Upadek radzieckich wpływów w Europie - jesień narodów
Upadek radzieckich wpływów w Europie - jesień narodów
Odrodzenie się ruchów wyzwoleńczych i upadek wpływów w rosyjskich państwach satelickich było
stymulowane przez kilka przyczyn. Słabość gospodarki centralnie planowanej, brak artykułów
codziennego użytku, wszechobecna cenzura to tylko niektóre z nich. Ponadto sam przewodniczący ZSRR
Michaił Gorbaczow swym działaniami zachęcał do podjęcia działań demokratyzacyjnych. W sierpniu 1975
r. na konwencji KBWE w Helsinkach podpisano Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w
Europie. W ramach tzw. III koszyka ZSRR i jego sojusznicy zobowiÄ…zali siÄ™ do respektowania
wolności słowa, prawa zgromadzeń itd. Był to silny argument, na który zaczęli powoływać się
przedstawiciele opozycji w krajach satelickich.
Upadek wpływów radzieckich na Węgrzech
Od 1956 roku przewodniczącym Węgier pozostawał Janusz Kadar. Kraj ten nazywany był
najbogatszym barakiem w obozie . Miała na to wpływ polityka zakładająca powolne reformy poprzez
zaciąganie kredytów z zachodu. W związku z ruchem demokratyzacyjnym w 1989 r. opozycja stworzyła
Węgierską Partię Robotniczą. Rehabilitowała ona zabitego w 1956 r. Ferena Nagya a, organizowała
manifestacje patriotyczne etc. W związku z odejściem przewodniczącego przeprowadzono wolne wybory
parlamentarne (marzec 1990 r.) oraz prezydenckie (maj 1990 r.). Sukces odniosła demokratyczna
opozycja, a pierwszym prezydentem zostaÅ‚ Arpad Gõncz.
Upadek wpływów radzieckich w NRD
W związku z naciskiem Gorbaczowa rządzący w NRD Erich Hoonecker zmuszony był odejść od
drastycznych metod (utrzymywanie w gotowości służb bezpieczeństwa - Stasi, tłumienie rozruchów itp.)
utrzymywania harmonii . W dniu 18 paz
dziernika 1989 r. został zmuszony do rezygnacji. Pod
wpływem powszechnej euforii, wywołanej m.in. demokratyzacją w państwach ościennych, zburzono
znienawidzony mur berliński (listopad 1989 r.) W dniu 13 listopada premierem został działacz SED -
Hans Modrow. Z pomocą elektoratu Helmuta Kohla z RFN rozpoczął propagowanie haseł zjednoczenia
Niemiec, a w grudniu 1989 r. doprowadził do tzw. niemieckiego okrągłego stołu . W wyniku
porozumień zarządzono, iż wolne wybory odbędą się w marcu 1990 r.
Upadek wpływów radzieckich w Czechosłowacji
Od lat 70 na terenie Czechosłowacji aktywnie działała demokratyczna opozycja Karta 77 z Vaclavem
Havlem na czele. Swą działalność wzmocnił również Kościół katolicki. W sierpniu 1989 r. w czasie jednej
z demonstracji, w rocznicę samobójstwa Jana Palacha, śmierć poniosło dwóch jej uczestników. Wywołało
to powszechne poruszenie, które przeniosło się na plan strajku generalnego (listopad 1989 r.) Zmusił on
rząd do oddania władzy i konieczności przeprowadzenia wolnych wyborów. Wydarzenia te przeszły do
historii pod nazwą aksamitnej rewolucji. Pod koniec grudnia 1989 r. nowym prezydentem został Vaclav
Havel.
Upadek wpływów radzieckich w Bułgarii
Na przełomie lat 1954 - 1989r władzę w Bułgarii sprawował Teodor Żiwkow. Stosunkowo słaba,
bułgarska opozycja zdołała jednak wygrać wybory prezydenckie w 1990 r. oraz parlamentarne w
paz
dzierniku 1991 r. Nowym prezydentem został Żelju Żelew, a premierem Filip Dymitrow. Żiwkow
został postawiony przed sądem i skazany za korupcję na 3 lata więzienia.
Upadek wpływów radzieckich w Rumunii
W Rumunii proces demokratyzacji miał niezwykle krwawy przebieg. Od 1965 r. władzę w tym kraju
sprawował Nicolae Ceausescu. Jego kierunek polityki odbiegał nieco od tego, który prezentowała
Moskwa. Utrzymywał on stosunki z RFN i Izraelem, a w 1968 r. odmówił interwencji w Czechosłowacji.
W latach 80 dzięki drakońskim oszczędnościom w całym kraju udało się jednak uwolnić państwo od
ciążących nań kredytów. Prześladował on jednak liczną mniejszość węgierską. W grudniu 1989 r.
przeciwko protestujÄ…cym w obronie aresztowanego pastora kalwiÅ„skiego - Laszlo Tõkesa rozkazaÅ‚ użyć
broni palnej. W ciągu trzech dni rozpętała się rewolucja. Ceausescu został schwytany a następnie
stracony po groteskowym procesie. Aby zaprowadzić spokój w kraju rychło powstał Komitet Ocalenia
http://www.wos.net.pl Kreator PDF Utworzono 28 April, 2011, 10:26
Narodowego na czele z Ionem Iliescu. W maju 1990 r. został on wybrany na prezydenta. Kraj ten długo
jeszcze borykał się z falą strajków napędzanych przez górników. Problem zadłużenia i inflacji długo
pozostał nierozwiązany.
Upadek wpływów radzieckich w Albanii
W latach 1944-1985 w Albanii władzę dzierżył Enver Hodża. Był to jedyny europejski sojusznik dyktatora
Chin - Mao Zedonga. W okresie jesieni ludów, oddał on dobrowolnie władzę w związku z
ogólnonarodowymi rozruchami. Odwrotnie jednak niż w innych krajach Bloku, legalnie działająca Partia
Demokratyczna przegrała wolne wybory z ugrupowaniami post- komunistycznymi. W kraju dominował
chaos, a policja nie radziła sobie z narastającym bandytyzmem. Sytuacja ustabilizowała się po roku
1992, kiedy to władze objęła Partia Demokratyczna, a prezydentem został Sali Berisha. Skrupulatnie
przeprowadził on lustrację rozliczając poprzedników. Albania, dzięki wsparciu Włoch, opanowała
gospodarczą recesję i weszła na drogę zrównoważonego rozwoju.
http://www.wos.net.pl Kreator PDF Utworzono 28 April, 2011, 10:26