obywatelskie


Pojęcie  społeczeństwo obywatelskie


SO a społeczeństwo masowe


S.O. - jednostka-zbiorowość-państwo


Modele S.O.


Konsensualne


Konfliktowe
obywatelskie
Pojęcie: społeczeństwo
obywatelskie
Dwa podejścia:
- neutralne aksjologicznie  jakie jest w rzeczywistości
- wartościujące  jakie powinno być
Jednostka
Zbiorowość Państwo
Różnice w podejściach wg. kryteriów:
- Podmiotowości
SO to zespół instytucji oraz dobrowolnych i
- Racjonalności
spontanicznych organizacji, związków i
- Konfliktu
stowarzyszeń, będący podstawą samodzielnego,
wolnego od ingerencji państwa rozwoju
obywateli, a zarazem stanowiÄ…cy wyraz ich
własnej aktywności, inicjatyw i potrzeb.
SO a społeczeństwo
masowe
 ... rzecz jednak w tym, że człowiek masowy rzeczywiście
wierzy w to, że państwo to on, i coraz usilniej dąży do tego,
aby za jego pomocą niszczyć pod jakimkolwiek pretekstem
wszelkie twórcze mniejszości, które mu przeszkadzają, i to
we wszystkich dziedzinach życia, w polityce, ideologii,
przemyśle. Rezultaty tych dążeń okażą się fatalne. Społeczna
żywiołowość będzie stale łamana przez interwencję
państwa, nie będzie mogło zakiełkować żadne nowe ziarno.
Społeczeństwo będzie musiało żyć dla państwa; człowiek
dla machiny rzÄ…dowej .
(J.Ortega y Gasset)
Model Arystotelesa
naturalnym prawem człowieka jest dążenie do
szczęścia,
osiągnięcie szczęścia jest możliwe tylko poprzez
działanie państwa,
instynkt społeczny ludzi zmierza do powstania państwa
w kilku etapach: powstanie rodziny, gminy wiejskiej -
państwa jako wspólnoty doskonałej
ktoś, kto żyje poza państwem jest nędznikiem, albo
nadludzkÄ… istotÄ…
Liberalny model SO
Podstawą kształtowania S.O. jest podział pracy
Społeczeństwo jest formą  wspólnoty rynkowej
złożonej z indywidualnych właścicieli
A
ad ogólny powstaje spontanicznie dzięki
krzyżowaniu się partykularnych, egoistycznych
interesów
Polityka jest środkiem do możliwości
rozszerzania interesów prywatnych
Podstawowym regulatorem społecznym jest
mechanizm rynkowy
Heglowski model
społeczeństwa
obywatelskiego
Głównym regulatorem jest państwo,
które chroni interesy obywateli i zapewnia
realizację interesów zbiorowości jako
całości, poprzez np. korporacje.
Warunkiem istnienia i funkcjonowania S.O. jest państwo,
które  jest duchem obiektywnym przeto sama jednostka
posiada obiektywność, prawdę i etyczność tylko jako członek
państwa .
Społeczeństwo obywatelskie w rozwoju staje się państwem
(choć do niego nie sprowadza) zachowując możliwości
samorozwoju.
Neoliberalny model SO
Odrodzenie rynkowe,
Indywidualizm, zerwanie z
korporatywizmem,
Przejmowanie zadań państwa
przez samorzÄ…dy,
Wolny rynek i minimalna rola
państwa
Państwo ostoją autorytetu i
moralności
Paradoks Böckenfördego!
Komunitariański model SO
Zarzucają neoliberałom:
skrajny indywidualizm, chaos moralny,
upadek wiary w siłę i efektywność
demokracji
PostulujÄ…:
coś więcej niż  przyjaz
Å„ rynkowÄ…
aktywne uczestnictwo w polityce,
kulturze, nauce, życiu rodzinnym
praktykowanie obywatelskości, co da
rozwój kompetencji obywatelskich,
odnalezienie wspólnego dobra i
tożsamości moralnej
Konfliktowe modele SO
(1)- n-Mmh (L.Nowaka)
SO to zbiorowość ludzi wolnych realizujących swe
dążenia (interesy) w zakresie zależnym od dostępu do
materialnych środków przymusu  najpełniej w
demokracji
Demokracja nie musi chylić się ku autokracji, jeśli
system polityczny będzie dwupartyjny. Spowoduje to,
że obywatele będą stale kontrolować zmieniające się u
władzy partie konkurencyjne nie mogące przeważyć
dostępu do materialnych środków przymusu
 por. Tomasz Banaszak
Anarchistyczny model SO
Jedynym warunkiem wyzwolenia
ze zniewolenia jest pokonanie
dominacji państwa, które w
rękach międzynarodowych
korporacji realizuje ich interesy
podbijając wolne społeczności i
wysysa z nich wolność pod
pretekstem niesienia instytucji
demokratycznych. Współcześnie
obywatelskość jest iluzją, jedyna
szansa w walce!