
1960 - bezwładnościowe pasy bezpieczeństwa
1963 - samochód z silnikiem o wirującym tłoku NSU Wankela
1971 - żarówki halogenowe H4 o mocy 60/55 W
1974 - katalityczne reaktory spalin USA, Japonia
43 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
1976 - sonda lambda w układzie wylotowym silnika BOSHA-VOLVO
1978 - elektroniczne sterowanie pracą silnika z zapłonem iskrowym FORD
1978 - układ przeciwblokujący ABS Mercedes, BMW
1983 - reflektory elipsoidalne
1987 - samochód osobowy z czterema kołami kierowanymi 4WS HONDA
1987 - centralny wtrysk benzyny Mono - Jetronic BOSH
1992 - reflektory z żarówkami wyładowczymi D1 BMW
8. Wnioski końcowe.
Podsumowując wykonanie naszego projektu mamy nadzieje, że sprosta on
wymaganiom edukacyjnym nauczania przedmiotu zawodowego.
44 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Biorąc pod uwagę istniejący postęp w technice rolniczej pojawia się potrzeba
ciągłego doskonalenia zawodowego.
Każdy kto choć w niewielkim stopniu zainteresował się mechanizacją powinien
stale śledzić postępy w technice rolniczej oraz oferty pojawiające się co jakiś czas na
rynku, ale nie tylko polskim lecz również światowym.
W miarę możliwości w naszej pracy starałyśmy się zawrzeć bieżące informacje i
nowości pojawiające się na rynku.
Wnioski :
. multimedialne rozwiązania szkoleniowe nie odrywają pracowników od stanowiska
pracy, a do tego raz zakupione dają się najczęściej użyć ponownie w edukowaniu
następnych osób.
. pozwalają na utrzymaniu indywidualnego tempa i sposobu przyswajania materiału.
. uczeń może przeprowadzić testy swoich umiejętności w danej dziedzinie,.
. mieszanka interaktywności grafiki i animacji, wiedzy i humoru powoduje, że
nauka jest niezwykle wydajna - a przy tym atrakcyjna jak dobra zabawa.
. szkolenie multimedialne z pewnością nie zastąpi nauki na żywo wszędzie tam,
gdzie potrzeba integracji, współdziałania grupy, jak również w wąskich
wyspecjalizowanych dziedzinach.
45 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
9. Załączniki.
Załącznikami do niniejszej pracy są:
- foliogramy - załącznik ten zawiera wybrane schematy maszyn i urządzeń
rolniczych.
Materiały te będą pomocne w prowadzeniu zajęć lekcyjnych ze
specjalizacji - czyli mechanizacji rolnictwa .
- płyta CD - załącznik ten zawiera prezentacje multimedialną z zakresu maszyn
i urządzeń rolniczych a także z zakresu ciągników rolniczych.
Prezentacja ta została wykonana przy użyciu nowoczesnej
elektronicznej
Metody zapisu.
WYMAGANIA SPRZ
TOWE
46 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
10. Bibliografia
47 z 48 2014-04-06 22:05
Web Templates by LINE9.com http://adrianolek.com/naukajazdy/pliki/maszyny/praca/pracap.html#upra
Niniejsza praca wykonana została przy wykorzystaniu następującej literatury:
1. Magazyn komputerowy "KOMPUTER ŚWIAT".
2. Magazyn komputerowy "ENTER."
3. Ulotki informacyjne POLAGRA.
4. Ulotki informacyjne ROL-MASZ.
5. Alojzy Skrobacki "Pojazdy rolnicze."
6. Czesław Waszkierwicz "Maszyny rolnicze".
7. Władysław Lorenc "Mechanizacja rolnictwa".
8. Przemysław Orlikowski "Mechanizacja rolnictwa".
9. Pracownia internetowa.
10. Danuta Kozłowska "Podręcznik rolnika".
48 z 48 2014-04-06 22:05