IV. Prawa człowieka 1
4. JAK ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
CHRONIĄ PRAWA CZŁOWIEKA?
W większoS
ci państw obok instytucji rządowych istnieją organizacje pozarządowe, odgrywające szcze-
gólną rolę w funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego (organizacje kulturalne, oS
wiatowe, sto-
warzyszenia broniące praw mniejszoS
ci). Podczas realizacji tematu uczniowie dowiedzą się, jak pracują
pozarządowe organizacje zajmujące się ochroną praw i wolnoS
ci człowieka, czy mogą one skutecznie
przeciwstawiać się łamaniu praw człowieka oraz jakie są zasady, cele i metody ich działania.
CELE
PoproS
o przeczytanie tekstu  Co mogą orga-
nizacje pozarządowe? . Po przeczytaniu uczniowie
Po zajęciach uczniowie powinni umieć:
powinni mieć czas na zgłaszanie wątpliwoS
ci i zada-
 okreS
lić zasady, na których opierają
wanie pytań. Następnie poproS
o odpowiedzi na py-
swoje działania organizacje pozarzą-
tania poprzedzające tekst. Zwróć uwagę na polskie
dowe zajmujące się obroną praw człowieka;
organizacje pozarządowe działające na rzecz praw
 podać ich główne cele i metody działania;
człowieka. Dobrym pomysłem jest oczywiS
cie zapro-
 wykorzystać tę wiedzę do opracowania minipro-
szenie na lekcję działacza jednej z tych organizacji.
jektu organizacji mającej występować w obronie
3. PodkreS
l raz jeszcze, że większoS
ć organizacji poza-
praw człowieka;
rządowych to po prostu małe grupy ludzi zajmujące
 odróżniać organizacje pozarządowe od instytu-
się często jednym wybranym problemem w swoim
cji państwowych zajmujących się ochroną praw
najbliższym otoczeniu (osiedlu, wiosce, miasteczku,
człowieka.
gminie). Podaj 2 3 przykłady. PoproS
, żeby uczniowie
podali inne (jeS
li je znają) albo wymienili problemy
METODY PRACY
występujące w ich osiedlu, gminie, mieS
cie, którymi
mogłyby zająć się takie organizacje. W wykonaniu
" praca wgrupach
polecenia pomoże spis polskich organizacji pozarzą-
" gra symulacyjna
dowych działających na rzecz praw człowieka.
" projekt uczniowski
4. Podziel uczniów na 4-, 5-osobowe grupy. Każdy
zespół ma za zadanie  założyć (czyli wymyS
lić) or-
R
RODKI DYDAKTYCZNE
ganizację pozarządową zajmującą się ochroną praw
człowieka. Uczniowie powinni stworzyć nazwę orga-
" arkusze papieru, flamastry
nizacji, okreS
lić jej cele, zasady działania oraz podać
kilka metod, którymi będą się posługiwali. Sprawdx
,
czy polecenie zostało dobrze zrozumiane. Gdy ze-
JAK PRZEPROWADZIĆ ZAJĘCIA?
społy będą gotowe, wybrani do tego celu sekretarze
WPROWADZENIE
zaprezentują wyniki pracy. Zwróć szczególną uwagę
1. PoproS
, aby uczniowie przypomnieli so- na to, czy uczniowie odróżniają od siebie zasady, cele
bie doniesienia Amnesty International za- i metody działania oraz czy organizacja, którą  po-
mieszczone w poprzedniej lekcji i zastanowili się, kto
wołali , jest rzeczywiS
cie organizacją pozarządową.
 w tych krajach i poza nimi, może stanąć w obronie
5. Po wspólnym skorygowaniu ewentualnych błędów
pokrzywdzonych. Jakie formy protestu są możliwe?
w projektach możesz zaproponować zorganizowa-
Przykłady wypisz na tablicy.
nie  kongresu nowych organizacji na rzecz obrony
praw człowieka. Zespoły przygotowują ulotki infor-
ROZWINIĘCIE
macyjne na temat  swojej organizacji, opracowują
2. PoproS
uczniów, by wymienili instytucje pań- jej symbol lub znak graficzny oraz wybierają delega-
stwowe, które działają na rzecz ochrony praw czło- tów na kongres. Następnie delegaci siadają przy usta-
wieka (sądy powszechne, rzecznik praw obywatel- wionych na S
rodku sali stolikach, prezentują ulotki
skich). WyjaS
nij, że na zajęciach poznają inne in- i odpowiadają na pytania pozostałych uczniów, któ-
stytucje chroniące prawa człowieka, potrzebne we rzy odgrywają rolę dziennikarzy.
wszystkich krajach, ale zwłaszcza tam, gdzie instytu- 6. PoproS
uczniów, by na podstawie rysunku
cje państwowe nie tylko nie chronią praw obywateli, z ulotki stowarzyszenia  Nigdy więcej domyS
lili
ale wręcz je łamią. się, jakie cele stawia sobie ta organizacja poza-
Scenariusze lekcji KOSS
wersja rozszerzona  częS
ć I
2 IV. Prawa człowieka
rządowa. Jakie mogą być metody jej działania?  Czy metody działania organizacji pozarządowych
Gdy uczniowie skończą, poinformuj, że stowa- mogą być  twoim zdaniem  skuteczne? W ja-
rzyszenie chce przeciwdziałać nienawiS
ci Polaków kiej sytuacji politycznej organizacje niezależne od
do innych narodów, piętnuje przypadki rasizmu rządu są szczególnie potrzebne?
i neofaszyzmu, promuje postawy tolerancji. Prowa- Uczniowie projektują plakat zachęcający do
dziło kampanie  Muzyka przeciw rasizmowi ,  Wy- udziału w akcji (np. zbiórce pieniędzy i darów)
kopmy rasizm ze studiów oraz  Brunatną księgę , prowadzonej ostatnio przez jedną z wymienionych
w której odnotowuje przypadki wystąpień rasistow- w tekS
cie polskich organizacji.
8. Zaproponuj uczniom sporządzenie miniprzewod-
skich.
nika zawierającego spis organizacji pozarządowych
zajmujących się ochroną praw człowieka. Instrukcja
ZAKOŃCZENIE
do jego wykonania znajduje się w podręczniku na
7. PoproS
uczniów o odpowiedx
na następujące py-
stronie 153.
tania:
 Czym różnią się metody działania organizacji po-
UWAGI
zarządowych od innych znanych ci sposobów
Lekcję tę można połączyć z zajęciami na temat Amne-
ochrony praw człowieka?
sty International.
Scenariusze lekcji KOSS
wersja rozszerzona  częS
ć I