Zagrożenie pożarowe i wybuchowe obiektów i terenów
przyrost ciśnienia w pomieszczeniu spowodowany przez wybuch z udziałem substancji
nie będących jednorodnymi palnymi gazami lub parami o cząsteczkach zbudowanych z
atomów węgla, wodoru, tlenu, azotu i chlorowców:
mmax *qsp * P0 *W
DðP =ð
V * rðP *cP *T
gdzie:
mmax  maksymalna masa substancji palnych, tworzących mieszaninę wybuchową, jaka może
się wydzielić w rozpatrywanym pomieszczeniu, kg
qSP  ciepło spalania, J/kg
P0  ciśnienie atmosferyczne normalne, równe 101325 Pa
ÁP  gÄ™stość powietrza w temperaturze T, kg/m3
cP  ciepło właściwe powietrza, równe 1.01*103 J/kg*K
T  temperatura pomieszczenia w normalnych warunkach pracy, K
W  współczynnik przebiegu reakcji wybuchu,
V - objętość przestrzeni powietrznej pomieszczenia, m3
Parowanie cieczy z rozlewiska
W pomieszczeniach, w których może dojść do wycieku i parowania cieczy z rozlewiska, lub
tam gdzie występują otwarte powierzchnie parowania, masę wydzielających się par m [kg]
można określić, wykorzystując wzór:
m =ð10-ð9 ×ð F ×ðtð ×ð K ×ð PS ×ð M
gdzie:
F  powierzchnia parowania cieczy (m2)
T  przewidywany maksymalny czas wydzielania siÄ™ par (s)
M  masa czÄ…steczkowa cieczy (g/mol)
K  współczynnik parowania określany na podstawie tabeli
PS  prężność pary nasyconej w temperaturze pomieszczenia t [°C], obliczona na podstawie
wzoru Antoine`a
Wentylacja awaryjna
W pomieszczeniach, w których występuje wentylacja awaryjna samoczynnie uruchamiana,
której odciągi powietrza znajdują się w pobliżu miejsca przewidywanego wydzielania się par
lub gazów masę m przyjmowaną do obliczenia przyrostu ciśnienia można zmniejszyć k-
krotnie
k =ð1+ð n×ðtð
Gdzie:
n  liczba wymian powietrza w pomieszczeniu przy (działaniu wentylacji awaryjnej [1/s]
Ä  przewidywany czas wydzielania siÄ™ gazów
Strefa 0
Strefa 1
Strefa 0
Strefa 0
Strefa 0
Strefa 2
Strefa 2
Strefa 1
Strefa 1
Strefa 1
Przykłady stref
Zbiornik do magazynowania cieczy palnej, ze stałym dachem, bez wewnętrznego dachu
Strefa 2
Strefa 2
pływającego, usytuowany w terenie otwartym.
c
a
b
Strefa 0
Strefa 1
Powierzchnia
Strefa 2
cieczy
Åšciek
Stały mieszalnik procesowy, usytuowany wewnątrz budynku, będący stale otwarty z
powodów eksploatacyjnych. Ciecze są wpuszczane do mieszalnika i wypuszczane z niego
przez rury całkowicie spawane, połączone kołnierzami z mieszalnikiem.
Nie w skali
Strefa 0
Strefa 1
Strefa 2
Poziom ziemi
Ciecz procesowa
Spływ poniżej poziomu ziemi
Pompa przemysłowa budowy normalnej, montowana na poziomie ziemi, usytuowana
wewnÄ…trz budynku, pompujÄ…ca ciecz palnÄ….
Nie w skali
c
a
b
Poziom ziemi
Kanał
Strefa 1
y
ródło emisji (uszczelka pompy)
Strefa 2
Strefa 20
Strefa 21
Strefa 22
Ocena stopnia wentylacji i jej wpływu na przestrzeń zagrożoną
Hipotetyczna objętość atmosfery potencjalnie wybuchowej Vz
f ×ð(dG / dt)max T 1
Vz =ð ×ð ×ð
k ×ð LEL 293 C
f  sprawność wentylacji od f=1 (sytuacja idealna), do f=5 (utrudniony przepływ powietrza)
dG/dt)max  maksymalny strumień masy substancji emitowanej ze z
ródła [kg/s]
LEL  dolna granica wybuchowości [kg/m3]
k  współczynnik bezpieczeństwa stosowany do LEL
k = 0,25 (emisja ciągła i pierwszy stopień emisji)
k = 0,5 (drugi stopień emisji)
T  temperatura otoczenia [K]
C  liczba wymian świeżego powietrza [1/s]
Objętość Vz to przestrzeń, poza którą średnie stężenie gazu palnego lub pray palnej będzie
wynosić 0,25 lub 0,5 LEL (DGW) w zależności od przyjętego współczynnika bezpieczeństwa
Stopień wentylacji
qð stopieÅ„ wysoki (VH) - kiedy objÄ™tość Vz jest bardzo maÅ‚a lub nawet pomijalna. Przy
działającej wentylacji z
ródło emisji może być uważane za nie wytwarzające atmosfery
wybuchowej, tj. otaczająca przestrzeń nie jest zagrożona. Jednak blisko z
ródła emisji
będzie atmosfera wybuchowa o pomijalnie małym zasięgu
qð stopieÅ„ Å›redni (VM)  wentylacja wpÅ‚ywa na rozpraszanie emitowanego gazu
palnego lub pary palnej. Czas potrzebny do rozproszenia atmosfery wybuchowej po
zatrzymaniu emisji powinien być taki, że będą spełnione kryteria strefy 1 lub strefy 2
w zależności od z
ródła emisji. Objętość Vz często będzie mniejsza niż objętość danej
przestrzeni zamkniętej. W tym przypadku można przyjąć zaklasyfikowanie tylko
części zamkniętej przestrzeni jako zagrożonej.
qð stopieÅ„ niski (VL)  objÄ™tość Vz czÄ™sto bÄ™dzie zbliżona do objÄ™toÅ›ci przestrzeni
zamkniętej lub większa.
Oszacowanie czasu zalegania atmosfery wybuchowej t
Czas (t), po którym średnie stężenie spada po zatrzymaniu emisji od wartości początkowej
X0 do k-krotnej wartości LEL (DGW)
-ð f LEL ×ð k
t =ð ln
C X0
X0  początkowe stężenie (w tych samych jednostkach co LEL [% lub kg/m3]), w praktyce
przyjmuje się z X0 stężenia powyżej LEL
Dyspozycyjność (dostępność) wentylacji
- dobra  wentylacja prawie zawsze
- dostateczna  wentylacja w czasie normalnej pracy. Przerwy sÄ… dopuszczalne pod
warunkiem ich rzadkiego występowania i w krótkich okresach
- słaba  wentylacja, która nie spełnia wymagań dotyczących wentylacji dostatecznej
lub dobrej, lecz nie dopuszcza się występowania przerw o długich okresach
*NE  zasięg nieznaczny