Zdrowie najmłodszych
Nawadnianie organizmu
najmłodszych
Całkowita woda ustrojowa stanowi 80% masy ciała nowo- cko ma ogromne pragnienie. W trzeciej
fazie odwodnienia dziecko jest podsy-
rodka. Im mniejsze dziecko, tym większe ryzyko odwod-
piające, wiotkie, gałki oczne są bardzo
zapadnięte, brak jest łez, jama ustna
nienia i poważniejsze jego konsekwencje kliniczne.
jest bardzo sucha, dziecko nie chce już
pić lub nie jest w stanie, fałd skóry roz-
Odwodnienie jest najgroz
niejszym po- opiekunowie muszą sami obserwować prostowuje się bardzo powoli. W tym
wikłaniem ostrej biegunki. Ostra biegun- zachowanie pociech i dopilnować, aby przypadku konieczna jest hospitalizacja
ka jest to zespół chorobowy charaktery- wypijały więcej płynów w ciągu upal- i podłączenie kroplówki w celu jak naj-
zujący się oddawaniem przez dziecko nego dnia. W przypadku najmłodszych szybszego nawodnienia maluszka.
wolnych (wodnistych) stolców, częściej stan gospodarki wodnej można ocenić
niż trzy razy na dobę lub oddaniem również na podstawie ilości oddawane- Nawadnianie składa się z dwóch
przynajmniej jednego stolca z domiesz- go moczu w pieluszkę lub do pampersa. etapów:
ką krwi, ropy lub śluzu. Definicja ta nie Ilość moczu zmniejsza się, gdy dziecko " uzupełnienia niedoborów,
odnosi się do niemowląt karmionych jest niedostatecznie pojone. " uzupełniania dokonujących się na-
wyłącznie piersią  one bowiem mo- dal strat.
gą oddawać kilka, a nawet kilkanaście Starsze dzieci często w ferworze za-
stolców na dobę. U tych dzieci bie- bawy zapominają o piciu. Dlatego po- Rynek farmaceutyczny oferuje kilka pre-
gunkę rozpoznajemy dopiero wtedy, dawajmy dzieciom latem jak najwięcej paratów nawadniających  jedne z nich
gdy zwiększa się częstość oddawania wody, najlepiej niegazowanej. Dla nie- można stosować w pierwszym etapie
stolców lub wyraz
nie zmienia się ich mowląt najlepsza jest nisko zmineralizo- nawadniania, inne zarówno do uzupeł-
charakter. wana z atestem IMiD, Centrum Zdrowia nienia istniejących niedoborów, jak też
Dziecka lub PZH. Młodszym dzieciom w profilaktyce stanów odwodnienia
Przyczyną ostrej biegunki są zakażenia można również podawać ziołowe her- i uzupełniania dokonujących się strat.
wirusowe i bakteryjne. Współczesne le- batki, najlepiej te bez cukru.
czenie w ostrych biegunkach składa się Zapotrzebowanie podstawowe
z uzupełnienia zaistniałych niedoborów W stanach wymagających zdecydo- na płyny
wody i elektrolitów oraz z odpowied- wanego nawadniania, jak na przykład Dla dzieci o masie ciała powyżej 10 kg
niego postępowania dietetycznego, biegunka, konieczne jest podawanie zapotrzebowanie podstawowe wynosi
dla zapewnienia prawidłowej poda- dzieciom specjalnych preparatów na- 1500 ml/m2 powierzchni ciała/dobę.
ży energii, co jest szczególnie ważne wadniających dostępnych w aptekach. Zapotrzebowanie w odniesieniu do ma-
u niemowląt. Równie ważne w biegunce W warunkach domowych można sto- sy ciała (m.c.) wynosi:
jest stosowanie sprawdzonych probioty- sować dostępne płyny, np. wodę, her- " do l0 kg masy ciała: 100 ml/kg,
ków, np. Lactobacillus rhamnosus GG, batę, jogurty, mus i kompot jabłkowy, " 10-20 kg masy ciała: 1000 ml + 50
które przywracają naturalną mikroflorę marchwiankę, zupy  najlepiej lekko po- ml na każdy kg m.c. powyżej 10 kg
przewodu pokarmowego oraz chronią solone. Należy je podawać od chwili m.c.
przed groz
nymi następstwami takimi wystąpienia biegunki, aby nie dopuścić " > 20 kg masy ciała: 1500 ml + 20
jak np. wtórne zakażenie przewodu do stanu odwodnienia. Nie należy na- ml na każdy kg m.c. powyżej 20 kg
pokarmowego, grzybica czy wtórna tomiast stosować komercyjnych soków m.c.
alergizacja. owocowych (np. soku jabłkowego),
gdyż mogą one stać się dodatkową Podstawowe zapotrzebowanie na
Do odwodnienia może również dojść przyczyną biegunki, ze względu na wy- elektrolity wynosi:
u zdrowych niemowląt latem, kiedy soką zawartość cukru (sacharozy). " Na+: 3 mmol/100 Kcal energii me-
podnosi się temperatura powietrza. Ma- tabolizowanej,
luchy intensywniej się pocą i tracą wię- Fazy odwodnienia " K+: 2.5 mmol/100 Kcal energii me-
cej płynów, a pocenie się jest jednym Pierwsza faza odwodnienia zwykle tabolizowanej.
z mechanizmów termoregulacji, mającej przebiega niezauważalnie dla rodzi-
utrzymać stałą temperaturę ciała i zapo- ców. W drugiej fazie odwodnienia dzie- Ze względu na wyższy spoczynko-
biegać przegrzaniu. cko staje się niespokojne, pobudzone, wy wydatek energetyczny u małych
gałki oczne ma zapadnięte, następuje dzieci, zapotrzebowanie na elektroli-
W przypadku dzieci, które jeszcze nie brak łez, język i skóra są suche, fałd ty jest u nich wyższe. Ogólne zasady
mówią, że chce im się pić, rodzice lub skóry rozprostowuje się powoli i dzie- dawkowania Doustnych Preparatów
36
Nawadniających (DPN)u dzieci jest 1. Ciężki stan ogólny silenie biegunki po wprowadzeniu DPN
następujące: Wstrząs lub zaburzenia świadomości wynika z zaburzeń wchłaniania węglo-
" nie ma cech odwodnienia: wymagają rozpoczęcia nawadniania wodanów. W takiej sytuacji należy roz-
- 10 ml/kg m.c./stolec dożylnego z wdrożeniem nawadnia- ważyć nawadnianie dożylne.
" odwodnienie niewielkie (do 5%): nia doustnego po uzyskaniu poprawy
- 50 ml/kg m.c. = korekta odwod- stanu ogólnego. Nie podawaj dzieciom !!!
nienia " napojów gazowanych o owo-
- 10 ml/kg m.c./stolec = uzupełnia- 2. Uporczywe wymioty cowym smaku  zawierają dużo
nie strat Nawadnianie doustne podaje się czę- chemicznych środków konserwu-
" odwodnienie umiarkowane (do 9%): sto, w małych porcjach (spragnione jących i sztucznych barwników,
- 100 ml/kg m.c. = korekta odwod- dziecko może domagać się dużych " napojów typu  cola  zawiera-
nienia (przez 4 - 6 godzin) = uzupeł- objętości, co może nasilić wymioty). ją kofeinę,
nianie strat " czarnej herbaty  zawiera teinę,
3. Zaburzenia wchłaniania zmniejsza przyswajanie białka
Nawadnianie dożylne zostało w znacz- węglowodanów i żelaza, osłabia wchłanianie
nej mierze zastąpione przez DPN, na- W składzie wszystkich preparatów witaminy C,
dal jednak mogą zdarzyć się sytuacje, nawadniających znajduje się glukoza. " napojów typu tonik  zawierają chi-
że w pierwszych godzinach leczenia W razie zaobserwowania znacznego ninę, mogą zaburzać pracę jelit.
dożylna droga nawadniania jest ko- zwiększenia objętości stolców, w któ-
Floridral_Wakacyjna_210x148_5mm.pdf 2008-06-12 08:54:34
nieczna. Ograniczenia metody nawad- rych zawarta jest glukoza lub substancje dr med. Sylwia Krzemińska
niania doustnego są następujące: redukujące można przypuszczać, że na- Piśmiennictwo u autora
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K