Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Wydział Analiz i Statystyki
SYTUACJA KOBIET I M
ŻCZYZN NA RYNKU PRACY
W 2012 ROKU
I. Aktywność ekonomiczna
na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności1
Zgodnie z wynikami BAEL kobiety niezmiennie stanowią około 52% ogółu ludności w wieku
15 lat i więcej. Natomiast wśród aktywnych zawodowo stanowią one przeszło 45%, a wśród
biernych zawodowo jest ponad 61% kobiet.
Ludność w wieku produkcyjnym stanowią kobiety w wieku 18-59 lat oraz mężczyz
ni w wieku
18-64 lata. Osoby do 17 roku życia są zaliczane do grupy w wieku przedprodukcyjnym, zaś
kobiety w wieku 60 lat i więcej oraz mężczyz
ni w wieku 65 lat i więcej zaliczani są do grupy
w wieku poprodukcyjnym.
AKTYWNI ZAWODOWO W WIEKU 15 LAT I WI
CEJ ORAZ
WSPÓA
CZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ WEDA
UG BAEL
W IV kwartale 2012 r. liczba aktywnych zawodowo
10 000 75,0
9 000
70,0
kobiet wyniosła 7 818 tys. osób i w porównaniu
64,4
64,2
63,9
8 000 63,1 63,5 65,0
62,4 62,7 62,9
62,3 62,2
7 000
z IV kwartałem 2011 r. zwiększyła się o 53 tys. osób,
60,0
6 000
55,0
podczas gdy wśród mężczyzn omawiana subpopula- 5 000
48,3
47,9 48,1 48,0 50,0
47,9 47,1 47,5 47,5
46,7
46,7
4 000
45,0
cja zwiększyła się o 46 tys. osób do poziomu
3 000
40,0
2 000
9 576 tys. osób.
35,0
1 000
0 30,0
IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw.
Współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
aktywne zawodowo kobiety w wieku 15 lat i więcej
15 lat i więcej wyniósł 56,0%, przy czym współczyn-
aktywni zawodowo mężczyz
ni w wieku 15 lat i więcej
współczynnik aktyw. zawod. kobiet w wieku 15 lat i więcej
nik ten dla kobiet wynosił 48,3%, a dla mężczyzn
współczynnik aktywn. zawod. mężczyzn w wieku 15 lat i więcej
64,4%. W porównaniu z IV kwartałem 2011 r.
współczynnik aktywności zawodowej kobiet zwiększył się o 0,3 p. p, a mężczyzn o 0,2 p. p.
W IV kwartale 2012 r. wskaz
nik zatrudnienia
PRACUJ
CY ORAZ WSKAy
NIK ZATRUDNIENIA WEDA
UG BAEL
(udział ludności pracującej w ogólnej liczbie lud-
59,3
10 000 58,3 58,2 58,4
58,5 60,0
ności w wieku 15 lat i więcej) wyniósł 50,4%, przy
57,4
9 000 55,5
53,2 55,0
52,2 czym wskaz
nik ten dla kobiet wynosił 43,0%,
8 000
50,9
7 000
50,0
natomiast dla mężczyzn 58,4%. W porównaniu
6 000
5 000 43,5 43,3 43,0 45,0 z IV kwartałem 2011 r. wskaz
nik zatrudnienia
42,8
42,3 42,8
4 000 40,3
39,2
38,5
38,2 40,0 zmalał w populacji mężczyzn o 0,1 p. p., nato-
3 000
2 000
35,0 miast dla kobiet wzrósł o 0,2 p. p.
1 000
0 30,0
IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. W IV kwartale 2012 r. posiadanie pracy dekla-
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
rowało 6 954 tys. kobiet, tj. o 29 tys. osób wię-
pracujące kobiety w wieku 15 lat i więcej pracujący mężczyz
ni w wieku 15 lat i więcej
cej niż w IV kwartale 2011 r., oraz 8 682 tys.
wskaz
nik zatrudnienia kobiet w wieku 15 lat i więcej wskaz
nik zatrudnienia mężczyzn w wieku 15 lat i więcej
mężczyzn, tj. o 6 tys. osób mniej.
Bezrobocie osiągnęło poziom 1 757 tys. osób (wzrost o 75 tys. osób, tj. o 4,5%
w porównaniu do IV kwartału 2011 r.), z tego bezrobotnymi pozostawało 894 tys. męż-
czyzn i 864 tys. kobiet. Kobiety stanowiły 49,2% bezrobotnych w rozumieniu BAEL.
Stopa bezrobocia kobiet jest wyższa niż stopa bezrobocia mężczyzn. Kobietom trudniej jest
powrócić do pracy zwłaszcza po dłuższej przerwie związanej z urlopem macierzyńskim
bądz
wychowawczym. W trudniejszej sytuacji są również kobiety poszukujące pracy po raz
pierwszy.
1
Kwartalna informacja o rynku pracy - IV kwartał 2012 r., GUS, Warszawa 2013 r.
Od III kw. 2012 r. do uogólniania wyników badania BAEL na populację generalną zastosowano dane o ludności Polski w wieku
15 lat i więcej, pochodzące z bilansów opracowanych na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Miesz-
kań 2011. Nastąpiły również zmiany metodologiczne, mające na celu dostosowanie populacji objętej badaniem do zaleceń Euro-
stat. W związku z wprowadzonymi zmianami prezentowane wyniki BAEL nie są w pełni porównywalne z wynikami badań z lat
poprzedzających 2010 r.
w %
w tysi
ą
cach osób
w %
w tysi
ą
cach osób
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
BEZROBOTNI ORAZ STOPA BEZROBOCIA WEDA
UG BAEL
Stopa bezrobocia w omawianym okresie
2 000 25,0
wyniosła 10,1%, przy czym stopa bezrobo-
20,3
19,5
cia kobiet wynosiła 11,1%, natomiast męż-
20,0
18,3
1 500
czyzn 9,3%. W porównaniu z IV kwartałem
18,4
13,7
16,7 15,0
2011 r. stopa bezrobocia ogółem wzrosła
15,4
11,1
1 000 10,8
9,9
8,8
9,4
o 0,4 p. p., wśród kobiet wzrost wyniósł
10,0
11,0 7,6
9,3
8,9 8,8
0,3 p. p., a wśród mężczyzn wskaz
nik ten
8,2
500 7,8
5,0
6,0
wzrósł o 0,5 p. p.
0 0,0
W IV kwartale 2012 r., wśród biernych
IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw. IV kw.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
zawodowo przeważały kobiety 8 369 tys.
bezrobotne kobiety w wieku 15 lat i więcej bezrobotni mężczyz
ni w wieku 15 lat i więcej
osób, tj. 61,3% ogółu biernych zawodowo
stopa bezrobocia kobiet w wieku 15 lat i więcej stopa bezrobocia mężczyzn w wieku 15 lat i więcej
(13 656 tys. osób). Mężczyz
ni stanowili
38,7% (5 287 tys. osób) ogółu osób bier-
nych zawodowo.
Główną przyczyną bierności zawodowej zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn była emery-
tura, następnie nauka i uzupełnianie kwalifikacji, oraz obowiązki rodzinne i związane
z prowadzeniem domu. Kolejną przyczyną była choroba lub niepełnosprawność, oraz znie-
chęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy.
II. Bezrobocie rejestrowane2
Struktura bezrobocia według płci
ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDA
UG PA
CI W LATACH 2003-2012
W latach 2003-2007 zdecydowanie szybciej
Stan w końcu okresu sprawozdawczego
zmniejszała się liczba bezrobotnych męż-
2 000 000
czyzn niż kobiet, co miało swoje odzwiercie-
65,0
dlenie we wzroście odsetka kobiet wśród
1 500 000
58,2
56,5
56,6
ogółu zarejestrowanych (z 51,2% w końcu 53,6
53,5
51,4
52,3
55,0
51,9
51,5
51,1
1 000 000
2002 r. do 58,2% w końcu 2007 r.). W ko-
lejnych dwóch latach wskaz
nik ten zmniej-
45,0
500 000
szał się, ale w 2010 r. i 2011 r. ponownie
0 35,0
wzrósł. Ostatecznie w końcu 2012 r. kobie-
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
ty stanowiły 51,4% zarejestrowanych. Wart
kobiety mężczyz
ni udział bezr. kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem
zauważenia jest fakt, że w okresach pogor-
szenia sytuacji na rynku pracy niekorzyst-
ne zmiany częściej dotykają mężczyzn, tj. szybciej rośnie liczba bezrobotnych mężczyzn, a tym
samym zwiększa się udział mężczyzn
ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA KOBIET W KOC
CU ROKU
W PORÓWNANIU DO POPRZEDNIEGO ROKU
wśród zarejestrowanych bezrobotnych.
zmiany poziomu bezrobocia kobiet
w liczbach bezwzględnych
600 000 30,0 W końcu 2012 r., urzędach pracy zareje-
zmiany poziomu bezrobocia kobiet w %
strowanych było 1 099,2 tys. bezrobotnych
400 000 16,0 20,0
kobiet (tj. o 39,0 tys. kobiet więcej niż
200 000 10,0
5,0 4,5 3,7
132 986
45 412
48 371 38 982 w końcu 2011 r.) oraz 1 037,6 tys. męż-
0 0,0
czyzn (wzrost o 115,2 tys. mężczyzn). Przy
-11 061
-66 153
-0,7 -82 095
-200 000 -4,0 -5,2
-10,0
wzroście liczby bezrobotnych ogółem
-180 737 -183 913
-288 356
-12,2
-400 000 -20,0 o 7,8% liczba bezrobotnych kobiet zwięk-
-18,1
-22,1
szyła się o 3,7%, natomiast wśród męż-
-600 000 -30,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
czyzn odnotowano wzrost o 12,5%.
2
Dane pochodzą z miesięcznego sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy oraz załącznika 1  Bezrobotni oraz poszukujący pracy wg
czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy , załącznika 2  Bezrobotni według rodzaju działalno-
ści ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej i załącznika 3  Bez-
robotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności .
Dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego różnią się od wielkości pochodzących z reprezentacyjnego Badania Aktywności Eko-
nomicznej Ludności. Zasadniczym tego powodem są różnice metodologiczne, jak np. różny wiek bezrobotnych przyjęty w obu
sytuacjach.
2
w %
w tysi
ą
cach osób
w %
w liczbach bezwzgl.
w liczbach bezwzgl.
zmiany poziomu bezr. kobiet w % .
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadało 106 bezrobotnych kobiet, wobec 115 przed rokiem
i aż 140 w końcu 2007 r.
Osoby poprzednio pracujące stanowiły w końcu 2012 r.  81,4% ogółu zarejestrowanych.
Wśród bezrobotnych kobiet było 79,3% poprzednio pracujących, a wśród mężczyzn 83,7%.
Wpłynęło to na niższy udział osób uprawnionych do zasiłku wśród bezrobotnych kobiet.
W końcu 2012 r. prawo do zasiłku posiadało 171,0 tys. kobiet (tj. 15,6% ogółu zarejestrowa-
nych kobiet) oraz 187,2 tys. mężczyzn (tj. 18,0% ogółu zarejestrowanych mężczyzn.
Kobiety poprzednio pracujące zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy w liczbie
46,6 tys. osób stanowiły w końcu 2012 r. 5,4% ogółu kobiet poprzednio pracujących, i było ich
o 12,9 tys. osób więcej w porównaniu do końca 2011 r. Wśród poprzednio pracujących męż-
czyzn udział zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy wyniósł 4,7%.
W art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyszczególnione
zostały grupy osób uznane za będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Warto zau-
ważyć, że jedna osoba może spełniać kryteria by jednocześnie być zakwalifikowaną do
kilku grup w szczególnej sytuacji. Szczegółowe dane prezentuje poniższa tabela.
Ogółem Mężczyz
ni Kobiety
% kobiet
w
w liczbach w liczbach w liczbach
Wyszczególnienie
w % w % w %
ogółem
bezwzgl. bezwzgl. bezwzgl.
stan w końcu okresu sprawozdawczego
Ogółem 2 136 815 100% 1 037 629 100% 1 099 186 100% 51,4
do 25 roku życia 424 227 19,9 202 381 19,5 221 846 20,2 52,3
długotrwale bezrobotne 1 073 440 50,2 472 939 45,6 600 501 54,6 55,9
kobiety, które nie podjęły
zatrud. po urodzeniu dziecka 226 354 10,6 x x 226 354 20,6 100,0
powyżej 50 roku życia 486 445 22,8 292 665 28,2 193 780 17,6 39,8
bez kwalifikacji zawodowych 623 229 29,2 292 154 28,2 331 075 30,1 53,1
bez doświadczenia zawod. 525 954 24,6 227 229 21,9 298 725 27,2 56,8
bez wykształcenia średniego 1 187 096 55,6 682 707 65,8 504 389 45,9 42,5
samotnie wych. co najmniej
1 dziecko do 18 r. ż. 188 289 8,8 29 785 2,9 158 504 14,4 84,2
kobiety, które po odbyciu
kary pozbawienia wolności
nie podjęły zatrudnienia 41 208 1,9 39 057 3,8 2 151 0,2 5,2
niepełnosprawne 111 521 5,2 57 135 5,5 54 386 4,9 48,8
po zakończeniu realizacji
kontraktu socjalnego 3 120 0,1 895 0,1 2 225 0,2 71,3
Z powyższego wynika, że bezrobotne kobiety zdecydowanie przeważały wśród osób samotnie
wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, po zakończeniu realizacji kontrak-
tu socjalnego, bez doświadczenia zawodowego oraz wśród długotrwale bezrobotnych.
NAPA
YW I ODPA
YW BEZROBOTNYCH KOBIET W LATACH 2003-2012
Bilans bezrobotnych według płci
1 800 000 60,0
50,5 50,7
1 600 000 49,5
48,0
47,3
W 2012 r. w urzędach pracy zarejestrowało
50,0
44,5
44,0
1 400 000
42,7
się 1 256,1 tys. kobiet i 1 398,9 tys. męż-
37,9
1 200 000 40,0
34,2
czyzn. Poziom rejestracji w omawianym roku
1 000 000
30,0
w stosunku do 2011 r. był niższy wśród bez- 800 000
600 000 20,0
robotnych kobiet o 13,9 tys. osób (tj. 1,1%),
400 000
a wśród bezrobotnych mężczyzn był wyższy
10,0
200 000
o 77,4 tys. osób (tj. 5,9%).
0 0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
napływ odpływ wskaz
nik płynności rynku pracy
3
w liczbach bezwzgl.
wska
z

nik płynno
ś
ci rynku pracy w % .
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Podstawowym składnikiem napływu były ponowne rejestracje. W 2012 r. po raz kolejny
zarejestrowało się 974,6 tys. bezrobotnych kobiet (77,6% ogółu nowo zarejestrowanych
bezrobotnych kobiet), natomiast po raz pierwszy zarejestrowało się 281,4 tys. kobiet
(22,4%). Wśród mężczyzn po raz kolejny zarejestrowało się 1 103,8 tys. osób (78,9%), a po
raz pierwszy 295,1 tys. osób (21,1%).
W kategorii rejestrujących się bezrobotnych kobiet przeważały osoby zamieszkałe w mia-
stach (748,1 tys. kobiet, tj. 59,6% ogółu zarejestrowanych w 2012 r. kobiet). Natomiast
napływ kobiet zamieszkałych na wsi ukształtował się na poziomie 508,0 tys. kobiet.
Kobiet poprzednio pracujących zarejestrowało się 983,5 tys. i stanowiły one 78,3% nowo-
zarejestrowanych bezrobotnych kobiet, natomiast poprzednio pracujących mężczyzn zare-
jestrowało się 1 136,1 tys. (tj. 81,2% nowozarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn).
W 2012 r. zarejestrowało się 324 tys. kobiet, które nabyły prawo do zasiłku (tj. o 4,9%
więcej niż w 2011 r.) oraz 330,7 tys. mężczyzn (tj. o 15,6% więcej).
W 2012 r. z ewidencji urzędów pracy wyłączono 2 500,8 tys. osób, z tego 1 217,1 tys. kobiet
i 1 283,8 tys. mężczyzn. Wśród kobiet w porównaniu do roku 2011 odnotowano spadek od-
pływu o 7,5 tys. osób (o 0,6%), natomiast wśród mężczyzn odpływ zmalał o 55,2 tys. osób
(tj. o 4,1%).
GA
ÓWNE PRZYCZYNY ODPA
YWU BEZROBOTNYCH KOBIET I M
ŻCZYZN Główną składową bilansu odpływu
W 2012 ROKU
zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn
80,0
71,3
600 000
była liczba osób podejmujących pracę
70,0
500 000
60,3
oraz liczba osób wyłączonych z powodu
60,0
400 000
50,4 51,3
47,3 niepotwierdzenia gotowości do pracy.
50,0
44,3
300 000
38,7
38,1
40,0 Kobiety stanowiły 50,4% w liczbie po-
200 000
30,0 dejmujących pracę i 38,1% w liczbie
100 000
0 20,0 osób, które nie potwierdziły gotowości
do pracy.
W 2012 r. z powodu podjęcia pracy
z ewidencji wyłączono 552,2 tys. kobiet,
kobiety wyłączone z ewidencji bezrobotnych w 2012 r.
mężczyz
ni wyłączeni z ewidencji bezrobotnych w 2012 r.
tj. o 12,5 tys. kobiet mniej niż w 2011 r.,
odsetek wyrejestrowanych bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie wyrejestrowanych bezrobotnych z danego powodu
natomiast wśród mężczyzn pracę podjęło
544,2 tys. osób (tj. o 21,8 tys. osób mniej). Prace niesubsydiowane podjęło 490,5 tys. kobiet
(spadek o 25,7 tys. osób), natomiast 61,6 tys. kobiet podjęło prace subsydiowane (wzrost
o 13,2 tys. osób, tj. o 27,2%). Liczba bezrobotnych kobiet, które podjęły zatrudnienie w ramach
prac interwencyjnych wyniosła 18,3 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 12,2 tys.
kobiet. Działalność gospodarczą rozpoczęło 16,3 tys. kobiet, a w ramach refundacji kosztów
zatrudnienia bezrobotnego pracę podjęło 13,3 tys. kobiet. Szkolenie lub staż pracy w omawia-
nym okresie rozpoczęło 155,4 tys. kobiet, natomiast przygotowanie zawodowe  0,2 tys. kobiet,
zaś prace społecznie użyteczne  28,3 tys. kobiet. Rozpoczęło realizację indywidualnego pro-
gramu zatrudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny 3,6 tys. kobiet, natomiast
21,6 tys. kobiet odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy
lub innej formy pomocy.
Wśród mężczyzn prace niesubsydiowane w 2012 r. podjęło 466,6 tys. osób (spadek o 37,1 tys.
osób), zaś 77,6 tys. mężczyzn podjęło prace subsydiowane (wzrost o 15,2 tys. osób). Liczba
bezrobotnych mężczyzn, którzy podjęli zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych wyniosła
13,1 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 18,2 tys. mężczyzn. Działalność gospodar-
czą rozpoczęło 23,8 tys. mężczyzn, a w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego
pracę podjęło 20,8 tys. mężczyzn. Szkolenie lub staż pracy w omawianym okresie rozpoczęło
98,9 tys. mężczyzn, natomiast przygotowanie zawodowe  0,2 tys. mężczyzn, a prace społecznie
użyteczne  18,6 tys. mężczyzn. Rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia
socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny 2,3 tys. mężczyzn, natomiast 30,9 tys. mężczyzn
odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy
pomocy.
4
w %
w liczbach bezwzgl.
szkolenia
rozpocz
ę
cie
społecznie
podj
ę
cia pracy
u
ż
ytecznych
podj
ę
cie pracy
rozpocz
ę
cie
subsydiowanej
zawodowego
przygotowania
podj
ę
cie pracy
rozpocz
ę
cie prac
rozpocz
ę
cie sta
ż
u
niesubsydiowanej
niepotwierdzenie
gotowo
ś
ci do pracy
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
A
ącznie w roku 2012 z aktywnych programów rynku pracy skorzystało 245,5 tys. kobiet,
tj. 55,7% ogółu bezrobotnych, którzy uczestniczyli w aktywnych programach i 195,3 tys.
mężczyzn. Kobiety zdecydowanie domi-
ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI UCZESTNICZ
CY
W AKTYWNYCH PROGRAMACH RYNKU PRACY W 2012 ROKU
nowały wśród uczestników staży
140 000 80,0
71,3 (71,3%), ale również prac społecznie
120 000
70,0
użytecznych (60,3%) i prac interwen-
60,3
100 000
58,3
60,0
cyjnych (58,3%).
80 000
47,3
50,0
60 000
Niepotwierdzenie gotowości do pracy jest
40,6
40,1
39,0
40,0
38,7
40 000
obok podejmowania zatrudnienia drugą
30,0
20 000
najczęstszą przyczyną wyłączania z reje-
0 20,0
stru bezrobotnych. W 2012 r. z tego po-
wodu wyrejestrowano 282,3 tys. kobiet
(tj. o 33,9 tys. kobiet mniej niż w 2011 r.)
oraz 458,8 tys. mężczyzn (tj. o 52,8 tys.
bezorbotni mężczyz
ni bezrobotne kobiety bezrobotne kobiety w % do ogółem
osób mniej).
Poza wskazanymi powyżej przyczynami wyłączeń z ewidencji bezrobotnych w 2012 r., do-
browolnie zrezygnowało ze statusu bezrobotnego 91,0 tys. kobiet oraz 54,5 tys. mężczyzn.
Z powodu nabycia praw emerytalnych lub rentowych z ewidencji urzędów pracy wyłączo-
no 10,4 tys. kobiet oraz 11,9 tys. mężczyzn, z powodu uprawnień do świadczenia przede-
merytalnego 21,5 tys. kobiet i 10,8 tys. mężczyzn, a z powodu podjęcia nauki 5,0 tys. ko-
biet i 3,3 tys. mężczyzn. Ukończenie 60 roku życia było przyczyną utraty statusu bezro-
botnego przez 6,5 tys. kobiet, a ukończenie 65 r. ż. przez 3,5 tys. mężczyzn.
Terytorialne zróżnicowanie
Od lat wysoki pozostaje stopień teryto-
UDZIAA
KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE BEZROBOTNYCH WEDA
UG WOJEWÓDZTW
STAN W KOC
CU 2012 R.
rialnego zróżnicowania bezrobocia
w Polsce. Jest to wynikiem nierówno-
Pomorskie
miernego rozwoju społeczno-
Warmińsko-
54,8% Mazurskie
Zachodnio gospodarczego regionów oraz ich położe-
pomorskie
52,1%
nia geograficznego.
Podlaskie
52,3% Kujawsko-
Pomorskie 45,9%
W końcu 2012 r. odsetek bezrobotnych
54,1%
Mazowieckie
kobiet w stosunku do ogółu zarejestro-
Wielkopolskie
Lubuskie
47,8%
wanych w danym województwie kształ-
55,0%
52,3% A
ódzkie
tował się w przedziale od 45,9%
Lubelskie
49,6%
w województwie podlaskim do 55,0%
Dolnośląskie
49,1%
w województwie wielkopolskim.
51,0% Świętokrzyskie
Opolskie
49,1%
Śląskie
52,1%
Rozpiętość wskaz
nika udziału bezrobot-
Podkarpackie
54,7%
Małopolskie nych kobiet w danym województwie
50,6%
52,2%
w liczbie ogółem zarejestrowanych
w województwie wyniosła w końcu
2012 r. 9,1 p. p. (w 2011 r.  10,0 p. p.).
45.9 49.1 51.0 52.3 54.8 55.0
W końcu 2012 r. najwyższa liczba bezro-
botnych kobiet znajdowała się w ewidencji urzędów pracy w województwach, w których
znajdowało się też najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych ogółem, tj. mazowieckim
(130,0 tys. kobiet) oraz śląskim (112,3 tys. kobiet).
Najmniej bezrobotnych kobiet występowało w województwach opolskim (27,0 tys. kobiet),
podlaskim (31,6 tys. kobiet) i lubuskim (31,7 tys. kobiet). Województwa te charakteryzują
się również najniższym poziomem bezrobocia ogółem.
W końcu 2012 r. w stosunku do końca 2011 r. odnotowano wzrost bezrobocia wśród ko-
biet w 13 województwach. Najwyższy wzrost w liczbach bezwzględnych miał miejsce
w województwach: śląskim o 7,9 tys. osób (7,6%) i mazowieckim o 7,8 tys. osób (6,4%)
natomiast spadek odnotowano w województwach lubuskim o 1,0 tys. osób (3,1%), święto-
krzyskim o 333 osoby (0,8%) i podkarpackim o 183 osoby (0,6%).
5
w %
w liczbach bezwzgl
ę
dnych
sta
ż
roboty
publiczne
prace
szkolenie
kosztów
podj
ę
cie
dorosłych
zatr. bezr.
podj
ę
cia pr.
przygot. zaw.
w ramach ref.
interwencyjne
działaln. gosp.
prace społ.-u
ż
yt.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
UDZIAA
BEZROBOTNYCH KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE ZAREJESTROWANYCH
BEZROBOTNYCH WEDA
UG STANU W KOC
CU 2012 R.
Poziom województw Poziom powiatów
Wyszczególnienie
2011 r. 2012 r. 2011 r. 2012 r.
Najwyższa wartość w % 58,1 55,0 67,2 66,1
Najniższa wartość w % 48,1 45,9 40,6 39,0
Różnica pomiędzy wartością najwyższą
10,0 9,1 26,6 27,1
i najniższą w punktach procentowych
W przypadku powiatów odsetek bezrobotnych kobiet kształtował się w przedziale od 39%
w powiecie garwolińskim do 66,1% w M. Rybnik, a więc rozpiętość tego wskaz
nika wynio-
sła 27,1 p. p. Najwięcej powiatów o najwyższych udziałach bezrobotnych kobiet w ogółem
zarejestrowanych znajduje się w województwie śląskim, wielkopolskim i dolnośląskim, zaś
w najlepszej sytuacji pozostają bezrobotne kobiety w województwach łódzkim, podlaskim
i mazowieckim.
6
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Należy zauważyć, że w 207 powiatach odsetek bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych
ogółem był wyższy lub równy średniej krajowej (51,4%), a w 172 powiatach był od niej
niższy.
Najwyższe odsetki bezrobotnych kobiet, tj. powyżej 63% odnotowano w M. Rybnik (66,1%),
M. Jastrzębie-Zdrój (65,0%), powiecie wodzisławskim (64,9%) i rybnickim (63,5%).
Bezrobocie wśród mieszkańców wsi
W strukturze bezrobocia osób zamieszkałych na wsi, podobnie jak w miastach dominują
kobiety. W końcu 2012 r. w ewidencji bezrobotnych znajdowało się 483,1 tys. kobiet za-
mieszkałych na wsi (43,9% ogółu zarejestrowanych kobiet) oraz 455,9 tys. mężczyzn
(43,9% ogółu zarejestrowanych mężczyzn).
ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI W odniesieniu do stanu z końca 2011 r.
W LATACH 2003-2012
Stan w końcu okresu sprawozdawczego
subpopulacja bezrobotnych kobiet za-
800 000 150,0
mieszkałych na wsi zwiększyła się
138
140,0
o 13,1 tys. osób, tj. o 2,8%, a wśród
131
600 000
126
130,0
mężczyzn odnotowano wzrost o 51,4 tys.
116
400 000 120,0
osób, tj. 12,7%.
110
108
106
105 110,0
104
200 000
100
Procentowy udział bezrobotnych kobiet
100,0
zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie
0 90,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
bezrobotnych tej subpopulacji wyniósł
kobiety zamieszkałe na wsi 51,4% i był o 2,3 p. p. niższy niż w koń-
mężczyz
ni zamieszkali na wsi
liczba bezrobotnych kobiet na wsi przypadająca na 100 bezrobotnych mężczyzn na wsi cu 2011 r.
W końcu 2012 r. na 100 bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi przypadało
106 bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi, w mieście również było to 106 kobiet.
Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi w końcu 2012 r. 66,9 tys. kobiet oraz 85,8 tys.
mężczyzn posiadało prawo do zasiłku.
Według stanu na koniec 2012 r.  27,1 tys. bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi
posiadało gospodarstwo rolne, tj. 5,6% bezrobotnych kobiet w tej subpopulacji. Natomiast
wśród mężczyzn zamieszkałych na wsi gospodarstwo rolne posiadało 26,5 tys. osób,
tj. 5,8% bezrobotnych mężczyzn w tej populacji.
W końcu 2012 r. najwięcej bezrobotnych
ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI
WEDA
UG WOJEWÓDZTW W KOC
CU 2012 ROKU
kobiet zarejestrowanych było na obsza- 70000 70,0
rach wiejskich następujących woje- 60000
60,0
50000 55,8
55,5
wództw: mazowieckiego  55,7 tys. kobiet
52,9 54,8
54,1
53,1
52,8
52,8
51,3
40000
50,3
49,3
(46,9% ogółu bezrobotnych zamieszka- 49,0 52,9 49,3
50,0
30000 45,0
46,9
łych na wsi w województwie mazowiec-
20000
40,0
kim), podkarpackiego  48,6 tys. kobiet
10000
(50,3%) i małopolskiego  46,6 tys. kobiet
0 30,0
(52,9%). Najmniej bezrobotnych miesz-
kanek wsi znajdowało się w ewidencji
urzędów pracy w województwach: podla-
skim  10,7 tys. kobiet (45,0%), opolskim liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi
liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi
udział bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi w liczbie bezrobotnych zamieszkałych na wsi ogółem
 12,5 tys. kobiet (53,1%) oraz lubuskim
 13,8 tys. kobiet (52,8%).
Wśród mężczyzn najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w województwie mazo-
wieckim 63,0 tys. osób (53,1% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi w województwie
mazowieckim), natomiast najmniej w opolskim 11,0 tys. osób (46,9%).
W końcu 2012 r. wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi zarejestrowanych było:
- 124,8 tys. bezrobotnych kobiet do 25 roku życia (tj. 25,8% zarejestrowanych kobiet za-
mieszkałych na wsi) oraz 113,5 tys. mężczyzn do 25 roku życia (24,9% zarejestrowanych
mężczyzn zamieszkałych na wsi);
- 277,1 tys. długotrwale bezrobotnych kobiet (tj. 57,4%) oraz 207,7 tys. mężczyzn (45,6%);
7
w %
w liczbach bezwzgl.
w %
w liczbach bezwzgl.
ś
l
ą
skie
łódzkie
lubuskie
opolskie
lubelskie
podlaskie
pomorskie
małopolskie
dolno
ś
l
ą
skie
mazowieckie
podkarpackie
wielkopolskie
ś
wi
ę
tokrzyskie
zachodniopomorskie
kujawsko-pomorskie
warmi
ń
sko-mazurskie
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
- 63,0 tys. bezrobotnych kobiet powyżej 50 roku życia (tj. 13,0%) oraz 110,6 tys. mężczyzn
w tej grupie wiekowej (24,3%);
- 149,8 tys. bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych (tj. 31,0%) oraz 135,8 tys.
mężczyzn (29,8%);
- 157,7 tys. bezrobotnych kobiet bez doświadczenia zawodowego (tj. 32,6%) oraz
110,3 tys. mężczyzn (24,2%);
- 240,9 tys. bezrobotnych kobiet bez wykształcenia średniego (tj. 49,9%) oraz 325,7 tys.
mężczyzn (71,4%);
- 56,9 tys. bezrobotnych kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko
do 18 roku życia (tj. 11,8%) oraz 11,0 tys. mężczyzn (2,4%);
- 0,3 tys. bezrobotnych kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły
zatrudnienia oraz 12,7 tys. mężczyzn (2,8%);
- 17,1 tys. niepełnosprawnych bezrobotnych kobiet (tj. 3,5%) oraz 17,9 tys. mężczyzn
(3,9%);
- 111,4 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (23,1%);
- 0,9 tys. kobiet po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego (0,2%) oraz 0,3 tys. męż-
czyzn.
BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI WEDA
UG STAŻU PRACY W końcu 2012 r. spośród bezrobotnych
W KOC
CU 2012 ROKU
kobiet zamieszkałych na wsi najliczniejszą
124 125
populację stanowiły osoby bez stażu pracy
118 570
125 000 60,0
110 098
59,8
59,1
55,0  124,1 tys. kobiet (25,7% ogółu bezro-
51,9
49,5
100 000
46,8 85 925 50,0
botnych kobiet zamieszkałych na wsi).
83 147
68 410 45,0
65 483
75 000
Drugą grupą pod względem wielkości
64 077
33,9
55 866
60 286 40,0
omawianego zjawiska były bezrobotne
51 264
50 000
35,0
posiadające staż pracy od 1 do 5 lat 
26 239 30,0
18 845
25 000
118,6 tys. kobiet (24,5%), a następnie
25,0
6 638
26,0
bezrobotne ze stażem pracy do 1 roku 
0 20,0
do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 i więcej bez stażu
83,1 tys. osób (17,2%). Najmniej liczną
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi
populację stanowiły bezrobotne, które
liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi
przepracowały 30 lat i więcej  6,6 tys.
odsetek zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych na wsi w danej grupie
kobiet (1,4%). Wśród mężczyzn najlicz-
niejszą populację stanowiły osoby ze stażem pracy od 1 do 5 lat  110,1 tys. osób
(tj. 24,1% ogółu bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi) oraz bez stażu pracy 
85,9 tys. osób (tj. 18,8%). Najmniej było bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi,
którzy posiadali 30 letni lub dłuższy staż pracy  18,8 tys. osób (tj. 4,1%).
W końcu 2012 r. średni czas pozostawania bez pracy dla bezrobotnych kobiet zamieszka-
łych na wsi wynosił 12,9 miesiąca, dla bezrobotnych mężczyzn 10,3 miesiąca.
Wśród bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi dominowały osoby poszukujące pracy
powyżej 12 miesięcy  203,0 tys. kobiet
BEZROBOTNI ZAMIESZKALI NA WSI
WEDA
UG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY
(42,0%), najmniej liczną grupę stanowiły
W KOC
CU 2012 ROKU
kobiety poszukujące pracy do
109 586
70,0
97 285
100 000
93 440
1 miesiąca  33,6 tys. kobiet (7,0%). 65,0
61,7
81 978 80 669
83 764
80 702
77 046 60,0
80 000 75 533
Wśród mężczyzn 143,7 tys. osób poszu-
68 148
55,0
57 179
60 000
55,3
kiwało pracy dłużej niż rok i stanowili
50,0
51,6
50,0
45,0
40 000
oni 31,5% ogółu bezrobotnych mężczyzn 33 645
46,3
40,0
20 000
zamieszkałych na wsi.
35,0
37,0
0 30,0
Najwięcej kobiet zarejestrowanych jako do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyżej 24 miesiecy
bezrobotne zamieszkałe na wsi posiada-
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi
liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn zamieszkałych na wsi
ło wykształcenie zasadnicze zawodowe 
odsetek zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych na wsi w danej grupie
128,6 tys. kobiet (26,6%), policealne
i średnie zawodowe  121,6 tys. kobiet (25,2%) oraz gimnazjalne i poniżej  112,2 tys. ko-
biet (23,2%), a najmniej legitymowało się dyplomami wyższych uczelni  59,2 tys. kobiet
(12,3%). Wśród mężczyzn wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało 167,4 tys. osób
8
w %
w liczbach bezwzgl.
w %
w liczbach bezwzgl.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
(36,7%), a gimnazjalne i poniżej 158,2 tys. osób (34,7%). Mężczyzn z wykształceniem wyż-
szym było zdecydowanie mniej niż kobiet  21,1 tys. osób (tj. 4,6%). Podobnie było wśród
mężczyzn z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (80,5 tys. osób, tj. 17,7%)
oraz z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (28,7 tys. osób, tj. 6,3%). Widać zatem
wyraz
nie, że bezrobotne kobiety zamieszkałe na wsi są lepiej wykształcone niż mężczyz
ni
w tej populacji.
W końcu 2012 r. średni wiek zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi
wyniósł 34,3 lata, natomiast dla mężczyzn było to 37,4 roku.
W omawianej kategorii bezrobotnych kobiet w końcu 2012 r. najwięcej bo aż 134,3 tys.
kobiet zarejestrowanych było w grupie wiekowej 25-34 lata (tj. 30,3%) oraz w grupie wie-
kowej 18-24 lata  124,8 tys. kobiet (28,1%), najmniej zaś w grupie 55-59 lat  25,9 tys.
kobiet (5,8%).
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według wieku
BEZROBOTNE KOBIETY WEDA
UG WIEKU W KOC
CU 2012 ROKU
Według stanu w końcu 2012 r.
400 000 40,0
wzrost liczby zarejestrowanych bez- 362 808
350 000 35,0
robotnych kobiet według wieku
300 000 30,0
33,0
w porównaniu do stanu z końca
250 000 228 767 25,0
221 846
2011 r. odnotowano we wszystkich 198 719
200 000 20,0
20,2
20,8 18,1
grupach wiekowych z wyjątkiem
150 000 15,0
18,1
kobiet w wieku 18-24 lata. W grupie
100 000 8,3 87 046 10,0
4,3
tej odnotowano spadek o 9,1 tys. 7,9
50 000 5,0
17 603
15 025 1,1
13 362
2 121
osób do poziomu 221,8 tys. kobiet
0 0,0
-4,0 -9 129
(tj. o 4,0%). Wśród bezrobotnych -50 000 -5,0
18-24 lata 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-59 lat
mężczyzn wzrost poziomu bezrobo-
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet
wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w liczbach bezwzgl.
cia odnotowano we wszystkich gru- wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w %
udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych kobiet
pach wiekowych. Zauważyć należy,
że kobiety dominują w 3 grupach wiekowych (tj. w wieku 18-24 lata  52,3% ogółu bezro-
botnych w tej grupie wiekowej, 25-34 lata  57,8%, oraz 34-44 lata  54,7%).
W ciągu ostatnich kilku lat systematycz-
ŚREDNI WIEK ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH KOBIET I M
ŻCZYZN
W LATACH 2003-2012
Stan w końcu okresu sprawozdawczego nie wzrastał średni wiek zarówno bezro-
botnych kobiet jak i mężczyzn. Lata
39,6
40,0
2008-2009 przyniosły zmianę tendencji,
39,0 39,1
38,9
38,5 lecz już w końcu 2010 r. odnotowano
38,4
37,9
38,0 wzrost średniego wieku bezrobotnych do
37,3
36,9 lat (dla kobiet 35,5 roku, dla męż-
36,4
36,4
36,0 36,1
35,9
czyzn 38,4 roku), i wzrost ten utrzymał
35,6
36,0 35,7
35,5
35,4 35,5
34,9
się w kolejnych latach W 2012 r. średni
34,5
wiek wśród ogółem bezrobotnych wzrósł
34,0
XII'03 XII'04 XII'05 XII'06 XII'07 XII'08 XII'09 XII'10 XII'11 XII'12
do 37,5 roku, dla kobiet do 36,1 roku,
średni wiek bezrobotnych kobiet w latach
a dla mężczyzn do 39,1 roku. Mimo fak-
średni wiek bezrobotnych mężczyzn w latach
tu, że bezrobotne kobiety są młodsze niż
mężczyz
ni oraz lepiej wykształcone, we wszystkich grupach bez względu na wiek dłużej
pozostają w ewidencji urzędów pracy. W końcu 2012 r. średni czas pozostawania bez pra-
cy dla bezrobotnych ogółem wyniósł 11,4 m-ca (12,4 m-ca dla kobiet i 10,3 m-ca dla męż-
czyzn). Najniższy średni czas pozostawania bez pracy dotyczył bezrobotnych w wieku 18-
24 lata (9,2 m-ca dla kobiet i 6,7 m-ca dla mężczyzn) i wraz z wiekiem wskaz
nik ten sys-
tematycznie wzrastał. Wśród osób w wieku 55-59 lat wyniósł 14,6 m-ca dla kobiet
i 13,3 m-ca dla mężczyzn (dla mężczyzn w wieku 60-64 lata wyniósł 15,3 m-ca).
9
w procentach
w liczbach bezwzgl.
w latach
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według poziomu wykształcenia
Analizując strukturę bezrobotnych według poziomu wykształcenia w ostatnich latach
można zauważyć dynamiczny wzrost liczby bezrobotnych legitymujących się dyplomami
wyższych uczelni (wzrost ten notowany jest w zasadzie z roku na rok już od 1998 r.).
W końcu 1998 r. odsetek bezrobotnych z wyższym wykształceniem wynosił 1,6%, zaś
w końcu 2012 r. 11,7%. Podobna tendencja jest wśród kobiet  w końcu 1998 r. odsetek
bezrobotnych kobiet z wyższym wykształceniem wynosił 1,8% natomiast w końcu 2012 r.
 15,5%. Wśród mężczyzn zaś udział ten zwiększył się z 1,4% do 7,8%.
Wykształcenie to zasadniczy element wpływający na czas poszukiwania zatrudnienia.
W końcu 2012 r. średni czas pozostawania bez pracy zarejestrowanych był zróżnicowany
ze względu na poziom wykształcenia. Dla bezrobotnych kobiet z wykształceniem wyższym
wynosił on 9,9 m-ca, a dla mężczyzn 9,2 m-ca. Kobiety z wykształceniem zasadniczym
zawodowym średnio poszukiwały zatrudnienia 13,3 m-ca, natomiast mężczyz
ni wyraz
nie
krócej, bo 10,5 m-ca. Najgorsza sytuacja była wśród poszukujących zatrudnienia
z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej, w której to grupie kobiety średnio szukały pracy
13,8 m-ca, a mężczyz
ni 11,2 m-ca.
Powyższe miało miejsce mimo faktu, że bezrobotne kobiety są lepiej wykształcone od męż-
czyzn. W końcu 2012 r. wykształceniem wyższym legitymowało się 15,5% zarejestrowa-
nych kobiet (tj. 170,5 tys. osób)
BEZROBOTNE KOBIETY WEDA
UG POZIOMU WYKSZTAA
CENIA
i 7,8% zarejestrowanych mężczyzn
W KOC
CU 2012 ROKU
300000 50,0
276 503
(80,5 tys. osób). Wykształcenie poli-
255 334
249 055
250000
cealne i średnie zawodowe posiadało
40,0
25,2% kobiet (276,5 tys. kobiet)
200000
170 514
25,2 30,0
23,2
147 780 i 18,9% mężczyzn (196 tys. osób),
22,7
150000
natomiast średnie ogólnokształcące
20,0
15,5 13,4
100000
posiadało 13,4% bezrobotnych ko-
9,8
10,0
50000
biet (147,8 tys. kobiet) oraz 7,6%
3,2 3,2
15 267 2,0
8 653 7 840
1,7
2 442 4 780
bezrobotnych mężczyzn (78,5 tys.
0 0,0
wyższe policealne i średnie średnie zasadnicze zawodowe gimnazjalne
osób). W urzędach pracy zarejestro-
zawodowe ogólnokształcące i poniżej
wanych było 255,3 tys. kobiet z wy-
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet
wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w liczbach bezwzgl.
kształceniem zasadniczym zawodo-
wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w %
udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet
wym (23,2%) i 249,1 tys. kobiet
z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (22,7%). Wśród bezrobotnych mężczyzn 33,6%
posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (348,6 tys. osób), a 32,2% gimnazjalne
i poniżej (334,1 tys. osób).
Najwyższy udział bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem w danej kategorii
odnotowano wśród kobiet z wykształceniem wyższym (67,9%) oraz średnim ogólnokształ-
cącym (65,3%), najniższy zaś wśród kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym
(42,3%). Wysoki jest również udział kobiet wśród bezrobotnych z wykształceniem policeal-
nym i średnim zawodowym (58,5%). Świadczy to niezbicie, że bezrobotne kobiety są lepiej
wykształcone od bezrobotnych mężczyzn, ale nie zwiększa to ich szans na rynku pracy.
W końcu 2012 r. najbardziej wzrosła liczba bezrobotnych kobiet z wykształceniem wyż-
szym (o 9,8%), zaś najniższy wzrost dotyczył liczby bezrobotnych kobiet z wykształceniem
średnim ogólnokształcącym (o 1,7%). W przypadku mężczyzn również najbardziej wzrosła
liczba bezrobotnych z wykształceniem wyższym o 14,0%.
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według stażu pracy
W strukturze bezrobotnych kobiet w końcu grudnia 2012 r. najliczniejszą populację stanowiły
bezrobotne posiadające staż pracy od 1 do 5 lat  256,0 tys. kobiet (52,4% bezrobotnych w tej
grupie), a następnie bezrobotne bez stażu pracy  227,8 tys. kobiet (57,4%). Kolejną grupą pod
względem wielkości omawianego zjawiska były bezrobotne ze stażem do 1 roku  186,6 tys.
kobiet (56,7%). Kobiety posiadające 10-20 lat stażu pracy stanowiły 49,8% (157,5 tys. kobiet).
Najmniej liczną populację stanowiły bezrobotne, które przepracowały 20-30 lat oraz 30 lat
i więcej  odpowiednio 90,3 tys. kobiet (40,5%) oraz 26,0 tys. kobiet (31,6%).
10
w %
w liczbach bezwzgl.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Wśród bezrobotnych mężczyzn najliczniejszą
BEZROBOTNI WEDA
UG STAŻU PRACY W KOC
CU 2012 ROKU
57,4 60,0 populację stanowiły osoby ze stażem pracy
56,7
250 000
55,0 od 1 do 5 lat (232,9 tys. osób, tj. 22,4%)
52,4
51,6
49,8
200 000
50,0
oraz bez stażu pracy (169,2 tys. osób,
45,0
tj. 16,3%). Najmniej liczną grupę stanowili
150 000
40,5
40,0
mężczyz
ni z 30 letnim i dłuższym stażem
100 000
35,0
31,6 pracy (56,4 tys. osób, tj. 5,4%).
30,0
50 000
W odniesieniu do stanu z końca 2011 r.
25,0
wzrost liczby bezrobotnych kobiet odnoto-
0 20,0
do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 i więcej bez stażu
wano we wszystkich grupach bez względu
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet
na posiadany staż pracy, jedynym wyjąt-
liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn
odsetek zarejestrowanych kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie
kiem były kobiety bez stażu pracy, gdzie
odnotowano spadek o 7,4 tys. osób,
tj. 3,1%. Największy bezwzględny wzrost odnotowano w grupie bezrobotnych kobiet ze stażem
pracy od 1 do 5 lat (o 13,6 tys. osób, tj. o 5,6%) oraz od 5 do 10 lat (o 11,8 tys. osób,
tj. o 8,2%). Najniższy wzrost był wśród kobiet ze stażem 20-30 lat o 3,2 tys. osób, tj. o 3,7%.
Wśród bezrobotnych mężczyzn wzrost odnotowano we wszystkich grupach, najwyższy wśród
bezrobotnych ze stażem 1-5 lat (o 28,9 tys.) i 5-10 lat (o 20,3 tys.).
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według czasu pozostawania bez pracy
W końcu 2012 r. wraz ze wzrostem czasu
BEZROBOTNI WEDA
UG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY
W KOC
CU 2012 ROKU pozostawania bez pracy procentowy udział
250 000 70,0
kobiet w danej grupie zwiększał się. Wśród
59,7 bezrobotnych pozostających w ewidencji do
200 000
60,0
55,3
1 miesiąca kobiety stanowiły 39,6%, nato-
51,8
150 000
50,6
miast w grupie osób oczekujących na podjęcie
50,0
46,8
zatrudnienia powyżej 24 miesięcy było 59,7%
100 000
kobiet.
40,0
39,6
50 000
W końcu 2012 r. w ewidencji urzędów pracy
0 30,0
do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyżej 24 najwięcej bo aż 227,3 tys. kobiet (tj. 20,7%
miesiecy
bezrobotnych kobiet) pozostawało bez pracy
liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet
liczba zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn
powyżej 24 miesięcy, a 208,1 tys. kobiet po-
odsetek zarejestrowanych kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie
zostawało bez pracy od 12 do 24 miesięcy
(18,9%). Najmniej było bezrobotnych kobiet pozostających bez pracy do 1 miesiąca  81,7 tys.
osób (tj. 7,4%). W stosunku do analogicznego okresu 2011 r. odnotowano spadek bezrobocia
wśród kobiet w 3 grupach, największy wśród kobiet pozostających bez pracy od 6 do 12 mie-
sięcy (o 11,2 tys. osób, tj. o 5,4%) oraz od 12 do 24 miesięcy (o 10,4 tys. kobiet, tj. o 4,8%).
Wzrost bezrobocia wśród kobiet odnotowano również w 3 grupach, najwyższy wśród kobiet
pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy. W stosunku do stanu z końca 2011 r. poziom
bezrobocia w omawianej kategorii wzrósł o 46,8 tys. kobiet, czyli o 25,9%. Wśród bezrobotnych
mężczyzn odnotowano wzrost bezrobocia we wszystkich grupach - najwyższy wśród mężczyzn
pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy (o 30,6 tys. osób, tj. o 24,9%).
ŚREDNI CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY
Analiza średniego czasu pozostawania bez
WEDA
UG PA
CI W MIESI
CACH
(przyjmując jako górną granicę 36 miesięcy)
pracy pokazuje, że kobiety pozostają
Stan w końcu okresu sprawozdawczego
w ewidencji urzędów pracy o 2,1 miesiąca dłu-
17,4 17,3
16,8
18,0 16,5
żej niż mężczyz
ni (tj. 12,4 m-ca wobec 10,3 m-
15,5
16,0
ca). Należy zauważyć, że różnica w czasie po-
14,2
14,0
13,8
13,5
14,0
12,5
zostawania bez pracy kobiet i mężczyzn,
12,4
12,2
11,8
12,0
10,5
zmniejszała się systematycznie do 2010 r., lecz 10,4
10,3
9,7 10,1
10,0
od 2011 r. odnotowujemy wzrost. 8,9
8,3
8,0
Opierając się na powyższych danych można
6,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
stwierdzić, że kobiety są bardziej narażone na
kobiety mężczyz
ni
długotrwałe bezrobocie niż mężczyz
ni. Niższy
wiek kobiet zarejestrowanych w urzędach pra-
cy oraz wyższy poziom wykształcenia nie ułatwiają kobietom szybszego wychodzenia
z bezrobocia.
11
w %
w liczbach bezwzgl.
w %
w liczbach bezwzgl.
w miesi
ą
cach
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według Polskiej Klasyfikacji Działalności
Istotnym z
ródłem informacji o dokonujących się przemianach w gospodarce narodowej jest
statystyka rynku pracy dotycząca bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalności okre-
ślająca przynależność ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji
i sektora własności.
Wśród populacji bezrobotnych (zarówno kobiet jak i mężczyzn) dominują osoby, które pra-
cowały przed nabyciem statusu bezrobotnego. W końcu 2012 r. zbiorowość ta wynosiła
1 739,8 tys. osób, z tego 871,4 tys. stanowiły kobiety (79,3% ogółu bezrobotnych kobiet)
i 868,5 tys. mężczyz
ni (83,7% ogółu bezrobotnych mężczyzn).
W odniesieniu do stanu z końca 2011 r. populacja bezrobotnych kobiet poprzednio pracu-
jących wzrosła o 49,4 tys. osób, tj. o 5,6%, a liczba bezrobotnych kobiet dotychczas nie-
pracujących (227,8 tys. osób) zmniejszyła się o 3,1% tj. o 7,4 tys. kobiet.
W liczbie bezrobotnych poprzednio pracujących kobiet w końcu 2012 r.  126,0 tys. kobiet
poprzednio pracowało w sektorze publicznym (14,5% poprzednio pracujących kobiet),
a 606,7 tys. kobiet w sektorze prywatnym (69,6%). Dodatkowo 138,7 tys. kobiet pracowa-
ło w tzw. działalności niezidentyfikowanej. Wśród mężczyzn w sektorze publicznym praco-
wało 108,0 tys. osób (tj. 12,4% poprzednio pracujących mężczyzn), a w sektorze prywat-
nym  604,5 tys. osób (tj. 69,6%).
Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących kobiet najliczniejszą grupę stanowiły kobie-
ty, które przed zarejestrowaniem pracowały w zakładach pracy należących do sekcji han-
del hurtowy i detaliczny. Z tych zakładów pochodziło 197,6 tys. zarejestrowanych bezro-
botnych kobiet, tj. 22,7% populacji bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących. Z tej
sekcji pochodziło 10,6 tys. kobiet zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
tj. 5,3% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących w sekcji handel hurtowy
i detaliczny.
Druga pod względem liczebności grupa bezrobotnych kobiet pochodziła z zakładów pracy
należących do sekcji przetwórstwo przemysłowe. Z zakładów tych pochodziło 168,3 tys.
bezrobotnych kobiet (tj. 19,3% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących).
W sekcji tej ze zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy pochodziło 12,3 tys. kobiet
(tj. 7,3%).
Wśród bezrobotnych mężczyzn najwyższe były udziały poprzednio pracujących w prze-
twórstwie przemysłowym (19,7%), budownictwie (18,9%) oraz handlu hurtowym i deta-
licznym (11,4%).
Kobiety dominowały wśród poprzednio pracujących w 7 sekcjach PKD, tj.:
- opieka zdrowotna i pomoc społeczna 81,1% poprzednio pracujących w tej sekcji;
- edukacja 77,5%;
- działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 76,8%;
- działalność finansowa i ubezpieczeniowa 76,2%;
- gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące
wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 69,0%;
- handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych włączając motocykle
66,6%;
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 62,6%.
Najniższy był udział bezrobotnych kobiet wśród poprzednio pracujących w sekcjach bu-
downictwo (9,3%) oraz górnictwo i wydobywanie (21,6%).
12
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
Zarejestrowani bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności w końcu 2012 r.
Zarejestrowani bezrobotni
w końcu 2012 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
mężczyz
ni kobiety
w liczbach bezwzględnych w % do ogółem
Ogółem 1 037 629 1 099 186 51,4
z tego:
dotychczas nie pracujący 169 160 227 813 57,4
poprzednio pracujący 868 469 871 373 50,1
z tego w sekcjach:
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 28 154 22 200 44,1
Górnictwo i wydobywanie 3 907 1 074 21,6
Przetwórstwo przemysłowe 170 740 168 250 49,6
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektr., gaz, parę wodną & 3 420 1 407 29,1
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami & 10 923 4 608 29,7
Budownictwo 164 458 16 961 9,3
Handel hurt. i detal., naprawa pojazdów samoch., włączając motocykle 99 256 197 640 66,6
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 12 266 40 641 76,8
Transport i gospodarka magazynowa 28 841 14 822 33,9
Informacja i komunikacja 4 493 5 834 56,5
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 4 669 14 961 76,2
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 7 007 7 246 50,8
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 16 625 19 566 54,1
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 32 717 42 129 56,3
Administracja publ. i obrona narodowa; obowiązkowe zabezp. społeczne 49 873 39 406 44,1
Edukacja 9 043 31 093 77,5
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 7 268 31 287 81,1
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 7 925 13 290 62,6
Pozostała działalność usługowa 49 072 56 201 53,4
Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników& 1 749 3 899 69,0
Organizacje i zespoły eksterytorialne 112 112 50,0
Działalność niezidentyfikowana 155 951 138 746 47,1
Podstawę do zakwalifikowania bezrobotnego według rodzaju działalności wykonywanej w ostatnim miejscu pracy stanowi Polska
Klasyfikacja Działalności wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfika-
cji Działalności (Dz. U. Nr 251, poz. 1885, z 2009 r. Nr 59, poz. 489).
Bezrobotne kobiety i mężczyz
ni według grup zawodów i specjalności
W końcu 2012 r., wśród zarejestrowanych bezrobotnych - 884,5 tys. kobiet oraz
842,6 tys. mężczyzn posiadało zawód (specjalność). W porównaniu do stanu z końca
2011 r. wśród kobiet z zawodem odnotowano wzrost o 32,2 tys. osób, tj. o 3,8%, nato-
miast wśród mężczyzn wystąpił wzrost o 89,3 tys. osób, tj. o 11,9%.
W końcu 2012 r., udział bezrobotnych bez zawodu wyniósł 19,5% wśród bezrobotnych
kobiet (tj. 214,7 tys. osób) i 18,8% wśród bezrobotnych mężczyzn (195 tys. osób).
W grupie tej, w stosunku do stanu z końca 2011 r., wśród kobiet odnotowano wzrost
o 6,8 tys., tj. o 3,3%, a wśród mężczyzn o 25,8 tys., tj. o 15,3%.
Na rynku pracy trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają przede wszystkim osoby
o niskich kwalifikacjach zawodowych, ale napotykają je również specjaliści. Najliczniejszą
kategorię stanowiły jednak kobiety z zawodami zaliczanymi do grup pracowników usług
i sprzedawców, których było 285,1 tys. osób i stanowiły one 25,9% ogółu zarejestrowa-
nych kobiet. Natomiast wśród mężczyzn dominowały osoby posiadające zawody z grupy
robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy  372,6 tys. osób, tj. 35,9% bezrobotnych mężczyzn.
Kobiety dominowały wśród bezrobotnych posiadających zawody z grup:
- pracownicy usług i sprzedawcy  78,5% bezrobotnych w tej grupie stanowiły kobiety;
- pracownicy biurowi  70,8%;
- specjaliści  68,7%;
- rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy  57,4%;
- technicy i inny średni personel  57,0%.
Biorąc pod uwagę liczbę bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w końcu 2012 r. w wiel-
kich grupach zawodowych zauważamy, że w stosunku do stanu z końca 2011 r. tylko
w grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy odnotowano spadek (o 0,5 tys. osób,
tj. o 2,2%). W pozostałych wielkich grupach zawodowych był wzrost, największy w grupie
13
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (o 15,2 tys. osób, tj. o 5,6%). Wśród mężczyzn
odnotowano wzrost we wszystkich wielkich grupach zawodowych, najwyższy wśród robot-
ników przemysłowych i rzemieślników (o 41,6 tys. osób, tj. o 12,6%).
Ranking 15 zawodów wg malejącej liczby bezrobotnych kobiet w końcu 2012 r.
Zarejestrowani
w tym zarejestrowane
bezrobotni
bezrobotne kobiety
ogółem
Zawód
w % do
w liczbach ran- w liczbach ran-
ogółu
bezwzgl. king bezwzgl. king
bezrob.
Ogółem 2 136 815 1 099 186 51,4
Bez zawodu 409 649 214 660 52,4
Posiadający zawody 1 727 166 884 526 51,2
w tym:
Sprzedawca 167 878 1 150 662 1 89,7
Technik ekonomista 41 582 3 35 844 2 86,2
Krawiec 33 996 7 33 202 3 97,7
Kucharz 33 405 8 26 441 4 79,2
Szwaczka 24 285 10 23 986 5 98,8
Sprzątaczka biurowa 22 332 12 21 684 6 97,1
Fryzjer 20 048 14 19 275 7 96,1
Technik prac biurowych 20 911 13 18 145 8 86,8
Robotnik gospodarczy 36 429 6 13 213 9 36,3
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 23 564 11 13 129 10 55,7
Ekonomista 17 005 19 12 656 11 74,4
Kucharz małej gastronomii 19 094 16 12 604 12 66,0
Cukiernik 16 039 22 11 464 13 71,5
Kelner 13 278 25 11 379 14 85,7
Technik żywienia i gospodarstwa domowego 13 700 24 10 976 15 80,1
Cztery na dziesięć bezrobotnych kobiet posiadało jeden z 15 zawodów wymienionych
w powyższym rankingu, łącznie 414,7 tys. bezrobotnych kobiet. Są to równocześnie zawo-
dy zdominowane przez kobiety. Wśród bezrobotnych szwaczek aż 98,8% stanowiły kobie-
ty, wśród krawców 97,7%, a wśród sprzątaczek biurowych 97,1%.
W rankingu zawodów bezrobotnych kobiet pierwsze miejsce pod względem liczebności
zajmowali sprzedawcy 150,7 tys. osób. Natomiast pierwsze miejsce wśród zawodów niero-
botniczych zajął technik ekonomista (35,8 tys. bezrobotnych kobiet w tym zawodzie).
Ranking 15 zawodów wg malejącej liczby bezrobotnych mężczyzn w końcu 2012 r.
Zarejestrowani
w tym zarejestrowani
bezrobotni
bezrobotni mężczyz
ni
ogółem
Zawód
w % do
w liczbach ran- w liczbach ran-
ogółu
bezwzgl. king bezwzgl. king
bezrob.
Ogółem 2 136 815 1 037 629 48,6
Bez zawodu 409 649 194 989 47,6
Posiadający zawody 1 727 166 842 640 48,8
w tym:
Ślusarz 46 930 2 45 322 1 96,6
Murarz 38 165 4 38 073 2 99,8
Robotnik budowlany 37 759 5 37 448 3 99,2
Technik mechanik 25 658 9 24 096 4 93,9
Robotnik gospodarczy 36 429 6 23 216 5 63,7
Mechanik pojazdów samochodowych 19 334 15 19 301 6 99,8
Sprzedawca 167 878 1 17 216 7 10,3
Stolarz 18 013 18 16 945 8 94,1
Mechanik samochodów osobowych 16 136 20 16 099 9 99,8
Magazynier 18 315 17 13 860 10 75,7
Piekarz 16 120 21 12 539 11 77,8
Tokarz w metalu 14 093 23 12 217 12 86,7
Kierowca samochodu ciężarowego 11 000 32 10 987 13 99,9
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 23 564 11 10 435 14 44,3
Malarz budowlany 11 649 30 10 364 15 89,0
14
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rynku Pracy
W końcu 2012 r. najwięcej bezrobotnych mężczyzn posiadało zawód ślusarza (45,3 tys.),
murarza (38,1 tys.) oraz robotnika budowlanego (37,4 tys.).
W rankingu 15 zawodów o najwyższej liczbie bezrobotnych mężczyzn zarejestrowanych
było 308,1 tys. mężczyzn i stanowili oni 29,7% bezrobotnych mężczyzn. W grupie tej zna-
lazło się wiele zawodów zdominowanych przez mężczyzn np. kierowca samochodu cięża-
rowego (99,9% bezrobotnych w tym zawodzie stanowili mężczyz
ni), mechanik pojazdów
samochodowych (99,8%), murarz (99,8%), czy mechanik samochodów osobowych (również
99,8%).
Podkreślić należy, że w wymienionym rankingu nie znalazł się żaden zawód z grupy spe-
cjalistów.
Opracowano:
Wydział Analiz i Statystyki (JMA
, WK)
15