ĆWICZENIA 2
Majątek i kapitały
ujęcie bilansowe
1. Wyjaśnij pojęcia: aktywa, pasywa, aktywa trwałe i obrotowe, kapitał własny i
obcy.
Aktywa - ogół składników majątku (środków gospodarczych) kontrolowanych przez
jednostkę gospodarczą w danym momencie; Aktywo jest to zasób kontrolowany przez
przedsiębiorstwo w wyniku przeszłych zdarzeń, z którego oczekuje się przepływu
przyszłych korzyści ekonomicznych do przedsiębiorstwa.
Pasywa - są to źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa. Pojęcie pasywów
jest ściśle związane z bilansem przedsiębiorstwa, który przedstawia aktywa
posiadane przez spółkę oraz źródła ich finansowania.
Aktywa trwałe - Aktywa trwałe to aktywa zaangażowane w jednostce
długoterminowo, co najmniej na czas dłuższy niż rok, przy czym rok liczy się od
dnia bilansowego. Są to aktywa o niskim stopniu płynności. Zalicza się
do nich:
wartości niematerialne i prawne,
rzeczowe aktywa trwałe,
należności długoterminowe,
inwestycje długoterminowe,
długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Aktywa obrotowe - Aktywa obrotowe to składniki majątkowe, które zgodnie
z oczekiwaniami przedsiębiorstwa zostaną zamienione na środki pieniężne lub
zostaną zużyte w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub tzw. cyklu
operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12
miesięcy. Z punktu widzenia funkcji jakie pełni ten majątek, dzieli się go na
zapasy, należności krótkoterminowe i inwestycje krótkoterminowe.
Ustawa o rachunkowości(art. 3 ust. 1 pkt 18) definiuje aktywa obrotowe jako
część aktywów, obejmującą:
rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) przeznaczone do zużycia lub zbycia w ciągu
roku od dnia bilansowego lub w okresie dłuższym, jeżeli wynika to z właściwego
dla danej działalności normalnego cyklu operacyjnego,
wszelkie należności z tytułu dostaw i usług oraz tę część pozostałych
należności, która staje się wymagalna (wymaga spłaty) w ciągu 12 miesięcy od
dnia bilansowego,
aktywa finansowe, czyli instrumenty kapitałowe wyemitowane przez jednostkę
i niektóre instrumenty finansowe dostępne lub przeznaczone do sprzedaży bądź
instrumenty finansowe utrzymywane do momentu wykupu, ale płatne i wymagalne
w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
aktywa pieniężne,
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów lub ich części,
które wpływają na wynik finansowy następnego roku obrotowego (trwają nie dłużej
niż 12 miesięcy od dnia bilansowego).
Kapitał własny - są to wartości wniesione do spółki przez jej właścicieli
(przede wszystkim kapitał zakładowy) oraz środki uzyskane w trakcie
działalności i będące własnością spółki (tu podstawową pozycją jest zysk
wypracowany przez spółkę).
Kapitał obcy - są to wszelkiego rodzaju źródła finansowania przy wykorzystaniu
kapitału obcego. Będą to w dużej mierze kredyty i pożyczki zarówno długo- jak i
krótkoterminowe oraz zobowiązania handlowe.
2. Uzupełnij bilans.
AKTYWA
PASYWA
A. AKTYWA TRWAŁE
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
A. KAPITAŁ WŁASNY
I. Kapitał podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wartość ujemna)
III. Udział (akcje) własne (wartość ujemna)
IV. Kapitał zapasowy
V. Kapitał z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitały rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wartość ujemna)
B. AKTYWA OBROTOWE
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. REZERWY I ZOBOWIĄZANIA NA REZERWY
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe

3. Uzupełnij tabelkę poniższymi stwierdzeniami.

KAPITAŁ WŁASNY
KAPITAŁ OBCY
WADY
nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści (zwłaszcza w sytuacji występowania
strat)
stanowi podstawę do powstania stosunków właścicielskich
straty uszczuplają jego wielkość
dawcy kapitału mają prawo do udziału w podziale zysku
w przypadku likwidacji czy upadłości roszczenia właścicieli są zaspokajane po
uregulowaniu zobowiązań wobec wierzycieli
jest mało elastyczny
daje prawo do udziału w podziale zysku
jest oddawany do dyspozycji na określony czas
jego uzyskanie wymaga zabezpieczenia lub gwarancji
w warunkach inflacji wierzyciele mogą zadać dodatkowych gwarancji
wierzyciele mają prawo do odsetek
nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści (zwłaszcza w sytuacji występowania
strat)
wraz z jego zastosowaniem rośnie ryzyko finansowe i koszt
wierzyciel (z reguły) nie ma prawa głosu przy podejmowaniu decyzji
jego nadmierne wykorzystanie może prowadzić nawet do przyznania uprawnień
wierzycielom
ZALETY
jest stabilnym źródłem finansowania działalności przedsiębiorstwa
w zależności od formy organizacyjno
prawnej współwłaściciel uczestniczy lub
nie w jego stratach
stanowi bazę gwarancyjną dla wierzycieli
angażowany na czas nieokreślony
umożliwia kształtowanie optymalnej struktury kapitałowej
stanowi elastyczne źródło finansowania
wpływa na zwiększenie płynności finansowej
umożliwia podjęcie i realizację przedsięwzięć przekraczających własne
możliwości finansowe przedsiębiorstwa
wpływa na obniżenie obciążeń podatkowych
wpływa na wzrost rentowności kapitałów własnych
w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa wierzyciele są zaspokajani przed
właścicielami
jest stabilnym źródłem finansowania działalności przedsiębiorstwa,
stanowi elastyczne źródło finansowania,
nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści (zwłaszcza w sytuacji występowania
strat)
jest oddawany do dyspozycji na określony czas,
wpływa na zwiększenie płynności finansowej,
w zależności od formy organizacyjno
prawnej współwłaściciel uczestniczy lub
nie w jego stratach,
umożliwia podjęcie i realizację przedsięwzięć przekraczających własne
możliwości finansowe przedsiębiorstwa,
wierzyciele mają prawo do odsetek,
stanowi bazę gwarancyjną dla wierzycieli,
angażowany na czas nieokreślony,
stanowi podstawę do powstania stosunków właścicielskich,
straty uszczuplają jego wielkość,
dawcy kapitału mają prawo do udziału w podziale zysku
w przypadku likwidacji czy upadłości roszczenia właścicieli są zaspokajane po
uregulowaniu zobowiązań wobec wierzycieli,
wpływa na obniżenie obciążeń podatkowych,
wpływa na wzrost rentowności kapitałów własnych,
jego uzyskanie wymaga zabezpieczenia lub gwarancji,
w warunkach inflacji wierzyciele mogą zadać dodatkowych gwarancji,
jest mało elastyczny,
wraz z jego zastosowaniem rośnie ryzyko finansowe i koszt,
umożliwia kształtowanie optymalnej struktury kapitałowej,
jego nadmierne wykorzystanie może prowadzić nawet do przyznania uprawnień
wierzycielom,
w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa wierzyciele są zaspokajani przed
właścicielami,
daje prawo do udziału w podziale zysku,
wierzyciel (z reguły) nie ma prawa głosu przy podejmowaniu decyzji
4. Wybierz prawidłowe stwierdzenie i wyjaśnij na czym polegają te funkcje.
Kapitałowi własnemu przypisuje się pełnienie funkcji gwarancyjnej/roboczej, a
kapitałowi obcemu tylko gwarancyjnej/roboczej.
Funkcja gwarancyjna polega na tym, iż kapitał własny firmy stanowi
zabezpieczenie dla wierzycieli, szczególnie wówczas, gdy w przedsiębiorstwie
występują straty lub miejsce ma jego likwidacja i upadłość. W celu ochrony praw
wierzycieli wprowadzone mogą zostać przepisy, które określać będą relacje
pomiędzy kapitałem własnym a obcym w przedsiębiorstwie
Funkcja robocza polega na tym, iż kapitał stanowi źródło finansowania
podejmowanych przez przedsiębiorstwo zadań i projektów.
5. Uzupełnij informacje odnośnie głównych źródeł tworzenia i uzupełniania
kapitału własnego w sp. z o.o. oraz w s.a.
Sp. z o.o.
Kapitał podstawowy



Kapitał zapasowy - spółka akcyjna nie ma obowiązku tworzenia kapitału
zapasowego. Jeżeli wspólnicy się zdecydują na utworzenie go, to jest on
tworzony (stosowna uchwała, zapis w statucie)
np. część zysku z lat ubiegłych
przelewamy na kapitał podstawowy.


Inne rezerwy




Zysk niepodzielony
nie zostały podzielone dywidendy

Dopłaty wspólników
ustanawia się je w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo ma złą
sytuację finansową i wtedy postanawiają (uchwała)ze dotychczasowi wspólnicy
mają wnieść dopłaty - te dopłaty one są ustanawiane w relacji DO POSIADANYCH
UDZIAŁÓW. Proporcjonalnie. Udziały są w kapitale podstawowym, ale dopłaty nie
są elementem kapitału podstawowego, one są elementem kapitału własnego
to
jest osobna kategoria. Od decyzji spółki zależy czy one będą zwracane, bo mogą
być, czy będą zatrzymane na czas nieokreślony. Jest tylko jedna sytuacja w z
o.o i akcyjnej, w której te dopłaty NIE MOGĄ być zwracane - jeśli one były
użyte na pokrycie STRATY BILANSOWEJ!!!

S.A.
Akcja jest to papier wartościowy reprezentujący część kapitału zakładowego
spółki akcyjnej. Akcje są emitowane przez spółkę akcyjną. Własność akcji jest
formalnym dowodem potwierdzającym uczestnictwo posiadacza (akcjonariusza) w
spółce akcyjnej. Własność akcji uprawnia akcjonariusza do:
Własności części spółki akcyjnej:
Akcjonariusz uprawniony jest do części zysku wypracowanego przez spółkę. Zysk
ten wypłacany jest w formie dywidendy. Cała kwota wypłaconej przez spółkę
dywidendy dzielona jest pomiędzy akcjonariuszy w stosunku do ilości ich
udziałów (akcji) w spółce akcyjnej.
W przypadku likwidacji spółki, akcjonariusz jest uprawniony do udziału w
majątku pozostałym po likwidacji.
Udziału w zarządzaniu spółką
Akcjonariusze są uprawnieni do udziału oraz
głosowania na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Ilość głosów danego
akcjonariusza zależy od ilości posiadanych przez niego akcji. Zarządzanie
odbywa się przez głosowanie nad decyzjami wpływającymi na strategię i kierunek
rozwoju firmy.
Udział akcjonariusza w spółce zależy od liczby posiadanych akcji w stosunku do
ilości wszystkich akcji wyemitowanych przez spółkę.
Prawa i obowiązki wynikające z akcji zależeć mogą od rodzaju akcji posiadanych
przez akcjonariusza.
Z punktu widzenia uprawnień posiadaczy akcji można wyróżnić akcje
uprzywilejowane i zwykłe
Akcje uprzywilejowane dają prawo posiadaczy tych akcji do otrzymywania
dywidendy w stałej wysokości niezależnie od wielkości wygenerowanego zysku.
Akcje zwykłe
ich posiadacze też mają przywileje, bo mogą otrzymywać
dywidendy, ale w zmiennej wysokości i dopiero po wypłaceniu dywidendy akcji
uprzywilejowanych
Ze względu na możliwość wtórnego obrotu akcjami można wyróżnić akcje imienne i
na okaziciela
Imienne - do zbycia akcji potrzebne jest pisemne oświadczenie zbywającego
Na okaziciela - zbycie akcji następuje poprzez zwykłe jej oddanie (dominują na
giełdzie papierów wartościowych)

Akcja jest papierem wartościowym, który ma swoją wartość. W przypadku akcji
możemy mówić o 3 rodzajach wartości:
Wartość nominalna
jest określana w statucie spółki i podaje się ją w złotych
(nie może być mniejsza niż 1 grosz). Wskazanie wartości akcji w statucie jest
obligatoryjnym elementem treści dokumentu akcyjnego. Wartość tą ujawnia się w
rejestrze sądowym. Wszystkie akcje w tym przypadku, muszą posiadać jednakową
wartość nominalną. Naturalnie, w trakcie funkcjonowania spółki ich wartość może
ulegać zmianie, tj. podwyższeniu lub obniżeniu.
Wartość emisyjna
jest to wartość za jaką akcje obejmowane są przez
akcjonariuszy w ramach obrotu pierwotnego. Wartość ta nie może być niższa od
wartości nominalnej akcji. Jeżeli jest natomiast wyższa, wtedy nadwyżka (tzw.
agio) musi być uiszczona przed zarejestrowaniem. Cenę emisyjną wyznaczają akty
zawiązania spółki. Nie rozstrzygnięta pozostaje kwestia, czy cena emisyjna
"takich samych gatunkowo" akcji może być zróżnicowana dla poszczególnych
akcjonariuszy. Dopuszczalne jest wyznaczenie różnej ceny emisyjnej ze względu
na różny rodzaj akcji, czyli akcje zwykłe i uprzywilejowane lub akcje imienne
albo na okaziciela; czy też ze względu na rodzaje subskrypcji.
Wartość rynkowa akcji
odpowiada natomiast cenie za jaką możemy nabyć akcje na
rynku wtórnym, czyli regulowanym, giełdzie papierów wartościowych lub
pozagiełdowym. Wartość ta bywa bardzo zmienna, może ulegać ustawicznym zmianom
w zależności np. od nastrojów inwestorów giełdowych czy też ich preferencji,
dlatego w opinii wielu nie oddaje ona prawdziwej (realnej) wartości całego
przedsiębiorstwa.
Kapitał zakładowy jest to pierwotny wkład właścicieli wniesiony przy założeniu
spółki, stąd inne określenie: kapitał założycielski. Wysokość kapitału
zakładowego może być zmieniana w trakcie rozwoju firmy. Jego wartość musi być
zgodna z danymi rejestru handlowego, umową spółki lub statutem jednostki
gospodarczej. Kapitał zakładowy jest elementem kapitału własnego, zgodnie
z Ustawą o rachunkowości ujmowanym w pasywach bilansu, a także w zestawieniu
zmian w kapitale własnym[1].
Prawo większości krajów europejskich określa minimalny kapitał zakładowy, jaki
jest potrzebny do zawiązania spółki. Do wyjątków w tej kwestii zalicza się
m.in. Wielka Brytania. W Polsce według Kodeksu spółek handlowych wynosi on od 8
stycznia 2009:
5 000 zł w wypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
50 000 zł w wypadku spółki komandytowo-akcyjnej,
100 000 zł w wypadku spółki akcyjnej[2].
W pozostałych formach prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce
występowanie minimalnego kapitału zakładowego przewidziano także w:
spółdzielni europejskiej
30 000 euro,
spółce europejskiej
120 000 euro.
Źródła tworzenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej:
równowartość wyemitowanych akcji w cenie nominalnej opłaconych gotówką i/lub
aportami rzeczowymi,
przekształcenie kapitału udziałowego w kapitał akcyjny,
część zysku netto do podziału na pokrycie umorzenia akcji.
Źródła tworzenia kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:
równowartość udziałów pieniężnych i aportów rzeczowych wniesionych przez
poszczególnych wspólników,
podwyższenie kapitału w drodze objęcia nowych udziałów,
przekształcenia kapitału akcyjnego w kapitał udziałowy,
zysk przeznaczony na umorzenie udziałów,
dopłaty do kapitału udziałowego.
Prawo poboru ma zastosowanie w przypadku nowej emisji akcji przez spółkę.
Oznacza ono przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez
dotychczasowych akcjonariuszy. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku
objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tzw.
rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych
akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. Korzystając z
prawa poboru mają oni możliwość zachowania dotychczasowego "stanu posiadania" w
spółce akcyjnej.

Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako
samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze
"starych" akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to
prawo na giełdzie. Jednocześnie ci, którzy chcieliby nabyć akcje nowej emisji
spółki, a przedtem nie byli jej akcjonariuszami, kupując prawa poboru mają taką
możliwość.
Kapitał zapasowy
składnik kapitału własnego podmiotu przeznaczony na pokrycie
ewentualnych strat finansowych. Kapitał zapasowy jest rezerwą finansową, która
wspomaga i stabilizuje działalność przedsiębiorstwa. Kapitał zapasowy nie jest
obowiązkowy dla spółek osobowych, umowy spółki oraz osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą.
Inne rezerwy



Zysk niepodzielony
część zysków po opodatkowaniu, która zostaje zainwestowana
w przedsiębiorstwie, a nie jest przeznaczona na wypłatę dywidend dla
akcjonariuszy.


Dopłaty akcjonariuszy
funkcjonują tak samo jak w spółce z o.o., czyli
ustanawia się je w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo ma złą sytuację finansową i
wtedy postanawiają (uchwała)ze dotychczasowi wspólnicy mają wnieść dopłaty - te
dopłaty one są ustanawiane w relacji DO POSIADANYCH UDZIAŁÓW. Proporcjonalnie.
Udziały są w kapitale podstawowym, ale dopłaty nie są elementem kapitału
podstawowego, one są elementem kapitału własnego
to jest osobna kategoria. Od
decyzji spółki zależy czy one będą zwracane, bo mogą być, czy będą zatrzymane
na czas nieokreślony. Jest tylko jedna sytuacja w z o.o i akcyjnej, w której te
dopłaty NIE MOGĄ być zwracane - jeśli one były użyte na pokrycie STRATY
BILANSOWEJ!!!
6. Trzy podstawowe grupy polityki dywidendy.
Polityka stałej wielkości dywidendy polega na



Polityka stałej wielkości wskaźnika wypłat dywidendy polega na



Rezydualna polityka dywidendy polega na


Na czym polega model Portefelda?