Spis treści:
IV. Ochrona własności przemysłowej
1. Zagadnienia ogólne
2. Patenty i wynalazki
3. Ograniczenia patentowe. Utrata patentu. Wygaśnięcie patentu
4. Uniewa\
nienie i wygaśnięcie patentu
5. Licencje
Załącznik 1.
Bibliografia
Netografia
Słowa kluczowe: zakres podmiotowy, zakres przedmiotowy, pracodawca a twórca, uprzednie
pierwszeństwo, Urząd Patentowy, rzecznik patentowy, rejestracja, prawo ochronne, patent, prawo
z rejestracji, przymus licencyjny.
1
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
IV. Ochrona własności przemysłowej
1. Zagadnienia ogólne
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, omawiana dotychczas, zajmowała się ochroną
dóbr intelektualnych w zakresie autorskich praw osobistych, autorskich praw majątkowych oraz
praw pokrewnych. Zazwyczaj wynikała ona (ochrona) z faktu stworzenia utworu, który posiadał
 indywidualny charakter i dotyczyła dzieła z dziedziny szeroko rozumianej kultury duchowej a więc
odnosiła się do dóbr kultury, sztuki, nauki.
Własność intelektualna to nie tylko dobra wynikające z kultury duchowej ludzkości, ale równie\

z kultury materialnej określanej jako ogół dóbr materialnych i umiejętności produkcyjnych
społeczeństwa w pewnym okresie historycznym. Z tak rozumianej kultury materialnej wynika, \
e
w ka\
dym czasie człowiek tworzy jakieś dzieła oraz poszerza swoje umiejętności wytwórcze.
Wynikiem tych umiejętności i zdolności produkcyjnych są efekty materialne, słu\
Ä…ce zaspokajaniu
potrzeb ludzi w \
yciu codziennym oraz pewien rozwój technologiczny rozciągający się na wiele
aspektów \
ycia. Rozwój taki mo\
e się dokonywać płynnie tj. w sposób niewidoczny, istniejący jako
logiczny i systematyczny zwiÄ…zek przyczynowo-skutkowy, albo te\
w sposób skokowy, powodujący
istotną i nagłą zmianę mo\
liwości produkcyjnych.
Właśnie ów skokowy rozwój (dotyczący ró\
nych dziedzin \
ycia, rzadko jednak ogarnia
społeczeństwo całego świata) zawdzięcza określone społeczeństwo (oczywiście i ludzkość)
pewnemu sposobowi rozumowania człowieka, który tworzy coś, czego dotychczas nie było,
najpierw w postaci pewnej koncepcji, a potem sam lub wraz z innymi, koncepcjÄ™ tÄ™ materializuje.
Efektem tego procesu jest przełom w zakresie dotychczasowych mo\
liwości technologicznych, czy
te\
w zakresie tworzenia nowych dóbr, wykorzystywanych w \
yciu codziennym. Ten przełom mo\
e
zaistnieć dzięki umiejętnościom intelektualnym człowieka. W ten sposób powstaje dobro
intelektualne. Staje się ono czyjąś własnością. Skoro określić je mo\
na jako nowe, dotychczas
niespotykane, a na dodatek oryginalne i mogące przynieść określone korzyści, mo\
e być
przedmiotem bezprawnego wykorzystania przez innych. Aby to nie nastąpiło, przyznano takiej
własności intelektualnej ochronę prawną. Ponadto przełom spowodowany wejściem w fazę realizacji
materializacji pomysłu spowodował konieczność poznania reguł i zasad intelektualnej własności
przemysłowej. Znajomość reguł i zasad, w ramach działalności gospodarczej mo\
e pomóc w:
-  niedopuszczaniu konkurentów do powielania lub dokładnego kopiowania produktów;
- unikaniu nieekonomicznych inwestycji badawczo-rozwojowych i marketingowych;
- kreowaniu wizerunku firmy za pomocą znaku towarowego i jakościowej strategii firmy;
- negocjowaniu licencji, koncesjonowaniu lub zawieraniu innych umów w oparciu
o intelektualną własność przemysłową;
- zwiększaniu wartości rynkowej firmy;
2
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
- zdobywaniu łączonego kapitału i ułatwianiu dostępu do finansów;
- uzyskiwaniu dostępu do nowych rynków .
(Własność przemysłowa w działalności gospodarczej. Poradnik dla małych i średnich
przedsiębiorstw, Zaręba).
Polskie przepisy, oprócz praw autorskich i pokrewnych, w zakresie wartości intelektualnych
chroniÄ…: wynalazki, wzory u\
ytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe (i usługowe), oznaczenia
geograficzne i topografie układów scalonych.
Znakiem towarowym (usługowym) jest ka\
de oznaczenie przedstawione w sposób graficzny
lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, je\
eli oznaczenie takie nadaje się do odró\
niania
w obrocie towarów (usług) jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów (usług)
innych przedsiębiorstw  art. 120.1 ustawy prawo własności przemysłowej.
Chronione sÄ… te\
:
- Odmiany roślin  ustawa z dn. 26 czerwca 2006 r. o ochronie prawnej odmian roślin, Dz.U.
2003 nr 137, poz. 1300, ostatnia zmiana: 13.09.2006 Dz.U. 2006 nr 126, poz. 877.
- Nazwy handlowe i firmowe.
- Bazy danych  ustawa z dn. 27 lipca 2001 r. o Ochronie baz danych (Dz.U. z 2001 r. nr
128, poz. 1402,z 2004 r. nr 96, poz. 959).
Przewidziano równie\
ochronÄ™ przed nieuczciwÄ… konkurencjÄ… ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. 03.153.1503 ostatnia zmiana 2007.12.21 zm. Dz.U.
07.171.1206), która równie\
za czyny nieuczciwej konkurencji uznaje: np. wprowadzenie w błąd,
co do to\
samości przedsiębiorstwa przez u\
ywanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub
innego charakterystycznego symbolu wcześniej u\
ywanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia
innego przedsiębiorstwa, opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem
geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich
pochodzenia albo u\
ywanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach
handlowych, rachunkach lub innych dokumentach.
Projekty racjonalizatorskie nie znalazły podobnej ochrony, jednak określono je jako cenne dla
rozwoju technologiczno-ekonomicznego przedsiębiorstw, a co za tym idzie uznano za niezbędne
wynagrodzenie ich twórców przez pracodawcę. Są jednak chronione, w zakresie swojego projektu,
przepisami kodeksu cywilnego na ogólnych zasadach (np. art. 23, 24 kc oraz inne wcześniej
omawiane przy okazji ochrony praw autorskich).
W tym i kolejnych e-wykładach zostaną uwzględnione (zakres przedmiotowy) tzw. projekty
wynalazcze, czyli zgodnie z art. 3 ust.1 pkt. 6 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności
przemysłowej (miejsce, czas i numery publikacji podano w pierwszym e-wykładzie): wynalazki,
wzory u\
ytkowe, wzory przemysłowe, topografia układów scalonych i projekty racjonalizatorskie.
3
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Oznaczenia geograficzne oraz znaki towarowe, pomimo \
e nie wchodzą w zakres projektów
wynalazczych zostanÄ… te\
opisane w wykładzie, poniewa\
ustawa prawo własności przemysłowej
w swoich regulacjach ochronnych równie\
oznaczenia geograficzne i znaki towarowe przewidziała.
Zakresem podmiotowym wykład obejmie, zgodnie z ustawą o własności przemysłowej, osoby
fizyczne, osoby prawne, osoby zagraniczne oraz przedsiębiorców, a ponadto osoby prowadzące
działalność inną ni\
gospodarcza a tak\
e jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
ale mające zdolność do czynności prawnych. Z upowa\
nienia art. 9 tej\
e ustawy przedstawiciele
organizacji społecznych, w których zakresie statutowym le\
ą sprawy popierania własności
przemysłowej, mogą udzielać pomocy twórcom projektów wynalazczych oraz występować przed
organami wymiaru sprawiedliwości. Pełnomocnicy osób uprawnionych, pochodzący z tych
organizacji muszą mieć uprawnienia rzecznika patentowego, w tym równie\
do występowania przed
Urzędem Patentowym.
Jakkolwiek by ustalić podmiotowy zakres obowiązywania ustawy, to i tak zawsze, i ostatecznie,
zostanie on zindywidualizowany do jednego człowieka lub grupy ludzi. Jest bowiem oczywiste, \
e
wartość intelektualna w przemyśle (lub gdziekolwiek) jest tworzona przez człowieka. Podobnie jak
w opisywanym ju\
prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz w ustawie prawo własności
przemysłowej, osobą kreującą pewną wartość intelektualną jest twórca. Natomiast wytwór jego
intelektu określany jest w ustawie jako projekt wynalazczy, znak towarowy, jak i oznaczenie
geograficzne.
Prawo do dóbr intelektualnych oprócz twórcy czy współtwórcy (współtwórców) mo\
e przysługiwać
równie\
innym osobom. Uprawnionymi z mocy umowy lub ustawy mogą być: pracodawca twórcy,
pracodawca i twórca, zamawiający czy te\
określone przedsiębiorstwo.
Pracodawca ma prawo do wynalazku, wzoru u\
ytkowego albo wzoru przemysłowego wówczas,
gdy tego rodzaju dzieło powstało w wyniku wykonywania obowiązków określonych umową o pracę.
Gdyby z ustawy lub z umowy o pracę nie wynikała mo\
liwość przejęcia tych praw przez pracodawcę
to prawa te pozostaną przy twórcy. Nale\
ałoby jednak rozpatrzyć kwestię tzw. pomocy pracodawcy
w powstaniu dzieła chronionego prawem. Je\
eli okazałoby się, \
e twórca opracował wynalazek,
wzór u\
ytkowy czy wzór przemysłowy korzystając z pomocy pracodawcy, to wówczas prawo do
tego wytworu intelektualnego posiadałby twórca, a pracodawca miałby prawo do jego
wykorzystania we własnym zakresie. Z ustawy nie wynika, co nale\
y rozumieć pod określeniem
 pomoc pracodawcy . Wydaje siÄ™, \
e owa pomoc musiałaby się charakteryzować takimi
udogodnieniami ze strony pracodawcy dla twórcy, bez których twórca nie byłby w stanie stworzyć
swojego dzieła. Je\
eli byłaby podpisana umowa o udzielenie pomocy twórcy, to w umowie
nale\
ałoby określić zakres tej pomocy i praw pracodawcy (art. 11).
4
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Twórca dzieła intelektualnego (np. wynalazku, wzoru u\
ytkowego czy przemysłowego)
w przemyśle, je\
eli np. wynalazek nie powstałby w związku z wykonywaniem pracy, mo\
e
przenieść swoje prawo do tego dzieła nieodpłatnie lub odpłatnie na rzecz pracodawcy albo
przekazać mu je do korzystania. Jest to uprawnienie twórcy do zło\
enia oferty dla pracodawcy.
Je\
eli pracodawca przyjmie propozycje korzystania z tych praw następuje przejście prawa do
wynalazku, wzoru u\
ytkowego lub wzoru przemysłowego na pracodawcę (musi on o przyjęciu
oferty powiadomić twórcę w terminie jednego miesiąca).
Gdyby twórca stworzył np. wynalazek, wzór u\
ytkowy lub przemysłowy w wyniku postanowień
podpisanej wcześniej umowy innej, ni\
umowa o pracę, z umowy musi wynikać, przy kim pozostają
prawa do tych produktów: przy zamawiającym czy przy twórcy. Umowa o przeniesieniu praw do
patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór u\
ytkowy albo prawo z rejestracji wzoru
przemysłowego wymaga, pod rygorem niewa\
ności, zachowania formy pisemnej, co oznacza, \
e
wykonanie w innej formie nie spowoduje skutków prawnych.
Odrębnym zagadnieniem jest procedura, która prowadzi do zastosowania ochrony z patentu,
prawa ochronnego albo prawa z rejestracji. Zaczyna się ona od stwierdzenia pierwszeństwa
zgłoszenia. Ten podmiot, który pierwszy dokona zgłoszenia do ochrony mo\
e liczyć na jego
rejestracje oraz przyznania prawa do ochrony. Pierwszeństwo mo\
na zgłosić poprzez
zarejestrowanie w Urzędzie Patentowym (centralnym organie administracji państwowej
zajmującym się sprawami z zakresu własności przemysłowej  zob. art. 259), poprzez
zarejestrowanie w innym podobnym urzędzie za granicą (ustawa z dn. 14 marca 2003 r.
o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego
w Rzeczypospolitej Polskiej  Dz.U. z 2003 r. nr 65, poz. 598) lub poprzez wystawienie swojego
dzieła na wystawie.
Rejestracji w Urzędzie Patentowym mo\
na dokonać pisemnie (liczy się data wpływu do urzędu)
lub poprzez nadanie telefaksem, które jednak musi być potwierdzone pisemnie (oryginał)
w terminie 30 dni od daty wpływu dokonanego telefaksem. Rejestracja mo\
e być dokonana
w innym państwie na podstawie obowiązujących umów międzynarodowych, ale dodatkowo musi
zostać dokonane zgłoszenie w Urzędzie Patentowym w terminie 12 miesięcy (w przypadku
wynalazków i wzorów u\
ytkowych) lub 6 miesięcy (w przypadku wzorów przemysłowych).
Europejskie zgłoszenie patentowe, z wyjątkiem europejskich zgłoszeń wydzielonych, mo\
e być
dokonane w Urzędzie Patentowym RP (art. 3.1. ustawy z dn. 14 marca 2003 r. o dokonywaniu
europejskich zgłoszeń patentowych).
Wprowadzono równie\
dodatkowÄ… mo\
liwość zgłoszenia (pierwszeństwo) wynalazku, wzoru
u\
ytkowego lub przemysłowego. Datę pierwszeństwa mo\
na ustalić poprzez wystawienie tych
dzieł na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub te\
uznanej za oficjalnÄ… w kraju lub za granicÄ…,
5
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
je\
eli mo\
liwość taka wynika z przepisów międzynarodowych, a dodatkowo w terminie 6 miesięcy
od daty wystawienia dokona się rejestracji w Urzędzie Patentowym.
Która wystawa w Polsce daje takie mo\
liwości określone zostaje przez Prezesa Urzędu Patentowego
w publikacji: Wykaz obwieszczeń Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej
o wskazaniu wystaw publicznych dających pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego
albo prawa z rejestracji, w przypadku wystawienia na nich wynalazku, wzoru u\
ytkowego, wzoru
przemysłowego lub towaru oznaczonego znakiem towarowym (wydanych na podstawie art. 15 ust.
2 i art. 125 ust. 2 ustawy z dn. 30 czerwca 2000 r.  Prawo własności przemysłowej  Dz.U.
z 2003 r. nr 119, poz. 1117, z póz
n. zm.). Jako przykłady mo\
na podać:
- Zarządzenie Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 6 grudnia 1995 r.
w sprawie pierwszeństwa do uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór
u\
ytkowy, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego oraz prawa z rejestracji znaku
towarowego, w razie wystawienia wynalazku lub wzoru na imprezach organizowanych przez
Międzynarodowe Targi A
ódzkie Sp. z o.o. w roku 1996 albo w razie zamieszczenia znaku
towarowego na towarze wystawionym na tych imprezach w roku 1996 r. (M.P. z dn. 10
stycznia 1996 r. nr 2 poz. 30)
- Obwieszczenie Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 3 lutego 2006 r.
(M.P. z dn. 20 lutego 2006 r. nr 12 poz. 158) o wskazaniu wystaw publicznych dajÄ…cych
pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji,
w przypadku wystawienia na nich wynalazku, wzoru u\
ytkowego, wzoru przemysłowego lub
towaru oznaczonego znakiem towarowym. w obwieszczeniu wskazano 28 takich wystaw
organizowanych przez Targi Kielce Sp. z o.o. z siedzibÄ… w Kielcach, w tym m. in.: XII
Międzynarodowe Targi Techniki Rolniczej "AGROTECH", w dniach od 10 do 12 marca 2006
r. na ich terenach wystawienniczych w Kielcach; II Międzynarodowe Targi Optyczno-
Okulistyczne "OPTEXPO", w dn. od 26 do 27 maja 2006 r. na ich terenach
wystawienniczych w Warszawie; i Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych, w dniach od
18 do 19 listopada 2006 r. na ich terenach wystawienniczych w Kielcach.
- Obwieszczenia: z dn. 11.09.2007 r. uznające Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o
(M.P. z 2007 r. nr 66, poz. 739) za wystawę dające prawo pierwszeństwa oraz
obwieszczenie z dnia 5.10.2007 r. uznające Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A. (M.P.
z 2007 r. nr 74, poz. 801), za wystawę dającą pierwszeństwo.
Trzeba jednak dodać, \
e są to wystawy krajowe, które dają pierwszeństwo w przypadku
wystawienia ich w Polsce i tylko ogranicza siÄ™ do terenu RP. Niemo\
liwe byłoby skorzystanie z tego
prawa w przypadku dochodzenia praw z zasady pierwszeństwa za granicą. Do tego słu\
Ä… wystawy
międzynarodowe, które dają takie prawo dla wystawiających wszak pod warunkiem, \
e z przepisów
międzynarodowych wynika, \
e są to wystawy międzynarodowe o takich uprawnieniach.
Takich wystaw jest niewiele. Informację na ten temat zamieścił, w Dzienniku Urzędowym Urzędu
6
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 17 maja 2004 r. nr 1 poz.: 3, Prezes Urzędu
Patentowego informujÄ…c, i\
skorzystanie z przywileju pierwszeństwa z wystawy w zakresie nowości
wynalazków, wzorów u\
ytkowych i wzorów przemysłowych oraz w zakresie cech odró\
niajÄ…cych
towar oznaczony znakiem towarowym będzie miało skutek jedynie przy ubieganiu się o udzielenie
ochrony na terytorium Polski. w przypadku ubiegania się o ochronę za granicą powołanie się na
pierwszeństwo z wystawy będzie skuteczne, je\
eli będzie ona uznana za wystawę międzynarodową
oficjalną lub oficjalnie uznaną w rozumieniu Konwencji o wystawach międzynarodowych
podpisanej w Pary\
u dn. 22 listopada 1928 r. i Protokołu zmieniającego tę Konwencję podpisanego
w Pary\
u dn. 10 maja 1948 r. (Dz.U. z 1961 r. nr 14, poz. 76 i 77) oraz art. 11 Konwencji Paryskiej
o ochronie własności przemysłowej z dn. 20 marca 1883 r. (Dz.U. z 1975 r. nr 9, poz. 51). Kolejna
zmiana nastąpiła na podstawie Protokołu sporządzonego dn. 30 listopada 1972 r. w Pary\
u
w sprawie zmiany Konwencji o wystawach międzynarodowych z dn. 22 listopada 1928 r. wraz
z póz
niejszymi zmianami Konwencji (Dz.U. z 1994 r. nr 56, poz. 232).
W Konwencji tej oraz w protokółach zmieniających wprowadzono bardzo szczegółową procedurę
organizowania wystaw międzynarodowych. Je\
eli zostanie ona zorganizowana w przewidziany tÄ…
procedurą sposób, jest uznawana za oficjalną. Skoro uznałoby się ją za taką, wystawienie na niej
wynalazków, wzorów u\
ytkowych i wzorów przemysłowych oraz w zakresie cech odró\
niajÄ…cych
towar oznaczony znakiem towarowym będzie rezerwowało datę, z którą związana jest zasada
pierwszeństwa.
Je\
eli dwie osoby dokonały zgłoszenia niezale\
nie od siebie i owo zgłoszenie nosi taką samą
datę, wówczas prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje
ka\
dej z nich.
Pierwszeństwo wynikające z rejestracji lub z uczestnictwa w wystawie jest zbywalne na podstawie
pisemnej umowy.
UrzÄ…d Patentowy RP  na podstawie art. 43 ust. 1. art. 100 oraz art. 143 ustawy z dn. 30 czerwca
2000 r. Prawo własności przemysłowej oraz rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów wydanych na
podstawie art. 93 ust.1, art. 101 ust. 2 oraz art. 152 ustawy (Dz. U. z 2001 r. nr 49 poz. 508) 
dokonuje ogłoszenia w ,,Biuletynie Urzędu Patentowego o zgłoszonych wynalazkach,
wzorach u\
ytkowych i znakach towarowych. W Biuletynie ogłasza się równie\
informacje
o międzynarodowych zgłoszeniach wynalazków i wzorów u\
ytkowych, w zakresie których podjęto
postępowanie przed Urzędem Patentowym RP działającym jako urząd wyznaczony lub wybrany
oraz zamieszcza się informacje o dokonaniu przez WIPO publikacji międzynarodowych zgłoszeń
wynalazków (traktat WIPO to Traktat Światowej Organizacji o Prawie autorskim sporządzony
w Genewie dn. 20 grudnia 1996 r.  Dz.U. nr 3 poz. 12 z dn. 7 stycznia 2005 r.), w których
zgłaszający ubiega się o uzyskanie ochrony w Polsce, jak równie\
informacje o zło\
eniu
tłumaczenia na język polski zastrze\
eń patentowych europejskiego zgłoszenia patentowego i
7
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
o notyfikowanych międzynarodowych rejestracjach znaków towarowych dokonanych w trybie
Porozumienia madryckiego z wyznaczeniem Polski (zob.  Biuletyn Urzędu Patentowego , 2005, nr
20: 2).
W związku z ochroną wynalazków, produktów leczniczych, produktów ochrony roślin, wzorów
u\
ytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii
układów scalonych Urząd Patentowy pobiera opłaty jednorazowe oraz opłaty okresowe. Opłaty
ustala oraz określa zasady ich uiszczania Rada Ministrów uwzględniając podział na jednoroczne lub
kilkuletnie okresy ochrony. Opłaty te nie mogą prowadzić do nadmiernego i nieuzasadnionego
ograniczenia dostępności procedur w zakresie uzyskiwania i utrzymywania ochrony (art. 222). Do
tego celu równie\
słu\
y mo\
liwość zmniejszenia opłaty za zgłoszenie wynalazku lub wzoru
u\
ytkowego. Urząd Patentowy, na wniosek zgłaszającego, zwolni go częściowo od tej opłaty, gdy
wyka\
e on (wnioskodawca), i\
nie jest w stanie ponieść w pełnej wysokości opłaty. Po takim
zwolnieniu opłata nie mo\
e być ni\
sza ni\
30% opłaty nale\
nej.
Urząd Patentowy pobiera jednorazową opłatę za zamieszczenie w  Wiadomościach Urzędu
Patentowego informacji o udzieleniu patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego,
prawa z rejestracji oraz za publikację tych części zgłoszenia, które podlegają publikacji, a tak\
e za
wydanie dokumentu stwierdzającego udzielenie prawa (opłata za publikację). Zgłaszający
obowiązany jest uiścić opłatę po otrzymaniu decyzji o udzieleniu prawa, w terminie trzech miesięcy
od doręczenia wezwania (art. 227).
Stroną w postępowaniu przed Urzędem Patentowym w sprawie uzyskania patentu, prawa
ochronnego albo prawa z rejestracji jest zgłaszający (art. 235). Zgłaszający mo\
e dać
pełnomocnictwo do występowania przed Urzędem Patentowym innej osobie. Je\
eli jako jego
pełnomocnik nie występuje współuprawniony lub rodzice, mał\
onek, rodzeństwo lub zstępni
strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia to wówczas ową  inną osobą
musi być rzecznik patentowy (ustawa z dn. 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych  Dz.U.
z 2001 r. nr 49, poz. 509, z 2002 r. nr 153, poz. 1271, nr 240, poz. 2052, z 2003 r. nr 124, poz.
1152).).
Uwaga: rzecznik patentowy mo\
e występować nie tylko przed Urzędem Patentowym, ale równie\

i przed Naczelnym SÄ…dem Administracyjnym oraz przed innymi sÄ…dami i organami orzekajÄ…cymi
w sprawach własności przemysłowej.
Rzecznik patentowy jest równie\
niezbędny w przypadku, gdy zgłaszający nie ma miejsca
zamieszkania lub siedziby na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, a chce się posłu\
yć
pełnomocnikiem. Pełnomocnikiem strony do jednej czynności mo\
e być tylko jedna osoba fizyczna.
Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie i dołączone do akt przy dokonywaniu pierwszej
czynności prawnej (art. 237).
8
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Zawód rzecznika patentowego mo\
e wykonywać osoba, która spełnia określone wymagania.
Oprócz nieskazitelnego charakteru, obywatelstwa polskiego (umowy międzynarodowe, których
stroną jest Polska, mogą ten wymóg wykluczać), pełnej zdolności do czynności prawnych musi te\

mieć ukończone magisterskie studia wy\
sze o kierunku przydatnym do wykonywania zawodu
rzecznika patentowego, w szczególności techniczne lub prawnicze oraz odbyć aplikację
rzecznikowską na warunkach określonych w ustawie i zło\
yć egzamin kwalifikacyjny przed Komisją
Egzaminacyjną. Następnie musi zostać wpisany na listę rzeczników patentowych.
Zawód rzecznika patentowego jest zawodem zaufania publicznego. Tytuł zawodowy  rzecznik
patentowy podlega ochronie prawnej. Zawód rzecznika patentowego polega na świadczeniu
pomocy w sprawach własności przemysłowej osobom fizycznym, osobom prawnym oraz
jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej. Rzecznik patentowy przy
wykonywaniu czynności zawodowych korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych
przepisami prawa i rzeczowÄ… potrzebÄ….
W ramach projektów wynalazczych twórcy (współtwórcy) wynalazku, wzoru u\
ytkowego, wzoru
przemysłowego, topografii układu scalonego przysługuje prawo do: ochrony z patentu, prawa
ochronnego albo prawa z rejestracji oraz wynagrodzenia, jak równie\
ukazanie jego jako
twórcy w rejestrach, dokumentach i publikacjach. Natomiast dla twórcy (współtwórcy) projektu
racjonalizatorskiego przyjętego przez przedsiębiorcę do wykorzystania przysługuje prawo do
wynagrodzenia, jak równie\
prawo do ukazania go w ró\
nego rodzaju dokumentach czy
publikacjach oraz ochrona, wynikajÄ…ca z prawa cywilnego.
Oznaczenia geograficzne (prawo z rejestracji) i znaki towarowe (prawo ochronne) te\
znalazły
swoją, odrębną ochronę prawną w ramach ustawy prawo własności przemysłowej.
Ochronę otrzymują twórcy (współtwórcy). Są jednak przewidziane równie\
i przypadki, kiedy prawo
do ochrony tych dóbr intelektualnych mo\
e przysługiwać z mocy ustawy lub umowy komuś innemu
ni\
twórcy czy współtwórcy, np. pracodawcy twórcy, pracodawcy i twórcy lub określonemu
przedsiębiorstwu.
Osoba, której prawo ochronne na znak towarowy lub oznaczenie geograficzne zostało
naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, mo\
e \
ądać od osoby, która naruszyła to
prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie
zawinionego naruszenia równie\
naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo
poprzez zapłatę sumy pienię\
nej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego
stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby nale\
ne tytułem udzielenia przez
uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.
9
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy lub oznaczenie geograficzne polega na
bezprawnym u\
ywaniu w obrocie gospodarczym identycznego lub podobnego znaku lub
oznaczenia, które jednak nie przysługuje tym towarom czy produktom, jako \
e nie zostały
wyprodukowane przez osobę (prawna lub fizyczna lub inna organizacje nieposiadająca osobowości
prawnej, ale mającą zdolność do czynności prawnych), która jest uprawniona do posługiwania się
tym znakiem towarowym lub oznaczeniem geograficznym. Z podobnymi roszczeniami mo\
na
wystąpić równie\
przeciwko osobie, która tylko wprowadza do obrotu oznaczone ju\
znakiem
towary, je\
eli nie pochodzÄ… one od uprawnionego, bÄ…dz
osoby, która miała jego zezwolenie na
u\
ywanie znaku (art. 296.3.).
Ochronę prawną otrzymuje przemysłowa własność intelektualna na podstawie przepisów kodeksu
cywilnego oraz przepisów szczególnych istniejących w ustawie prawo własności przemysłowej (w
ramach ochronnych funkcjonują równie\
przepisy karne umieszczone w tytule X  Przepisy karne
ustawy prawo własności przemysłowej). Sprawy z zakresu ochrony własności przemysłowej,
nienale\
ące do kompetencji innych organów, są rozpatrywane w trybie postępowania cywilnego na
zasadach ogólnych (w niektórych przypadkach  zob. art. 257  przysługuje skarga do sądu
administracyjnego).
Sąd właściwy do rozpatrywania sprawy cywilnej mo\
e w ramach postępowania cywilnego oraz
nawet jeszcze przed wytoczeniem powództwa, zabezpieczać dowody oraz dokonać zabezpieczenia
roszczeń przez zobowiązanie naruszającego prawa własności przemysłowej (dot. wynalazków,
wzorów u\
ytkowych, wzorów przemysłowych i topografii układów scalonych) lub zobowiązać inne
osoby do określonego zachowania się, np. udzielenia informacji (zob. art. 286 1 ustawy prawo
własności przemysłowej).
Twórca lub inny uprawniony do wynalazku, wzoru u\
ytkowego, wzoru przemysłowego i topografii
układów scalonych mo\
e dochodzić roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z jego własności
przemysłowej przed sądem okręgowym.
Zakres spraw rozpatrywanych w trybie postępowania cywilnego, na zasadach ogólnych, przewiduje
art. 284 ustawy prawo własności przemysłowej. Są to m.in. sprawy z zakresu: ustalenia autorstwa
projektu wynalazczego; ustalenia prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji;
wynagrodzenia za korzystanie z projektu wynalazczego; stwierdzenia prawa u\
ywania w ramach
lokalnej działalności oznaczenia zarejestrowanego jako znak towarowy na rzecz innej osoby;
stwierdzenia prawa u\
ywania oznaczenia geograficznego; stwierdzenia utraty prawa u\
ywania
oznaczenia geograficznego.
Przepisy karne wprowadzają odpowiedzialność inną ni\
cywilna w zakresie ochrony intelektualnej
własności przemysłowej (zob. art. 303 310 ustawy prawo własności przemysłowej). Karalne jest
między innymi: przypisywanie sobie autorstwa lub wprowadzenie innej osoby w błąd, co do
10
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
autorstwa projektu wynalazczego, zgłaszanie cudzego projektu wynalazczego jako własnego (za
wyjÄ…tkiem projektu racjonalizatorskiego), u\
ywanie bez uprawnienia podrobionego znaku
towarowego w celu wprowadzenia do obrotu towaru oraz dokonywanie obrotu takim towarem,
wprowadzanie do obrotu oznaczonych znakami wskazujÄ…cymi, i\
przedmioty te posiadajÄ… ochronÄ™
prawną wynikającą z ustawy prawo własności przemysłowej, pomimo tego, i\
takiej ochrony nie
posiadają oraz wprowadzanie do obrotu towaru z wyró\
nikami mającymi dawać informacje, \
e jest
to produkt chroniony, pomimo tego, \
e takiej ochrony nie posiadajÄ…. Czyny te podlegajÄ…,
w zale\
ności od charakteru przestępstwa, karze grzywny, ograniczenia wolności lub jej pozbawienia
nawet do lat 5 (np. w przypadku czynu z art. 305.3  w przypadku uczynienia z przestępstwa
określonego w art. 305.1. stałego z
ródła dochodu  od 6 miesięcy do lat 5). Ponadto sąd
w niektórych przypadkach musi lub mo\
e orzec przepadek na rzecz Skarbu Państwa materiałów
i narzędzi, jak równie\
środków technicznych, które słu\
yły lub były przeznaczone do popełnienia
przestępstwa.
2. Patenty i wynalazki
Polska przystąpiła do Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej 10 listopada 1919 r.
włączając się do współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. Dnia 11 kwietnia 1924 r. dokonano
pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego samego roku udzielony został pierwszy
patent.
Patent jest to gwarancja, udzielana przez Państwo, która chroni wynalazek.
Wynalazca ujawnia wynalazek w zamian, za co dostaje czasową wyłączność na czerpanie,
w razie jego zastosowania, korzyści materialnych.
Prawo do patentu przysługuje:
- twórcy lub współtwórcom wynalazku;
- pracodawcy, gdy wynalazek został dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania
obowiązków ze stosunku pracy (mo\
na w umowie tę kwestię ustalić inaczej);
- zamawiającemu wynalazek, gdy wynalazek został wykonany przez twórcę w wyniku
realizacji umowy zawartej pomiędzy zamawiającym a twórcą;
- podmiotowi gospodarczemu, gdy wynalazek został dokonany przy pomocy tego
podmiotu, a w umowie zawartej pomiędzy tym podmiotem a twórcą strony ustaliły, \
e
prawo do uzyskania patentu na taki wynalazek przysługuje w całości lub części temu
podmiotowi gospodarczemu;
- uprawnionemu z patentu, który mo\
e uzyskać patent na ulepszenie lub uzupełnienie
wynalazku, które (ulepszenie) posiada cechy wynalazku, a nie mo\
e być stosowane
samoistnie (tzw. patent dodatkowy). Uwaga: mo\
na równie\
uzyskać patent dodatkowy do
ju\
uzyskanego patentu dodatkowego.
11
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Patentów nie udziela się na:
1) Wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub
dobrymi obyczajami.
Porządek publiczny to takie zachowanie się ludzi w miejscach publicznych, które jest
zgodne z ogólnie przyjętymi normami społecznymi i którego utrzymanie le\
y w interesie
społecznym. Zakłócenie porządku publicznego polega na wywołaniu takiego stanu, który
w danym czasie, miejscu, okolicznościach, zgodnie z przyjętymi zwyczajami
i obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami uwa\
a się za nienormalny, i który odczuwany jest jako
utrudnienie lub uniemo\
liwienie ludziom normalnego zachowania siÄ™ w miejscach
dostępnych dla bli\
ej nieokreślonej liczby osób. Skutek ten musi dotknąć przynajmniej
jednÄ… osobÄ™ (Bafia, Egierska, Åšmietanka, 1980: 131).
Gdyby przyjąć powy\
szą definicję porządku prawnego to sprzeczność z porządkiem
publicznym oznacza nie zastosowanie się do obowiązujących przepisów. Natomiast
sprzeczność z dobrymi obyczajami jest trudniejsza do sprecyzowania. Stwierdzenie to
zastąpiło inne stosowane w prawie, a mianowicie tzw. zasady współ\
ycia społecznego.
w obydwóch przypadkach są to określenia nieostre, a tym samym dające du\
e pole do
interpretacji. Tak więc za ka\
dym razem musiałby, o tym czy coś jest sprzeczne z dobrymi
obyczajami, rozstrzygać sąd.
2) Wynalazki biotechniczne, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem
publicznym lub dobrymi obyczajami lub moralnością publiczną. Wynalazek
biotechnologiczny jest to  produkt składający się lub zawierający materiał biologiczny, jak
równie\
proces, za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany, stosowany lub
u\
ywany (zob. Twardowska, Twardowski).
Za sprzeczne z porządkiem publicznym, dobrymi obyczajami lub z moralnością uwa\
a siÄ™
w szczególności:
- sposoby klonowania ludzi;
- sposoby modyfikacji to\
samości genetycznej linii zarodkowej człowieka;
- stosowanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych;
- sposoby modyfikacji to\
samości genetycznej zwierząt, które mogą powodować u
nich cierpienia, nie przynoszÄ…c \
adnych istotnych korzyści medycznych dla
człowieka lub zwierzęcia, oraz
- zwierzęta będące wynikiem zastosowania takich sposobów. (art. 933. 2)
Ograniczenia na udzielanie patentów na wynalazki biotechniczne wynikają z dyrektywy
Parlamentu Europejskiego, a przepis istniejący w ustawie prawo własności przemysłowej
został oparty na Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 98/44 o ochronie
12
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
wynalazków biotechnologicznych (O.J. 1998, L. 213 i Rady z 6 lipca 1998 r.). traktujący
kwestie ochrony osiągnięć z dziedziny biotechnologii w sposób kompleksowy. Dyrektywa
zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania w systemach prawa krajowego
ochrony patentowej wynalazków biotechnologicznych, przy czym powinna być stosowana
bez uszczerbku dla innych zobowiązań międzynarodowych.
Dyrektywa ta w 56 punktach wskazuje kierunki, w jakich powinna pójść regulacja prawna
w zakresie ochrony wynalazków biotechnologicznych oraz sugeruje potrzebę wprowadzenia
pewnych zasad ograniczających ingerencje w materiał biologiczny człowieka czy innych
organizmów \
ywych.
Artykuł 6. dyrektywy brzmi:
1. Wynalazki uwa\
a się za nie mające zdolności patentowej w przypadku, gdy ich
handlowe wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami; jednak\
e wykorzystanie nie jest uwa\
ane za sprzeczne jedynie
dlatego, \
e jest ono zakazane przepisami ustawowymi lub wykonawczymi.
2. Na podstawie ust. 1 uwa\
a się za niemające zdolności patentowej,
w szczególności:
a) sposoby klonowania ludzi;
b) sposoby modyfikacji to\
samości genetycznej linii zarodkowej człowieka;
c) wykorzystywanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych;
d) sposoby modyfikacji to\
samości genetycznej zwierząt, które mogą powodować
ich cierpienia, nie przynoszÄ…c \
adnych zasadniczych korzyści medycznych dla
człowieka lub zwierzęcia oraz zwierzęta będące wynikiem zastosowania takich
sposobów.
3) Odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub
zwierząt. Uwaga: sposób hodowli roślin lub zwierząt, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest
czysto biologiczny, je\
eli w całości składa się ze zjawisk naturalnych, takich jak
krzy\
owanie lub selekcjonowanie (art. 29. 2).
Przewiduje się pewne wyłączenie od tej zasady, jako \
e przepis ten nie ma zastosowania do
mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami.
4) Sposoby leczenia ludzi i zwierzÄ…t metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz
sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach. Przepis ten nie dotyczy
produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin, stosowanych w diagnostyce lub
leczeniu.
Nie uwa\
a siÄ™ za sprzeczne z porzÄ…dkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego,
\
e jest zabronione przez prawo. Stwierdzenie, zawarte w drugim zdaniu art. 29.1 jest trudne do
zrozumienia i zinterpretowania wszak wskazuje ono na pewną sprzeczność dwóch stwierdzeń
13
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
w jednej normie prawnej (przejęto takie rozwiązanie, aczkolwiek po modyfikacji, z art. 6
omawianej dyrektywy). Z jednej strony nie udziela siÄ™ patentu na wynalazki sprzeczne
z porządkiem publicznym, który jest określany przepisami (czyli są to równie\
i zachowania
zabronione, a tym samym sprzeczne z prawem), a z drugiej strony dopuszcza siÄ™ mo\
liwość
korzystania z wynalazku pomimo tego, \
e jest zabroniony prawem (czyli musi być to równie\

sprzeczne z porzÄ…dkiem publicznym). Mo\
na chyba uznać, \
e są wynalazki, które nie mogą być
chronione patentami, z uwagi na ich sprzeczność z porządkiem publicznym (dobrymi obyczajami),
ale nie wyklucza to ich stosowania pomimo tego, \
e sÄ… zabronione przez prawo (?). Po prostu
określony wynalazek mo\
e być zastosowany w praktyce  jednak w warunkach sprzeczności jego
z dobrymi obyczajami lub porzÄ…dkiem publicznym nie otrzyma on ochrony z patentu.
Po uzyskanie patentu osoba uprawniona staje się właścicielem patentu. Patent jest chroniony
przez lat 20 od momentu zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. Właściciel patentu mo\
e
korzystać z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie Polski.
Patent na wynalazek dotyczÄ…cy sposobu wytwarzania obejmuje tak\
e wytwory uzyskane
bezpośrednio tym sposobem (art. 64. 1). Ponadto uprawniony z patentu mo\
e zakazać osobie
niemającej jego zgody na korzystanie z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy oraz
wytwarzanie, u\
ywanie, oferowanie, wprowadzanie do obrotu lub importowanie dla tych celów
produktu będącego przedmiotem wynalazku. Mo\
e te\
zakazać stosowania sposobu będącego
przedmiotem wynalazku, jak te\
u\
ywania, oferowania, wprowadzania do obrotu lub importowania
dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem (art. 66.1).
Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. Umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod
rygorem niewa\
ności, zachowania formy pisemnej. Przeniesienie patentu staje się skuteczne
wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego (opis patentu
przedstawiono jako załącznik nr 1. do niniejszego e-wykładu).
Wynalazek nie znajduje wyraz
nej definicji w ustawie o ochronie własności przemysłowej.
z interpretacji norm zawartych w art. art. 25 29 tej ustawy wiadomo, \
e wynalazkiem jest
rozwiązanie z dowolnej dziedziny techniki, nowe w skali światowej, posiadające poziom
wynalazczy, nadające się do zastosowania przemysłowego.
Jak widać został on określony bardzo szczegółowo pomimo braku definicji. Musi być on dokonany
wyłącznie z zakresu techniki. Rozwiązanie problemu technicznego określane jest jako rozwiązanie
nowe, czyli rozwiązanie niebędące częścią ogólnie ju\
znanego stanu techniki rozwijajÄ…ce
mo\
liwości techniczne ludzi. Ponadto (art. 27) wynalazek uwa\
any jest za nadajÄ…cy siÄ™ do
przemysłowego stosowania, je\
eli przy zastosowaniu jego mo\
e być uzyskiwany wytwór lub
wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie
14
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
wykluczając rolnictwa (przykłady zarejestrowanych wynalazków znajdują się w załączniku nr 2. do
niniejszego e-wykładu).
Wynalazkami nie sÄ…: odkrycia, teorie naukowe ani metody matematyczne; wytwory
o charakterze jedynie estetycznym; plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub
gospodarczej oraz gier; wytwory, których niemo\
liwość wykorzystania mo\
e być wykazana
w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki; programy do maszyn cyfrowych;
przedstawienie informacji.
Zgodnie z art. 28 jest to jednak wyliczenie przykładowe niewyczerpujące. Np. za wynalazek nie
uwa\
a się ciała ludzkiego, w ró\
nych jego stadiach formowania się i rozwoju oraz zwykłego
odkrycia jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu (art.
93(3).1).
Co jeszcze mo\
e nie być wynalazkiem ustawodawca nie określa , podaje jedynie na co nie mo\
na
uzyskać patentu, uznając słusznie, \
e w pozostałych przypadkach decydować będzie fakt nie
spełnienia warunków przewidzianych w ustawowym określeniu wynalazku.
Biorąc jako kryterium obronność lub bezpieczeństwo Państwa mo\
na rozró\
nić wynalazki
zwykłe i wynalazki tajne. Podania dotyczące wynalazków zwykłych rozpatrywane są w normalnym
trybie przez Urząd Patentowy RP. Procedura rozpatrywania zgłoszeń dotycząca wynalazków
uznanych za tajne jest inna, znacznie odbiegająca od procedury zwykłej. Prowadzony przez Urząd
Patentowy rejestr patentowy składa się z części jawnej oraz z części tajnej. W części jawnej
rejestru patentowego dokonuje się wpisów dotyczących patentów na wynalazki jawne, natomiast
w części tajnej rejestru patentowego dokonuje się wpisów dotyczących patentów na wynalazki
tajne.
Aby uzyskać patent na wynalazek, nieobjęty klauzulą tajności, nale\
y dokonać zgłoszenia
wynalazku w Urzędzie Patentowym. Przewidziana jest do tego pewna procedura określona
przepisami artykułów 31 40 ustawy prawo własności przemysłowej.
Zgłoszenia wynalazku dokonuje twórca lub inna osoba, która, je\
eli nie jest twórcą wynalazku,
powinna w podaniu wskazać twórcę i podstawę swego prawa do uzyskania patentu.
Ustawa wymaga, aby zgłoszenie wynalazku zostało dokonane na piśmie w formie podania
zawierajÄ…cego wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego oraz dane identyfikacyjne
zainteresowanego.
Zgłoszenie powinno dotyczyć tylko jednego wynalazku. Dopuszcza się jednak, aby zgłoszenie
dotyczyło więcej ni\
jednego wynalazku, pod warunkiem, \
e wynalazki te są połączone
w zgłoszeniu i jest w nich wyraz
nie widoczna wspólna idea wynalazcza. Musi te\
być dokonany opis
15
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
(oraz skrót tego opisu) wynalazku wraz z rysunkami, z którego będzie wynikało, na czym on polega
oraz zastrze\
enie lub zastrze\
enie patentowe.
Opis wynalazku powinien być jasny i wyczerpujący pozwalający znawcy ocenić jego poziom
wynalazczy i mo\
liwość jego zastosowania. Skrót opisu, słu\
y wyłącznie do celów informacyjnych
jako środek pomocniczy przy prowadzeniu poszukiwań dotyczących stanu techniki, a
w szczególności do ułatwienia osobom zainteresowanym wyrobienia sobie poglądu, czy istnieje
potrzeba zapoznania siÄ™ z opisem, zastrze\
eniami i rysunkami zgłoszenia, a po udzieleniu patentu
 z opisem patentowym.
Ponadto, je\
eli zgłaszający chce skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa, powinien w podaniu
zło\
yć stosowne oświadczenie oraz dołączyć dowód potwierdzający zgłoszenie wynalazku we
wskazanym państwie bądz
wystawienie go na określonej wystawie. Prawidłowo dokonane
zgłoszenie istnieje wówczas, gdy zostało dokonane w sposób pozwalający przynajmniej na
ustalenie daty jego dokonania. Dowód taki mo\
e być równie\
zło\
ony w ciągu trzech miesięcy od
daty zgłoszenia.
Uprzednie pierwszeństwo oznacza, i\
dokonano jak gdyby  rezerwacji daty
zgłoszenia, np. patentu na wynalazek w jakimś innym miejscu ni\
w Urzędzie
Patentowym RP. TakÄ… mo\
liwość dopuszczono w przypadku zgłoszenia wynalazku
w zagranicznym stosownym urzędzie w kraju będącym stroną Konwencji paryskiej lub na
wystawach uznanych za dające pierwszeństwo zgłoszenia w przypadku wystawienia na
niej wynalazku, wzoru u\
ytkowego czy przemysłowego.
W przypadku podania, które nie będzie wyczerpywało wymogów formalnych Urząd Patentowy,
zwróci się o uzupełnienie tych wymogów. Gdyby wymogi te nie zostały spełnione przez
zainteresowanego Urząd Patentowy umorzy postępowanie.
W podaniu skierowanym do Urzędu Patentowego powinno być określone przynajmniej jedno
zastrze\
enie patentowe. Zastrze\
enie patentowe to zakres ochrony patentowej wynalazku. Określa
ono, co wynalazca chce objąć ochroną. Zastrze\
eń mo\
e być kilka. Zastrze\
enia muszą być jasno
formułowane i uzasadnione opisem wynalazku oraz udokumentowane rysunkami, powodującymi
lepsze zrozumienie elementów zastrze\
onych. Zastrze\
enia patentowe powinny określać
zastrzegany wynalazek przez podanie, w sposób wyczerpujący i odpowiedni dla przedmiotu \
Ä…danej
ochrony, wszystkich koniecznych cech technicznych rozwiÄ…zania. Zastrze\
enia nie powinny
podawać, jakich cech wynalazek nie posiada. Nie mogą one te\
zawierać sformułowań mających
charakter oceny wynalazku lub oceny poszczególnych jego cech (ż 6. 1. Zarządzenia Prezesa
Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 23 marca 1993 r. w sprawie ochrony
wynalazków i wzorów u\
ytkowych.  M.P. nr 18, poz. 179 z dn. 13 kwietnia 1993 r.). Mo\
na
wyró\
nić zastrze\
enia niezale\
ne, które określają podstawowe i konieczne cechy wynalazku oraz
zale\
ne  ukazujące rozwiązania alternatywne i uzupełnienia zastrze\
eń niezale\
nych. Dokładnie
16
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
zakres sposób dokumentowania zastrze\
eń oraz warunków, jakim powinno odpowiadać podanie
dotyczące zgłoszenia wynalazku, przedstawia Zarządzenie Prezesa Urzędu Patentowego
Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 23 marca 1993 r. w sprawie ochrony wynalazków i wzorów
u\
ytkowych (M.P. Nr 18, poz. 179 z dn. 13 kwietnia 1993 r.).
Po prawidłowym dokonaniu zgłoszenia Urząd Patentowy RP rozpatruje zgłoszenie patentowe.
Efektem prac nad zgłoszeniem patentowym jest decyzja Prezesa Urzędu Patentowego RP
o udzieleniu patentu lub o odmowie.
UrzÄ…d Patentowy wydaje decyzjÄ™ o udzieleniu patentu, je\
eli zostały spełnione ustawowe
warunki do jego uzyskania. Udzielenie patentu następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za
pierwszy okres ochrony. W razie nie uiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie, Urząd Patentowy
stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu patentu. Decyzję o odmowie udzielenia patentu na
wynalazek wydaje UrzÄ…d Patentowy, je\
eli stwierdzi, \
e wynalazek nie spełnia ustawowych
warunków, wymaganych do uzyskania patentu. Urząd Patentowy w takim przypadku wyznacza
zgłaszającemu termin, w którym ten mo\
e zająć stanowisko co do zebranych, przez ten Urząd,
dowodów i materiałów mogących świadczyć o istnieniu przeszkód do uzyskania patentu (art. 52.1).
Do czasu wydania decyzji w sprawie udzielenia patentu zgłaszający mo\
e wprowadzać uzupełnienia
i poprawki do zgłoszenia wynalazku, które nie mogą wykraczać poza to, co zostało ujawnione,
w dniu dokonania zgłoszenia. Natomiast w toku rozpatrywania zgłoszenia wynalazku lub w okresie
dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji o odmowie udzielenia patentu zgłaszający,
zgodnie z art. 38 ustawy prawo własności przemysłowej, mo\
e zło\
yć wniosek o udzielenie prawa
ochronnego na wzór u\
ytkowy (zamiast patentu na wynalazek, gdyby patent w tym wypadku nie
przysługiwał). Takie zgłoszenie wzoru u\
ytkowego uwa\
a się za dokonane w dniu zgłoszenia
wynalazku.
UrzÄ…d Patentowy po sprawdzeniu, \
e nale\
na opłata okresowa została uiszczona w terminie,
dokonuje wpisu do rejestru o udzieleniu patentu oraz publikuje opis patentowy. Udzielenie patentu
stwierdza siÄ™ przez wydanie dokumentu patentowego. Podlega on wpisowi do rejestru
patentowego.
Istnieje mo\
liwość uzyskania patentu na wynalazek za granicą Rzeczpospolitej Polski. Jednak mo\
e
to nastąpić dopiero po zgłoszeniu go w Urzędzie Patentowym RP.
Jak wspomniano powy\
ej, istnieje odrębna procedura w przypadku wynalazków tajnych.
Ogólnie została ona określona w ustawie prawo własności przemysłowej, a szczegółowo
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dn. 23 lipca 2002 r. w sprawie wynalazków i wzorów
u\
ytkowych dotyczących obronności lub bezpieczeństwa Państwa. (Dz.U. nr 123 poz. 1056 z dn. 2
sierpnia 2002 r.). Wynalazek tajny stanowi tajemnicę państwową. Zgłoszenia wynalazku tajnego
17
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
w Urzędzie Patentowym mo\
na dokonać tylko w celu zastrze\
enia pierwszeństwa do uzyskania
patentu. W okresie, w jakim zgłoszony wynalazek pozostaje tajny, Urząd Patentowy nie rozpatruje
tego zgłoszenia (art. 58. 1).
Zgłaszający wynalazek mo\
e sam łatwo ocenić, czy kwalifikować się on będzie jako tajny czy
zwykły. Wystarczy zapoznać się z normami zawartymi w art. 56 ustawy prawo własności
przemysłowej lub z ż 2. 1. pkt.1 16 cytowanego powy\
ej rozporządzenia RM. Oczywiście i bez tego
mo\
na mieć pewne przesłanki wynikające z charakteru wynalazku, o czym najlepiej sam twórca
wie, aby skutecznie ocenić mo\
liwość zakwalifikowania wynalazku jako tajnego. Gdyby były z tym
trudności, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać zgłoszenia w trybie procedury zwykłej.
Wówczas Urząd Patentowy oceni, czy zgłoszony wynalazek mo\
na zaliczyć do tajnych. Je\
eli twórca
sam tej oceny dokonał kwalifikując wynalazek jako tajny, powinien pominąć Urząd Patentowy,
a zawiadomienie o nim zło\
yć, odpowiednio ze względu na przedmiot wynalazku, do: Ministra
Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego.
Zawiadomienie, musi zawierać opis techniczny wynalazku oraz informację, czy został on zgłoszony
w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. Organ, do którego zgodnie z właściwością
wpłynęło zawiadomienie dokonuje oceny dokonanego wynalazku i wydaje postanowienie o jego
tajności lub informuje osobę, która zawiadomienie zło\
yła, \
e nie uznaje go za tajny.
W przypadku nie uznania wynalazku za tajny nadaje siÄ™ mu bieg w trybie zwyczajnym. Podobnie
postępuje się w przypadku, gdy organ uprawniony zło\
y w Urzędzie Patentowym wniosek
o wszczęcie lub wznowienie postępowania w sprawie udzielenia patentu, je\
eli uzna, \
e wynalazek,
będący przedmiotem zgłoszenia dokonanego na podstawie art. 58 ustawy, przestał być
wynalazkiem tajnym.
Prawo do uzyskania patentu na wynalazek tajny zgłoszony w Urzędzie Patentowym w celu
zastrze\
enia pierwszeństwa przechodzi, za odszkodowaniem, na Skarb Państwa reprezentowany
odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub
Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wysokość odszkodowania określa się według
wartości rynkowej wynalazku (art. 59. 1).
3. Ograniczenia patentowe. Utrata patentu. Wygaśnięcie patentu
Ograniczenia w korzystanie z wynalazku przez twórcę mogą wynikać z ró\
nych powodów.
Ograniczenia te są ściśle oznaczone w ustawie prawo własności przemysłowej. Mogą one
wynikać z:
a. zasady wyczerpania prawa;
18
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
b. powodu nadu\
ywania prawa z patentu;
c. licencji przymusowej;
d. korzystania z wynalazku dotyczącego środków komunikacji czasowo znajdujących się na
terenie Polski oraz w trakcie przejazdu tranzytowego;
e. uwagi na potrzebÄ™ zapobie\
enia lub usunięcia stanu zagro\
enia wa\
nych interesów państwa
w szczególności dotyczących bezpieczeństwa i porządku publicznego;
f. zastosowania wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego
oceny, analizy albo nauczania;
g. potrzeby wykorzystania wynalazku, w niezbędnym zakresie, dla wykonania czynności, jakie
na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądz
zezwolenia,
stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich
przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych;
h. wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej;
i. korzystania z wynalazku przez osobę będącą  w dobrej wierze ;
j. posiadania współuprawnienia (współwłasności) do patentu.
Ad. a W prawie własności przemysłowej, podobnie jak i w prawie autorskim i prawach pokrewnych,
istnieje zasada tzw. wyczerpania prawa. Polega ona na tym, \
e uprawniony z patentu lub innego
powodu, po wprowadzeniu do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, określonego
egzemplarza wyrobu, opartego na wynalazku chronionym patentem, traci do niego prawo (tj. do
wynalazku, będącego w egzemplarzu wyrobu). To znaczy ka\
dy, kto uzyskał taki wyrób mo\
e go
znowu wprowadzać do dalszego obrotu. Warunkiem jest, aby wyrób został wcześniej wprowadzony
do obrotu przez osobÄ™ uprawnionÄ… lub za jej zgodÄ….
W podobnej sytuacji znajdują się wyroby oparte na wynalazkach, które po zaimportowaniu
znalazły się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Równie\
i one mogą być zbywane bez zgody
osoby uprawnionej. W tym wypadku ustawa nie mówi o zgodzie osoby uprawnionej, lecz o tym, \
e
wyrób musi zostać wprowadzony na nasze terytorium  zgodnie z prawem . Nie jest to to\
same
z wprowadzeniem do obrotu przez uprawnionego lub za jego zgodą, ale gdyby zastosować
wykładnię rozszerzającą, to wprowadzenie wyrobu na nasz teren przez osobę nieuprawnioną byłoby
niemo\
liwe (zgodnie z naszymi przepisami byłoby to niezgodne z prawem).
Wyczerpanie prawa odbywa się więc nie tylko w zasięgu krajowym, ale i międzynarodowym,
chocia\
ta ostatnia zasada ograniczona jest zasięgiem regionalnym (obszar Unii Europejskiej),
a stosowana w szerszym zakresie jedynie wobec państw z którymi Rzeczpospolita Polska podpisała
stosowne umowy.
Ad. b Nadu\
ywanie prawa z patentu nastąpiłoby wówczas, gdyby uprawniony uniemo\
liwiał
korzystania z wynalazku, a byłoby owe korzystanie konieczne do zaspokojenia potrzeb rynku
19
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
krajowego. Dodatkowym uzasadnieniem tego ograniczenia byłaby okoliczność braku wyrobów,
a brak taki byłby sprzeczny z interesem publicznym (wyrób jest dostępny społeczeństwu
w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach  art. 68. 1 ustawy prawo
własności przemysłowej).
Zauwa\
yć tu mo\
na neutralizowanie zachowań monopolistycznych, czyli ochronę uczciwej
konkurencji, ale tylko w określonych przypadkach. Ochroną objęty został rynek wewnętrzny
i zaspokajanie potrzeb ludności. Ocena nadu\
ywania prawa z patentu dokonywana jest przez UrzÄ…d
Patentowy.
Ad. c LicencjÄ™ przymusowÄ… mo\
na ustanowić, je\
eli zachodzą określone prawem warunki
(przynajmniej jeden z poni\
szych):
- Urząd Patentowy musi stwierdzić, \
e patent jest nadu\
ywany w rozumieniu art. 68,
czyli \
e nastąpiło nadu\
ywanie prawa z patentu. Mo\
e wówczas ogłosić
o mo\
liwości ubiegania się o licencje przymusową (ogłasza to w "Wiadomościach
Urzędu Patentowego").
- Jest to konieczne do zapobie\
enia lub usunięcia stanu zagro\
enia bezpieczeństwa
Państwa, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony
\
ycia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego.
- Zostanie stwierdzona kolizja patentów polegająca na tym, \
e patent póz
niejszy nie
mógłby być wykorzystany, poniewa\
patent wcześniejszy takie wykorzystanie
uniemo\
liwiał, a nie byłoby zgody uprawnionego z patentu wcześniejszego na
zawarcie umowy licencyjnej. Warunkami dodatkowymi sÄ…: potrzeba zaspokojenia
potrzeb rynku krajowego przez stosowanie opatentowanego wynalazku
póz
niejszego oraz stwierdzenie, \
e korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem
patentu wcześniejszego, je\
eli wynalazki wcześniejszy i póz
niejszy dotyczÄ… tego
samego przedmiotu, wprowadza istotny postęp techniczny o powa\
nym znaczeniu
gospodarczym. Uwaga: w przypadku wynalazku dotyczÄ…cego technologii
półprzewodników licencja przymusowa mo\
e być udzielona tylko dla
przeciwdziałania praktykom bezzasadnie ograniczającym konkurencję.
W trzech podanych warunkach, aby licencja przymusowa mogłaby być zastosowana, nale\
y
wykazać, \
e ubiegający się o licencje przymusową czynił wcześniej, w dobrej wierze, starania
w celu uzyskania licencji. Spełnienie tego warunku nie jest konieczne do udzielenia licencji
przymusowej w celu zapobie\
enia lub usunięcia stanu zagro\
enia bezpieczeństwa Państwa albo
w przypadku ogłoszenia o mo\
liwości ubiegania się o licencję przymusową (art. 82. 4).
Czas trwania licencji przymusowej zostaje określony przez Urząd Patentowy. Uprawnionemu
przysługuje opłata licencyjna za czas trwania licencji przymusowej. Wysokość opłaty określona
zostaje równie\
przez UrzÄ…d Patentowy. Zbycie licencji przymusowej jest mo\
liwe tylko Å‚Ä…cznie ze
zbywanym przedsiębiorstwem lub jego częścią.
20
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Ad. d Ograniczenie to jest następstwem zobowiązań międzynarodowych RP. Wynika z niego, i\
nie
jest bezprawnym, pomimo tego, \
e korzystajÄ…cy z wynalazku chronionego w Polsce patentem nie
ma zgody uprawnionego (lub licencji) na korzystanie z wynalazku, wykorzystywanie wynalazku
dotyczącego środków komunikacji lub ich części lub urządzeń, które znajdują się na terenie
Polski czasowo, jak równie\
w czasie tranzytu. Brak tego ograniczenia patentowego mogłoby
umo\
liwiać zatrzymywanie środków komunikacji, w których zainstalowane byłoby urządzenie
chronione w Polsce patentem, a wykorzystywane byłoby ono przez osobę nieuprawnioną.
Prowadziłoby to do wielu niepotrzebnych zadra\
nień międzynarodowych. Ograniczenie to
wprowadziły wszystkie państwa, przez co wszędzie stosowana jest zasada wzajemności.
Ad. e Kolejne ograniczenie wprowadzono z uwagi na potrzebÄ™ zapobie\
enia lub usunięcia stanu
zagro\
enia wa\
nych interesów państwa w szczególności dotyczących bezpieczeństwa i porządku
publicznego. Ustawa nie precyzuje, jakie stany ukrywają się pod tymi pojęciami. Oceniać to będą
stosowne organy państwowe (np. naczelne organy administracji państwowej: właściwy minister i
organy administracji rzÄ…dowej w terenie, czyli wojewoda). Chodzi tu o zapobieganie lub usuwanie
stanu takiego zagro\
enia. Gdyby taki wynalazek słu\
ył w wymienionym celu, to osobie, której
wynalazek byłby tak wykorzystywany przysługuje prawo do wynagrodzenia ze środków
państwowych (art. 69.4). Uprawnionemu z patentu przysługuje na decyzje ograniczającą jego
prawa skarga do Naczelnego SÄ…du Administracyjnego.
Ad. f Ograniczenie z zastosowania wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla
dokonania jego oceny, analizy albo nauczania wynikło z potrzeby stworzenia lepszej
mo\
liwości dla naukowców i dydaktyków rozwoju technicznego kraju poprzez ukazanie, jak powstał
wynalazek, jakie mo\
e mieć zastosowanie oraz jakie są jego mo\
liwości techniczne. Analizowanie
rozwiązań zastosowanych w opracowanie wynalazku byłoby trudniejsze, gdyby, w tym celu, za
ka\
dym razem istniał obowiązek wykupienia licencji. Ograniczałoby to mo\
liwości rozwoju a tak\
e
uniemo\
liwiałoby przekazywanie oryginalnej wiedzy przez dydaktyków.
Ad. g Kolejne ograniczenie uprawnionego do wynalazku wynikło z potrzeby wykorzystania
wynalazku dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla
uzyskania rejestracji bÄ…dz
zezwolenia, stanowiÄ…cych warunek dopuszczenia do obrotu
niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów
leczniczych. Ograniczenie te mo\
e być jednak stosowane  w niezbędnym zakresie . Wprowadzono
je w celu umo\
liwienia dokonania czynności prawnych związanych z rejestracją produktów
leczniczych oraz innych  ze względu na ich przeznaczenie . Ustawodawca nie określił, co rozumie
pod tym ostatnim stwierdzeniem (art. 69.1.4).
Ad. h Wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej nie musi
powodować uzyskania zezwolenia osoby uprawnionej z patentu, gdy opatentowany wynalazek (np.
21
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
jakiś składnik chemiczny) wchodziłby w skład leku niezbędnego dla poratowania zdrowia lub \
ycia.
Jest to wyjście poza prawa wynikające z patentu, czyli ograniczenie wyłączności na jego stosowanie
lub udzielanie licencji na jego stosowanie przez osobÄ™ uprawnionÄ…. Farmaceuta, na podstawie np.
recepty lekarskiej, mo\
e mieszać ró\
ne składniki, nawet te, które podlegają ochronie z patentu,
aby stworzyć lek słu\
ący człowiekowi. Jest to dozwolone prawem (art. 69.1.5).
Ad. i Korzystania z wynalazku przez osobę będącą  w dobrej wierze zachodzi wówczas, gdy
osoba ta przypuszcza, i\
korzystanie z określonego rozwiązania (technicznego, chemicznego,
biologicznego itp.) jest dozwolone i nie chronione \
adnym prawem z patentu.
 Dobra wiara to usprawiedliwione przypuszczenie osoby, \
e dysponentem jakiegoÅ› prawa
lub stosunku prawnego do rzeczy nie mo\
e być ktoś inny. Jest to błędne (ale
usprawiedliwione) przekonanie jakiejÅ› osoby, \
e przysługuje jej określone prawo
podmiotowe.
W takiej sytuacji osoba ta w ramach swojego przedsiębiorstwa mo\
e nadal korzystać z wynalazku.
Uprawnienie to rozszerzone zostało równie\
i na osobę, która ju\
przygotowała wszystkie istotne
urządzenia do korzystania z wynalazku. W podobnej sytuacji znajduje się osoba, która w dobrej
wierze nabyła patent od osoby nieuprawnionej do jego zbycia. Prawo do takiego korzystania
z wynalazku mo\
e być wpisane do rejestru patentowego. Mo\
e być ono równie\
zbywane, ale tylko
łącznie z przedsiębiorstwem.
Ad. j Posiadanie uprawnień do patentu z tytułu tego samego wynalazku powstaje wówczas, gdy
kilka osób, w zespole, opracowało wynalazek, albo kilka osób wprawdzie niezale\
nie od siebie ale
w tym samym czasie dokonało zgłoszenia pierwszeństwa do wynalazku. Art. 72 ustawy prawo
własności przemysłowej ułatwia rozwiązanie korzystania z wynalazku w sytuacji, gdy kilka osób
opracowało określony wynalazek. Wówczas wszystkie one są uprawnione do korzystania z niego.
Ustawodawca określa je jako  współuprawnionych .
Jednak nie zawsze bywa tak, \
e wszyscy współuprawnieni posiadają jednakowe zdolności
organizacyjno-finansowe, które pozwolą na wdro\
enie wynalazku i materialne jego wykorzystanie.
Gdyby wszyscy współuprawnieni nie byli zaanga\
owani w takie przedsięwzięcie, to ka\
demu z nich,
oprócz tego, który takie przedsięwzięcie gospodarcze zrealizował, nale\
y się odpowiednia część
z jednej czwartej tych korzyści (po potrąceniu nakładów), które uzyskał organizator przedsięwzięcia
gospodarczego. Podział owej jednej czwartej korzyści miedzy uprawnionymi nastąpiłby stosownie
(proporcjonalnie) do ich udziału w zrealizowanym patencie (art. 72). Mo\
e tę kwestię regulować
umowa o wspólności patentu, a gdyby tego nie uczyniono, zastosowanie będą miały przepisy
Kodeksu cywilnego normujące zasady współwłasności w częściach ułamkowych (zob.
Współwłasność; Dział IV Kodeksu cywilnego). Oznacza to, \
e ka\
dy współuprawniony jest
22
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
współwłaścicielem określonej części patentu. Swoją częścią mo\
e dowolnie dysponować bez zgody
innych. Współwłasność w częściach ułamkowych mo\
e być w ka\
dej chwili zniesiona.
Uzyskanie zgody od współuprawnionych na prowadzenie przedsięwzięcia gospodarczego
z wykorzystaniem wynalazku przez jednego z nich nie jest konieczne. Jest to pewne ograniczenie
dla innych współuprawnionych, ale nie powoduje z tego tytułu prawa do roszczeń.
4. Uniewa\
nienie i wygaśnięcie patentu
Uniewa\
nienie patentu mo\
e nastąpić na wniosek:
- Ka\
dej osoby, która ma w tym interes prawny, je\
eli wyka\
e ona, w postępowaniu spornym
przed Urzędem Patentowym, \
e nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do
uzyskania patentu.
- Prokuratora Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej.
- Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej.
Prokurator Generalny RP oraz Prezes Urzędu Patentowego RP mają prawo tego dokonać w interesie
publicznym. MogÄ… te\
te organy przystąpić do ju\
toczącego się postępowania w określonej
sprawie.
Wygaśnięcie patentu następuje na skutek:
- Upływu okresu, na jaki został udzielony (w Polsce ochrona taka trwa 20 lat).
- Zrzeczenia się patentu przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym słu\
Ä… prawa na
patencie (następuje to na mocy decyzji Urzędu Patentowego).
- Nie uiszczenia w terminie opłaty okresowej(następuje to na mocy decyzji Urzędu
Patentowego).
- Trwałej utraty mo\
liwości korzystania z wynalazku, z zastrze\
eniem art. 93(7), z powodu
brak potrzebnego do tego materiału biologicznego, który stał się niedostępny i nie mo\
e
być odtworzony na podstawie opisu (następuje to na mocy decyzji Urzędu Patentowego).
Art. 93(7) Je\
eli materiał biologiczny zdeponowany zgodnie z art. 93(6) przestał być
dostępny w kolekcji, nowego depozytu mo\
na dokonać na warunkach określonych
w umowie międzynarodowej.
Razem z patentem głównym wygasają patenty dodatkowe, je\
eli ma to wpływ na wynalazek
będący przedmiotem patentu dodatkowego. Gdy takiego wpływu nie ma, patenty dodatkowe stają
się patentami i zachowują ochronę przez okres, na który został udzielony patent wygasający.
Uniewa\
nienie lub wygaśnięcie patentu zostaje wpisane do rejestru patentowego.
23
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
5. Licencje
Pod pojęciem licencji kryje się zezwolenie ustawowe lub wynikające z umowy (umowne) na
korzystanie z określonych produktów lub umo\
liwienie wykonywania usług, które są
reglamentowane (np. w przypadku przewozów czy ró\
nych licencji zawodowych, zarzÄ…d
nieruchomościami, pośrednik w obrocie nieruchomościami). W przypadku intelektualnej własności
przemysłowej licencja to umowa, lub dokument prawny (w przypadku licencji przymusowej
dokument taki wydaje Urząd Patentowy), ustalający warunki korzystania z określonego produktu
zwanego projektem wynalazczym (wynalazek, wzór przemysłowy, wzór u\
ytkowy, topografia
układów scalonych, projekty racjonalizatorskie) lub z oznaczenia geograficznego, czy te\
znaków
towarowych.
Stronami umowy sÄ…: licencjodawca i licencjobiorca. Uprawniony z patentu (licencjodawca)
mo\
e w drodze umowy udzielić innej osobie (licencjobiorca) upowa\
nienia  licencji  do
korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna), natomiast licencjobiorca zobowiÄ…zuje siÄ™ do
zapłacenia opłaty licencyjnej.
Umowa licencyjna, pod rygorem niewa\
ności, musi być sporządzona na piśmie. Oznacza to, \
e
gdyby została sporządzona w innej formie będzie z mocy prawa niewa\
na (tzw. norma
imperatywna).
Ustawa prawo własności przemysłowej rozró\
nia następujące rodzaje licencji: pełna, ograniczona,
niewyłączna, otwarta, dorozumiana, sublicencja oraz licencję przymusową, która zgodnie ze swoim
charakterem jest równocześnie licencją niewyłączną (art. 83).
Licencja pełna wynika z umowy, w której nie zaznaczono \
adnych ograniczeń w korzystaniu
z wynalazku. Oznacza to, \
e licencjobiorca otrzymał takie same prawa, jakie miał licencjodawca.
Licencja ograniczona nie daje pełni praw do wynalazku. Ograniczenia w korzystaniu z wynalazku
powinny wynikać z zawartej umowy.
Licencja niewyłączna daje uprawnienia licencjobiorcy do korzystania z wynalazku, ale nie na
prawach wyłączności. W tej sytuacji licencjodawca mo\
e udzielić licencji do tego samego wynalazku
jeszcze innym osobom oraz sam wykorzystywać wynalazek.
Sublicencja to mo\
liwość udzielenia dalszej licencji przez licencjobiorcę. Nie ogranicza
uprawnionego z licencji do dalszego niÄ… dysponowania. Wymagana jest jednak zgoda
uprawnionego z patentu. Sublicencji do sublicencji udzielić nie mo\
na.
24
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Licencja otwarta polega na wyra\
eniu zgody (wymagana forma to  oświadczenie , które jest
wpisane do rejestru patentowego) przez uprawnionego z patentu na udzielenie licencji, ka\
demu,
kto wyrazi na to ochotę. Licencja ta ma charakter licencji pełnej i niewyłącznej. Licencja otwarta
powoduje uniknięcie, czasami trudnych i kłopotliwych, negocjacji związanych z tworzeniem,
odpowiadającej obydwu stronom, umowy. Oczywiście przepis art. 80 nie wyklucza zawarcia takiej
umowy. Dodatkowo stwarza te\
mo\
liwość przystąpienie do korzystania z wynalazku bez podjęcia
rokowań lub przed ich zakończeniem. w tym przypadku licencjobiorca jest obowiązany zawiadomić
o tym pisemnie licencjodawcÄ™ w terminie miesiÄ…ca od chwili przystÄ…pienia do korzystania
z wynalazku. Dodatkowym ułatwieniem jest ustawowe określenie opłaty licencyjnej płaconej przez
licencjobiorcę, korzystającego z licencji otwartej. Opłata taka nie mo\
e przekraczać 10%
korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w ka\
dym roku korzystania z wynalazku (opłata ta
wnoszona jest w terminie miesiąca po zakończeniu ka\
dego roku kalendarzowego, w którym
licencjobiorca korzystał z wynalazku), po potrąceniu nakładów. Przychody minus koszty razy 10%,
to wysokość opłaty licencyjnej. Równie\
pewną korzyść z zastosowania licencji otwartej ma
licencjodawca, gdy\
zmniejszana zostaje okresowa opłata za ochronę wynalazku o połowę.
Niedogodnością jest jednak brak mo\
liwości odwołania oświadczenia o gotowości udzielenia licencji
na korzystanie z wynalazku. Nie mo\
na takiego oświadczenia równie\
zmienić.
Licencja dorozumiana jest licencją pełną, ale nie wyłączną. Określa ona uprawnienia
licencjobiorcy, które nie wynikają z umowy w sposób oczywisty, lecz jedynie domyślny.
Domniemanie zakresu tej licencji wynika z sytuacji faktycznej polegającej na przyjęciu
dorozumianej zgody na korzystanie z wynalazku, gdy wykonawca prac badawczych (lub innych do
nich podobnych), wynikajÄ…cych z umowy przekazuje zamawiajÄ…cemu wynik prac zawierajÄ…cych
wynalazek, co ka\
e przypuszczać, \
e wykonawca prac udzielił zamawiającemu licencji na
korzystanie z wynalazków zawartych w przekazanych wynikach prac.
25
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Załącznik nr 1.
Przykład opisu patentowego zaczerpnięto z Regionalnego Ośrodka Informacji Patentowej BG AGH
 Kraków (witryna internetowa: http://patenty.bg.agh.edu.pl/ipatenty.html).
26
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
PL 197 112 B1 2
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest tłokowy tłumik drgań liniowych, wypełniony cieczą
magnetoreologiczną, której właściwości  szczególnie lepkość  zale\
Ä… od natÄ™\
enia
oddziaływującego na nią pola magnetycznego. Znane rozwiązania tłumików, przykładowo
przedstawione w opisach patentowych DE 100 55 388 i US 5,277,281, posiadajÄ… cylinder wykonany
z materiału magnetycznego, zamknięty na obu końcach pokrywami oraz tłok wydzielający
w cylindrze zamknięte komory tłokową i tłoczyskową. Tłok połączony jest z tłoczyskiem,
prowadzonym i uszczelnionym w jednej z pokryw. Tłok posiada kanały przepływowe łączące
komorę tłokową z komorą tłoczyskową oraz elektromagnesy zabudowane między kanałami
przepływowymi tak, \
e powierzchnie czołowe ich rdzeni są równoległe do kanałów przepływowych.
Cewki elektromagnesów zasilane są z zewnętrznego układu sterowania przez przewody prowadzone
otworem wzdłu\
nym tłoczyska. Tłok uszczelniony jest w cylindrze przez jeden lub kilka pierścieni
uszczelniających, osadzonych w rowkach na pobocznicy. Docisk pierścienia uszczelniającego do
gładzi cylindra zapewniony jest dzięki sprę\
ystym właściwościom pierścienia lub za pomocą
dodatkowych elementów sprę\
ystych. Niekorzystne warunki tarcia ślizgowego narzucają
konieczność nadania współpracującym powierzchniom wysokich parametrów gładkości
i dokładności. w tłoku tłumika według DE 100 55 388 wykonany jest dodatkowy kanał dławiący,
łączący komory po obu stronach tłoka. w zale\
ności od natę\
enia pola magnetycznego, które
oddziaływuje na kanał przepływowy zmienia się lepkość wypełniającej go cieczy
magnetoreologicznej. Przy spadku sił wymuszających drgania i relatywnie za wysokich natę\
eniach
pola magnetycznego zanika przepływ cieczy przez kanały przepływowe, a funkcje elastycznego
połączenia przejmuje wtedy przepływ cieczy przez kanał dławiący. Tłumik tłokowy według
wynalazku ma szczególne rozwiązanie uszczelnienia tłoka. Uszczelnienie stanowi osadzony na
pobocznicy tłoka pierścieniowy magnes trwały, poosiowo spolaryzowany, oraz dwa pierścieniowe
nabiegunniki, przylegające do obu czołowych powierzchni magnesu. Średnica zewnętrzna
nabiegunników jest mniejsza od średnicy cylindra o wymiar obwodowej szczeliny. Tarcie ślizgowe,
występujące w dotychczasowym rozwiązaniu między pierścieniem uszczelniającym a gładzią
cylindra zastąpione zostało płynnym tarciem wewnętrznym cieczy magnetoreologicznej. Toroidalne
pole magnetyczne wytworzone magnesem trwałym zamyka się przez szczeliny miedzy
nabiegunnikami a cylindrem. Wywołany w szczelinach wzrost lepkości i w wyniku wysoki opór
przepływu cieczy zapewnia wymagany stopień szczelności tłoka. Pierścieniowy magnes trwały mo\
e
mieć postać jednolitej tulei względnie mo\
e być utworzony z wielu prostoliniowych magnesów
prętowych, uło\
onych na pobocznicy tłoka równolegle do jego osi a z zewnątrz objętych tuleją.
w tłumiku według wynalazku właściwości tribologiczne gładzi cylindra mają tylko nieznaczny wpływ
na pracę uszczelnienia tłoka, czego efektem jest obni\
enie kosztów wykonania i zwiększenie
\
ywotności tłumika. Uszczelnienie magnetyczne spełnia jednocześnie funkcję dodatkowego kanału
dławiącego, zapewniającego konieczną, minimalną elastyczność tłumika. Rozwiązanie według
wynalazku przedstawione jest opisem przykładowego wykonania tłumika pokazanego na rysunku.
Figura 1 przedstawia przekrój wzdłu\
ny tłumika, fig. 2  powiększenie szczegółu ujętego okręgiem
27
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
"S" na fig. 1, fig. 3  przekrój poprzeczny przez tłok, wyznaczony linia A-A na fig. 1 a fig. 4 
przekrój według linii B-B oznaczonej na fig. 1. Cylinder 1 tłumika, wykonany z materiału
o właściwościach magnetycznych zamknięty jest pokrywami 2 i 3, wykonanymi z materiałów
o właściwościach niemagnetycznych. Pokrywa 2 uszczelniona jest w korpusie 1 za pomocą
pierścienia uszczelniającego 4, a gwintowe połączenie jej z cylindrem 1 zabezpieczone
przeciwnakrętką 24. Pokrywa ta posiada odpowiednio ukształtowane gniazda, w których osadzony
jest pierścień uszczelniający 5 tłoczysko 6 oraz tuleja 7  słu\
Ä…ca do jego prowadzenia. WewnÄ…trz
korpusu 1 znajduje się tłok 12 w którym umieszczony jest toroidalny rdzeń składający się z sześciu
oddzielnych elektromagnesów. Ka\
dy elektromagnes ma rdzeń 13 wykonany z materiału
magnetycznego, nawiniętą na nim cewkę 14 oraz pokryty jest masą izolacyjną 15. Elektromagnesy
zamknięte są pokrywą 16 przykręconą wkrętami 17 do tłoka 12. Elektromagnesy zamocowane
względem siebie w odstępach pokrywających się z odpowiednimi wycięciami w tłoku 12 i pokrywie
16 tworzą kanały przepływowe C, łączące komorę tłoczyskową F z komora tłokową G tłumika.
Końcówki uzwojeń cewek 14 połączone są z przewodem 18, wyprowadzonym na zewnątrz tłumika
przez współosiowy kanał wykonany w tłoczysku 6.
PL 197 112 B1 3
Uszczelnienie tłoka 12 względem gładzi cylindra 1 stanowi pierścieniowy magnes trwały 19,
poosiowe spolaryzowany, oraz dwa, przylegające do jego obu powierzchni czołowych pierścieniowe
nabiegunniki 20. Magnes trwały 19 mo\
e mieć postać jednolitego elementu tulejowego, względnie
 tak jak przedstawia fig. 3  tworzy go zestaw wielu prostoliniowych magnesów prętowych,
uło\
onych obwodowe na pobocznicy tłoka 12 w usytuowaniu równoległym do jego osi i z zewnątrz
objętych tuleją 21.
Nabiegunniki 20 mają średnicę zewnętrzną mniejszą od średnicy cylindra 1 o wymiar obwodowej
szczeliny E. Magnesy trwałe 19, nabiegunniki 20 i cylinder 1 tworzą obwód magnetyczny D, którego
strumień przenika szczeliny E pomiędzy nabiegunnikami 20 i cylindrem 1. Mo\
liwość regulacji
charakterystyki tłumika na drodze elektrycznej, dokonywanej przez zmianę pola magnetycznego
i odpowiednio lepkości cieczy magnetoreologicznej mogą być istotnie zwiększone przez
wprowadzenie do komory tłokowej G poduszki gazowej, o regulowanym ciśnieniu gazu. W tym celu
w pokrywie 3 zamocowano gazowy zawór dozująco-odcinający 11, a w przestrzeni komory tłokowej
G membranę 9 wydzielającą przestrzeń gazową. Pokrywa 3 za pośrednictwem pierścienia
dociskowego 8 dociska membranę 9 do podcięcia wykonanego na powierzchni czołowej cylindra 1,
która jednocześnie przylega do pierścienia uszczelniającego 10. Rozwiązanie umo\
liwiajÄ…cy podanie
gazu pod odpowiednim ciśnieniem do przestrzeni pod membraną, 9 oraz utrzymanie ciśnienia
podczas pracy tłumika. Tłumik mocowany jest między zespołem drgającym a podstawą za
pośrednictwem sworzni ło\
yskowanych w tulejach 23, które osadzone są odpowiednio w pokrywie 3
i uchwycie tłoczyska 22. Podczas pracy tłumika, w zale\
ności od kierunku ruchu tłoka 12, ciecz
magnetoreologiczna przepływa przez kanały przepływowe C z komory tłoczyskowej F do przestrzeni
tłokowej G, lub w kierunku przeciwny. Lepkość cieczy magnetoreologicznej w kanałach
28
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
przepływowych C sterowana jest indukcją pola magnetycznego, wytwarzanego przez prąd
elektryczny płynący przez uzwojenia cewek 14 w taki sposób, aby mo\
liwy był przepływ cieczy
przez te otwory - co zapewnia właściwą pracę tłumika. Magnesy trwałe 19 oraz wymiary
nabiegunników 20 dobrane są tak, \
e w szczelinach E zawsze zapewniona jest wysoka indukcja
pola magnetycznego, która powoduje silny wzrost lepkości cieczy magnetoreologicznej znajdującej
się w tej strefie i uszczelnienie tłoka 12 w cylindrze 1 dzięki oporowi przepływu cieczy przez
szczeliny E.
Zastrze\
enia patentowe
1. Tłokowy tłumik drgań liniowych, z cieczą magnetoreologiczną, zawierający cylinder wykonany
z materiału magnetycznego, zamknięty na obu końcach pokrywami, tłok z uszczelnieniem,
wydzielający w cylindrze zamknięte komory tłokową i tłoczyskową, połączony z tłoczyskiem
prowadzonym i uszczelnionym w jednej z pokryw, ponad to którego tłok posiada kanały
przepływowe łączące komorę tłokową z komorą tłoczyskową oraz elektromagnesy zabudowane
między kanałami przepływowymi tak, \
e powierzchnie czołowe ich rdzeni są równoległe do kanałów
przepływowych a cewki zasilane przewodami prowadzonymi przez otwór wzdłu\
ny w tłoczysku,
znamienny tym, \
e uszczelnienie tłoka (12) stanowi osadzony na jego pobocznicy pierścieniowy
magnes trwały (19), poosiowe spolaryzowany, oraz dwa, przylegające do jego obu powierzchni
czołowych pierścieniowe nabiegunniki (20), których średnica zewnętrzna jest mniejsza od średnicy
cylindra (1) o wymiar obwodowej szczeliny (E).
2. Tłumik według zastrz.1 znamienny tym, \
e pierścieniowy magnes trwały (19) utworzony jest
z wielu prostoliniowych magnesów prętowych, uło\
onych na pobocznicy tłoka (12) równolegle do
jego osi a z zewnątrz objętych tuleją (21).
PL 197 112 B1 4
Rysunki
29
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
PL 197 112 B1 6
Departament Wydawnictw UP RP
Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.
30
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Załącznik nr 2.
Przykłady wynalazków zaczerpnięto z Biuletynu Urzędu Patentowego RP Nr 20 (829) Warszawa
2005.
(54) UrzÄ…dzenie do przechowywania i przewo\
enia materiału biologicznego, zwłaszcza
gamet ryb
(57) Urządzenie ma zasobnik (1) osadzony centralnie pomiędzy dwoma zespołami magnesu (2),
górnego i dolnego generującymi strumienie magnetyczne skierowane na zasobnik. Strumienie
magnetyczne, kształtowane są obwodem magnetycznym wewnętrznym utworzonym
z umieszczonych na wewnętrznej powierzchni magnesu (2) dwóch nabiegunnikach wewnętrznych
(3) połączonych poprzez ekspandery (4) z dwoma nabiegunnikami szczeliny roboczej (5)
przylegającymi z obu stron do zasobnika (1). Obwód magnetyczny zewnętrzny, składa się
z umieszczonych na zewnętrznej powierzchni magnesów (2) nabiegunniki zewnętrznych (6),
połączonych ze sobą poprzez zespoły regulacji odległości (7) elementami szkieletowymi
wykonanymi z materiału ferromagnetycznego. Na pobocznicach nabiegunników magnesów (3 i 6),
osadzone są rozlicznie zwory magnetyczne proste łukowe w ilości zapewniającej uzyskanie indukcji
pola magnetycznego w granicach korzystnie od 3 do 9 mT. Liczba zaworów magnesu górnego jest
taka sama jak dolnego.
(5 zastrze\
eń)
A1 (21) 366755 (22) 2004 03 31 7(51) A01K 93/00 (75) Gutkiewicz Edmund, Białobrzegi
(54) Środek do zwalczania szkodników i chorób drzew metodą mikroinjekcji
(57) Środki do zwalczania szkodników i chorych drzew np. szrotówki kasztanowcowiaczki
(Cameraria ohridella), pordzewiacza kasztanowcowego (Tegonotus carinatus) oraz grzyba
(Guignardia aesculi) na kasztanowcach metodami mikroinjekcji zawiera jako substancje czynne
abamektynę oraz co najmniej jeden ciekły w temperaturze pokojowej fungicyd (np. propikonazol).
Najkorzystniej środek ma formę roztworu tworzącego z wodą mikroemulsję typu o/w lub sam
stanowi mikroemulsjÄ™ wodnÄ… typu o/w.
(5 zastrze\
eń)
31
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
A1 (21) 366684 (22) 2004 03 29 7(51) A01N 57/00A01N 57/08 (71) Instytut Przemysłu
Organicznego, Warszawa (72) Huras Bogumiła, Kazimierczak Jerzy, Nowacka-Krukowska Hanna,
Londzin Wiesław, Dominiak Tadeusz, Kryczka Krzysztof, Adamowicz Krystyna, Bombińska Danuta,
Hupko Jarosław.
Cyfrowe kody identyfikujące (wg normy WIPO ST. 9), Które poprzedzają informacje o zgłoszonych
do opatentowania wynalazkach oraz zgłoszonych do uzyskania prawa ochronnego wzorach
u\
ytkowych, mają następujące znaczenie:
(21)  numer zgłoszenia wynalazku lub wzoru u\
ytkowego
(22)  data zgłoszenia wynalazku lub wzoru u\
ytkowego
(23)  dane dotyczące pierwszeństwa z wystawy (data i oznaczenie wystawy)
(31)  numer zgłoszenia priorytetowego (standaryzowany)
(32)  data zgłoszenia priorytetowego (data pierwszeństwa)
(33)  kraj, w którym dokonano zgłoszenia priorytetowego (kod kraju)
(51)  symbol Międzynarodowej Klasyfikacji Patentowej: cyfra przed kodem (51) oznacza kolejną
edycjÄ™ MKP
(54)  tytuł wynalazku lub wzoru u\
ytkowego
(57)  skrót opisu w razie potrzeby z figurą rysunku
(61)  nr zgłoszenia głównego
(71)  nazwisko i imię lub nazwa zgłaszającego, a tak\
e miejsce zamieszkania lub siedziba oraz
kraj zgłaszającego (kod kraju)*
(72)  nazwisko i imię twórcy (ów) wynalazku lub wzoru u\
ytkowego
(75)  nazwisko i imię twórcy (ów) wynalazku lub wzoru u\
ytkowego, który jest (którzy są)
zarazem zgłaszającym (zgłaszającymi), a tak\
e miejsce zamieszkania i kraj (kod kraju)*
(86)  data i numer zgłoszenia międzynarodowego
(87)  data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego (dodatkowo podaje się miejsce
publikacji)
Uwaga: przed cyfrowym kodem identyfikującym (21), umieszczone są następujące literowo-
cyfrowe kody rodzaju dokumentu (wg normy WIPO ST.16): A1  ogłoszenie o zgłoszeniu
wynalazku A3  ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku (na patent dodatkowy) U1  ogłoszenie
o zgłoszeniu wzoru u\
ytkowego.
*) nie podaje siÄ™ kodu PL
32
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Bibliografia:
Bafia J., Egierska D., Śmietanka I. (1980): Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa.
Netografia:
Twardowska A., Twardowski T.: Refleksje biotechnologa i rzecznika patentowego, witryna
internetowa http://www.pfb.p.lodz.pl/main/artykuly_odslona.php?id=1, stan z dn. 28.07.2008 r.
Własność przemysłowa w działalności gospodarczej. Poradnik dla małych i średnich
przedsiębiorstw, Zaręba M. (wybór tekstu), Urząd patentowy RP:
http://64.233.183.104/search?q=cache:qP3QKEFM71YJ:www.paton.tuilmenau.de/pdf/vorlesung/u
prp2003.pdf+Zarz%C4%85dzenie+Prezesa+Urz%C4%99du+Patentowego+RP+w+sprawie+ochro
ny+uk%C5%82ad%C3%B3w+scalonych&hl=pl&ct=clnk&cd=7&gl=pl&lr=lang_pl, stan z dn.
27.07.2008 r.
33
© Wy\
sza Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy