2008-11-06
Zasady publicznego prawa
gospodarczego
" Zasady ustawowe (wspieranie przedsiębiorczości,
poszanowanie uzasadnionych interesów
przedsiębiorców)
Konstytucyjne zasady
" Zasady konstytucyjne
 zasady ogólne (demokratyczne państwo prawne,
działalności gospodarczej
sprawiedliwość społeczna),
 zasada społecznej gospodarki rynkowej
 zasada wolności gospodarczej
PPG
 zasada ochrony własności
dr Igor Postuła  zasada równego traktowania przedsiębiorców
 zasada wolności wyboru i wykonywania zawodu
 zasada wolności zrzeszania się
 zasada solidarności, dialogu i współpracy
1 2
Społeczna gospodarka rynkowa Społeczna gospodarka rynkowa
" Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa (& ) stanowi
Art. 20 Społeczna gospodarka rynkowa
podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
- akcentuje współzale\
ność produkcji i podziału, ustroju
oparta na wolności działalności
gospodarczego i społecznego, praw ekonomicznych i
odpowiedzialności społecznej
gospodarczej, własności prywatnej
- rynek + oddziaływanie państwa dla osiągnięcia celów
społecznych  art. 2 Konstytucji:
oraz solidarności, dialogu i współpracy
RP jest demokratycznym państwem prawnym,
urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej
partnerów społecznych stanowi
- zapobieganie nadu\
ywaniu wolności gospodarczej
podstawę ustroju gospodarczego
(przeciwdziałanie monopolizacji)
- ochrona konsumenta
Rzeczypospolitej Polskiej.
- gwarancje minimum egzystencji
- interwencja w przypadku kryzysu
- wzmacnianie słabych regionów
3 4
Wolność gospodarcza (1) Wolność gospodarcza (2)
" Art. 20 - wolność gospodarcza jako podstawa " Art. 22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest
dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na
społecznej gospodarki rynkowej
wa\
ny interes publiczny.
- ograniczenie wolności jako materia ustawowa
Treść wolności gospodarczej
- wymóg wa\
nego interesu publicznego (obyczaje,
" Wolność podejmowania i prowadzenia działalności
bezpieczeństwo, prawa innych itp.)
(swoboda, rejestracja, zezwolenie, koncesja, monopol)
" Swoboda wyboru formy działalności
" Wolność gospodarcza jako prawo obywatelskie i zasada ustroju
" Swoboda powoływania przedsiębiorców gospodarczego jest wyznaczona granicami dopuszczalnego
ingerowania państwa w gospodarkę
" Wolność umów (zawarcie, wybór partnera, określenie
treści
" Wolność konkurowania z innymi przedsiębiorcami
" Wolność komunikowania o prowadzonej działalności
gospodarczej 5 6
1
2008-11-06
Wolność gospodarcza (3)
Ochrona własności (1)
" Art. 21. 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i
" TK - wymóg konieczności jest spełniony, je\
eli ustanowione ograniczenia
wolności są zgodne z zasadą proporcjonalności, czyli:
prawo dziedziczenia.
1. środki zastosowane przez prawodawcę mogą rzeczywiście doprowadzić
do zamierzonych celów
2. muszą być niezbędne do ochrony interesu z którym są powiązane
3. efekty muszą pozostawać w proporcji do nakładanych cię\
arów " Art. 64. 1. Ka\
dy ma prawo do własności, innych
Przykłady orzeczeń TK
praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.
Ograniczenie działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne -
2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo
Z
dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich
Zakaz przewozu taksówką przez osobę zatrudnioną na inny pełny etat 
ochronie prawnej.
NZ
Zawieszanie licencji pracownikom ochrony oskar\
onym o przestępstwo
przeciwko \
yciu, zdrowiu i mieniu - Z
" Autonomiczne decydowanie o korzystaniu z własności
Stosowanie mar\
urzędowych w odniesieniu do leków importowanych - NZ
" Ochrona przed ingerencją państwa i faktycznymi
Odmowa udzielenia uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości osobie niespełniającej warunków ustawowych - Z naruszeniami
7 8
Ochrona własności (2):
Ochrona własności (3)
ograniczenie własności, wywłaszczenie
" TK
" 64. 3. Własność mo\
e być ograniczona
Obligatoryjny przepadek narzędzi słu\
ących do
popełnienia przestępstwa karno-skarbowego będących
tylko w drodze ustawy i tylko w
własnością osoby trzeciej - NZ
zakresie, w jakim nie narusza ona istoty Grunty pokryte wodami płynącymi stanowią własność
Państwa - Z
prawa własności.
Wywłaszczenia (ustawa o gosp. nieruchomościami)
- istota (odjęcie lub ograniczenie prawa własności)
- cel publiczny
" Art. 21. 2. Wywłaszczenie jest
- wnioskodawca (SP, samorząd terytorialny)
- bezskuteczność rokowań
dopuszczalne jedynie wówczas, gdy
- słuszne odszkodowanie
jest dokonywane na cele publiczne i za
- zwrot w przypadku braku wykorzystania
słusznym odszkodowaniem.
9 10
Zasada solidarności, dialogu i
Równe traktowanie przedsiębiorców (1)
współpracy
" Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta na (& ) solidarności,
" Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa
dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę
ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
równi. Wszyscy mają prawo do równego
Relacje
- pracownicy - pracodawcy
traktowania przez władze publiczne.
- państwo  pracownicy
- państwo - pracodawcy 2. Nikt nie mo\
e być dyskryminowany w
" Zasada solidarności  ponoszenie uzasadnionych cię\
arów na rzecz innych
\
yciu politycznym, społecznym lub
grup, równomierne rozło\
enie cię\
arów kryzysu, pomoc dla jednostek
zagro\
onych
gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
" Zasada dialogu i współpracy  osiąganie porozumienia w zorganizowany
sposób - ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw
Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.
 strona rządowa, pracowników , pracodawców
 wnoszenie spraw o istotnym znaczeniu społeczno  gospodarczym istotnych dla
" Względny zakaz przywilejów i
zachowania pokoju społecznego
 zajmowanie stanowisk przez strony, samodzielnie lub w koalicji
dyskryminacji
 coroczne konsultacje prognozy bud\
etowej, wynagrodzeń, emerytur i rent
11 12
2
2008-11-06
Równe traktowanie przedsiębiorców (2) Równe traktowanie przedsiębiorców (3)
" TK  Z zasady równości wynika nakaz jednakowego
" TK
traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy
Ró\
nicowanie zasad opodatkowania
(kategorii). Wszystkie podmioty prawa charakteryzujące
się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną)
przedsiębiorców uspołecznionych i prywatnych
powinny być traktowane równo, a więc według
w warunkach gospodarki planowej - Z
jednakowej miary.
Akcjonariuszom posiadającym poni\
ej 1%
- obcią\
enia publiczne głosów nie przysługuje prawo do zło\
enia pozwu
- dostęp do zasobów pracy
o uniewa\
nienie uchwały akcjonariuszy  NZ
- dostęp do surowców
- zamówienia publiczne
13 14
Zasada wolności wyboru i wykonywania zawodu Zasada wolności wyboru i wykonywania
(1)
zawodu (2)
Art. 65. 1. Ka\
demu zapewnia się wolność wyboru i
" TK
wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki
określa ustawa.
2. Obowiązek pracy mo\
e być nało\
ony tylko przez ustawę.
Uzale\
nienie uruchomienia aplikacji dla
rzeczników patentowych o zło\
enia
- Wybór zawodu wolny /reglamentowane wykonywanie zawodu
- Swoboda umów o pracę
minimalnej liczby wniosków  NZ
- po stronie pracodawcy (dobrowolne pośrednictwo pracy, brak
ograniczeń ilościowych zatrudnienia)
Arbitralne ustalenie maksymalnej liczby
- po stronie pracownika (zakaz pracy przymusowej / zakaz nakazów
pracy)
aplikantów adwokackich  NZ
- Mo\
e być sądowy zakaz wykonywania zawodu
Uzale\
nienie prawa do wykonywania
- Samorządowe uprawnienia do pozbawienia prawa wykonywania
zawodu zaufania publicznego
transportu osobowego od niekaralności -
NZ
15 16
Zasada wolności zrzeszania się
" Art. 59. 1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach
zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników
oraz w organizacjach pracodawców.
" Prawo do tworzenia koalicji w celu reprezentacji i obrony interesów
(wolność tworzenia, wolność przynale\
ności, swoboda określania
celów)
- rokowania związków zawodowych i organizacji pracodawców
- zawieranie układów zbiorowych pracy i innych porozumień.
- organizowanie strajków
" Problem obowiązkowego samorządu gospodarczego
17
3