Polinezyjczycy to pierwotni mieszkańcy wysp Polinezji, zamieszkujący umowny trójkąt
między Hawajami (Hawai), Wyspą Wielkanocną i Nową Zelandią. Polinezja stanowi
wschodnią część Oceanii i obejmuje wyspy: Hawaje, Feniks, Line, Lagunowe, Wallis i Futuna,
Samoa, Tonga, Tokelau, Cooka, Towarzystwa, Tuamotu, Markizy, Tubuai, Gambiera, Pitcaim,
Wielkanocną. Na wyspach tych żyje ok. 1,8 -2 mln mieszkańców, w tym 600-700 tysięcy
rdzennych Polinezyjczyków. Niekiedy do Polinezji zalicza się Nową Zelandię i Fidżi. Religie
rodzime Polinezji, mimo dużego zróżnicowania, mają wszelkie elementy wspólne
z Melanezją, zwłaszcza występującą powszechnie wiarę w bezosobową siłę nadnaturalną
Mana znaną z Huny. Bardzo rozbudowane są mity kosmologiczne, według których kosmos
powstał z pierwotnej pustki. Tanga-Roa jest jednym z bogów znanych prawie w całej
Polinezji. Jest on stwórcą innych bóstw, Ziemi oraz ludzi. W mitach pełni wielorakie funkcje.
Występuje pod różnymi imionami: Tangaloa, Tanaoa, Taaroa. Istotą Najwyższą u Maorysów
w Nowej Zelandii i na innych wyspach jest bóg Io.
Kult bogów był ściśle związany z ważnym dla całej Polinezji kultem wodzów plemiennych,
zarówno żyjących, jak i zmarłych, tworzących wraz z rodzinami arystokrację rodową. Dzisiejsi
kahuni i kapłani uzdrawiający z pomocą masażu Ma-Uri czy Huny do takiej właśnie starej
arystokracji duchowej należą. Za pomocą drobiazgowo sporządzonych i przekazywanych
z pokolenia na pokolenie genealogii wywodzono plemiennych wodzów od konkretnych bóstw
(aniołów). Obrzędy odprawiano z okazji zmiany pór roku, ważnych okoliczności
(np. narodziny dziecka) lub podejmowania doniosłych decyzji (np. budowy łodzi,
wypowiedzenia wojny). Ceremonie sprawowane były w świątyniach (Marae), będących
otwartymi zagrodami otoczonymi kamieniami, z czworokątną piramidą ułożoną z kamieni,
symbolizującą tron czczonego bóstwa. Centralną część obrzędów stanowiło składanie ofiary
bogu z pierwszych płodów rolnych, pierwszego połowu ryb lub z jeńców wojennych. Podczas
obrzędów często dochodziło do transu, ekstazy, zjawisk typowych dla praktyk religijno-
szamańskich.