W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Roboty drogowe
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
12.10
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas robót drogowych.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Przy wykonywaniu robót drogowych istnieje szereg zagrożeń związanych z ich rodzajem
oraz wewnętrznych
i umiejscowieniem. Roboty te wykonywane są często w bezpośredniej styczności z czynnym
uregulowań Skanska S.A.
pasem ruchu. Część prac związanych z odwodnieniem korpusu jezdni wykonywana jest
" jest obligatoryjny dla
w głębokich wykopach wąskoprzestrzennych. Prace związane z montażem oznakowania
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
pionowego - bramownice, czy montażem oświetlenia ulicznego wykonywane są na
wysokości. Z tego względu szereg elementów składowych robót drogowych  zadań -
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne zaliczamy do prac szczególnie niebezpiecznych.
praktyki podczas prac.
A. Wstęp opracowanie Instrukcji Bezpiecznego
Wykonywania Robót (IBWR) dla
1. Ze względu na rodzaj wykonywanych robót konkretnego zadania.
drogowych możemy je podzielić na: 3. IBWR należy opracować korzystając
" budowę nowych dróg z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia
" remont i modernizację dróg całkowicie i Środowiska (BOZiŚ), Oceny Ryzyka dla
wyłączonych z ruchu Zadania oraz projektu wykonawczego
" remont i modernizację dróg i specyfikacji technicznej dla konkretnego
z wyłączonym jednym pasem ruchu rodzaju robót.
" remont cząstkowy dróg z częściowym 4. Dokumentem dopuszczającym do
wyłączeniem pasa ruchu, na którym te wykonywania robót zakwalifikowanych
roboty się odbywają. do prac szczególnie niebezpiecznych jest
2. Do elementów składowych robót zezwolenie: Protokół zabezpieczenia prac
drogowych należą: szczególnie niebezpiecznych.
" roboty ziemne  wykopy, nasypy 5. Roboty zaliczone do prac szczególnie
" odwodnienie korpusu drogi  studnie, niebezpiecznych powinny odbywać się pod
kanalizacje, rowy bezpośrednim nadzorem, odpowiedzialnym
" podbudowy, geosyntetyki za dopuszczenie pracowników do pracy
" galanteria betonowa, kamienna, poprzez sprawdzenie aktualności badań
krawężniki, chodniki lekarskich, predyspozycji psychofizycznych
" nawierzchnie bitumiczne, betonowe, i zaznajomienia z Oceną Ryzyka dla
żwirowe, z kostki betonowej i kamiennej Zadania.
" oznakowanie poziome i pionowe 6. Należy ustalić, czy roboty drogowe będą
" ekrany akustyczne prowadzone z wykorzystaniem sprzętu
" lampy oświetleniowe i maszyn podlegających dozorowi
" roboty wykończeniowe  humusowanie, technicznemu, do obsługi których
elementy wykończeniowe wyposażenia wymagane są specjalne uprawnienia.
ulic i chodników: bariery, palisady. 7. Należy sprawdzić, czy maszyny i sprzęt
podlegające dozorowi technicznemu
B. Działania przed rozpoczęciem robót posiadają aktualne dopuszczenie do
eksploatacji, wystawione przez właściwą
1. Przed rozpoczęciem robót drogowych jednostkę.
należy ustalić, które ich elementy 8. Należy sprawdzić, czy operatorzy maszyn
składowe są zaliczane do prac szczególnie i sprzętu, do obsługi których wymagane
niebezpiecznych. są specjalne uprawnienia, posiadają
2. Podstawą do podjęcia robót drogowych, odpowiednią kategorię uprawnień, zgodną
niezależnie od ich rodzaju, jest dokonanie z rodzajem obsługiwanych przez nich
Wersja 1.0 Oceny Ryzyka dla Zadania oraz maszyn.
Standard 12.10 1
9. Należy sprawdzić, czy ciężki sprzęt " lizak dwustronnie podświetlany lub
budowlany do robót ziemnych z tarczą odblaskową
i nawierzchniowych oraz środki transportu " latarkę ze światłem czerwonym lub
ciężkiego wyposażone są w sprawny czerwonym i zielonym
dz
więkowy sygnalizator cofania oraz " środki łączności bezprzewodowej,
świetlny sygnalizator, tzw. kogut, zgodnie ze standardem szczegółowym
informujący o ich poruszaniu się.  5.5 Kierowanie ruchem (Rys. 3).
10. W przypadku braku dz
więkowego 19. Przed skrzyżowaniami budowanych,
sygnalizatora cofania trzeba wyznaczyć modernizowanych lub remontowanych
pracowników nadzorujących wykonywanie dróg z liniami energetycznymi należy
manewru cofania, w celu uniknięcia ustawić bramki ograniczające gabaryty
zagrożenia dostania się pracowników przejeżdżających pojazdów i sprzętu,
w strefę niebezpieczną. uwzględniając wskazówki zawarte
11. W zależności od zadania należy zapewnić w standardzie szczegółowym  4.4 Praca
pracownikom niezbędne środki ochrony w sąsiedztwie linii energetycznych .
indywidualnej słuchu, oczu, górnych dróg 20. Do obsługi maszyn i sprzętu, których
oddechowych i rąk. użytkowanie nie wymaga specjalnych
12. W przypadku planowanego prowadzenia uprawnień można dopuścić jedynie
prac na czynnym pasie jezdni z jego pracowników zapoznanych z ich
częściowym wyłączeniem z ruchu należy dokumentacją techniczno-ruchową
opracować  Projekt organizacji ruchu , i instrukcją bezpiecznej obsługi, którzy
który musi zostać zatwierdzony przez zostali przeszkoleni w tym zakresie w trakcie
upoważnione do tego organy. instruktażu stanowiskowego.
13. Miejsce prowadzenia robót na wyłączonym
całkowicie lub częściowo pasie ruchu należy C. Działania podczas prowadzenia robót
wygrodzić pachołkami drogowymi lub
separatorami od pasa lub jego części, po 1. Bezpośrednio pod czynną linią energetyczną
której odbywa się ruch (Rys. 1). nie wolno prowadzić robót drogowych
z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu do prac
ziemnych i załadunkowych. Odległość od
skrajnych przewodów, liczona w poziomie,
powinna być nie mniejsza niż:
" 3 m  dla linii niskiego napięcia do 1 kV
" 5 m  dla linii wysokiego napięcia od 1 
15 kV
" 10 m  dla linii wysokiego napięcia 15 
30 kV
" 15 m  dla linii wysokiego napięcia 30 
110 kV
" 30 m  dla linii wysokiego napięcia pow.
110 kV.
Rys. 2 Sygnalizacja świetlna
2. Bezpośrednio pod linią energetyczną
można prowadzić prace, o których mowa
Rys. 1 Wygrodzenie pasa ruchu drogowego pachołkami
powyżej dopiero po jej wyłączeniu lub
drogowymi
uzgodnieniu warunków bezpiecznej pracy
z jej właścicielem (Rys. 4, 5).
14. Kierunek jazdy na zwężonym odcinku
jezdni należy oznaczyć za pomocą tablic
kierujących i prowadzących.
15. Wykonując wygrodzenie i oznakowanie
z godnie z  Projektem organizacji ruchu
Rys. 3 Kierowanie ruchem
należy korzystać ze standardu głównego
drogowym
 5. Prace pod ruchem oraz standardu
szczegółowego  5.4 Prowadzenie robót
pod ruchem .
16. Na czas zmniejszonej widoczności (od
zmroku do świtu, niesprzyjające warunki
atmosferyczne) należy zapewnić, by
wszelkie urządzenia bezpieczeństwa ruchu
drogowego wyposażone były w elementy
Rys. 4 Prace w bezpośrednim sąsiedztwie napowietrznych linii
odblaskowe, a przy wjazdach i zjazdach na energetycznych
zwężony odcinek w sygnalizację świetlną 
falę świetlną (Rys. 2).
17. Tylko osoby posiadające wymagane
D. Roboty ziemne  wykopy, nasypy
przepisami szkolenie mogą kierować
ruchem na zwężonych odcinkach jezdni.
1. Realizując drogowe roboty ziemne,
18. Pracowników uprawnionych
w tym wykopy szerokoprzestrzenne,
Rys. 5 Minimalna i wyznaczonych do kierowania ruchem
z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu
odległość prac od czynnej
należy wyposażyć:
budowlanego, jak: koparki, spycharki,
linii energetycznej w
" w kamizelkę ostrzegawczą
koparko-ładowarki, należy wyznaczać
płaszczyz
nie poziomej
2
i wygradzać strefy niebezpieczne związane wykopu, należy dodatkowo oznaczyć
z pracą tego sprzętu. ostrzegawczymi tablicami informacyjnymi.
2. W przypadku częstego przemieszczania 4. Wykopy o głębokości powyżej 1 m należy
się ciężkiego sprzętu budowlanego wyposażyć w bezpieczne zejścia  drabiny,
i niemożliwości wyznaczenia stref schodnie.
niebezpiecznych należy zapewnić obecność 5. Wzdłuż krawędzi wykopu należy
pracownika nadzorującego zakaz wejścia pozostawić wolny pas terenu o szerokości
innych pracowników w obszar pracy tego minimum 0,6 m.
sprzętu. 6. Podczas uszczelniania lub czyszczenia
3. Podczas załadunku urobku kierowcy od wewnątrz studni kanalizacyjnych,
samochodów skrzyniowych zobowiązani są stanowiących element odwodnienia
do opuszczenia kabiny pojazdu. korpusu drogi, należy dokonać pomiarów
4. Na zewnątrz pojazdów kierowcy rodzajów gazów i ich stężeń w atmosferze.
muszą poruszać się w kamizelkach 7. Prace w studniach kanalizacyjnych muszą
ostrzegawczych, hełmach ochronnych oraz być prowadzone w minimum dwuosobowej
obuwiu roboczym. obsadzie  wykonujący pracę i asekurujący.
5. Potwierdzenie rozładunku samochodu na 8. Wykonując odwodnienie korpusu
wysypie (ewidencja kursów) jest możliwe drogi należy dodatkowo wspomóc się
dopiero po opuszczeniu skrzyni ładunkowej standardami szczegółowymi:  3.1 Wykopy,
do pozycji transportowej. doły, rowy ,  3.3 Obudowy ścian, szalunki,
6. Tworząc nasypy należy ściśle przestrzegać zabezpieczenia ,  6.2 Roboty w kanałach,
Rys. 6 Prace w wykopach
warunków specyfikacji technicznej studniach, studzienkach (Rys. 6, 7).
i studzienkach
kanalizacyjnych
dotyczącej grubości warstw przewidzianych
do jednorazowego zagęszczenia przy
użyciu zagęszczarek płytowych lub walców
drogowych.
7. Koniec nasypu  skrajnię należy oznaczyć
w sposób widoczny dla kierowców
samochodów ciężarowych i operatorów
sprzętu.
8. Podczas zagęszczania nasypów
z wykorzystaniem walca drogowego,
odległość walca od górnej krawędzi nasypu
nie może być mniejsza niż 0,5 m.
9. Podczas tworzenia nasypów
z wykorzystaniem spycharek należy
pamiętać o dopuszczalnych pochyleniach
terenu lub skarpy nasypu, nie większych niż:
" 25% podczas pracy pod górę
Rys. 7 Prace w wykopach i studzienkach kanalizacyjnych
" 35% podczas pracy w dół
" 30% podczas pracy z pochyleniem
F. Podbudowy, geosyntetyki
poprzecznym.
10. W przypadku wykonywaniu wykopów
1. W przypadku układania podbudów
i nasypów w sąsiedztwie linii
z pyłów i żużli przemysłowych pracownicy
energetycznych sprzęt do robót ziemnych
powinni pracować w okularach ochronnych
powinien być wyposażony w sygnalizatory
i ochronach górnych dróg oddechowych.
napięcia.
2. W przypadku układania geosyntetyków
11. Wykonując roboty ziemne: wykopy,
barwy białej pracowników należy
nasypy należy dodatkowo korzystać ze
wyposażyć w ochronne okulary
standardu głównego:  3. Prace ziemne
przeciwsłoneczne, niwelujące odbijanie
oraz standardów szczegółowych:
promieni od geosyntetyków.
 3.2 Nasypy ,  4.4 Prace w sąsiedztwie
3. Ręczny transport bel geowłókniny, których
linii energetycznych ,  7.2 Niewybuchy,
długość przekracza 4 m należy wykonywać
niewypały ,  14.1 Maszyny do robót
zespołowo. Na jednego pracownika nie
ziemnych .
może przypadać masa przekraczająca:
" 25 kg przy pracy stałej
E. Odwodnienie korpusu drogi  studnie,
" 42 kg przy pracy dorywczej.
kanalizacje, rowy
G. Galanteria betonowa, kamienna,
1. Wykopy wąskoprzestrzenne o głębokości
krawężniki, chodniki
powyżej 1 m, wykonywane w ramach
zadania odwodnienia korpusu drogi, należy
1. Galanterię betonową, transportowaną
skutecznie zabezpieczać poprzez obudowy
ręcznie należy przemieszczać
ścian.
z zachowaniem norm dotyczących ręcznych
2. Na czas prac wykopy należy zabezpieczyć
prac transportowych:
barierami ochronnymi o wysokości 1,1 m,
" masa przedmiotów przenoszonych
ustawionymi w odległości nie mniejszej niż
przez jednego pracownika nie może
1 m od krawędzi wykopu.
przekraczać 30 kg przy pracy stałej
3. Strefy niebezpieczne, związane
i 50 kg przy pracy dorywczej
z możliwością wpadnięcia do
Wersja 1.0
Standard 12.10 3
" masa przedmiotów przenoszonych 3. Na czas zmniejszonej widoczności wszelkie
zespołowo, przy ciężarze przedmiotu zabezpieczenia wykopów, jak np. bariery
o wadze ponad 30 kg nie może ochronne należy wyposażyć w elementy
przekraczać na jednego pracownika odblaskowe lub oświetlenie sygnalizacyjne.
25 kg przy pracy stałej i 42 kg przy pracy
dorywczej. Zabrania się:
2. Cięcie i szlifowanie galanterii betonowej
i kamiennej powinno być wykonywane 1. Dopuszczenia do obsługi maszyn
we wcześniej przygotowanych stojakach, i sprzętu pracowników nieposiadających
imadłach lub uchwytach, bez konieczności wymaganych przepisami uprawnień.
przytrzymywania obrabianego elementu 2. Wykorzystywania urządzeń i sprzętu
rękoma lub dociskania go do podłoża nogą. podlegającego dozorowi technicznemu bez
3. Pracownik wykonujący obróbkę galanterii aktualnego dopuszczenia do eksploatacji.
betonowej lub kamiennej powinien 3. Opuszczania przez operatorów i kierowców
pracować w okularach ochronnych. kabin eksploatowanych pojazdów i sprzętu
bez wyłączenia silnika.
H. Działania po zakończeniu prac 4. Pozostawiania środków transportu,
maszyn i urządzeń na terenie pochyłym
1. Środki transportu, maszyny, sprzęt bez ich wcześniejszego zabezpieczenia
i pozostałe urządzenia techniczne należy przed samoczynną zmianą położenia
zabezpieczyć przed dostępem osób i uruchomieniem.
niepowołanych. 5. Opuszczania terenu budowy przez
2. Materiał składowany na wolnym samochody ciężarowe z podniesioną
powietrzu: rury kanalizacyjne, elementy skrzynią ładunkową.
studni, galanterię betonową i kamienną 6. Podejmowania prac w obrębie czynnego
trzeba zabezpieczyć przed możliwością pasa ruchu lub odcinka pasa ruchu bez
samoistnego przemieszczenia się, w tym  Projektu organizacji ruchu .
utratą stabilności.
4