j a k t o d z i a ł a
wałtowny rozwój systemów teleinformatycznych
spowodował odpowiedni przyrost ilości prac
Gmonterskich, związanych z prowadzeniem niezli-
czonych instalacji przewodowych, z czym wiąże się
konieczność powiązania przewodów z wtyczkami
i portami różnego typu.
Dawno, dawno temu, takie rzeczy załatwiało
się bardzo solidnie: po zdjęciu izolacji zewnętrznej
z obciętego przewodu zdejmowało się izolację z po-
szczególnych  żył , po czym (mowa o starannym
montażu) powlekało się końcówki cyną i przykręcało
śrubkami zaciskowymi. W zasadzie proste, prawda?
Ale spróbujcie wykonać kilkadziesiąt takich połączeń
dziennie, przyjmując, że kabel ma średnio 6 8 żył!
1
Sprytne kleszcze
K a z i mi e r z T o p ó r
1
Z tych właśnie powodów pojawiło się w ostat- wtyczki. Wtyczka jest zaopatrzona w szereg bla-
nim trzydziestoleciu sporo różnych sprytnych narzę- szek 4, ukształtowanych tak, że dwoma ostrzami mo-
dzi typu  kleszczowego , które w znacznym stopniu gą się wbijać w żyłę 2 i przebiwszy warstwę izolacyj-
ułatwiają prace montażowe, a przede wszystkim ną, wciskają się pomiędzy druciki splotki 1, dając
znacznie je przyśpieszają. trwały styk elektryczny. Rzecz jasna wymaga to od-
Jednym z takich narzędzi są kleszcze służące powiedniego ustawienia żyły, żeby pod naciskiem
do montażu wtyczek telefonicznych na końcówkach ostrza nie przemieszczała się na boki, ale jednocze-
śnie mogła się nieco rozszerzyć po wbiciu ostrzy
blaszki w splotkę. Musiała więc ulec zmianie cała
2
konstrukcja wtyczki. Jej ogólny widok, z wyrwaniami,
2
ukazującymi szczegóły, przedstawia rys. . Korpus
wtyczki 5 wykonany jest z przezroczystego tworzy-
wa, co w tym przypadku ma istotne znaczenie. Rów-
no obcięty kabel ze zdjętą izolacją zewnętrzną na od-
powiedniej długości wsuwa się do kanału wtyczki,
oznaczonego strzałką tak, żeby każda żyła mogła tra-
fić do pojedynczego kanalika, do którego może wsu-
nąć się blaszka kontaktowa. Zamocowanie całego ka-
bla polega na tym, że pod naciskiem kleszczy pryzma
2 obraca się, a dzięki elastyczności tworzywa, po ob-
rocie ostrzem swym wciska się w izolację, blokując
cały kabel przed wysunięciem. Zamocowanie kabla
i połączenie go jednocześnie z ośmioma żyłami to
sprawa jednego ruchu specjalnych kleszczy.
3
Ogólny ich widok przedstawia rys. . W stanie
spoczynku kleszcze są blokowane kołkiem 1. Wystar-
kabli telekomunikacyj-
3
nych. Rzecz jasna, że
równocześnie z klesz-
czami musiały się poja-
wić specjalne konstruk-
cje samych wtyczek, do-
stosowane do takiego
szybkiego montażu.
Przede wszystkim zmie-
niła się sama zasada po-
łączenia pojedynczej ży-
36 ły z blaszką kontaktową
4
W tym celu wtyczkę,
uzbrojoną już w kabel, wsuwa
5
się do otworu 1 , tak że po-
szczególne blaszki kontaktowe
ustawiają się pod zębami
 grzebienia zaciskowego 2.
W tej pozycji zaciśnięcie
kleszczy kończy całą operację.
Rzecz jasna, życie jest na
ogół bogatsze niż wyobraz
nia
inżynierów i zarówno liczba żył
w kablu, jak i jego średnica by-
czy je lekko ścisnąć, żeby zluzowany kołek
dzięki sprężynie wyskoczył, zwalniając
5
4
kleszcze do pozycji roboczej .
W gniez
dzie 2 dokonuje się obcięcia
i ściągnięcia izolacji zewnętrznej, a w gniez
-
dzie 3 obcina się cały pęk żył na równą dłu-
gość. Bardzo ważną rzeczą w budowie zło-
żonych systemów telekomunikacyjnych jest
zachowanie konsekwentnej kolejności po-
szczególnych żyłek. Zapewnia to komfort
pracy, gdyż nie trzeba układać żył wg ja-
kiegoś innego schematu niż ten, na podsta-
wie którego żyły zostały umiejscowione w
kablu. Przy montażu nowych urządzeń na
ogół warunek ten jest spełniony, ale przy
naprawach i przeróbkach trzeba żyły po-
układać wg odpowiedniej kolejności. Żyły
są izolowane tworzywem w różnych kolo-
rach, co znakomicie ułatwia pracę. Właśnie
w tym momencie przejrzystość wtyczki jest ważna, wają różne. Istnieje więc kilka typowielkości takich
bo patrząc przez cienką ściankę na dno kanału 3, rys. sprytnych kleszczy, a wszystkie w zasadzie mają wy-
2
, można łatwo skontrolować kolejność żył wg ich mienne elementy bezpośrednio wykonawcze, jak np.
kolorów i dopiero potem zacisnąć kleszcze. wkładki z dociskaczami grzebykowymi, elementy słu-
żące do obcinania i zdejmowania izolacji zewnętrznej
itd.
Wtyczka powinna być przejrzysta,
Wszystko to służy jednemu celowi: szybko, ła-
aby skontrolować
two, z jednakową i niezależną od dobrej woli i samo-
a) miejsce przecięcia kabla
poczucia montera pewnością wykonać trwałe połą-
b) kolejność żył wg kolorów
czenia zapewniające dobry kontakt i dobrą wytrzyma-
c) miejsce umieszczenia zacisku
łość mechaniczną.
Konkurs językowy EDGARDA
Nagrodą w konkursie jest Audio Kurs Angielski Discover USA.
Prawie wszystko, co musisz wiedzieć o Stanach Zjednoczonych.
Aby wziąć udział w losowaniu nagród, należy odpowiedzieć
na trzy poniżej zamieszczone pytania,
a odpowiedzi przesłać do redakcji MT.
d
1) Jak w brytyjskim angielskim a jak
w amerykańskim angielskim powiemy  szafa ?
2) Jak w języku angielskim brzmi nazwa
Wojny Secesyjnej?
3) Rdzenni mieszkańcy Los Angeles, to
a) Indianie?
b) Spaniards?
c) Mexicans?
Podpowiedzi szukajcie
na www.jezykiobce.pl
Odpowiedzi należy przesyłać
do redakcji MT pocztą lub na adres e-mail:
[e-mail]
37
do 31 stycznia 2008 r.
Listę laureatów opublikujemy w numerze 2/2008 MT.
MINI QUIZ MT
CZYTAM, WI
C WIEM