2009-10-12
Właściwie zaprojektowana
przestrzeń pracy
Projektowanie
1. Wymiary ciała ludzi
ergonomiczne
2. Aktywność biomechaniczno-fizjologiczna
3. Analiza powiązań operator - wyposażenie
2
1
Człowiek Wymiary ciała ludzi
witruwiański
Wymiary użytkowników najważniejszymi danymi w
projektowaniu
Ciało ludzkie - najważniejszym elementem
stanowiska p y
pracy
Zmienność wymiarów
podstawowa charakterystyka populacji użytkowników
utrudnia zadawalające wszystkich pracowników
ukształtowanie przestrzeni pracy
3 4
Rozkład normalny Modele centylowe
Wartości ograniczające - wartość progowa minimalna i maksymalna
5 6
1
2009-10-12
Atlas antropometryczny - wyciąg Różnice między reprezentantami
populacji
Nr wy- Centyl Mężczyz
ni Kobiety
miaru
5 50 95 5 50 95
Cecha
69 W k ść i ł ji 1623 1741 1862 1502 1600 1701
69 Wysokość ciała w pozycji 1623 1741 1862 1502 1600 1701
wyprostowanej
122 Wysokość ciała w pozycji 819 885 955 778 837 892
siedzącej
123 Wysokość podkolanowa w 414 456 499 405 436 468
pozycji siedzącej
125 Wysokość płaszczyzny 80 93 106 71 83 94
widzenia w pozycji
siedzącej
7 8
Fantomy i probanci Fantomy i probanci
9 10
Fantomy i probanci Komputerowe wspomaganie
projektowania - Apolinex
11 12
2
2009-10-12
Komputerowe wspomaganie Komputerowe wspomaganie
projektowania - Antropos projektowania - Antropos
13 14
Ograniczenia jednokierunkowe Ograniczenia dwukierunkowe
Minimalne - zasięgi Populacja
użytkowników
Maksymalne
Wysokościowe parametry
Regulacja
stanowiska pracy (prześwity)
Wymiary bezpieczeństwa
15 16
Właściwości biomechaniczne
2. Właściwości
i fizjologiczne
biomechaniczne
Właściwości fizjologiczne organizmu
i fizjologiczne człowieka
Obciążenie
Zmęczenie
Dajcie mi punkt podparcia
Funkcjonowanie zmysłów
F k j i łó
a podniosę Ziemię
Sprawność biomechaniczna
Archimedes
Dopuszczalne zakresy ruchomości stawów
Wyzwalane siły i momenty
18
17
3
2009-10-12
Właściwości biomechaniczne Pozioma powierzchnia pracy rąk
i fizjologiczne
Pole widzenia
zasięg normalny
zasięg maksymalny
19 20
3. Analiza powiązań
Analiza wszystkich czynności
3. Analiza powiązań
wybór wyposażenia
wybór pozycji roboczej
Operator - wyposażenie
Operator - wyposażenie
Punkty wiążące
P k i ż
22
21
Wybór wyposażenia Wybór pozycji roboczej
Zadanie
Kryteria rozmieszczania obiektów pracy
ważność
częstość użycia
Zadanie
Zadanie
kolejność użycia  obiekty używane kolejno
blisko siebie
spełniane funkcje  łączenie w grupy (bloki)
23 24
4
2009-10-12
Wysokość robocza zależy od
Uwzględnienie wymiarów
Wymiarów pracownika
pracownika
Charakteru zadania
Wysokość robocza w pozycji stojącej
Wysokość robocza w pozycji stojącej
Dokładność
Siła
Rozmiar obiektu
26
25
Wysokości płaszczyzny roboczej Analiza powiązań - punkty wiążące
przy pracy w pozycji stojącej
praca praca praca
precyzyjna lekka ciężka
27 28
Projektowanie ergonomiczne  zasady
uniwersalne wg Z. i K. Tomaszewskiego
1. Uwzględnianie wymiarów ciała użytkownika. Dostosowanie
przestrzeni pracy do operatora
Zasady projektowania
2. Zharmonizowanie postawy ciała, wywieranej siły i ruchu ciała
3. Urządzenia sygnalizacyjne i sterownicze dostosowane do
percepcji i możliwości ruchowych użytkownika
4 Środowisko pracy neutralne lub pozytywnie wpływające na
4. Środowisko pracy neutralne lub pozytywnie wpływające na
ludzi
5. Proces pracy zapewniający zdrowie, bezpieczeństwo, dobre
samopoczucie pracownika
30
29
5
2009-10-12
1. Uwzględnianie wymiarów ciała 2/1. Zharmonizowanie postawy, siły i
użytkownika. Dostosowanie przestrzeni ruchu ciała - postawa
pracy do operatora
Możliwość zmiany pozycji
Wysokość płaszczyzny pracy dostosowana do
rodzaju pracy i wymiarów pracownika Preferowanie pozycji siedzącej
Siedzisko i płaszczyzna pracy rozpatrywane łącznie
Postawa i oparcie zapewniające pozycję
Przestrzeń dla ruchu poszczególnych segmentów
ń ó ó
niewymuszoną
ciała
Brak długotrwałego napięcia mięśni
Elementy sterownicze w zasięgu funkcjonalnym,
dostosowane do możliwości biomechanicznych
człowieka
31 32
2/2 Zharmonizowanie postawy, siły i 2/3 Zharmonizowanie postawy, siły i
ruchu ciała  siła mięśni ruchu ciała  ruch
Siła odpowiadająca możliwościom fizycznym Równowaga między ruchami ciała
operatora
Dostosowanie amplitudy, siły, prędkości i
Uwzględnienie siły angażowanych grup rytmu ruchów
mięśniowych
i ś i h
Ruchy precyzyjne bez większej siły
Dodatkowe z
ródła energii
Urządzenia prowadzące ułatwiające
Unikanie przedłużonego napięcia mięśni wykonanie i zachowanie kolejności ruchów
33 34
3/1 Urządzenia sygnalizacyjne i 3/2 Urządzenia sygnalizacyjne i
sterownicze dostosowane do percepcji sterownicze dostosowane do
użytkownika możliwości ruchowym użytkownika
Rodzaj i liczba sygnałów zgodna z właściwościami
Rodzaj, forma i usytuowanie zgodne z
informacji
zadaniami sterowania oraz cechami i
Jednoznaczna identyfikacja i odbiór informacji
reakcjami użytkownika
Przy długotrwałej pracy ochrona przed
Przesuw i wytrzymałość urządzeń dobrana
przeciążeniem i niedociążeniem umysłowym
do możliwości biomechanicznych
Odpowiednie grupowanie
Ochrona przed długotrwałym obciążeniem
Ruch elementów sterowniczych zgodny ze
biomechanicznym
wskazaniami urządzeń sygnalizacyjnych
35 36
6
2009-10-12
4. Środowisko pracy neutralne lub 5. Proces pracy zapewniający zdrowie,
pozytywnie wpływające na ludzi bezpieczeństwo, dobre samopoczucie
pracownika
Wymiary pomieszczeń zapewniające Rozszerzanie, wzbogacanie pracy, rotacja
swobodny ruch
Przerwy
Wymiana powietrza
Rytm dobowy
Mikroklimat
Zróżnicowana zdolność do pracy
Oświetlenie
Hałas
Inne czynniki
37 38
Ergonomiczne zasady projektowania Ergonomiczne zasady projektowania
wg Jabłońskiego wg Jabłońskiego
1. Proste użytkowanie
Antropocentryzm  decyzje dotyczące
2. Wygodne użytkowanie bez zbędnego wysiłku
bezpieczeństwa i ergonomiczności
3. Zachowanie odpowiednich wymiarów i przestrzeni
użytkowania najważniejsze, przed
4. Uwzględnianie wydolności umysłowej
kryteriami technicznymi i ekonomicznymi
kryteriami technicznymi i ekonomicznymi
5. Zapewnienie odpowiedniego środowiska
6. Czytelność informacji
7. Tolerancja dla błędów
8. Hierarchizacja celów ergonomicznych
39 40
7