tunele
tunele
Konstrukcje i metody budowy tunelu
drogowego na Wisłostradzie w Warszawie
Tunel Wisłostrady jest zbudowany na
odcinku Wybrzeża Kościuszkowskiego
od ulicy Karowej do ulicy Jaracza. Celem
podstawowym budowy tunelu było uzy-
skanie dodatkowych terenów miejskich
i przybliżenie aglomeracji warszawskiej
do rzeki. Kontynuacją idei przybliżenia
Warszawy do Wisły będzie projekt budo-
wy drugiego tunelu od ulicy Sanguszki
do mostu Śląsko-Dąbrowskiego. Dzięki
wybudowaniu tunelu osiągnięto cele ko-
munikacyjne  usprawniony został ruch
Rys. 1. Podział na etapy: kolor niebieski  etap I, kolor czerwony  etap II
tranzytowy północ-południe oraz ruch lo-
kalny w rejonie mostu Świętokrzyskiego
i powiększono obszar miejski o 6 ha.
Warunki gruntowo-wodne
Badania geologiczne wykonane przed
rozpoczęciem budowy tunelu wykazały
następującą budowę podłoża:
" Od głębokości 3,30 m do 10 m od
powierzchni terenu stwierdzono wystÄ™-
powanie gruntów nasypowych w posta-
ci gruzu, cegły, kawałków drewna, po-
piołów, piasków gliniastych, żużli, glin
Rys. 2. Place budów etapu A (kolor żółty  ruch w kierunku północnym, kolor zielony  ruch w kierunku
i żwiru.
południowym)
" Pod warstwą nasypów występu-
ją grunty niespoiste w postaci piasków
drobnych, pylastych, średnich i grubych,
pyłów piaszczystych oraz pospółek. Cha-
rakteryzują się one stanem średnio oraz
bardzo zagęszczonym. Grunty niespoiste
zalegają na głębokości od 8 do 12 m pod
powierzchniÄ… terenu.
" Poniżej znajdują się grunty spoiste
wykształcone w postaci osadów plioceń-
skich, iłów, glin pylastych.
Występują dwa zwierciadła wody
gruntowej. Woda w utworach czwarto-
Rys. 3. Place budów Etapu B (kolor żółty  ruch w kierunku północnym, kolor zielony  ruch w kierunku
rzędowych ze zwierciadłem swobod-
południowym)
nym występuje na głębokości 3,6 8,0 m
od powierzchni terenu, tj. 0,7 1,2 m nad
poziom  0 Wisły. W utworach plioceń-
skich woda występuje lokalnie na głę-
bokości 12 16 m. Jest to woda napięta
i stabilizuje siÄ™ na poziomie 0,8 m nad
 0 Wisły.
W celu określenia wpływu poziomu
wody w Wiśle na poziom wody w grun-
cie wykonany został monitoring wód
podziemnych w okresie od roku 1998 do
roku 2000. Wykonano obserwacjÄ™ w pie-
Rys. 4. Wykonanie podłączenia tunelu zachodniego w ciąg zachodniej jezdni Wisłostrady (kolor żółty
zometrach zlokalizowanych w rejonie
 ruch w kierunku północnym, kolor zielony  ruch w kierunku południowym)
planowanego tunelu. Z analizy odczytów
34 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)
tunele
tunele
wynikało, że w czasie wysokich stanów
wody w Wiśle w piezometrach zlokali-
zowanych najbliżej koryta rzeki (ok. 20
 60 m) poziom wody podnosi siÄ™ bardzo
szybko, a amplituda wahań wody wynosi
2,00 2,05 m i jest ok. 2 m mniejsza niż
amplituda wahań wody w Wiśle. W miarę
oddalania siÄ™ od koryta rzeki (obserwacje
w piezometrach odległych o 90 120 m
od koryta rzeki) wpływ ten maleje, am-
plituda wahań wody wynosi od 1,2 m do
1,7 m. W piezometrze najbardziej odda-
Rys. 5. Przekrój przez tunel dwunawowy  przekrój A
lonym od koryta rzeki wpływ poziomu
wody w Wiśle jest najmniejszy i amplitu-
dy wahań wynoszą odpowiednio 0,4 m
i 0,7 m. W okresie niskich stanów wód,
Wisła jest rzeką drenującą, a w okresach
wysokich stanów wód  infiltrującą.
Organizacja budowy
Wykonawcą tunelu było Konsorcjum,
którego głównym partnerem była Hy-
drobudowa-6 S.A. Zaplanowano, że tu-
nel zostanie wykonany w 22 miesiÄ…ce,
z czego 16 miesięcy miały trwać roboty
Rys. 6. Przekrój poprzeczny tunelu na odcinku przystanku autobusowego  przekrój E
konstrukcyjne. Budowa tunelu rozpo-
częła się dnia 1 kwietnia 2001 r. Roboty
konstrukcyjne zakończono 4 lipca 2002 r.
Ze względu na konieczność zachowania
ruchu tranzytowego na kierunku północ-
-południe budowę tunelu podzielono na
dwa etapy:
" Etap I  obejmował część południo-
wą tunelu (31 segmentów). Etap ten
zrealizowany został w okresie 1.04.2001
 18.02.2002 r.
" Etap II  obejmował część północną
tunelu (29 segmentów) oraz 5 segmentów
Rys. 7. Przekrój tunelu na wlocie i wylocie północnym  przekrój B
na wlocie południowo-wschodnim. Etap
ten był realizowany w okresie 16.08.2001
 4.07.2002 r. północnym wykonano objazd po dolnym w tym 684 m pod stropem. Konstrukcja
W ramach etapu I zostały zorganizowa- tarasie bulwaru Wisły. tunelu jest podzielona na 65 zdylatowa-
ne 3 place budów z oddzielnymi ogro- " Etap C (rys. 4)  od 14.08.2003 do nych sekcji. Długość jednej sekcji wynosi
dzeniami, bramami wjazdowymi, myjnia- 29.08.2003. W tym etapie zostały wyko- 17 m. 15 sekcji tunelowych jest otwartych
mi samochodowymi, systemami zrzutu nane: wlot północno-zachodni i wylot (nieprzykrytych stropem).
wody z odwodnienia. W etapie II zorga- południowo-zachodni. W kierunku po- Cechą charakterystyczną tunelu jest
nizowano dwa place budów. W okresie łudniowym samochody osobowe i au- brak połączeń konstrukcyjnych wanny
realizacji tunelu wystąpiły trzy etapy or- tobusy miejskie skierowano ulicami Ka- żelbetowej z pozostałymi elementami:
ganizacji ruchu: rową, Browarną, Kruczkowskiego, aż oczepem i ścianami szczelinowymi. Kon-
" Etap A (rys. 2)  od 1 kwietnia do 26 do Ludnej. W kierunku północnym ruch strukcja wanny żelbetowej składająca się
lipca 2001 r. (4 miesiące). Ruch kołowy samochodów osobowych dalej odbywał z płyty dennej i ścian ma możliwość prze-
odbywał się po dotychczasowych trasach. się objazdem po dolnym tarasie bulwa- mieszczania się w dół z powodu osiada-
W czasie trwania tego etapu wykonany ru Wisły. Dla samochodów ciężarowych nia oraz może być podniesiona do góry
został strop i izolacja segmentu 14Lz. wykonano objazd przez most Grota - Ro- przez wypór wody gruntowej podczas
" Etap B (rys. 3)  od 26 lipca 2001 weckiego, ul. Jagiellońską, Wybrzeżem wysokich stanów Wisły. W tunelu wystę-
do 12 paz
dziernika 2002 (14,5 miesiąca). Helskim, Wybrzeżem Szczecińskim, przez pują 4 podstawowe elementy konstruk-
Ruch tranzytowy w kierunku południo- most Siekierkowski do Wisłostrady. cyjne: ściany szczelinowe, oczepy, stropy,
wym odbywał się dwoma pasami zachod- konstrukcja żelbetowa wanny wewnętrz-
niej jezdni Wybrzeża Kościuszkowskiego. Konstrukcja tunelu nej. Ściany szczelinowe spełniają rolę za-
Ruch samochodów ciężarowych i auto- Tunel jest konstrukcją żelbetową zło- kotwienia tunelu przed wyporem wody.
busów w kierunku północnym odbywał żoną z dwóch naw rozdzielonych ścianą Oczepy służą do przeniesienia na ściany
się jednym pasem jezdni zachodniej Wy- środkową. Długość nawy zachodniej wy- szczelinowe sił wyporu działających na
brzeża Kościuszkowskiego. Dla pozosta- nosi 930 m, w tym 776 m pod stropem. wannę żelbetową. Ściany szczelinowe
łych pojazdów udających się w kierunku Długość nawy wschodniej wynosi 889 m, spięte oczepami stanowią element słu-
Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04) 35
tunele
tunele
pów ramy, natomiast rygiel w formie pły-
ty stropowej oparty jest przegubowo na
ścianach skrajnych i utwierdzony na ścia-
nie środkowej. W nawach ramy znajdują
się żelbetowe, szczelne wanny, posado-
wione bezpośrednio na gruncie. Boczne
ściany wanny wyprowadzone są do góry,
aż do wsparcia o oczepy ścian szczeli-
nowych (zewnętrznych) i płytę stropu.
W części środkowej tunelu, w rejonie
mostu Świętokrzyskiego, przewidziano
Rys. 8. Przekrój tunelu jednonawowego  prze- Rys. 9. Przekrój tunelu jednonawowego w części
poszerzenie na przystanki autobusowe,
krój C
dojazdowej na południu  przekrój D
czerpnie powietrza, zejścia dla pieszych
oraz windy dla osób niepełnosprawnych.
Wykonanie elementów
konstrukcyjnych
Ściany szczelinowe, barety i ściany
wypełniające w osi baret
Ściany szczelinowe tunelu pełnią funkcję
zakotwienia tunelu przed wyporem wody
oraz stanowiÄ… fundament podpierajÄ…cy
stropy. Zewnętrzne ściany szczelinowe
mają grubość 80 cm. Sekcje płytkie o głę-
bokości 5,50 m umożliwiają filtrację wody
prostopadle do osi tunelu. Sekcje o głębo-
kości 12,0 m stanowią właściwy fundament.
Ściana szczelinowa wewnętrzna (w osi tu-
Rys. 10. Kolejność wykonywania robót na przykładzie otworu technologicznego 26P
nelu) wykonana jest jako pojedyncze ba-
rety o szerokości 80 cm, długości 250 cm
i głębokości 21 m. Ściana wewnętrzna jest powierzchni bocznych, betonowanie (be- tami tunelu w każdym kierunku. Przykła-
dwa razy głębsza z uwagi na dwa razy ton B30, W8, F150). dowo z segmentu 26P wykonywano pod
większą siłę wyporu przekazywaną przez stropem wykop aż do segmentów 23P
wewnętrzne ściany tunelu wschodniego Wykop pod stropem i 29P włącznie, a następnie cofając się,
i zachodniego. Przestrzeń pomiędzy bare- Tunel realizowany był metodą stropo- układano chudy beton i wykonywano
tami jest wypełniona ścianami żelbetowy- wą. W tej metodzie w pierwszym etapie płyty denne poszczególnych segmentów.
mi wykonanymi po robotach ziemnych. wykonuje się ściany szczelinowe, następ-
Różne głębokości ścian szczelinowych nie stropy zewnętrzne, które spełniają Płyty denne wanny
zewnętrznych oraz przerwy między bare- funkcję rozparcia ścian. W drugim etapie Płyty denne wraz ze ścianami szcze-
tami miały na celu umożliwienie spływu wykonuje się roboty ziemne oraz pozo- linowymi tworzą szczelną wannę  od-
wody ze Skarpy Wiślanej do Wisły. stałe roboty konstrukcyjne. wróconą ramę posadowioną na gruncie.
Według obliczeń hydraulicznych prze- Wykop pod stropem realizowany był Wymiary: długość 17 m, szerokość 14 m,
pływu wody w gruncie konstrukcja tune- przez otwory technologiczne w stropie grubość 0,8 m (1,0 m w rejonie przystan-
lu ogranicza swobodny spływ wody do tunelu. Ilość otworów i ich rozmieszcze- ku). Wykonanie płyty dennej obejmuje:
Wisły. Spowoduje to podniesienie wody nie było tak określone, aby odcinek trans- ułożenie chudego betonu, ułożenie izo-
gruntowej po stronie zachodniej tunelu portowy pod stropem nie był zbyt długi lacji Dualseal LG pod płytę i na ścianach,
nawet o 2 m. Podpiętrzenie wody grunto- i aby nie było konieczności stosowania zbrojenie i szalowanie powierzchni beto-
wej nie spowoduje jednak zagrożenia dla wentylacji mechanicznej. Otwory techno- nowych, betonowanie (beton B40, W8,
stateczności Skarpy Wiślanej. logiczne były w miejscach niezabetono- F150).
wanych stropów. Stropy te były betono-
Płyty stropowe poza otworami tech- wane po zakończeniu wszystkich robót Wykonanie ścian bocznych
nologicznymi konstrukcyjnych w każdym odcinku tu- Wymiary ścian: długość 17 m, wyso-
Płyty dwuprzęsłowe oparte są przegu- nelu. W celu zapewnienia stateczności kość 4,5 m, grubość 0,4 m.
bowo na oczepach i utwierdzone w środ- ścian szczelinowych na długości otworu Wykonanie wanny obejmuje: ułożenie
ku na baretach. Wymiary: długość 17 m, technologicznego było konieczne obniże- izolacji Dualseal LG, zbrojenie i szalowa-
rozpiętość 2 x 15 m (w poszerzonej części nie naziomu na zewnątrz tunelu o 3 m. nie, betonowanie (beton SCC B40, W8,
przystankowej 22 m), grubość w przęśle Wykonanie wykopu pod stropem obej- F150).
1,0 m (w części przystankowej 1,4 m). muje: wybranie gruntu wraz z odspoje-
Płyty jednoprzęsłowe oparte są przegu- niem od spodu stropu folii szalunkowej Izolacja przeciwwodna
bowo na oczepach. Wymiary: długość 17 i chudego betonu, wywóz gruntu na Rodzaj izolacji tunelu oraz rozwiązanie
m, rozpiętość 16 m, grubość 1,0 m. zwałkę, lokalną wymianę gruntu, oczysz- uszczelnień przerw roboczych i dylatacji
Wykonanie stropów obejmuje: wyko- czenie ścian szczelinowych i baret. wynikały ze zmiennego poziomu wody
nanie szalunku na gruncie, ułożenie chu- Z jednego otworu technologicznego gruntowej spowodowanego zmieniają-
dego betonu i folii, zbrojenie i szalowanie realizowano wykop pod trzema segmen- cym się poziomem wody w Wiśle, a także
36 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)
tunele
tunele
z oryginalnego rozwiązania konstrukcji bót betonowych została opracowana przy
tunelu polegającego na przemieszczaniu współudziale ITB i IBDiM. Obejmowała za-
się wanny żelbetowej w stosunku do gadnienia: produkcja betonu, dostawy be-
ścian szczelinowych. tonu, szalowanie i układanie betonu, pielę-
gnacja i monitoring temperatur, nadzór nad
Izolacja stropu wszystkimi etapami produkcji w oparciu
Izolacja przeciwwodna stropu jest wy- o normę ISO 9001  Zarządzenie Jakością .
konana z membrany bentonitowej Du- Technologia betonowania elementów
alseal LG. Izolacja pozioma stropu zo- konstrukcyjnych obejmująca układanie
stała wywinięta na ścianę szczelinową, betonu i pielęgnację musiała być dosto-
poniżej jej połączenia z oczepem. Cała sowana do:
izolacja (pozioma i pionowa) została za- 1. zmiennych warunków pogodowych,
bezpieczona betonem ochronnym B15 2. wymagań czasowych w zakresie dłu-
gr. 10 cm, zbrojonym siatką zbrojeniową. gości cykli realizacyjnych.
Dylatacje płyt stropowych uszczelniono Płyty stropowe, oczepy i płyty denne
Fot. 1. Betonowanie ściany szczelinowe
taśmami Tricomer D320 i FA130/32. Jako były realizowane w warunkach letnich
rozwiÄ…zanie alternatywne zastosowano i zimowych.
uszczelnienie taśmą Sikadur Combiflex
przyklejoną do betonu. Technologia betonowania stropów
i oczepów
Izolacja powłokowa wanny Warunki wykonania i pielęgnacji mu-
Izolację powłokową wanny wykonano siały zapewnić:
również z membrany Dualseal LG. Pod  maksymalny przyrost temperatury
płytą denną membrana została ułożona w dowolnym przekroju pionowym, nie
na warstwie chudego betonu B15 gr. 10 wiÄ™kszy niż 12°C,
cm, powierzchnią iłową skierowaną do  maksymalna różnica temperatur
konstrukcji wanny. Izolacja ścian wanny w dowolnym przekroju pionowym, nie
również zostaÅ‚a uÅ‚ożona powierzchniÄ… wiÄ™ksza niż 12°C,
iłową skierowaną do konstrukcji ściany.  maksymalna różnica temperatur mię-
Izolacja ściany wanny została oddzielona dzy dwoma dowolnymi przekrojami, nie
od Å›ciany szczelinowej warstwÄ… geowłók- wiÄ™ksza niż 20°C.
Fot. 2. Szalowanie spodu i boków płyty stropowejdoń
niny w celu zabezpieczenia izolacji przed W przypadku stropów i oczepów nad-
ewentualnym uszkodzeniem spowodo- miernym przyrostom temperatur zapobie-
wanym osiadaniem wanny. Odpowiednie gano, stosując następujące działania:
przygotowanie powierzchni ścian szczeli-  w miejscach ukrytych belek monto-
nowych miało na celu wyeliminowanie wana była instalacja wodna chłodzona
możliwości uszkodzenia izolacji. Dopusz- z rurą Ć1 . Woda pobierana ze studni
czalna nierówność ścian szczelinowych głębinowych, przepływając przez spiralę
mogła się mieścić w zakresie +/- 3 cm na chłodzącą, odbierała część ciepła hydra-
długości 2 m. Dopuszczalne odchylenie tyzacji z najgrubszych elementów stropu;
od pionu 1:70. Lokalne nierówności i za-  odbieranie ciepła hydratyzacji przez
głębienia przekraczające 7 mm wymagały chłodzenie pewnej powierzchni.
uzupełnienia zaprawą cementową. Chłodzenie należało prowadzić do
czasu aż aktualny przyrost temperatury
Szczegóły uszczelnień będzie niższy od połowy maksymalne-
Izolacja powłokowa stropu jest od- go przyrostu. Do kontroli i sterowania
dzielona od izolacji powłokowej wan- procesami pielęgnacyjnymi służył mo-
Fot. 3. Zbrojenie i szalowanie płyty stropowej
ny. Brak ciągłości został uzupełniony nitoring temperatur, który obejmował
przez uszczelnienie połączenia oczepu temperaturę wewnętrzną betonu, tem-
i wierzchu ściany szczelinowej oraz przez peraturę wody chłodzącej i temperaturę
uszczelnienie połączenia wanny i oczepu. powietrza. Wszystkie pomiary były pro-
Zastosowano również rozwiązania umoż- wadzone co godzinę od czasu rozpoczę-
liwiające wprowadzenie przez konstruk- cia betonowania do czasu osiągnięcia
cjÄ™ tunelu instalacji wodociÄ…gowej, kana- maksymalnej temperatury oraz przez na-
lizacyjnej, energetycznej i teletechnicznej. stępne dwie doby. Monitoring tempera-
Uszczelnienie realizowano za pomocą tury wewnętrznej betonu płyty stropowej
membrany Bituthene 4000. prowadzony był w 7 punktach. W każ-
dym punkcie temperatura była mierzona
Technologia robót betonowych w odległości 2 cm od górnej powierzch-
W czasie realizacji budowy tunelu zu- ni płyty oraz w 1/3 grubości, licząc od
żyto duże ilości betonu konstrukcyjnego spodu. Celem pomiaru było ustalenie
w krótkich cyklach realizacyjnych. A
Ä…cznie maksymalnej temperatury, maksymalnej
od maja 2001 do lipca 2002 wbudowano różnicy temperatury w przekroju oraz
Fot. 4. Otwory technologiczne
ponad 90 000 m3 betonu. Technologia ro- zmian temperatury w czasie, co umoż-
Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04) 37
tunele
tunele
liwiało prawidłowe dobranie składu
mieszanki betonowej. Monitoring tem-
peratury wewnętrznej betonu oczepu
prowadzony był w 2 punktach pomiaro-
wych na przeciwległych końcach ocze-
pu. Monitoring temperatury wewnętrz-
nej betonu płyty dennej prowadzony był
w 3 punktach. Monitoring temperatury
wody prowadzony był oddzielnie dla
chłodzenia wewnętrznego oraz dla chło-
dzenia powierzchniowego. Niezbędny
był pomiar temperatury wody napływa-
jącej do układu i wypływającej, w celu
prawidłowego dobrania niezbędnego
wydatku wody chłodzącej.
Rys. 11. Schemat typowego układu studni odwodnienia
Technologia betonowania ścian Betonowanie ścian tunelu odbywało wanym przez Danish Hydraulic Institute.
wanny tunelu siÄ™ trzema otworami bocznymi zainsta- Zastosowana metoda modelowania prze-
Betonowanie ścian wanny tunelu wy- lowanymi w szalunku i wyposażonymi strzennego obiegu wód uwzględniała ele-
magało opracowania technologii, która w zasuwy odcinające. menty zmiennych stanów wód, opadów
eliminowała utrudnienia związane z reali- Dodatkowo szalunek ścian był wypo- atmosferycznych, czasu trwania i inten-
zacją metodą stropową oraz umożliwiała sażony w odpowietrzenia i rurę przele- sywności pompowania oraz całego cyklu
maksymalne skrócenie cykli realizacyj- wową. obiegu wód w środowisku. W projekcie
nych. Wykonanie ścian wanny tunelu Po raz pierwszy w Polsce zastosowano wymagane obniżenie zwierciadła wody
wymagało zrealizowania 260 betonowań na budowie tunelu beton SCC (samoza- odnoszono do stanu średniego +1,0 m
ścian o długości 17 m w czasie pięciu gęszczalny) na tak dużą skalę przemysło- n.p.  0 Wisły oraz od stanu wysokiego
miesięcy. wą. Dotychczas były wykonywane tylko +4,0 m n.p.  0 Wisły. Poziom dna wyko-
W metodzie stropowej także betono- krótkie, próbne odcinki ścian. pu zaprojektowany był w zakresie rzęd-
wania można realizować dwoma sposo- W celu skrócenia długości cyklu po- nych od +0,30 n.p.  0 Wisły do +1,0 n.
bami: stanowiono wykonywać rozdeskowanie p.  0 Wisły. Zaprojektowany system od-
1. betonowanie przez przepusty zosta- ścian przed powstaniem szczytu tempera- wodnienia tymczasowego składał się z 48
wione w stropach, tur w betonie, po osiągnięciu wytrzyma- studni depresyjnych połączonych kolekto-
2. betonowanie dwuetapowe. łości minimalnej betonu 6 MPa. rami zrzutowymi skierowanymi do Wisły.
Pierwsza metoda była nieodpowiednia,
gdyż pozostawiała otwory wstrzymujące Odwodnienie tymczasowe w czasie Podsumowanie
postęp robót izolacyjnych i ziemnych (za- budowy tunelu Realizacja tunelu dała wiele doświad-
sypka stropów). Przy wyborze metody odwodnienia czeń technicznych i organizacyjnych:
Druga metoda wymagała dużych ilości wykopu tunelu Wykonawca kierował się " Sprawna koordynacja robót przygo-
szalunków. Cykl realizacyjny jednej ścia- wymaganiami organizacyjnymi budowy towawczych i konstrukcyjnych zdecydo-
ny był za długi (około 5 dni). oraz istniejącymi warunkami technolo- wała o terminowym zakończeniu budo-
Zdecydowano siÄ… na betonowanie gicznymi. Zaplanowano realizacjÄ™ budo- wy.
ścian z wykorzystaniem betonu SCC wy tunelu metodą stropową, a roboty " Dla metody stropowej wdrożona
pompowanego rurociągiem. Z powodu ziemne odcinkami, sukcesywnie za wy- została technologia betonowania ścian
braku doświadczeń zostały wykonane konaniem ścian szczelinowych. W pro- tunelu przy użyciu betonu SCC. Dzięki
próby poligonowe polegające na zabe- jekcie założono, że poszczególne odcinki tej metodzie zastosowanej w Polsce po
tonowaniu próbnych ścian przy użyciu realizacji obiektu (fronty robót) będą trak- raz pierwszy na tak dużą skalę uzyska-
rurociągów o długości 120 m. towane jako obiekty indywidualne i dla no dużą oszczędność czasu i dzięki temu
każdego z nich będzie określony zespół można będzie lepiej planować terminy
odwodnieniowy z określoną intensywno- podobnych projektów.
ścią eksploatacji. Dla łatwiejszego wyko- " Zastosowany system monitorowania
nania robót przyjęto, że odwodnienie bę- temperatury pozwolił na prawidłowe ste-
dzie realizowane studniami depresyjnymi rowanie procesem dojrzewania i pielÄ™-
znajdujÄ…cymi siÄ™ na zewnÄ…trz konstrukcji gnacji betonu.
tunelu. Obszar objęty odwodnieniem " Ciekawe wnioski powstały z analizy
miał rozmiary: długość 1400 m, szero- wyników monitorowania systemu odwod-
kość 150 m. Wykop tunelu znajdował się nienia. Dotyczy to wpływu zmian poziomu
w odległości ok. 70 m od brzegu Wisły wody w rzece na poziom wody gruntowej
i ok. 700 m od Skarpy Wiślanej. Zabez- z uwzględnieniem działania przegrody
pieczenie się przed zmiennym stanem w postaci ściany szczelinowej.
Wisły było najważniejszym celem działa-
nia odwodnieniowego.
Projekt odwodnienia opracowany zo- mgr inż. Wojciech Puścikowski
Fot. 5. Deskowanie ścian bocznych wanien,
HYDROBUDOWA-6 S.A.
autor
stał na podstawie obliczeń wykonanych
ustawione na płycie dennej
na modelu hydrogeologicznym opraco-
38 Geoinżynieria i Tunelowanie 01/2005 (04)