....................................
kod pracy ucznia
.............................................
pieczątka nagłówkowa szkoły
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
2008/2009
Drogi Uczniu,
Witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo
odpowiedzieć na wszystkie pytania.
" Arkusz zawiera 9 stron.
" W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań.
Czas pracy:
" Przed rozpoczęciem pracy sprawdz
, czy Twój test jest kompletny.
Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.
80 minut
" Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
" Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądz

piórem.
" Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
" Nie używaj kalkulatora i korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne
sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.
" W zadaniach zamkniętych spośród czterech odpowiedzi A, B, C,
D tylko jedna jest poprawna. Wybierz ją i zakreśl znakiem X na
teście. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędną odpowiedz
i
zaznacz znakiem X inną. W zadaniach zamkniętych możesz się
Liczba punktów
pomylić jeden raz (tylko jeden raz możesz poprawić odpowiedz
).
możliwych do
" Zadania otwarte rozwiązuj w teście w miejscach do tego
uzyskania:
przeznaczonych.
" Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań.
45
" Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w
miejscu do tego przeznaczonym.
" Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów
możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
" Brudnopis nie będzie oceniany.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Zadanie 1. ( 0  1 pkt )
Wszystkie okresy układu okresowego rozpoczynają się od pierwiastków, które:
A) majÄ… konfiguracjÄ™ elektronowÄ… K2L 1;
B) majÄ… konfiguracjÄ™ gazu szlachetnego;
C) mają jeden elektron w dowolnej powłoce;
D) mają jeden elektron w powłoce walencyjnej.
Zadanie 2. ( 0  1 pkt )
Który zbiór atomów i jonów ma taką samą konfigurację elektronową:
A) Ne, Na+, Mg2+, K+ D) S, Cl-, Ar, K+
B) O2-, F-, Al3+, Ne E) Al, Ca2+, K+, Ar
C) Al3+, Li+, Na+
Zadanie 3. ( 0  1 pkt )
Suma liczby protonów, neutronów i elektronów w atomie pewnego pierwiastka X jest równa
40. Liczba neutronów w jądrze atomu jest o 1 większa od liczby protonów. A
adunek jÄ…dra
tego pierwiastka wynosi:
A) +16; B) +15; C) +14; D) +13
Zadanie 4. ( 0  1 pkt )
WiÄ…zanie jonowe we fluorku glinu tworzy siÄ™ w wyniku:
A) utworzenia trzech wspólnych par elektronowych;
B) przejścia trzech elektronów z atomu glinu na atomy fluoru;
C) przejścia trzech elektronów z atomów fluoru do atomu glinu;
D) utworzenia kationów fluoru;
E) żadna z odpowiedzi nie jest prawdziwa, ponieważ w omawianej cząsteczce występuje
wiÄ…zanie kowalencyjne spolaryzowane (atomowe spolaryzowane).
Strona 2 z 9
Zadanie 5. ( 0  1 pkt )
Na zajęciach kółka chemicznego nauczyciel dokładnie omawiał budowę atomu. Opisując
izotopy, wspomniał, że okres półtrwania jąder atomowych izotopu pewnego pierwiastka
wynosi 12 min. Wyjaśnił także uczniom, iż okres półtrwania to czas, w którym rozpada się
połowa pierwotnie istniejących jąder.
Ustal, ile jąder atomowych tego izotopu pozostanie po upływie 48 minut, jeśli w chwili
początkowej było ich 10 gramów.
A) 6,25g B) 1,25g C) 0,625g D) 2,5g
Zadanie 6. ( 0  1 pkt )
Które z wymienionych substancji mogą pełnić rolę reduktora w wielkim piecu:
A) CO2, CaCO3;
B) C, CO;
C) CO, CO2;
D) Wszystkie substancje wymienione w punktach A, B i C
Zadanie 7. ( 0  1 pkt )
Siarczan (IV) sodu tworzy hydrat. Ustal, jaki jest wzór hydratu siarczanu (IV) sodu, jeśli
wiadomo, że woda stanowi 50 % masy całej cząsteczki:
A) Na2SO3 × 5H2O B) Na2SO3 × 3 H2O C) Na2SO3 × 7H2O D) Na2SO3 × 9H2O
Zadanie 8. ( 0  1 pkt )
Oblicz, ile gramów nadtlenku wodoru znajduje się w 30%-owym roztworze tego związku,
jeżeli zawiera on 210 g wody.
A) 90g B) 63g C) 147g D) 7g
Zadanie 9. ( 0  1 pkt )
W jakim stosunku masowym należy zmieszać 30% kwas solny z wodą, aby otrzymać roztwór
o stężeniu 10% ?
A) 2 : 1; B) 1 : 1; C) 1 : 2; D) 1 : 3; E) 3 : 1.
Strona 3 z 9
Zadanie 10. ( 0  1 pkt )
Poniższy szereg zawiera metale uporządkowane według malejącej aktywności:
Na, Mg, Zn, Fe, Ag, Au
Na podstawie tego szeregu sądzisz, że reakcja chemiczna zajdzie pomiędzy:
A) Zn(NO3)2 a Ag; C) FeSO4 a Zn;
B) MgCl2 a Fe; D) Na2CO3 a Au
Zadanie 11. ( 0  1 pkt )
Równaniem jonowym skróconym:
Ba2+ + SO42- BaSO4 opisano:
A) działanie kwasu siarkowego (VI) na wodorotlenek baru;
B) działanie kwasu siarkowego (VI) na tlenek baru;
C) działanie kwasu siarkowego (VI) na bar;
D) działanie kwasu siarkowego (VI) na azotan (V) baru;
E) dwie odpowiedzi są prawidłowe.
Zadanie 12. ( 0  1 pkt )
W trzech nieoznakowanych probówkach znajdują się następujące roztwory: KCl, AgNO3,
CuSO4. Jony SO4 2- wykryjemy dodajÄ…c:
A) KOH B) NaCI C) BaCl2 D) HCI
Zadanie 13. ( 0  1 pkt )
Chlorku srebra nie otrzymasz metodÄ…:
A) metal + kwas C) tlenek metalu + kwas
B) sól + kwas D) żadna metoda nie jest poprawna
Strona 4 z 9
Zadanie 14. ( 0  1 pkt )
W laboratorium chemicznym przeprowadzono następujące doświadczenia:
I. Na2S+ HCI
II. K2CO3 + HCI
III. Na2SO4+ HCI
IV. Na2SO3+ HCI
W których probówkach wydzieli sie gaz?
A) I i II B) II i III C) I, II i IV D) I, III i IV
Zadanie 15. ( 0  6pkt )
Ustal wzory sumaryczne i nazwy substancji, które stanowią wyposażenie apteczki w
pracowni chemicznej:
Lp. Charakterystyka Zastosowanie
roztwór pewnego wodorotlenku, który mętnieje po przetrzeć skórę w wypadku
1.
wprowadzeniu do niego tlenku węgla (IV) polania się kwasem
wypić (cp = 5%) w
roztwór soli, która może być otrzymana w wyniku reakcji
2. wypadku zatrucia siÄ™
magnezu z kwasem siarkowym (VI)
związkami ołowiu
stężony roztwór soli składającej się z:
- metalu przechowywanego w nafcie, którego sole podawać w przypadku
3. barwią płomień na żółto, konieczności
- reszty kwasowej kwasu beztlenowego, którego spowodowania wymiotów
rozcieńczony roztwór znajduje się w żołądku człowieka
Nazwa
Wzór sumaryczny
1.& & & & & & & & & & & & .
1.& & & & & & & & & & & & .
2...& & & & & & & & & & & .
2...& & & & & & & & & & & .
3.& & & & & & & & & & & &
3.& & & & & & & & & & & &
Strona 5 z 9
Zadanie 16. ( 0  6 pkt )
W probówkach znajdują się wodne roztwory azotanu (V) żelaza (III) i chlorku wapnia.
Korzystając z tabeli rozpuszczalności wybierz jeden wspólny odczynnik, który wytrąci osady
w obu probówkach. Zapisz równania odpowiednich reakcji cząsteczkowo i jonowo (w formie
pełnego zapisu jonowego). Podaj nazwę i wzór sumaryczny wybranego odczynnika.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 17. (0  6 pkt)
Do zlewki wlano 120 cm3 95-procentowego wodnego roztworu kwasu siarkowego (VI) o gęstości
1,8 g/cm3. Po ok. 3 tygodniach przechowywania w otwartej zlewce objętość roztworu wzrosła
o 30 cm3, a jego gęstość zmalała do 1,71 g/cm3. Co jest przyczyną opisanego zjawiska? Oblicz
stężenie procentowe powstałego roztworu.
Strona 6 z 9
Zadanie 18. (0  4 pkt.)
Różnica w aktywności metali odgrywa istotną rolę w chemii. Z różnic
w aktywności metali korzysta się przy konstrukcji z
ródeł prądu oraz
w ochronie metali przed korozją. Przeprowadzono doświadczenie,
zgodnie z podanym schematem, które pokazuje m.in. różnicę
aktywności metali.
Pręt żelazny umieszczono w niebieskim roztworze CuSO4
a) Zapisz przewidywane obserwacje
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
b) Zapisz równanie reakcji w formie skróconej jonowej
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
c) Oblicz, ile gramów miedzi wydzieliło się na płytce, jeżeli jej masa zwiększyła się o 0,04 g
Strona 7 z 9
Zadanie 19. ( 0  4 pkt )
Organizm człowieka potrzebuje zaledwie 0,5 g soli kuchennej na dobę, podczas gdy zjadamy
jej około15g, co prowadzi do nadciśnienia krwi, a także chorób błony śluzowej żołądka.
Oblicz, jaki procent dobowego zapotrzebowania organizmu na sól kuchenną dostarczysz
organizmowi zjadając 2 dag słodkich rodzynek wraz z 1dag nie mniej słodkich fig. W 100 g
rodzynek znajduje siÄ™ 25 mg NaCl, zaÅ› w 100 g suszonych fig jest 34 mg tego zwiÄ…zku.
Zadanie 20. ( 0  5 pkt )
Do 700 g 15% roztworu azotanu (V) srebra wprowadzono 30 g cynku. Oblicz, ile gramów
srebra wydzieli się po zakończeniu reakcji wymiany.
Strona 8 z 9
BRUDNOPIS
Strona 9 z 9