Anna Boczula
Anna Boczula
Datowanie względne
względne  dostarcza informacji o badanym
stanowisku poprzez odwołanie się do tego, co
wiadomo o innych stanowiskach czy innych z
ródłach
informacji
korelacja faunistyczna
korelacja faunistyczna
względne kalibrowane - wymaga kalibracji, czyli
niezależnego określenia wieku metodami datowania
bezwzględnego
metoda paleomagnetyczna
recemizacja aminokwasów
Datowanie bezwzględne
bezwzględne  dostarcza informacji poprzez fizyczny
pomiar wieku materiału z badanego stanowiska
Metoda radiowęglowa
Metoda potasowo-argonowa
M. argonowo-argonowa
M. stosunków izotopów szeregów uranowych:
M. stosunków izotopów szeregów uranowych:
torowo-uranowa i uranowo-uranowa
M. trakowa
M. termoluminescencji
M. optycznego stymulowania luminescencji
M. elektronowego rezonansu paramagnetycznego
Cykle Milankovica
M. oznaczania stosunku izotopów tlenu
Korelacja faunistyczna
Określanie wieku szczątków na podstawie
współwystępowania szczątków zwierzęcych.
Do grup najważniejszych dla paleoantropologów
należą: trąbowce, świniowate oraz koniowate.
należą: trąbowce, świniowate oraz koniowate.
http://www.medianauka.pl/b
iologia/grafika/ssaki/dzik.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/
Plik:Mesohippus.jpg
Metoda węgla 14C
Chronometria radiowęglowa
W.F. Libby - Nagroda Nobla
1960r..
Powstawanie izotopu 14C.
Pomiar proporcji między
Pomiar proporcji między
izotopem promieniotwórczym
węgla 14C a izotopami trwałymi
12
C i 13C.
T ½ =5730 Ä… 30
http://www.columbia.edu/~rwl4/willard_libby.html
 Ubytek i rekompensata 14C.
Moment  zerowy  poczÄ…tek liczenia czasu w
chronometrii radiowęglowej.
Koncentracja 14C w organizmach żywych na początku
jest taka sama w różnych organizmach żywych i nie
zmieniła się w przeszłości, nie zaszła wymiana węgla
ze środowiskiem.
ze środowiskiem.
Konwencjonalny wiek radiowęglowy.
Kalibracja:
skały dendrochronologiczne, datowanie uranowo-
torowe i chronologia tzw. warstw (warstewek ilastego
osadu).
 Frakcjonowanie izotopowe - zachodzi w każdej reakcji
termodynamicznej dzięki różnicom w szybkości reakcji
różnych rodzajów cząsteczek.
Współczynnik frakcjonowania izotopowego ´13C 
eliminuje różnicę, wyrażany w promilach.
Dlaczego popełniamy błędy w pomiarach metodą
radiowęglową?
radiowęglową?
http://www.adamwalanus.pl/c14/www4.jpg
Milutin Milankovi%0Å„
Metody matematyczne w
rekonstrukcji warunków
klimatycznych, orbity ziemskiej i
zmian klimatycznych.
Teoria "epoki lodowcowej .
Jego imiÄ™ noszÄ…:
Jego imiÄ™ noszÄ…:
- jeden z kraterów na Księżycu;
- wielki na 118 km krater na
Marsie;
- małą planetę w innym niż nasz
Układzie Słonecznym - 1605
Milankovitch.
http://www.velikiprasak.com/wp-
content/uploads/milutin-milankovic.jpg
Cykle klimatyczne Milankovica
Globalne cykle ochłodzeń i ociepleń.
Temperatura a tolerancja organizmów.
Cykl 100 000 lat  zmiany w ekscentryczności orbity
oraz w nachyleniu i orientacji osi obrotu Ziemi;
Cykl 41 000 lat  zmiany w masie lodowców ziemskich;
Cykl 23 000 lat  zmiany w intensywności letniego
nasłonecznienia północnych szerokości
geograficznych.
http://tapety.joe.pl/na-pulpit/science-fiction/kosmos/lawa-wyplywajaca-z-jadra-planety/
http://p2.sfora.pl/a162dc49c284e8cb2e5fe272921b2757.jpg
16
Metoda oznaczania stosunku izotopów 18O/ O
Oparta na zmienności
stosunków izotopowych
zależnych od warunków
środowiskowych.
Zastosowanie w badaniach.
Powód wahań składu
Powód wahań składu
izotopowego tlenu w
izotopowego tlenu w
wodzie morskiej -
frakcjonowanie izotopowe.
Badana przeprowadzone
na otwornicach, pomogły
w ustaleniu stosunku
18
izotopów 16O / O w
danym czasie.
www.fathom.com/course/ 10701050/session3.html
Fosylizacja
Fosylizacja  suma procesów,
którym uległy martwe
organizmy lub ich fragmenty
albo ślady ich działania (np.
tropy) przechodzÄ…c w stan
kopalny.
Warunki:
Warunki:
szybkie przykrycie szczątków
martwych organizmów
osadem.
Zniekształcenia szczątków.
http://kamienie.sokolowski-muzea.eu/images/amonit.jpg
Często niepełne zachowanie.
Tafonomia.
Metody oparte na określaniu
stopnia fosylizacji kości kopalnych
Zmiany chemiczne w kościach.
Główny składnik mineralny kości: hydroksyapatyt,
który w stanie kopalnym przekształca się w
fluoroapatyt.
fluoroapatyt.
Rozkład kolagenu a temperatura. Zakłada się, że im
wyższa temperatura, tym wyższe straty kolagenu w
kościach.
http://raciborz.naszemiasto.pl/artykul/1473773,sensacja-kosci-ludzkie-z-okresu-neolitu-odktyte-przy,id,t.html
Metoda wykorzystujÄ…ca uwodnienie
obsydianu
Czym jest obsydian?
Proces uwadniania.
Dokładność metody: 10-30% + szczątki towarzyszące.
Główne zastosowanie: ocena wieku archeologicznego
Główne zastosowanie: ocena wieku archeologicznego
wyrobów z obsydianu.
Zasięg metody: kilka tysięcy do 1 miliona lat.
http://mnz.pl/wp-
http://www.magicznagaleria.pl/pliki_upl
content/uploads/2012/04/obsydian-flickr-by-
oad/produkty/scaled3/obsydian_plaski_3
http://home.agh.edu.pl/~bartus/zdjecia/skaly/
kevinzim-licencja-CC-BY-2.0.jpg
714.jpg
magmowe/obsydian_3.jpg
Bibliografia
Human evolution in a geological context; Methods of
dating; F. H. Brown
Wprowadzenie do ewolucji człowieka; Fizyczny kontekst
ewolucji; rozdział 5
Metody badań; Metody fizykochemiczne i
sendymentacyjne; rozdział 33
sendymentacyjne; rozdział 33
http://www.twojapogoda.pl/artykuly/105499,milutin-
milankovic
Słownik Wyrazów Obcych; Wyd. Europa, red. prof. I.
Kamińskiej-Szmaj, 2001.
http://slownik.ekologia.pl/869_Slownik_hydrogeologiczny
/6842_7_F_0_Frakcjonowanie_izotopowe.html
http://portalwiedzy.onet.pl/37871,,,,obsydian,haslo.html